Katalog

Çağdaş Yayınlan Sonar: Sanat Tarihîmîzîn Sorunları Yazan: Prof. Doğan KUBAN Sstnat tarihine bakış yönteml ve Anadolu sanaü üstüne özgün açıklamalar Fivatı: 15 lira Istetne adresi: Cağaloğln, Halkevi Sok. No. 39/41, ÎSTANBtJL umhuriy 52. yıl, sayı: 18345 Kurucusu: rUNUS NADt 25 Ağustos 1975 Pazartesî BİR NESLİN DRAMI Hüsamettin TUĞAÇ CAGDAS YAYINLARI Cagalngln Halkevi Softak No: 39/41 • Istanbnl Türkiye'ye silâh satmayı öneren ülkeler "Kıbrıs'ta anlayışlı davranmayı,, ön şart koşuyor Almanlardan alınan Leopar tanklarının ikinci bölümü ile italyanlara sipariş edilen F104 S uçaklarının üçüncü filosu eylül ayında gelecek ingilizlerle 48 uçağın oluşturduğu 3 filo için görüşme yapıldı. Fransızlar gelecek yıllar için yedek parça konusunda garanti veremiyor Fransa Mırcrge, Ingiltere Jaguar satmak istiyor A.VKARA (Cumhurijet Bürosn) Türk Silâhlı Kuvvetlerinde, son ABD silâh ambargosu nedeniyle doğan silâh araç ve gereçleri ile bunların yedek parçalannın sıtantısını gidermek için çabaiann sürdürüldUğü öğrenilmiştir. Yetkili çevrelerden edinilen bllgiye göre ABD'nin ambargo uygulamasından sonra özellikle Pransa, İngiltere ve ttalya çeşitii yardım fonlanndan silâh araç ve Yunan Maliye Bokanlığı Hükümetı, 3 Cunta Teftiş lidenyle Kurulu Bmkanı da ilgili ölüm cezasının görevden alındı, ömür boyu hesap hapse uzmanları çevrilmesi olasılı£ından sınavı ertelendi söz etti ANKABA Maliye Bakanlığı Teftiş Kurulu üyelerine uygulanan baskı yönteml giderek yogun luk kazanmaktadır. Son olarak da Maliye Bakanhğı Tefüş Kurulu Baskaru Hüsamettin Kılıç, bu görevinden alınarak yeniden Müşavir Maliye Mülettişliğine ge tirilmişür. Bu arada Maliye Bakanlığı Hesap Uzman Yardımalığı sınavlan da ertelenmlstir. (Devamı Sa. 9, Sü. 4 de) Kıbns Türk kesiminde toprak ve konut sorunu için soruşturma açılması istendi Izzet Rıza YALIN LEFKOŞE Kıbns Türk Mühendis ve Mimar Odalan Blrliğl, dün yayınladığı bir bildirt ile Denktaş yönetimim elestirmistir. Tüm uyan ve önerilere rağmen toprak dağıtımı, konut sorunu ve araba plakalannın degiştirilmesi gibl konularda «devlet eliyle kisi zengin etme» yOntemlerintn kullanıldığı öne sürtilen büdiride aynca şu iddiaya yer verilmiştir: «tktidar şimdi de iki büyük testsi lhaleye çıkarmadan ve kira ko$ullannı sonradan pörüsmek kaydıvla aralannda Meclis üyesi ve bakan kardeşi bulunan bir özel şırkete devretmistir.» Türk MUhendis ve Mimar Odalan Birliği. bu durumun bir «sörev suiistimali» olduğunu öne sürerek Meclis'in töhmet altmda kalmaması İçin bu konularda bir Meclis soruşturması açılmasını Turgut GÜNGÖR gereç fhriyacmı karşılamak İçin Milli Savunma Bakanhğına öneriler yapmıştır. Bunların içinde îtalyanların uçak, Almanlann tank verdiğl Fransa ile İngiltere' nin de özel firmalar aracılığıyla «Mirage Jaguar» satış savaşını Türlriye Uzerine kaydırmak istediği belirtilmiştir. Bir yetkili ABD ambargo kararından sonra önemli silâhlara sahip çok sayıda ülkeden satış için teklif geldiğinl ancak bunların büyük kısmının «şartlı teklifler» olduğunu söylamlştir. Yet kili, silâh satışı için teklilte bu lunan ülkelerin «peşin ya da taksit» durumu üzerinde durmadan Kıbns için banşçı bir çözüm isteğini öne sürdüklerini bildirmiştir. Kıbns sonınu nedeniyle Ortadoğu ve dilnya banşının tehlikede olduğunu öne süren teklifçi ülkeler, Türkiye'nin anlayışlı davranarak barışa ve kesin çözüme yardımcı olması İçin fedakâr hkta bulunmasını istemiştir. (Devamı Sa. 9. Sü. 5 de) ATİNA Yunanistan Hükümet Sozcüsü, vatana ihanet suçundan idam cezasına çarptınlan cunta liderlerinden Yorgo Papadopulos, Stilianos Patakos ve Nikolaos Makarezos'un cezalarmm ömür boyu hapis cezasına çevrile bileceğini açıklanuştır. Sözcü, Bakanlar Kurulunun. Ağır Ceza Mahkemesi'nin verdiği kararlann, yarattıgı sorunlan (Devamı Sa. 9, Sü. 4 de) ERBAKAN, TÜRKÎYE'NİN RUSYA'DAN SİLÂH SATIN ALABÎLECEĞİNİ SÖYLEDİ A.VKARA, (Cumhuriyet Bfirosn) Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan, Washington Post gazetesine ver digi demeçte, Türkiye'nin Sovyet Rusya'dan rahatlıkla silâh alabileceğini söylemiştir. Erbakan'ın gazetenin sorduğu sorulara verdigi cevaplar dün açıklanmıştır. Muhabinn, «Moskova ile münasebetleriniz hakkında bir sual sorabilir mirm? îyl midir, kötü müdür, yoksa ortalarda bir yerde midir?» şeklinde sorusuna Erbakan şu karşıhğı vermiştir: •Şu anda biz Rusya'dan bir şey satın alırsak, onlar tutup bizden kira istemiyor. Tabü bizim ordu muz bugüne kadar Amerikadan satın alınan silâhlarla techiz edil miş. Bir ülkenin bütün bir ordu techizatını belli bir silâhdan baş ka bir silâha çevirmesi oldukça güç bir meseledir, fakat tabü bugün Türkiye herhangi bir şekilde para verecek olursa çok ranat lıkla Rusya'dan silâh alabilir. Şimdi sualle öğrenilmek istenen konu yani. Türkiye silâh alabilir mi. alacak rnı, alıyor mu, almayı düşünüyor mu? Şimdi tabü oradaki nokta şudur. Türkiye silâh aiabiiir, ama alacak mıdır sorusu ayn bir sorudur. Sordufu sorulardan Türkiye silâh alabilir sorusuna müsbet cevap verdik.» Soru: Evet bir süâhlanma siste minden diğer bir süâhlanma sistemine geçiş için zorluklar varrmş fakaı hiçbir çare kalmadı ğı takdirde siz başka yerlerden silâh alabilirsiııiz. Cevabınızı böyle anlıyabilir miyim? Cevap: Biraz tirkütücü bu cevabm temelinde Türkiye'nin sa vunmasına herşeyin üstünde ehemmiyet vermesi hakikatı var dır.» Erbakan, «Ağustos içinde Amerikan Kongresi'nin ambargoyu kaldırmamak karannı vermesinden sonra tisler hakkında daha zecri tedbir almayı düşünüyor musunuz?. şeklindeki bir soruya da şu karşüığı vermiştir: «Burada tabü aslında olan bu üslerin faaliyetlerinin durdurulması ve Türk Komutanlannın em rine verilmesi hadisesidir, çünkti bu üslerin dayanmış olduğu anlaşma Amerikahlar tarafından tek taraflı olarak bozulmuştur. Yürürlükten bu anlaşmalan Amerikahlar kaMırmıştır. Yürürlükten kalkmış olduğu için hukuki (Devamı Sa. 9. Sü. 4 de) Free Shop'ların tekrar özel sektöre devredilmesi için çalışılıyor Tekel Genel Müdürlüğü'nce işletilen ve. yüda hazineye 140 milyon ü'rayla üikemize 10 milyon dolar gelir sağlayan vergisiz satış mağazalannın tFreeShop) tekrar özel sektöre devredilmesi için Ankara'da yogun çalışmalar yapıldığı öfrenilmiştir. CHPMSP koalisyon dönemin de Gümrük ve Tekel Bakanı Mahmut Türkmenoğlu tarafmdan işletilmesi özel sektörden alınarak Tekel'e verilen vergisiz satış mağazalarında, alkollil içki ve sigara satışı yapılmaktadır. Kara, deniz ve bava yoluyla girişçıkış yapılan kapılarda bulunan vergisiz satış mağazalannın Bir genç Hikmet ÇETİNKAYA sayısı bugün 20 olup, Kapıkule, Bodrum, Marmaris, Gürbülak, Dereköy ve Cilvegözü'nde açılacak roağazalarla kısa bir süre sonra 26'ya ulaşacakUr. Tekel Genel Müdürlüğü'nün resmi verilerine göre, 1 haziran 1974'den, 28 şubat 1975'e değin dokuz aylık süre içinde güınrUk satış mağazalarında 106 milyon liralık satış yapılmış ve 70 milyon lira net kâr sağlanmıştır. 1975 yüı içinde saüşlar daha da artmış ve 250 milyon liralık bir satışm yapılacagı saptanımştır. İlgililer, 1975 yüında Tekelin ısletögi mağazalardan bazüıenin 140 milyon lira net kâr saglayacağını ve ülkeye 10 milyon dolarhk döviz Kazandınlacağını açıklamışlardır. Geçen yıl dokus aylık süre içinde lse. bu s a . (Devamı Sa. 9. Sü. 4 de) K»ssingert Mısırlsrail ara anlaşması konusunda olumlu sonuca yaklaştığını sö/ledi KCDÜS Ortadoğu sorununun iki önemli tarafı İsrail ile Mısır arasında, bir ara anlaşma sağlama çabasın da olan ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, dün İsrail başkenti Kudüs'te yaptığı temaslardan sonra, «Sina'daki konulan içeren anlaşma üstünde, Kahire ile İsraü'in görüşlerini çok büyük ölçüde yakınlaştığmı» söylemiştir. Kissinger'in yamsıra açıklamalar yapan İsrail ve Mısır hüküme: sözcüleri de. durumun ümit verici olduğunu belirtmişlerdir. ABD Dışişleri Bakanı Kissingerle İsraii Başbakanı İzak Ra(Devamı Sa. 9. Sü. 5 de) ECEVIT "ŞIDDETE BAŞVURMA GEREĞİNİ EMEKÇİLER DEĞIL, HALKI SÖMÜRENLER DUYAR,, DEDİ ANKARA (Cumhuriyet Bnrosu) CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit dün verdigi yazılı demeçte, Başbakan'ı anarşi ve kanunsuzlugun baş sorumlusu olmakla suçlamış; «Başbakan bize değil, işçiye ıftira ediyor. Türk isçisi şiddete karsıdır, yasalara saygılidır, bütün istediği de herkesin saygılı olrnasıdır. Şiddete başvurma gereğini emekçiler değü, halkı soyup sömürenler duyarlar» demiştir. CHP Genel Baçkanının demecl şöyledir: «Yüksek mahkeme kararlanna meydan okuyan, TRT'yi işgal ettiren silâhlı zorbalann himayesine sığınarak hükümet kuran bir Başbakan, anarşinin ve kanunsuzluğun baş sorumlusuduı. Başbakan bize değil lsçiye ıftira ediyor. îşçilerin haklan çiğnenerek Inskırtıldığı yolundaki görüşümüz savcüığm bir işveren hakkında soruşturma gereğini duymasıyle de doğrulanmıştır. Partizanlık yoluyla işçi huzurunu kaçırmanın en ileri ömeği ise bugünlerde Zonguldak'ta veriliyor. Türk lşçlsi şiddete karsıdır, yasalara saygılıdır. Bütün istediği de herkestn saygüı olmasıdır. Şiddete başvurma gereğini ernek çiler değü, halkı soyup sömürenler duyarlar. Nitekim iki yıl önce Isparta'da partimize karşı saldtn düzenleyenler Demirerin yakınlanydı. Geçenlerde de Demirel ailesinden birinin yolsuzluğunu açıklayan kimsenin evi bombalanmıştır. Böyle saldınlara DemirelTn tepki gösterdiği duyuünannştır. Kendi bakanımn taşkırttığı zorbalar profesörlerin evini bombaladığmda Demirel geçmiş olsttn bile dememistir. Şiddete gerçekten karşı olan, kimden gelirse gelsin şiddete karşı çıkar. tlk Başbakanlıgmda halkı silâhlı ayaklanmaya fcışkırtan Demirel, birkaç yılda ülkeyi iç savasın eşiğine geörmişti. $imdi aynı tutumu daha açıktan sürdürüyor. Bugün devlet daireleri blle parö zorbalanyle doldurul ma ktadır. * (Grev ve direnişlerle ilgili haberlerimiz 7. sayfamızdadır.) öte yandan, Kıbns Federe Türk Devleti Kurucu Meclisi Hukuk Komitesi. Kurucu Meclis karar aldıgı takdirde soruşturma acılabileceğini oy çofunluğu ile kabul etmiştir. Muhalefet parti ve grup lannın yetkilileri, Kurucu Mecliste bu konularda soruşturma açılmasını Isteyeceklerini açıklamışlardır. Yedi milletveldlinin imzah bir Snergesiyle sorustunna isteminde bulunmak mümkün olabilmektedtr. öte yandan, büdiri dağıtan bir grup gence uygulanan muamele de Cumhuriyetçi Türk Partisi 11e Mimar ve Mühendis Odalan Birliginin protestosuna yolacmıstır. Cumhuriyetçi TÜTk F^rtisi olayı kmarken, Mimar ve MUhendis Odaları Birliği Kıbns Türk Federe Devleti Başkanı Bauf Denktaş*ı protesto eden bir bildiriyle şöyle demiştir «Issize lş, köylüye toprak, egitimde fırsat eşitliği, parasız eğitim ve göçmene daha lyi yaşara koşullan Isteyen bildiriler dagıt mak suç sayılabilir mi? Hürriyetçi, sosyal adaletçl ve halka dönük parü kuracağınız aldatmacasıyla, çoktan koptuğunuz toplumun karşısına çıkmaya hazırlandığınız bu dönemde polisiye tedbirlerle, Anayasamızı dinamitlemeye haktanız var mıdır? (Devamı Sa. 9. Sü. 5 de) Turda dönen işçiler, işyerlerine gitmek tçin Teşilköy hava limamnda (rünlerce bekJemekte, çofu zaman da işlerine anında gideraediklerinden işlerinden olmaktadırlar. Resimde, uçak olmadıp ileri süriilerek bekletilen yolculardan bir çrup görülüyor. (Fotoğraf: Tulay DİVÎTÇİOĞLU) Uçak gecikmeleri yüzünden işçiler işsız kalma tehlikesiyle karşılaşıyor Tarihli gidiş dönüş uçak biletı almalarına rağmen THY'nin ihmali yüzünden yeniden birçok isçi Batı Almanya"ya dönüş yapmak için şehrin çeşitii otellerine yerleştirilmistir. Nurenberg'de çalışan 30'a yakın bir kafile de İncirli caddesindeki Sultan Otelinde Almanya"ya dönüşü beklemeğe başlamıştır. Dün, kendilerini otelde bulup konuştuğumuz işçiler, «Bizim dövizlerimizi yurda getirip kalkınma yoluna gitmeğe çaba gösteren Cephe Hükümetı, önce bizim haklanmızı versin. En basit örneği ile şu halimizi düzeltsinler. THY kazansın diye başka uçak şirketleri ile gidiş dönüş yapmayan biz işçilere yapılan bu zulümden sonra bizden ne bekleyebilirler? Bunun sorumluları kimlerdir?» diye sormuslardır. Zamanında işyerlerine dönememe korkusu içinde olan işçiler aynca, işten çıkanlacakiannı; böyle bir durum karşısmda topluca THY'yi şikâyet edecekierini söylemişlerdir. Önceki gün Nurenberg'e gıtmeleri gereken, gidiş dönüş biletlerini Almanya'daki THY fcürolarından alan işçiler. «Biletleri (Devamı Sa. 9, Sü. 6 da) Dışişleri'nde yetkililer izinde olduğu için bazı önemli konular ele alınamıyor ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Dışişleri Bakanlığında üst kademe görevlilerinin çogu vüliK izinlerini kullandıklanndan bazı önemli çalışmalar ileri tarihlere bırakılmıştır. Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangü de Senato seçimleri dolayısiyle burada bulunmaktadır. Dışişleri Bakanlığındaki Genel Müdürlerin çoğu yıllık ızınlerini geçirdiklerinden Dışişleri Bakanlığındaki birçok iş «vekâleten» yürütülmektedir. Daire Başkanlığtmn büyük çoğunluğu da izindedir. Aynca Genel Sekreter Büyükelçi Şükrü Elekdağ da izinli bulunduğundan kendisine Kültür İşleri Genel Müdürü BüjTikelçi Semui Günver vekâlet etme!:tedir. Kendileriyle görüştüğümüz yetkililer. geçen yıl Kıbns olayları nedeniyle izinlerini kuilanamayan diplomatlann bu yıl izin lerini hemen hemen toplu denecek biçimde ağustos ayı içinde kullanmalan nedeniyle Bakanlığın «ıssızlaştığını» belirtnüşlerdir. GÖZLEM UÛUR MUMCU SESLENÎS.. PORTEKiZ'iN SÜRGÜNDEKi ESKi BAŞKANI SPiNOLA DA DiRENME ÖRGÜTÜ KURDUĞUNU AÇIKLADI RİO Dt. JAMilRÜ Portekiz Ordusunun muhalit gruplanndan Başbakan Goncalves'e Istilası ıçın vapılan baskılar s'OKunlaşırfcen Brezüya'da sürsünde bulunan eskı Purteki2 Cımfıurbaşkanı General Antonıo de Spınola öncekj gün venı bir «dırenme ve savas hareketı» kurdueunu ve bugünkü vönetimı işbaşından ulaklastırmayı amaclayan hareketin Porteklz içinde faaiivet eös terdiğini sövlemıştıı (Devamı Sa. 9. Sü 1 de) CİA GÜNLÜĞÜ 12 yıl süreyle CİA emrinde çalışan bir ajanın anıları «...Bir de CİA tarafından yerli servislere sızma konusu var dır. Başlıcası, CIA'nın kendisini ko ruması olan çeşitii nedenlerle, bağlantı kurulan yabancı servislerdeki yetkili kişileri elde etmek için devamlı çaba gösterilmesi zorunludur. MünihSalzburg yolundaki otomobil kazasında 4 Türk öldü KÎTCHEN (Batı Almanya) Polis önceki gün otoyolda meydana gelen ve dördü Türk, altı kişinin ölümüyle sonuçlanan trafik kazasını soruşturduğu sırada. kaza yerinde bir tabanca ve bir adet mermı öulmuşrur. Polis, üçü kadın biri erkek o(Devrmı Sa. 9, Sü. 2 üe) ağ gibi karayağız birer delikanlıj'dık. Babamız, sırtında yük taşıyarak getirirdi aşımızı, ekrneğimizi. Arabalar şırü şırü ışıklanyla caddelerden geçerken Dizler bir mumun ışıgında tritirdik kitaplanmızı. Kendimiz gibi yaşayan binlerce yoksulun yüreğini, yüreğimizde yaşayarak, kauidık o büyük kavgaya. Ecelsiz öldürülduk. Dovüldük, vurulduk, asıldık. Vurulduk ey halkım unutma bM... YoksuUuğun bükemediği büeklerimize, çelik kelepçeler tataldı. İşkence hücrelerinde sabahladık kaç kez. tsteseydik, dipiomaianmızı, mor blnlikier getiren birer senet gibl kullanırdık. Mimardık, mühendisUk, doktorduk, a%Tjkattık. Yazlık, kışlık katlanmız, arabalarunız olurdu. Yüreğimiz, işçiyle birlikte atü, köylüyle birlikte attı. Yaşamımızm en güzel yülannı, birer taze çiçek gibi verdik topluma. Bizleri vok etmek istediler hep. D Yazan: Philip AGEE Yann 4. Sayfamızda Öldürüldük ey halkım, unutma bizl... Fidan gibi genç tozlardık. Hayat şakırdayan bir şelale gibi akardı gözbebeklerimizden. Yirml yaşında, yirml bir yaşında. ylrmı ikı yaşında, ışkencecUerin acımasız ellerine terkedildik Dırendık küçücük yüreğimiz!e, direndilc genç Kızlı* gıırurumuzla. rükurülesi suratlanna karşı. bahar çıçekleri gibi, faptazo inançlanmız: fırlattık boş birer el(Dc"amı Sa y. Sü. i de) MEYAK kesintilerinin memurlara derhal geri verilmesi için girişimde bulunulacak ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) TÖBDRR, TÜMDER ve TÜTED yöneticileri MEYAK Kesintileriyle ilgili oıaralt dün düzenledikleri ortak basın loplantısmda | MEYAK kesintileri'nin vergiye | dönüştüriiimesi ko..usunda görüş I lerini açıklanıı?;ar «Faki? fukara \ memurrlan kesilen milyarlar pa (Devauu Sa. 9, Sü. 1 de; Karamanlisin önerisi Yunanistan Başbakanı Karamanlis'in Balkanlarda işbirligi yapılmasma ilişkin önerisi Ankara tarafmdan henüz gerçek anlamda mcelemeye başlanmamıştır. Çağlayangü'in ^eçen haftanın bell: bir bölümünü Yalova'da geçirmesi, FKÖ temsilcisi Kaddumi'nin ziyare tinden hemen sonra Senato se (Uevamı Sa. 9, Sü. 5 d« •••î