Katalog

SOSYOLOJiNiN UNSURLAR] Derleyenlerı C.B. *• J.R. Çeviren: Kinm Naml Durn Bakanlığımızca tiçüncü baskısı yapılan ve Mübeccel N. Durn taraündan yeniden gözden geçirflen bu eser 20. ttra fiyatla Yayınevlerimizde satışa arzedilmiştir. Devlet Kitaplan Sultanahmet tstanbal Satış Tel. : 22 38 «3 umhuriy 52. yıl, sayı: 18342 Ktmıcusu: YUNUR NADt 22 Agustos 1975 Cuma ÎR NESLIN DRAMI Hüsamettin TUĞAÇ ÇAÖDAS Cagalofln. Halkevl Sofcafe No: 39/41 • Istaobnl Korutürk, parlamento seçimleri arifesinde Anayasa'da yerini bulan temel ilkelere vatandaşın dikkatini çekti Trabzon'un sorunlan hakkında bilgi alan Cumhurbaşkam, Doğu Karadeniz illerinin gereksinmeleri ile birlikte planlanması gerektiğirw söyledi. Korutürk bugün dönüyor. Cumhurbaşkanı, siyasal partilerden propaganda sırasında Partiler Kanununun koyduğu yasaklara uymalarını, idare âmirlerinden de bu konuda hassas, tarafsızolmalarını istedi Kissînger yenî barış gezisine dün Kudüsten başlarken İsrail uçaklan Lübnan'da bir Filistin kampını "Marksist ve şeriatçılara devleti terketmiyeceğiz, Kemal GÜNER bildiriyor TRABZON Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk dün Trabzon'da bır slnemada yerel yöneticilcr ve halka hitaben yaptıgı konuşmada, 12 Ekimde yapılacak seçımler arifesinde, bütün vatandaşlan Anayasada yerini bulan temel ilkelere dikkatleri çekerek «Atatürk'ün kurdugu Cumhuriyet Türkiye'sinde devlet idaresini Marksist temellere dayanan felsefenın eline terketmeyecegiz. Atatürk'ün kurduğu Cumhur:yeti, Cumhuriyet Türkiye'sinde lin ve şeriat esasianna terkedemeyiz ve etmeyeceğiz» demiştir. Korutürk bu arada siyasal par tileri, seçim propagandalannda, Siyasî Partiler Kanununun koyduğu yasaklara uymalannı ve iciarî amirleri ile diger görevlilerin DU konuda hassas ve tarafsi2 olmalan gerektigi uyarısında da bulunmuştur. «Nusret» mayın gemisiyle öncetri akşaro geldiği Trabzon'da balıkçı motorlan ve sandallarla karşılanan Korutürk onuruna Belediye tarafından bir yemek verilmiştir. Korutürk, Trabzon'da bulunuşunun ikinci günlinde dün, sabah Vilâyeti «yaret etmişür. Daha sonra Cumhurbaşkanı ll ve Belediye sorunlarırun görüşüldüğü toplantıya katılmıştır. SSK'na ait sinema salonunda yapılan toplantıda Vali Ziya Çoker. Trabzon ilinin sorunlarını kapsayan 30 sayfalık raporu okumus, Trabzon doğumlulann yüzde 20'sinin başka yerlere göç ettiğini, bunun yerleşme sahasırun azlığından ve büyük sanayi kuruluşlanmn olmaması yüzünden doğduğunu kaydetmiş ve «Trabzon'dnn göçün önlenebilmesi için bölgemize petrol rafinerisi ile gemi inşar. sanayii ve kâğıt sanayii kurulrnasını istiyı> nız» demiştir. tllerde yatırım plânlannın hazırlanması için Valilerin emnnde plânlama uzmanlannın çalışması gerektiğim kaydeden Vali, TOO'de öğrenim üyeliği azlığından yakmmıştır. Be (Devamı Sa. 9, Sü. 6 da) bombaladı,' 10 kişi öldü (DIŞ HABERLEB SERVtSt) KUDtS Ortadoğu'da yeni bir barış gezisine çıkmış olan ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, dün İsrail'in Kudüs kentine gelirken, İsrail uçakian da Güney Lübnandaki Filistin kampına saldırarak 7 Filistinli gerilla ile 3 Lübnanlı subay;n ölümüne yolaçmışlardır. (Devaou Sa. 9, Sü. 3 de) Cephe iktidarı Maliye Müfettişlerini çeşitli il ve görevlere naklediyor Erdal ÇETİN AVKARA, (ANKA) Maiıye Bakanlığında, bu ay açüması gereken Maliye Mülettiş Muavlnliği sınavının üç ay ertelenma si. Bakanlık bünyesinde huzursuzluklann büyümesine yolaçmış tır. Bakanhğın yüksek yonetim kadrolanna Maliye Müfettişliğinden gelenlerin tek tek gorevden aünmalan, ya da pasif görevlere verilmeleri, bazı Maliye milfettişlerinin, düzenledikleri raporlar abeğenilmediği» tçin malmüdürü olarak Taşraya atanmak istenmeleri, Bakanlıkta kaygı ve huzursuzluk yaraünıştır. 96 yıllık mazıye sahip «Hazine koruyucusu» Maliye Teftiş Heyetine karşı, bir siyasal iktidann, tarihinde ılk kez baskı uygulanıasına giristiği bildirilmektedir. Son olarak. Maliye Mufettiş Muavinliği sınavımn, gene bu Jcuruluşun tarihinde ilk kez üç ay ertelenmesi bardağı taşıran damla olmuş, Bakanlık içındeki huzursuzluk su yüzüne çıkmıştır. Gezi Notları Bazı gerçekler Devlet Başkanı Korutürkften gizlenmek isteniyordu Turhan ILGAZ TRABZON Cumhurbaşkanı Korutürk'ün Dogu Karadeniz 113erini kapsayan yurt gezisi bugün sona eriyor. 10 gün süreyle Devlet Başkanınm yanında bulunma, onun yurt ve ulus sorunlanna eğiliş biçimini izleme olanağj bulduk... İnsan, yurdu, Devlet Başkanı ile oeraber dolaşırken bir takım kıyaslamalan daha rahat biçimde yapabiliyor. Bir takım çelişkiler daha belirgin halde kendisinı gösteriyor... Siyasal parti liderlerinin gezisindeki tansiyonun, tek yanlı olarak ortaya koyduğu manzaraya karşın, Cumhurbaşkanı ile dolaşıldığında birçok şey daha rahat biçimde algılanabüiyor... 10 gün boyunca israrla kendini algılatan olgu, bir takım adamlann devlet ve ulıısu birbirınden ayrı şeylermiş gibi anla(Devamı Sa. 9, Sö. 6 da) Yunanistan'ın ekonomi, kültür, enerji ve ulaştırma alanlarında güçbirliği çağrısının incelendiği bildiriliyor ANKARA, (ANKA) îçinde bulunduğumuz günlerde, Yunan hükUmetinin Balkanlarda işbirliğini sağlamak üzere bazı girişimlerde bulunduğu öğrenilmiştir. Bu arada Yunan Başbakanı Konstantin Karamanlis'in, Türk, Bulgar, Bomen, Yugoslav ve Arnavutluk Başbakanlanna birer de mesaj göndererek yaptıfı «Güç birliği» çağrısı, Türkiye ve Arnavutluk dışındaki ülkelerce olumlu karşılanmıştır. Amavutluk'un bu plana karşı çıktığı, Tiirkiye"nin ise heniiz konuyu müzakere ettiği belirtilmektedir. Yunanistan Başbakanı, yaptıgı çağnda Balkan ülkeleri arasmda müsteşarlar düzeyinde bir toplantı yapılmasını ve bu toplantıda ekonomi, kültür, ulaştırma ve enerji konularmda işbirliğine gidilmesinl önenniştir. Bir süre önce Ankara'ya gelen ve b a a siyasi parti liderleri ile görüşmelerde bııîunan, Konstan tin Karamanlis'in Paris sürgünündeki özel kalem müdürii ve yakın arkadaşı Tunanlı tarihçi Profesör Dimitri Kitsikis'in, Türkiye ve Yunanistan'uı dostluk bağlarmın yeniden kurulmssı yolundaki önerilerinin de, Karamanlis'in plamrun bir bölümünü oluşturdugu belirtilmektedir. Ortakpazar'a tam üye olarak kabulü konusundaki girisimlerin olumlu sonuç vermesinden j (Devamı Sa. 9, Sü. 5 de) ; Piyasaya sahte Reşat altını ve düşükayarlı süs eşyası sürüldüğü saptandı Piyasaya saht* ve kalp. R«şat altınlan ile çok düşük değerli altın süs eşyasının sürüldüğü Maliye Bakanlığı uzmanlannm yaptıkları araşürmalar sonucu orta ya çıkmıştır. Bu nedenle, etkin tedbirler alınması için İstanbul Emniyet Müdürlüğü Mali Şubede Kuyumcular Derneği üyelerinin katüdığı uzun bir toplantı yapılmıçtır. özellikle Suriya ve Lübnan'dan Türkiye'ye son zamanlarda sahte ve kalp Reşat altiRİanrun Türkiye'ye sokuldu Sclâhattin GÜLER ğtı da saptanmıştır. Mali polis tarafından bir kaç gün önce ele seçirilen Reşat altmlannın Darphane Müdürlüğünde yapılan eksp<>rtizinde sahte ve kalp oldukları raporlarla ortaya konulmuştur. Mali polisin ele Reçirdigi ve inceienmesi için Darphaneye gönderilen Reşat aîtınlan için verilen rapor, altın üzerinde oynanan ve büyük kazançlar sağladığını ortaya koyan bir belge olmustur. Üç kişilik bir kurulca verilen raporda özetle şöyle denilmektedir. «Müdürlüğümüze gönderilen altınlann kurulumuzca vapılan incelemesi sonucu. altın değerinın 818 ayar cıvannda bulundukları, asillerini, takliden ımal edilmiş kalo paraUr olctuklan. altın alış verişi ile ugTaşmaysn kimseleri kolaylıkla kandırabilecegini bildiren iş bu rapor tarafımızdan t&ıaim ve imza ecülmistir.» Darphane ve Damga MatOaası Müdürlüğü Baş Danışmanı Avni Kumruk. Kalıp Atölyesi Sefi Selahattin Ünlü ve Doküm Atöl(Devanu Sa. 8, Sa. 3 de) Görevden alınanlar, alınacaklar DPT Teşvils Uygulama Dairesi Başkanıyken, hakkında, Maliye Müfettişlerince soruşturma ya (Devamı Sa, 9, SÛ. 4 de) GÖZLEM UĞUR MUMCU Çırpımrdı Karadeniz.. istiyor Ankara ile Atma arasmda Kıbns'a ilişkin temaslar yapan Almanya, Türkiye'den toprak ödünü Sungurlar lsı Kazanı Bölümü'nde işverenin çağ dışı» olarak niteledikleri tutumunu kınamak için ölüm orucuna başUyan 6 işçi.. SUNGURLAR'DA AÇLIK GREVİ BAŞLADI Sıkıyönetim sonrasında jrurdun çeşitli yerlerinde başlayan grevler ve işçi direnişleri sdrmekte dir. Istanbul'da Sungurlar işyerle rinde dün isçiler ölüm orucuna başlamış ve bu işyerinde işverenin parayla tuttuğu adamların işçileri öldürmek istediği ileri sürülmüştür. ABD üslerinde çalışan Harp İş Sendikasma bağlı 5 bin işçinin ise, bu sabahtan itibaren işbaşı yapmıyacaklan açık lanmıştır. CHP İstanbul il örgütü de, sendika seçme özgürlüğüns karşı çıkan işverenleri kınamış ve yoğunlasan işçi harekatlerinın kaygı yarattığını belirttniştir. Sungurlaı Sendıka seçme özgiirlüğünün kısıtlanması yüzünden, işçilerin Sungurlar işyerlerinde başlattığı direniş, Ambarlı'da 35. günü, genel makina işyerinde 16. gününü ve ısı kazanı bölümünde 10. gününü tamamlarken, 6 işçi, işvere nin (tinsanhk dışı» diye niteledik leri davranışını kınamak için önceki gün açlık grevine başlamışlardır. İlerici Yapıîş Ambarlı'da önceki gece işçilere ateş açılması ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, işrereni, parayla tuttuğu a(Devanu Sa. 9, Sü. 1 de) iyasal olaylan ve sosyal oluşumlan birer «zabıta vakası» olarak görmeye alışmiş bir takım devlet adamlan vardır. Bunlar her olayuı arkasında hep «ideolojils maksatlı» birkaç kişi, ya da örgüt ararlar. Başlarını ezeceksin... Bir ikisini sallandıracaksm... Hepsini ataeaksın içeri... gibi kestirme çözüm yollarıyla devJet yönetmeye kalkanlar bemenhemen her ülkede görülmüştür. Kafa kesmek, adam asmak, içeri adam almak gibi yollarla ülkelerini kalkmdırmış bir tek devlet adamına tarüı şimdiye kadar tanık olmamıştır. Siyasal olaylann toplumu oluşturan ekonomik ilişkilerle açıklanacak nedenleri vardır. Sınıf çelişkilerini solcular yaratmamışlardır. Solcular kapitalist ilişkilerle belirli smıDara bolünmüş olanların yerlerıni saptayıp bu uzlaşmaz çelişkilere çözüm yollan aramaktadırlar. Yülarca başlan ezilmek istenen solcular toplumu oluşturan nedenleri birer birer saptayıp gözler önüne sermektedirler. Bunun içindir ki: Milleti dilimdilim bölen solcular... gibi suç gerekçeleriyle suçlanırlar, yargılanırlar ve mahkum edilirler. Ne için? Elbette kendl suçlannı örtbas etmek içindir bütün çabaları... Milleti dilimdilim bölenler kapitalist ilişkileri sürdürerek devleti yabancı sermayeye, ülkeyi uluslararası faşizmin ahtapot kollanna teslim edenlerdir. İşte bugün solcularm bıkmadan, usanmadan savaştığı Amerikan emperyalizminin gerçek yüzü bütün çirkinliği ile görülmüştür artık. Nerede şimdi «Dost ve müttefikimiz» Amerika'ya alkış tutup Amenkan emperyalizmine karşı çıkanlann kafalarını ezmek isteyenler? Ve acaba hangî kafalan ezmeye çalışıyorlar şımdi? Bir ülke ancak kendi halkına güvenerek ayakta kalabilrr. Bunu yıllar yılı solcular yazdı. Türkiye'nin savım(Devamı Sa. 9, Sü. 7 de) S (Dış Haberler Servisi) BONN Federal Almanya'nın Kıbrıs sorununa bir çözüm getirilebilmesi amacıyla Türkiye ue Yunanistan arasmda arabuluculuk çalışmalannı sürdürdüğü büdirilmektedir. Pederal Alman Hükümetinin, özellikle, Türkiyenin Kıbns konusunda daha esnek bir tavır alarak Kıbns'ta tavize yanaşması yolunda çaba gösterdiği verilen haberler arasındadır. Frankfurter Allgemeine gazetesinin Bonn'daki diplomatik kaynaklara dayanorak verdiği habere (Devamı Sa. 9. Sü. 4 de) Demirel çeşitli işyerlerindeki işçi direnişlerini yerdi ANKARA, (ANKA) Başbakan Demirel, dünkü Bakanlar Kurulu toplantısından sonra basına yaptığı açıklamada, «Çeşitli işyerlerinde kanunsuz greve gidenler, devletin gücünü karşılarında bulmuşlardır» demiştir. Demirel, «Hiç kimse Türk devletinin gücünü ölçmeye kalkmamalıdır. ölçmeye kalkan pişman olur, olmustur, olacaktır» seklinde konuşmuş, son olaylan, «Yersiz ve aftan yararlanan aşın sol militanların yaratt^mı» öne sürmüştür. Demirel, Bakanlar Kurulu'nun ağır sanayinin kurulması çalışmaları ve asayiş konulanm ele aldığım söylemlş, asayiş konusunda şöyle konuşmuştur: «Son günlerde aşm sol unsurların ;eşitli yurt köşelerinde olaylar çıkartmak için giriştikleri tertipleri ve alınan tedbirleri enine boyuna gözden geçirdik. Yurt dışmda yetiştirilmiş bir aşın sol eylemcinin Türk polisine ateş etmesine kadar varan kanunsuz eylem ve direnişler karşısında hükümet gereken bütün tedbirleri aimıştır ve almaya da devam etmektedir. Devleti, rejimi, nizamı ve asayişi yıkmak isteyen aşın sol militanlann niyet ve tertipleri devletçe büinmektedir. Türk devleti bunlara fırsat vermeyecektir, vatansever, müliyetçi, hür demokratik rejime bağlı, kanunlara saygılı bütün yurttaşlar Cumhuriypt hükümetiyle beraberdir.» tki bankanın soyulduğunu, ban kalan soyanlann yakalandığım söyleyen Demirel, «Bu gibi işlere tevessiil edenlerin yakasına anmda kanun yapışmış bulunmaktadır» demiştir. Demirel, grevlerle ilgili olarak da şöyle konuşmuştur: « Çeşitli işyerlerinde kanun(Devanu Sa. 9, Sü. 7 de) ANKARA, (ANKA) Milli Selâmet Parüsi, Genel Başkan Yardımcısı Fehmi CumaUoğlu'nun ağzından, dün, AP'yi gene sert şekilde eleştinnis, Cumalıoğlu, verdiği demeçte, «Liberal renksiz görüşü AP'nin temsU ettiğini, bu görüşün baünın sömürücü faiz zihniyetine dayandığv nı» söylemiştir. MSP Genel Başkan Yardımcısı Cumalıoğlu, demecinde, Senato seçimlerinde MSP^ıin temsil ettigi millî görüşün, AP'nin temsü ettiği liberal renksiz görüşün ve CHFnin temsil ettiği solcu görüşün çarpışacağmı tekrarlamış, solcu görüşle liberal renksiz gdrüşün temellerini materyalizmin oluşturduğunu söylemiş, şöyle demiştin «Bu görüşlerden biri her türlü hürriyetleri ve hür tesebbüsü kısıtlayan, diğeri batmm sömürücU faiz düzenine dayanan birer mad(Devamı Sa, 9, Sü. 2 6e) MSP, AP'yi "Batının •• • • • • • • somurucu faiz zihniyetine dayanan maddeci • • • • • • goruşu,, savunmakla suçladı İŞÇİ Bursa'da tarihi yeraltı kenti yağmalanıyor Yalçın PEKŞEN 5. sayfada istanbul Asliye Ceza Mahkemesı IYÖKD'ün kapatılmasına karar verdi İstanbul Birinci Asliye Ceza Mahkemesi, kısaltılmış adı «İYÖKD» olan İstanbul Yüksek Kültür Derneği'nin kapatılmasına karar vermistir. Mahkeme'nin bu karan vermesine, halan İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde beş es K! vönetici arkadaşıyla birlikte Türk Ceza Kanunu'nun 141. ve 142 maddelerine muhalefetten tutuklu olarak yargılanan AIişan Özdemir'in imzasım taşı sorunlannı inceleyen CHP'Ii parlamenterler, «MC Hükümeti sermaye çıkarlarını koruma \ çabasında» dediler CHP İstanbul Mületvekilleri Şükriye Tok ile Doğan Öztunç re CHP İstanbul Senatörü Solmaz Belül, İstanbul'da yasal grev ve direnişlerin sürdürüldüğü işyerlerinde işçtlerle görüşerek sorunlarım tarnçrnışlar ve verdikieri ortak demeçte «Sermaye dils tatörlügıjnü kurmak göreviyle vola çıkanş bulunan MC Hükümeti, iscinin, köylünün, esnafın değil, isverenln ve büyük sermavenin çıkarlannı korumak çabası içersindedjrs demislerdtr. Gezdiklerl fabrlkalardan S u » srurlar'da işverenin isçilere tam bır baskı ve terör yöntemi uy(Devamı Sa. 9, Sü. 8 de) Doğan KATIRCIOĞLU van «Arkadaşlar» başliklı bildirinin dağıtılmasından önce Vilâyet makamına verilmemesi ne den olmuştur. 16 ocak 1975 günü kaleme alınan bildirt 17 ocak 1975 günü İstanbul Cumhuriyet Savcılığı'na verilmiş. ancak Vilayet makamına üç gün sonra verümiştir. Yargıç Selahattin Bulak, hakkmda 1630 sayılı Dernekler Kanunu'nun 39. maddesinin 3. îıkrasına aykırı hareketten yargılandığı Alişan Özdemir'i bir ay hapis cezasına çarptarmış ve İYÖKD'ün de kapatılmasına ka rar vermiştir. Yargıç, sanık *ıak kındaki hapib cezasmı 600 Ura para cezasma çevirmiş, dana sonra da bu cezayı tecil etmiştir. (Devamı Sa. 9, Sü. 7 de)