Katalog

İKÎ CTJMHURÎYET 29 Temmuz 1978 « A Mart dönemırun kosullan içinde gerçek\f. leştınlen yasa değişiklikleriyle uygula** malannın, yurdumuzda temel hak ve özgürlükleri alt Ust ettiğı yalınz hukukçular tsrafından degıl, artık herkesçe bilinmektedir. Bu yeni yasalann incelenmesi, uygulamalann somut olarak ortaya konulması ve düzeltme yollannın gösterilmesı demokratilc haklardan yana tüm vatandaşlara düşen bir görev olmuştur. Bu görevi yerine getirmek, ülkerruzde temel hak ve özgürlüklerin yerleşmesi ve demokratik rejimin kurulması yönünden büyük yararlar sağlayacaktır. Bız burada konunun «savunma güvenliği» yönü üzerinde durmak istiyoruz. Bilindiğl gibi doğal ve kutsal bir hak olan ve Roma'da tutsaklara bile tanınan savunma hakkıru, Anayasa «temel haklar» arasında saymıştır. Bu temel yasaya göre, «Herkes, meşru büttjn vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davact veya davalı olarak iddia ve savunma hakkına sahiptir.» (Madde: 31) OLAYLAR VE GÖRÜŞLER SAVUNMA GÜVENLlGİ Halit ÇELENK de, gecenin beUrsiz vakitlermde evicden ya. da herhangl bir sa&tte sokaktan alınıp da 42 gün nerede oldugu billnmeyen, KontrgerUla denilen yeri meçhul işkencehanelere kapatılan ve aılesıne haber verilmeyen vatandaşlar görülmüştür. Insanlar. yasalanmıza göre soruşturma yapma yetkisi olmayan gayri resmi gizli örgütlerde sorguya (!) çekilmistir. Bu yerlerde uygulanan çeşitlı işkeaceler sonunda hastalanan, sakatlanan ve ölen vatandaşlar olmuştur. Kontrgerilla denilen örgütlerde ve emniyet binalannda sorgu yapan askerl savcılar görülmüştür. Gizli örgütlerde işkence altında ifadesi alrrKtoktan sonra savcıya, ya da hakime götürülürken: «Aldığımız ifadeni değişürirsen yine yammıza gelirstn» sözleriyle tehdit edilen ve h&kime gerçeği söylemesme engel olunan kisiler olmuştur. Tutuklandıktan sonra cezaevine getirilen cezaevi yönetiminin güvencesi altında bulunması gereken ve artık yalnız hakim önüne çıkarılması yasa gerefi olan vatandaşlar cezaevinden alınıp tekrar gizli soruşturma yerlerine götürülmüşlerdir. Hakime verdiği ifadede kendisıne Kontrgerillada ışkence yapıldığını söyleyen, böylece uslanmadıgı (!) anlaşılan ve bu nedenle de yeniden işkenceye yatınlan sanıklann durumu mahkeme kararlarma geçmistir. Tuyler ürpertici bu ömekleri çoftaltmak müm kündür. Bütün bunlar, kişi güvenlifinin, savunma hakkımn boş sözlerden ibaret bırakıldığuıı göstermiştir. Bu uygultmalann, tüm vatandaşlan tedırgin ettiği de bir gerçektir. Bu öyle bir hukuk ve uygulama anarşisidir ki, bütün toplumu ve vaandaşları tehdit etmektedır. AmerikVds uyusrurucu madde kullanmaktan sanık ve tutuklu iki klşiden bıri yüklenen suçu ikrar ve ötekl ise reddeder. Yargılama sürerken samklar salıverilir. Amerikan polisl bir tertipls bu iki sanığın konuşmalarını banda alır. Mahkemede suçu red eden sanık ses bandlarında ikrarda bulunmuştur. Mahkeme bu bandlardaki konuşmalara ve sözlere davanarak sanıkları cezalandırır. Amerikan Yüksek Mahkemesi şu gerekçe ile karan bozmuştur: Amerikan yasalanna göre yanında avukatı hazır bulunmayan sanığın verdiği ifade geçersizdir. Bu nedenle olayda ses bandlanrıdaki sözlerin delil deferi yoktur. Bu sözlere dayanılarak verilen hüküm yasaya aykırıdır. Incirlik'teki Amerika £ ncirlik'teki Amerikan üssu, NATO kapsammda sayıldı; I ve HfikUmetm »on karanyle varlısn komndu. Incirlik Türkiye'deki Amerikan üslerinin başında gelir. Yalnız kuzeye dönük bir üs defildir; ayni zamanda Ortadoğu'da Amerikan çıkarlarının korunması için knllanüır. Bu konuda elle tutulur olaylar. dünyaca bilinmektedfr. 1 mayıs 1960 günü lncirlik'ten havalanan Amerikan üî casus uçağı, Sovyet topraklan üzerinde düsürfilmüş ve Turkiye'ye pnidümlü füzelerle hücum edilraesine ramak kalmıştı. Anadolu. hüyük bir tehlikenin eşiğinden döndü. Sovyetler, Tiirkiye'yi prötesto ettiler. Ankara. ü2 uçaçının tnclrlik'ten kalkışından habersizdi. Moskova karşısmda zor durumda kaldık. Bafimsız bir devletin hazmedemiyeceği gerekçelerle kendimizi savunmava çahstık. Incirlikin kuzeye dönük yüzünde bu ilginç olay var; guneye dönük yüzündeki sabıkası, daha az carpıcı değildir. 1958 yüında Lübnan'da Devlet Başkanı Camllle Chamoun, ülkcsindeki muhalereti yok etmek için «dolayb saldın» karşısında bulunduğtmu ilerl sürerek ABD'nden yardım istedi. İncirlik'ten kalkan Amerikan nçaklan, Lübnan' daki üericl muhalereti ezmek için gerekll müdahaleyi yaptılar. Görüldüğü gibi Incirlik. geçmişte Türkiye'nin değtl, ABD'nin çıkarlanna uygun biçimde ve hılkımıırtan habersiz kullanılmış. üikemiz bu yüzden tehlikrye atılmıştır. Bu üs'te bir küçük Amerika yaratılmıştır. Sermaye çevrelerinin bir yazan, 1971 yılında İncirlik'tetd küçük Arnerika'vı gezerek izlenimlerini vaymlamıstı. Verilen bilçilere göre, İncirlik çevresi 35 kilometre tııtan büvfık bir fistür. Amerikalı pilotlann savaştaki eörpvlerinl vapabilmeleri için kurulmuştur. tncirlik'te askerî ve sosyal tesisler Içlçedir. Üs' sün televtzyon yayımı blle vardır. Pazarı, dukkânlan, PX' si, çarşısı. evlerl. er ve subay yatakhaneleri, okullan. HI1sesiyle İncirlik bir kiiçük Amerikan şehridir. Oktıl. 10'uncu sınıfa kadardır. Krzlar ve oglanlar burayı hitirince. va Karamürsel'deld okula, ya da Amerlka'va eiderier. Asker, sobav kulüpleri; golf alanı, spor kuruluşlan. beyıbol. tents. biniciUk sahalanyle tnclrlik gece günduz yaşar. Tüm aivil yaşam için gerekli şeyler. Amerika'dan dev naklive uçaklanyle petirilir. Bu gelen şeyler arasında esrar da vardır. Incirlik'te her yana esrann kötülüklerine değsin uvarıcı dövizler asılraıştır. Buna rağmen tncirlibne Adana'nın yer sltı örgütlerl arasında iki alısverts yoğundnr: Birincisi esrar... tkincisi kaçak mal .. Esrar kokusunu tanıyıp Izleyen k5peklerle esrar araştırmalan yapılır tncirlik'te; »ma yetersiı kaiır bu kovalamaca .. kaçak ma! akimı Üs'ten Adana'ya doğru durdurulamaz. İncirlik blr kfiçnk Amerika'dır: ve bn küçük Amerika, Adana'nın yaşamını da etkilendirir; barlara dek conilerin yaşantüan sergilenir. Incirlik'in Türk denetiminde oldu^u söylenirsc de, bu dnfru defildir. Incirlik'in gazinosu, kulübü, yolu. sokaği Türkler'e açıktır ama, bir de «yasaR bölgesi» vardır H oraya hiç bir Tiirk, hangi (törev ve yetkide olursa olsıın. giremer. «Yasak Bölge» 193'üncfl Tuslo? Müfrese Kumandanı emri altmdadır. Burada Amerikan pilotlan vardiva yöntemiyle nöbet tntarlar. ll'er çünlük nöbet dönemlerinde «nükleer savas» lçin hanr beklerler. Nükleer baslıklar ve sioklar Amerikan denetimindedir. Bu stoklar Türkiye'nin iradesi dısında bir savaşa süriiklenmesine vol açacak emri beklemektedirler. Bu emir Amerikan kumanda zincirinden çelecektir. İncirlik üssü NATO'ya ilişkin gibi görünmektedir; aına Federal Almanya Ramstcin kasabasında bulıman Amerikan S'ıncı ATAF Hava Knmandanlığına bağlıdır. TÜTki>e'dekl birliklerin tspanyadaki merkez üslerinden nöbetleşe gelip gittikleri biiinmektedir. Vurdumıızu birkaç saatte vok edebllecek bir nükleer savaşın odak noktasi tncirlik'te bulunmakiadır. tste sündi tncirllk'teki Amerika Anadolu topraklannda etkinliğini sürdürmektedir. ABD~ bir yanda Turkiye'ye ambargo uygulamakta, bir yanda Incirlik'te yangelmektedir. Cephecilerin sis perdesi »Itında yürüttükleri dış politika kararlannın kapsanu, bn Slçüde tutulmuştur. Turkiye'ye karsı düşmanca tutumu, artik en Amerikanofil çevTelerce bile yadsmamıyan Amerikanın Adana yakınlanndaki varbfı tasfiye; Türkiye'de yedl bine ulaşan Amerikan görevlileri sınır dısı edilmeUdir, Adalet Kolluğu Savunma ve sorgu güvenligini sağlamaya yardım edecek Udnci düzenleme de idareden ayrı bir Adalet Kolluğu'nun (adli zabıta) tcurulmasıdır. Bugun suç işlendiği ihbar ve ıddialan karşısında hazırlık soruşturmasını çoğu kez idare kolluğu (idarî zabıta) yapmaktadır. Bu kolluk admdan da anlasüdığı gibi ldareye bağhdır. Böyle bir kolluğun hazırlık soruşrurması yapmasının ve davaya etkili ilk ifadeleri almasının sakıncalan deneylerle ispatlanmıştır. Her ne kadar adliye işlerinde C. Savcılannın kolluk kuvvetlerine emir verme yetkileri varsa da bu yetkinin tanmması anılan sakmcalan önleyememektedir. Cessa Yargılama Usulü Yasasmda yer yer «adli zabıta» sözü kullanılmakta ise de bu kolluk. idare kolluğundan aynlmamış. görevleri de saptanmamıştır. Adalet kolluğunun idare kolluğundan aynlması, adalet mercilerme bağlı ve bu mercilerin denetiminde ayn blr Brgüt haline getirilmesı sorgu ve savunmantn güvenliğine yardımcı olacaktır. Sonuç: Hangi slyasal tktidar yönetimi elinde bulundurursa bulundursun, toplumumuzun ve yurttaşlanmızjn savunma güvenliiine kavuşmasını istiyorsak, geçmiştekl tüyler ürpertici ve tnsanlık dışı uygulamalann yinelenmesini önlemenin zorunluluğuna inamyorsak, bu güvenliği sağlayacak önlemler vakit kaybedilmeden almmalıdır. Önemli Yön Savunma hakkını sadece bir y»sa maddesiyle tanımak, hatta onun dokunulmas, vazgeçUmez, devredilmez haklardan oldugunu söylemek yeterli midır? Uygulama ve gelişmeler bunun yeterli olmadığım gostermektedır Gözaltı süresinin on beş güne çıkarüdıgı, savunma hakkuıın süre bakımından bir ölçü gözetılmeksizin sınırlanabıldiği, bazı hallerde samfuı ve avukatının bir davaıun tüm duruşmalarından çıkarılabüdiği, hakimi red isteğinin reddedilen hakim tarafından incelendiği ve verilen karara karşı itiraz yolunun kapatıldığı, bu lşlemlere yayın yasafı konulabildiği bir hukuk sisteminde savunma hakknun varuğından ve kutsallıgından sozetmek kısaca «abesntir. 12 Mart döneminde yasalanmıza getirilen bu ve benzeri hükümlerin, însan haklanm ve savunma hakkını ortadan kaldıncı niteliği urtışma götürmeyecek kadar açıktır. Çıkar Yol înâncımıza göre yasalanmızda yapılacak bazı düzenlemeler savunma güvenliğını önemli ölçüde saglayabilir. Bu düzenîemelerden birincisi, gözaltına alınan vatandaşa avukatı ile derhal görüşme hakkının t&nınması, bu görüşmeden önce sorgusunun yapılamayacağına ve sorgunun ancak avukatı hazır bulunmak koşulu ile geçerli sayılabileceğine üişkin hükümlerin Usul Yasalarında yer almasıdır. Böylece vatandaş gözaltına alınır alınmaz avukatı ile görüşme hakkına sahip olabilecek, sorgusu ancak avukaün önünde yapüabilecek ve avukata yanında bulunrnadan alınan ifadesi geçerslz sayılacaktır. Hemen söyleyelim ki böyle bir soruşturma yöntemi. burjuva demokratik hakların geçerli oldugu ülkelerde kabul edilmiş ve yasalarda yer almıştır. Savunma ve sorgu güvenligini sağlayacak olan bu tür bir hükttiün yasalarumzda yer alması, Anayasamızm savunmaya ilişkin hükümlerine de uygun düşmektedir. Uygulamalar Geçtiğimiz yıllann uygulamaları bu gerçeği kamuoyunun gözleri önüne sermiştir. Bu dönem FAŞİZME KARŞI SAVAŞMAK tSTEYEN HERKKtN OKITMAS1 GEREKEN TEMEL KÎTAft, VViLHELM REiCH GÜNÜN KİTAPLARI ınınıı FAŞİZMİN KÎTLE RUHU ANLAYIŞI ÇEVİREN: BERTAN ONARAN 4HU w y t a 30 tıra PAYEL YAY1NEVİ P.R. 889 tSTANBUL KOZA Yaynları» Pk836« Pk836 dofl±)ateş Rekorlar kıran "ECEVİT OLAYI,, dizisi bütünlendi Fal bakmak,Burçlar ve Yılckz, Kahve.EI,İskambil,Tarot.Sayı. Parmak.l CNng faları.Rüya \brumlan üzerine tek ve en geniş kitap! müıntaz soysal • » •»» • • • •• • •» • • • • • • • • •• »»• • • • » • • »• • • • • • • • IÜB1US HAREfiSTI BİR BAŞBAKANIN DOĞUŞU Sayı: 8 KAYHANSAĞLAMER MÜSTEHCEN îlhan Selçuk, Meuh Cevdet Anday, All Sırmen, Atlllft Öhan, Demir özlu. Ferit Edgü, Do*an Görsev, Dr. Haydaı DU men, Dr. îtasan Ünltler, Günel Aluntaş, Giovanni Scognamillo, Ornan Duru, Merdmek Ahmed (Atilla Ozkınmh), Av. Orhan Apaydın, Prot. Dr. öztekın Tosun, A7. Haüt Çelenk, Adalet Bafcanı Ismail Müftüoglu, Türkiye Barolar BirUgi Baştomı Prol. Faruk Erem, Prot. Feyya* Gölcüklü, Doç. Dr. Erılp özgen, Doç. Dr. Sel&nattin Keyman, Doç. Dr. Yüksel Ersoy, Doç. Dr. Yılnuu GUnal. Kltopçıandan latertniB. Fiata 15. ödemell 17.50 Ura. SOTtT TAYINEVt P.K. 713 lSTA>fBüt bilgi ıjai|inevi Bertolt Brecht «Kuhle Watnpe» ölminl tam aeaujomı v» mcelemesi «Film möziji uıtâne» 1. CÎLT ( U . BASKt) 15 IİBA 2. CÎLT (5. BASKI) 30 LtRA 3. CÎLT (ıKIBRIS HAREKÂTI» • YENt ÇIKTI) 20 LİKA Sinemada Ses ve REDHOUSE YAYINEVİ sözlükler ÎNGÎLÎ7.CE rtîRKyE TÜRKÇE ÎNGİLÎZCE KÜÇÜK TÜKKÇE tNGÎLÎZCE 140/ 2U0 75< HALKIN SESİ Bütün tiikelerin isrileri re milen halklar. biıieym î KTJRT WJ£İLL / ST 1î:R HANNS f^ AYZENŞTAYN / PTJDOVKÎN VERTOP / AUCKSANDRaF ADRES: Kurablye Sokak 1/7, Taksim Bütün kitapçılarda Genel Dağıtım: Tekln Yayınevi, Cağaloğlu, îstanbuL Tel: 27 69 69. dustmıı ı^B.ıoBriiD bttııek istedgnz her sey...Fnud'ın Freufun ö^stişnn tansin doğa bilimleri dizisi GOÇMEN KTJŞLAB KTJŞLARTMIZ MEMELÎ HAYVANLAR ORMANLARIMIZ DAĞLAR1MIZ SEMENDER ve KURBAGALARIMIZ BAUKLARIMIZ 10^ISv15^I5 15. 20. J0^ ctTSiyet üzerine TODOR JtVKOV kdmnden! aile serisi SEÇMELER AÎLE SOFRASI CYeme* tOtatn) 3O (Bütün düny» milletlennio yemek Ustelerl) Afi.v. ÇEVRESİ lOı NİŞANUK EVLÎLÎK A31ERİKAN BOYUNDÜRUĞUNA VE RUS TEHDİDİNE KARŞI BÜTÜN YURTTA MÜCADELE İÇİNDEKİLER r BAĞIMSIZLIK MÜCADELESl BAYRAKLARIN1 YÜKSELTELİM • Pusuda Bekleyen Felâket Tüccarı • Avrupa'nuı Giivenliği, tkî Süper Deviete Rarşı Mücadeleyle Sağianabilir • AMERİKA"DA PAŞÎSTLER, ÇIKIN KARANLIK KÖŞELERtNİZDEN • tzmir'de emperyalizml prötesto mitingini iptal eden revizyonistler polisi yardıma cağırdılar : Halk TS1P Revizvo. nistlerinin Ihanetini Affetmeyecek! # HALK POSTAS I : Revizyonizm Halkın Ayaklan Altında Ezılecefctir • • REVİ2YONİZM MİKROBUNÜ YOK EDELİM: Halka Güven! Devrimci Fikirlere Güven! • Devrimci Siyasetleri Kararhlıkla Savunmalıyız * SKrTOtKA HüRRÎYETÎ! İŞ GÜVENLÎĞÎ! • Divriği Ctirek Demir Çelik ve Ankara Ulusoy Mobilya îşçüerl Ue röportajlar • SIKIYÖNETİME SON'.. tsteme ve yanşma adresi: PİC. 1112, Sirked İST Dağıtım. I S T A N B U L : Fuad Büte TÜRKÎYE: Hürrtyet Gazete DaŞıtım ALLAHIN SIRLARI YENİ «Banş ve îşbirligl>nden sonra T. Jivkov*un Türkiye'de yayımlanan ikirjcl eseri... Kitapçınızdan araymısHABORA KtTABEVt P. K. 6 Beyaat • Istanbol çocuk kitapları dizisi ALFABE KtTABIM (OKTJL ÖNCESİ ÇOCUKLAR ÎÇtN; KAZIRLAYAN: CAN GÖKNtL •CADEN BTHJfB^ ÎLÎŞKÎLERÎ, KİRPİ MA8AL1 BÜYÜK NEDİR tCTTR.ı<T\ıt BALIKÇ1 17J0 Ut TJO (JOO RUHveKAİNAT UZUN SENELERDENBERÎ PÎYASADA ARANAN BEDRİ BUHSELMANTN RUH VE KİÖfAT KÎTABININ BOŞUJÖU DOLDUBDLMÜŞTüR... YAZARLAR: DB. ULRİCH HANS J. HOMME GEORGE SİGMDND HATDAB NÎZAMDIİıAH DR. MC GOVEN GOL0YEAR DR. ALÎ HAYDAR RÜHSON. ALLAH ÖLÜM VE ÖTESt • TELKİN ÖLÜLER CANIILAR ARASINDA YAŞAB * MEDYUMLÜK RUH DİN VE TASAVVUF • RüH POIOĞRAFLARI RUH DENEYLERİ VE PSÎKÎYATRİ • MANYATİ2MA RUH DOSTLARINDAN GELEN TEBLÎĞLER + İPNOTİZMA RUHLAR DÜNYASINDA TUTÜLAN 1Ş1K • AY • GtÎNEŞ RÜYALARIN RUHSAL SÖNDEN YORUMU * AÇ1KLAMASI RUHLARLA KONtJŞMA • ÇAfilKMA Odemell Uteme adresl: GEÇİT KİTABEVt Akıaray Yeralta Carfim No: 5S • Istsnbnl BTJ BÜYÜK ESER MAHDUT BASILMIŞTIR. BÜTÜN KİTAPÇILARDAN 6 0 . LÎRA, CÎLTLİ OLARAK TEMtN EDEBÎLİRSÎNİZ. Geuel Dafitun: SERHAT Nuruosmaniye 17/1 Antun Dağıtım: Aydıa KiUbevl, tımlr E S e • DATİÇ GERGEK YAYINEVİ p.k 655 ıstanbul Bu ç o c u k e s e r l e r i o k u ! S n c e s l v e yeni o k u i a oaslavanlar ıçln HO2 c i r s e k i l d e nazulanmıç, r e n k ü o l s e t b a s t o d ı ı B u U t a p ç ı l a r d » arayı. oız: dızisiode sunar 45 inci k'ıttsp: . prof. dr. lcavit orhan tütengü HRSAL TÜRRİYEHİH 20 lira YAPISI VE SOfiUMlÂRJ MEHMETCtK " RI" REDHOUSE ÎAYINEVİ Rızapasa Yokuşu No: 50 EmiDÖnu tstanbul NtŞANTA^I Asademı Deoız OSMANBEY Yavu* Ülku OUodüt ANKARA Sander H&set Kitabevl'nde tZMİR Sander ÜALATASARAV Gençlik Kadıköy KAUIKOY Yalter Kltabevi nirku 8EBER Taraan Kültüı Meıkea tCitabetf'nde KIRMIZI YORGAN ARKUN KUDAT (EROTtK HtKÂYELER) Boccacdo. Sade, Balzao, Ma<jpassant, Çenor. ömer Seyrettin, Pitigrilu Henry Miller. tzak Babei. Hemlngway, SabanattJn All, Orhan Kemai. Necat) Cumaü Yasar Kemal, Oktay Akbal. Tarüs Dursun K^ Bekir Yıldız MUbeccei tzmlrtt. Deroıı OzlU, Gülten Dayıoglu, Fertt Edgü. Günel Aitmtaş. Kitapçınızdan tsteytniz. Fivatı Z». ödemell 72S% Ura \ş ve Trafik Kazalarmda OLÜM TAZMtNATI Ci>au: 10 ura lsteme: Yahva Kcmai Cad. U/B4 Yenîmahalle Ankar? Tazmınat fcukukunun en orijtnal etüdünü: Yargıtay ve Federaı Mankem?mn en seçme Kararlannı: FraJtK Kanunu, Tuzük ve Vöne melifcıcrın!; tşçl saglt£ına ve t« Rüvenligine UısKın mevzufttT ıri'iva eder 560 sh, lüks ctlt, 125 Ura: tsteme adresı: Bagdü Ca<J. 426/9 îstanbul. SOYUT SAYINEVt P.IL 713 • tSlANBUL \