Katalog

Balkanlarda Bir Gerillacı Hürriyet Kahramam ResneU Nrrad Beyin Anılan Takm tarlhjmizin en dıkkate deger olaylan ve eylemleri, bümyetir ilânı Isteme Adresı: ÇAĞDAŞ YAYINLARI Cagaloğlu Halltevl Sok. No. 39/« ÎSTANBÜI. umhuriyet 52. yü, sayı: 18318 Kurucusu : YUNUS NADİ 29 Tenunuz 1975 Salı TEMELDEKİ ÇATLAK Yazan: Cavit Orhan Tütengil ÇAĞDAŞ FAriNtARI Cağaloğln, Balkevi Sokak 39/41 Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ABD'nin görüşlerini kabul etmediğimizi bildirdiler DIŞiŞLERi YETKiLiLERi ÜSLERDEKi UYGULAMANIN TURK HÜKUMETiNiN GÖRÜŞLERi ÇERÇEVESiNDE YAPILDIGINI SOYLEDiLER TÜRKiYE'DEKi AMERiKALILARIN YARARLANDIKLARI GUMRUKSUZ SATIŞ MAGAZALARI (PX) VE ORDU POSTA SERViSi (APO) KAPATILDI ABD, 1969 anlaşmasını yürürlükte sayıyor ABD Dı?ışleri Bakanhğı, TOrt Hükumetının ısteğı üzerme Tur» kıye'de bulunan ortak savunma tesislenndekı butün faalıyetlenni durdurduğunu açıklamış, ancak 1969 yılrnda ımzalanan Türk • Amerıkan guvenlık anlaşmasını halen yururlükte saydığını bildırrmşfcır. Buna karşıt bir açıklama yapan Turk Dışışlen Bakanlığı yetkılılen ıse, ABD Dışışlen Ba Türkiye NATO'dan silâh eksiğinin giderilmesi isteminde bulunacak ANKARA, (Cumhurfyet Bnrosu) Turkıye "nın çağnsı uzerıne bugun olağamistu olarak toplanacak olan NATO Konseymde, Turkıye NATO'dan ABD ambargosu ıle meydana gelen eksığını tamamlamasıru ısteyecekör llgılılenn behrttıgıne gore Kon sey toplantısmda Türkiye, ABD üslenne elkoyma kararının ge rekçesını açıklayacak ve yeru geusmeler k&rşısında NATO'nun Turkiye'ye karşı olan tutumu nun ne olacagmı soracakur. Türkıye NATO Konseymden ikı ay once de silâh istemış, Konsey bunun cevabını ABD Temsilcıler Mechsının karannı oğrendıkten sonra verecegını bıl dırmıştı Dışışlerl Bakanlığı yetkıiılerl(Devanu Sa. S, Sü. S de) Cephenin gövde gösterisi DemireFle Erbakan'ın arasını açtı • Adana'da liderlerin kaldığı otelde kendisine aynlan odayı beğenmeyen Erbakan; geceyi ba§ka yerde geçirdi. Turgrut GÜNGÖR *DANA Mıllıyetçl Cepheyl oluşturan tıukumet ortaklarının cGovde gosterısı» vapmak Uzere çıktıklan Çukurova gezisının ılk gunlerınde başlayan dargınbk, gezınin son gununde dun belırgın bir bıçunde su yüzune çıkmıştır. Öncekı geceyi Adana'da geçiren cephe ortaklanndan MSP Genel Başkanı Necmettın Erbakan. Demirel "ın kaldığı oteli beğenmejerek Çımento Sanayıl tesıslerine gitmıştir Gezinm snn bölumüne Demirel ile birlıkte çıkmayan MSP lidert Erbakan' ın çok sinırli oldugu da dıkkatleri çekmiştir. (Cumhnrfyet Raber Merkezi) kanlığının on« sürdüğu bu görtişun nazaıi ıhtırazi kayıttan ıbaret oldugunu bıldırmışlerdir. Bu arada, Tıirkıye yalnızca Ame rıkan vatandaşlannın yararlandıgı gümruksuz satış mağazalan (PX) ile dzel Amerikan Ordu Posta Serngıru (APO) kapatmış, Arnerikan jetleri içın vergısız ıthal edilen akaryakıtin Türkiye' ye getınlmesıni durdurmuştur hfllttirnetinin 19W yıhnda tmzv lanan Turk • Amerıkan guvenlık anlaşmasını yururlukte saydıjjı m ve «Anlaştnanın, yenıden mu zakere edılınceve kadar yürurluk te kalacagını» soylemıştır. Sozcü, Turkıye dekı üs \e tesıs lerde gorevlı Amenkalıların Turk Hukümetının ıstefı uzerıne faahyetlerını tamamen durduk (Devanu S». 9, Sfi. 7 de) ABD, yunirlükte sayıyor ABD Dışışlen Bakanlığı sozcusü Robert Anderson, Amenkan Yurda dönen Ecevit: "üış gelişmelerî kaygı bulmuyorum. Romanya Devlet Başkanı Çavusesku'nun konugu olarak beş gtın dur temaslarını surduren CHP Genel Başkanı Bulent Ecevit ve eşı diın saat 22.30'da Romanya Havayollanna aıt ozel bir uçakla Istanbul'a gelmıştir. Yesüköy Havaalanmda basın mensuplan lle goruşen CHP Genel Başkanı Biilent Ecevit verdiğı kısa demeçte «Romanya gezasmın son derece yararlı olduğunu» ıfade etnuş ve şunları soylemıştır «Bomanya'da Tılrkıye ıle her alanda ılışki ve ışbırlığını gelıştırme batamından buyıilc ve ıç tenhğıne ınandığım bir ıstek gordum Romanya ıle Turtaye arasın da hıçbır zaman hıçbır cıddı ıhtılal konusu olmamıştır Fakat ıkı ulkenin işbırlığı yapmasını gerektiren koşullar ozellıkle ıçın de bulundugumuz donemde çok artmıs bulunmaktadır Romanym lle llışkıler olabıleceğı kadar, olması gerektıgı kadar gelişmış değıldır Bız bu işbırlığını daha ılen ölçude gerçek lestırmeye partı olarak katkıda (Devsmı Sa 9, Sfi. 1 de) DEMJREL VE MAKARİOS HELSINKI ZİRVESINDE YARIN İLK KEZ BİR ARADA OLACAKLAR CUMHURİTET HABER MERKEZt Avnıpa Guvenhk ve Işbırugı Zırve Konferansı, Fınlandıya'nın baskentı HelsmkTde yaruı çauş malanna başlayacaktır. Amavutluk dıştndala 33 Avnıpa ülkesı ıle ABD ve Kanada'nıa katılaca ğı, devlet ve hUkümet başJcanla n düzeyındekl «Avnıpa Guvenlıs ve Işbırlığı Zırve Konferansı» 1 ağustos cuma gunü sona erecek tır. Bu toplanünın bir ılgınç yonu de Demırel'ın Kıbns'ı temsllen Konferansa kaUlacak olan Makariosla ilk kez aynı çatj altında bulunması olacaktır. Başbakan Suleyman Demırel, zırve toplantısuıa katılmak üzere yann Türkıye'den ayrılacaktır. Demirel başkanlığındata Turk heyetınde Dışışlen Bakaru Ihs&n Sabrı Çaglayangü, Dışışlerl Bakanlıgı Genel Sekreterl Büyükelçı Şukrü Bekdağ ve ılgıli daire başkanlan bulunmaktadır. Başbakan Demırel zırve toplan tasına katüabümek içın yurtiçi gezüenni iptal etmıştir. Denıirel daha once bugıin Isparta'ya gıde cegıni açıklamıştı Başbakan De mırel, Isparta gezisıru ipcal edışıne, bugun Bakanlar Korulunu toplantıya cagırmasını neden gos(Devanu Sa. 9, SÛ. 1 de; Erbakan sinirli Çukurova gezisının bırincl günü uçakta Feyzıoğlu"nun venna MSPIıleri oturtarak targınhk varatan Erbakan"ın, daha sonra Kahramanmaraşta Demirel'ın şehır içınde yaptıgı govde gostensıne çok sinirlendıği öğrenılmıştır. Demirel'ın Kahramanmaraş'ta açıkca millıyetçi partılere bırleşme çagnsında bulunduSunu belirten bır MSPIi Bakan, «Eger Erbakan boca Kahramanmaraşta konuştuysa buna ortamı Demırel hazırladı (Devamı Sa. 9, Sü. 5 de) Bugünlere nasıl geldik Rıfn Veldet VELİDEDEOĞLU Orgeneıal Sancar: "Milli harp sanayii, ihtiyaç olmaktan ziyade acil bir zaruret haline gelmıştir,, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semıh Sancar, «Sılâhı Kuvvetlenmızın narp gucunde meyda na gelecek değışıklıklenn dırekt olarak ıçuıde bulundugumuz ıttıfaklann gucunu de etkıleyecegı aşıkardır» demıştır Genelkurmay Başkanı Orgene ral Semıh Sancar Ankara'ya ha reketınden once gazetecılere şunları soylemıştır «Turkıye'nın son karşılaştığı durumlar muvacehesınde Sılahlı Kuvvetlerınuzın muharebe mues sırıyetıru gehştırmek mıllı hak, ve menfaatlerımızı korumak ve ıdame ettırmek ıçuı daha dıkkatlı ve hassas olmak mecbunyetmdeyız. Barışçı bir mılletın Sılâhiı Kuvvetlerı olarak yurt savunma(Devanu S». S, Sü. 1 öt) AMERİKAN BAYRAĞINI YAKTILAR Taksım'de oncekı aksam saat 20 sulannda sayilan 20 25 ı bulan bir grup ogrencı Amenka Bırleşık Devletlen aleyhıne gosteri yapmıslar ve bu arada bır de Amenkan bayraguıı yakmışlardır Üç • dort dakıka suren gosteri sırasında ogrencıler trafığı engellemışler ve beraberlerındekı bır Amerıkan bayragırun uzerıne gaz dokerek yaktıktan sonra hızla olay yerinden uzaklasarak ortadan kaybolmuşlardır ogrencıler gosteri sırasında «Kahrolsun Amenka, bağımsız Türkiye» şeklınde bağınnışlardır. Potografta oğrenaleri ABD bayraguıı yakarken görüyorsunuz (Fotoğraf : Erdoğan Koseoğlu) Demîrerın törenle açılışını yaptığı fabrika 2 ay önce üretime başlamıştı ANKARA, (Cnmhurivet Bürosu) Başbakan Suleyman Demirel ta rafından Mersin'de dun açılışı ya pılan özel kesime ait soda fabnkasmın 14 mayıs 1975'de üretime geçtiği ve hızmete açıldığı oğrenilmıştir. Pabrıkanın hızmete açı Iışı aynı gun Mersın Soda Sanayü Genel Mudürü Kemal Songun*un düzenledıği basın toplantısmda açıklanmış, gazetecüer tesisleri de gezmişlerdir. Pabnkanm fınn lan 17 nısan 1975'de ateşlenmıs, 22 haziran 1975'de ılfc soda ürunü piyasaya sürülmüştür. Agustos aymm ilk günlertade de ağır soda türünün pıvasaya verılmesi beklenmekteydi. Yunanistan'ın faşist liderleri dün yargılanmaya başlandılar ATtNA 21 nısan 1967'de ger çekleştınlen askeri darbenin 21 yonetıcısı nakkında açılan vatana ıhanet ve sılahlı kuvveUer ıçınde ısyan çıkarma davasına dün sabah agırceza mahkemesınde başlamnıştır. Çok zayıflamış ve kaygılı olduğu gorulen eskı Cumhurbaşkanı Yorgo Papadopulos, dunışmada soz alarak «Bu mahkeme karşısında ılk ve son kez soz alıyorum. 21 Nisan devnmının sonımlu başkanı olarak, ılk verilea emırlerden bu yana bütün sorumlulugu tam olarak üzenme alıyorum» demiştir. Papadopulos'un bu sozlen uzerine yennden kalkan eskı zırhlı OLAVLAR1N ARDINDAKİ GERÇEK KAPALI VE StSLl dır. Tnrkiye'nin ABD'ne ği nota açıklanmış defüdır. S5za çok edilen «geçlci statü>nün niteUği de beUl degUdir. Kamuoru, Hnkümet ÜTelerinin sınırlan pek belli olmayan açıklamalanyle yetınmek zorundadır. Bunun için kamuovunda kuşkular, duraksamalar \e ikircikll eğilımler oluşmaktadır. Oysa yasadığımız donemde açtk ve kesın bir politika cevresınde bütiin nhısan topianman re guçlerin birJeştırilroesi, buyuk ağırbJc yarabnası bakmuodaa gereklldir. Bfltün bnnlara rağmen ortada son dtınunu beiirlereo bir karar Tirdır. Türk HOkfimett, 1969 Temcl tldU Anlaşmalanmıı geçerHfini yitirdiğird ABD'ne bildırnüstir. Bir anJaşmanın gecerUUğini yittrdifini bUdlrmek, o (Deramı Sa. 9. Sâ. 3 de) T "ÜS,, DEĞİL "TESİS,, İDÎ BUNLAR!., IHU8 olarak, «Eşeğıni yıtırıp de sonra bulan kışının sevmcı»nı vaşıyoruz, gıbi geüyor bana Geçtığınıız pazar guntu butun gazeteler boy boy Turk bayragı resımleriy!» donatıbmştı. Nerede dalgalanıyordu bu bayraklar? Amerıkan uslerinde, Pekt bu Amenkan tisleri nerede? Turk topraklarmda. Şu halde yıtırdığımız toprak parcalannı yenıden almış bir durumda bulunuyoruz. Ulusal Kurtuluş Savaşınm o eşslz coşkulu gunlen geliyor hatırıma 26 Ağustos 1922 Buyuk Taarruzun dan bırkaç gun sonra, «Resmı tebhğ»ler hızla bırbırınl izleme ye başlamıştı oŞanlı bayragımız Afyon kalesinde dalgalanıyor» itOmurauz tüin vtlavete falân kazaya gırdı ve resml binalara Turk bayrağı asüdı» ve 9 Eylül' de, «Izmır aukümet konağından yunan bayrağı indırllıp yerine şanlı bayragımız çeJaldı» Bunlar doğaldı. Çunku o zaman Turkıye duşman salgını altında bulunuyordu. Ve gtizel vatarumızın bırçok yennden Türk bayragı kaldınlmışn. O yerlerde eylemli olarak egemenlik hakkımız yoktu Sonra Ataturk'ün önderllğınde topraklanmızı yenıden aldık ve oralara egemenlığımmn kutsa) sımgesi olan bayraguruzı çektık Pekı şımdi de topraklanmızdan kımi parçalar duşman sal gını altında mıydı' Hayır, dost salgını alundaydı. Evlı erKeğın yatagını pavlaşan kımi «aıle dost İarı» gib) bir dostun salgını a! (Devamı Sa. 9, Sfi. 4 de) ürkiye • ABD Uiskilenndekl hıılı değişuni izievebilmek, bazı nedenlerden öturu zorlaşıyor. Bu nedenlerin basında Ankara'nın kapab dıplomasi yolann seçmesl gelmektedır. Ankara ile rVashlngton arasındaki temaslar ve alınan kararlar konusnnda açıkJık voktur. üişkileri saptsyacak ve bıcunlendırecek olan tntnm ve da\ranışlar bir •js perdesl ardında bnlumnakta birlıkler generall Patakos da «Yunan haikımn ve Sılahlı Kuvvetlennın denn kaygıüarmjn bır ıfadesı olan bır hareketm sonımluluğunu paylaşmak ısteğinde oldufunu» belırtmiştır. Papadopulos'un konusmasından once 22 sanıktan 17'sınm avukatlan adına soz alan bır avukat, mahkemenın dav&ya bakma yetkısıni reddetmış, mahkemenın, Nısan 1967 olaylannı «kendi meşnııyetmi getirmış olan bir devnrn» yerine «darbe» olarak nıteleyen bır Parlâmento karan ile bağımlı olduğunu one surmuş, «Bu mahkeme suç nıru kendısme onceden dıkte edıldığine gore, artık ceza dağıtmaktan başka bır şey yapamaz» demiştır 17 savunma avukatı bundan sonra topluca duruşma salonundan çıkmıstır. Mahkeme heyeti ise, bu durum karşısında, duruşmavı erteleyen ve eskı Albay Nıkolaos Gantonas* ın savunmasmı üzerme almış olan bir avukatı, avukatsız kalan otekı sanıklan da savunmakla <De\amı Sa. 9, Su. 8 de) Kâğıt fabrikası Başbakan Demirel tarafından torenle temell atılan fabnkalardan biri de Taşucu Kâgıt Fabrikasıdır. Bu fabrikanın yapımma da 1975 yılınm mayıs ayı lçmde başlanmış, geçtiğımiz günlerde de fabrikanın yaptmının sürduğunü anlatan bir fılm TVde gosterilmışhr. Temel atmalar öte yandan Başbakan Sulevman Demjrpl euney Ulen gezt (Devamı Sa. 9, Su. 2 de) Üstündağ: «Demirel bu temel atmafarla kimin gözünü boyayacak» ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) CHP Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Ustundağ, Demirel'ın temelmı attığı tesıslenn CHP hukıimeti zamanırıda planlândığını ve hazırlandığıru söylemıştir. TJstündağ'ın demeci şoyledir: «Sayın Demirel'ın temelini attığını ılan etüğı Afşm Elbıstan termık santraluua projeleri onceden yapılmış, dış kredileri Ecevit hukumeti dönemınde 476 milyon dolar olarak sağlanmıştır, buna ilişkln kredi anlaşması Ecevit bukümetınin Enerjı ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Kayra zamanında 28 Hazıran 1974 tarihınde imzalanmıstır. Bu yatınmın santral tesisleri Ihalesi 1974 Temmuzunda, komıir çıkarma ve taşıma maldna ve teç ihalesi ise 1974 Eylultm AMERİKA'NIN ÜSLER iÇiN 22 MiLYAR LiRA HARCADIĞI AÇIKLANDI W*SHtNGTON Demokrat Partı 'mn Temsılcıler Meclısı Grup Başkanı Thomas O'neül bir televızyon programında yaptığı konuşmada Turkıye'dekl ABD uslerının kaybedılmesinın o kadar onemlı oltnadığına ınan dığını soylerken, başka bir televızyon programında konuşan Se na'or Mıke Mansfıeld ıse, Turkıjedeiı üslere ABD'nin 1,5 mıl (Devamı Sa. 9, Su. i de) Avrupa insan Hakları Komisyonu Kıbrıs Rumlarının Türkiye aleyhindeki şikâyetini kabul etti STRASBOITKG, Avnıp* însan Haklan Komısyonu sekreterbğı 718 temmuz tanhleri arastn. da yapılan komısvon toplannsıyla ilsnll bir basın bildirisi yayınlanustır. Basın bfldirislnde belirtildiğine (Devamı Sa. », Su. 1 de> DURUM. (DevaımSa,9.Sâ.2de)