Katalog

DÖRT CUMHURÎYET 7 Haziran 1975 77^ Bu <riı3ı Aftt üiuMülÛN ABDVLCANBAZ TURHAM SELÇUK fttN ... D£VAtf EPEU'M, FEfc'HAfllM \ RAZİYE Ne bi>\im. dedi. Hep böyle yerd» mi yıtaeaksm'1 dıye *ordum Çevık bir davranısla kalkıp oturdu, bacaklannı soldan yana yanm uzattı. Böyle mi oturayım istiyorsun? dedi Sen bıllrsin. dedim, resme de baktrsın. Nasıl olmuş, beğendin mi? tyi olmuş. dedi. Sonra ria Nedir öu? diye sordu. Ne' dedim. N'eyın resnu bu dıye soruyorum öndeki su lekeler orman. arkada dağlar gorunuyor Hep reslm ml yapacaksın burada? Hep resim yapmıyorum ki . Ya ne yapıyorsun? Y»mek yiyorum. gezıs'orum. uyuyurum. Onlar bır şey sayılmaz kı . Kalemı yere bırakıp Pekı. ne yapayım? diye sordum. Omur silkti. Ne bileylm, dedi. Oyle ise fconusalım. dedırn. Yine omuz silkti. Etekleri diz kapaklarından çok yııkandaydı? Yerdeki kalemteri toplar gibi yaparak göz ucu ıle diz kapaiılarına baktım. Bu gizh bakışımı fark etmış gıbı sol eliyîe dızlerını oksndı. Gözlerı hep bendeydi. Dayım kasabada. dedim durup dumrken. Vedia Bu gece de gelmeyecek. dedi. Demek sana söyledi gelmeyecefini. Söyledi. Ne zaman gelecekmış"" Yarm gelır artık. Böyle sık sık gider ml kasabaya? Arada bir gider. Sen yalnız mı kalırsın? Ya kiminle kalayım? Korkmaz mısın yalnız kalmaktsn* Niye korkayiHi? Sen yalnus kalsan korkar mısın? Ben de ona uyarak Nıye korkayım, dedim. Gulumsedı. Yalnız kaldığın geceler merdivenı çekmeyt unutmazsın. değıl mi? diye sordum. Yazan: Melih Cevdet ANDAY Her gece çekıyoru? ya. dedı Dayım neden asma merdıven Ekonomik Düşünce Özoürlüğü TÜRK EKONOMISI KARANL1KTA BIRAKILM1ŞTIR Eme^in. mala kstkısından P mcgin jarattığı şcyın degennden daha ntn razı olmay» zorlanmasındar. dogabılecek sosyal sorunlan, lıatta Marx'ın ünlu «artık deger» Kavramını, Ingiliz Düşunurti John Locke (16321704» ılk dela gbriip, açıklayandır. «Devletin çtkarı, Halkın çıkarıdır» dıyen Alman Sehröder (16401688), Lıberal ve kapitalist anlayi'iı olmasına rağmen i?çiyi otomatıkleş tırerek körleştıren sisteme kar$ı çıkan Adam Smith (17231790). da IIA az insaflı David Ricardo (17721823) unutulmamalıdır. «Bununla beraber, A. Smitlı 'in, iktisadi analizinı toplumsal felsefes.vle bağdaştırma denemesı. çok başarıll olmadı. Kurdugu iktisat teorisı • ki, Klâsik Okulun temelını yıuşturan tupium için. tamamiyle farklı blr göruşu de des tekieyebllirdi. Bir hâkını sınıf ıdeolujisı olarak Smith'in ideolo,'isı, kendı karşıtını kend: ıçınde taşınmKtaydı. Nltekım. daha Rıcardü'ou, Smlth'in teorisı. ıyımser unsurlarını kaybetmişUr» ıGUlten Kaigaıı'. Bununla beraber Smith ve Maltlıus. "politik ıkıisatnı «servetin mahıyet ve kaynagınııı araştınlması», Ricardo, «ürunun yaratılmasına kanlan, Mnıflar arasında, Urilnün b<i*4u"0İım SanarT.afının araştınlması» olarak t&rıf eder ıKazganı. Bu tanımlar dogru vej'a yanlış olabılır, e'.csık de olabılir. Fakat hepsı <ekononıık duşunce»ye yol açmâk hızmetını başannışlardır. Gelır dagılımının haksızlığını gos teren, topragın nasyunalızas>onu nu ilk kez bneren John Stuart Koymuş Btlmem. Doğrusu anlamıyorum. dedlrr,. Geceleym ev baskına ugrayacak degıl y« Kimsenın bizimle bır alıp veremedığl olamaz. Hem dayım köylüler* iytlik etmeye çalifliyor. öyle değıl mi? Öyle. Sana hıç korktufundan. düşmanı fılân oldugundan söî ettı mi? Hayır. Sen ne düşünuyorsun? » Ne zamarT Sirrâi Yanı bu merdıven ıçın7 Blr sey düşünmuyorum, dedı. Merdiven Ustüne sorularım bosunaydı Dayimın asma merdivenı her hangı bır korku«und«n değıl. acaıpligınden düşündUğunü bılıniyor değilriim. Ama aklımın bir ucunda, bütun bu güvenlik onlemlerınm Vedıa için ghndıfı kuskusu vardı. Belk! de kıza göz koyan binnin gece eve gırmeye kaikışacağından kaygulanıyordu. Veöia yerdeki k»lemlerden blrini alıp resme vtklajtırdı.1 kömür kalemi ağaç lekelerinln ilgerinde çehsigürel dola^tırdı. Vedis pülmeve basladı, hep bana bakıyordu Hadı yine. dedi. Bu kez ciddıleştı, elini avucumdan kurtardı. kendi başına çizmeye başladı. Gözlerin: kısmış. bir resme. bir karçîmızdakı sörünüme bakıyordu. Sonra birden kalemı attı elınden, bana dönüp: Oldu mu° dedı. Oldu ya. Ben bir şey yapmadım ki Benını yapüğım kadar yaptın ıste Ama s«rin çudifcin verlerin üstünden gıttim. Istersen başka kâ»ıt vereyim «Istşmfnjj; aylamma başını yuktr^ ^aitanflı. Sonra gö^ümOn ıç'ine bakarak Ne zamfin doneccksın? diye sordu. Nereye? dedim. tstanbul'a. Daha buradayım, dedim. (I)KVAMl VAR) Yürürlükteki ekonomik düzenin ne olduğu halka açıklanmalıdır ki ekonomik öngörü (geleceğin teşhisi) önerisi halkın oluruna sunulabilsin; oy bilinç kazanabilsin Türk Hukuku, geçmişteki uygarlığı ile karma bir inançla, batıdan geri kalmayan belki daha üstün «insanlık doktrini»ni uygulamaya yetenekli yepyeni bir hukukçu kusağı yetiştirmiştir GİZLİLIK ÖRGÜTLENMİŞ VE KENETLENMİŞTİR Mill (18061873). «Birey ıçın dofnomik öngörü (geleceğin teşhisi) ru ulan toplum İçin dofru olmaönerisi halkın oluruna sunulab:)yabilir. Aksi de mUmkUndUr». sın. oy bilinç kazanablUin. Eger «Ekonomıde doğal yasaların yegiiçlü ekonomik mihraklar ekorine ınsan ıradesi konmuştur. nomik duşıince özgürlüğünun Ir.san topiumâa en uygun ekonogerçekleşmesinı engellememı%. rruk düzem kurabılır» fikrını ışhatta aldatmamıs olsa ıdı, Turleyeıı Keyns (18831946). Endüstkiye'mizde • ekonomik (demokrıleşmesı, çahşanları sömürme ratık) kanıu duzenı çoktan kubıçımme dönüşen Eatı Avrupssıruldu ve halkımız daha tist sonın eıı güçlü tenkidini yapıp, ışrunlarının çözüm çaresini araçı haklannın tanınmasında payı ma. belki de ba$arma donemine b.;îunan Karl Mar\'a kadar ekogırerai «Cemıyete kımın hakim nomik dtişunceye katkıtia bulu oldugunu. onu kimin idare ettınanlar «insanlık determinizmı» ğını tayin eden faktör cemiyetin nin • çok defa bırbirıne duş teşkilstlanına şekli. ekonominın man ortaklaııuu. ranal hepsı yapısıdır. Iktidarın kaynagı va nin ekonomik dtisiınce gelifünıizahını mUnhasıran burada aranın sağlanmasındaki payı bllyükmamız lazundır, zira cemiyetin tür. iktisadi müesseselerini kontrolleri altında bulunduranlar. yalİki dönem nız bu sebeple cemiyetin siyasi müesseselerici de kontrolleri alEkonoTiık düşuncenm geiışım tında bulundunırlar.» (Antide:a[ili(,esın(ie iki döneme rutlamokratlk DUşUnce Şekülen Danıi'. Biriııd dönemde ekonomik vid Spitz sh. 35). Bu kontrol oiaytar gözlenir, olaylar arası 1 ekonomik düeünce özgürlüğü. lışkıler araştınlır. ekonominın nu bellı etmeden kısıtlamakla kcüdi kanunlarının saptanmasısaflanır. bu da kendine göre blr na ı,al;şıi:r. f&Rat bunlar yapılırtekmktir. ken hiç bir deger hükmü veril:ne^. Ijtiııci dönemde ekonomik olayların «tevekkül» ıle karşılanHata payı nıası readedilmiştır. Iste gerçek ekonomik dUçunce bu dönemde Ekonomik duşunce özgürlüğU gelişmeye baslaftıiftır. Ekonomik içinde olan toplamlar da öngorduşanee bzgUrlUgttne lhtiyaç da mede hata edebilirler. öngörmebu dönemde zorunlulugunu kabul de (tahminde) daıma bir «hata e.tırmeye baslar. Bu dönemde payı» yer alır. Fakat Laplace'm insanlık su llkeyı kazanmıştır: dedigi gibi hayatın bütün önemAsırı ekonomik doktrinleri ılımlı sorunlan tahmine dayanır. laşurmanın tek aracı «özgtlrlük» Öngörü insan yasanüsında soluk tur. Neo • klâsik. neo • marjıalmak kadar doğaldır. Fakat nalıst, Isveç mektebı (Knut Wıcköngörü toplum adına olunca sellt. Keynes nazarıyesı. hatta ma pek büyük bir onem ve sorum teryalist gorüşlerde yumuşama kazanır. İşte bunun için «ekobu goziemı iıaklı çısarmaktadır. nomik düşünce özgürlüğü»nün gerçek durumu ve olanağı ile InsanliK doktnnı kı^ısel, sınıftoplumlann mutluluğu ters osal. toplumsal çıkarların bu çırantılı değıldir. karlara dayanan kın somurüsur.un anıamsızlığını somutlaştıbkonomık sıyasette hataya rır Doktnnm uygulama çelışkıbaska ulkelerde de rastlanınışlerı bıle «ınsanlı.% determmızmı» tır. Nedenleri sunlardır: Ekonor.in dlrencını kanıîlar. Bütün çamık âraz»ı derleyecek. saptayacak araçiann (kuruluşlann) îiîir.alann sonunaa < oızler göryokluğu ve çıkar nedenlen ıle sekte gormesekteı oekonomık üıdarecılere yajılış bilgi vermek, man:zma>> bu determuıızmınm da dolayısıyle toplumun kuşkusuha hızlanmasını sağlayacaktır. nu, zamanında uyarısını gecikInsanı, gıttikçe ınsan kılan bu tırmek. «esonomik düşünce özdeterminızmı inkâr eden «ılerıcı gürlüğü»nü çaresiz kümak. gorüşler» (! 1 esasuıda tutucudurlar. Pakat en kötüsü şudur: TopToplumun «ekonomik konulan lum'un. demokrasilerde oylan takdir yeteneğını arttırmakla ile ortaya resmen koyacag: tgehukuk devletinin sosyal (lıuleceğüı ekonomik teşhisi »ni yakuk 1 devletbne donüşumü hızlamr. Pu yeteneğin sağlanması ıçın teK çare «ekonumik düşünHava Yolu Pilotları Derce özgürlüğü» ortamını sağlanegi 12 Haziran 1975 Perşemr.ıaktır. Bir şey ayr.ı kaldıfı halbe günü fcat 1<) 00'na Yesilce vasfı degıştırılebılır ve o seköy Çınar Oteiı toplantı sa!o>ın fa>tiaları çesitlenir. Suyuıı r.unda Olağaniıs'u toplanabuhar \eja buz olması gibı. Bu caktu. ilgılılere duyurulur. vasıf tiejnşıklığını oaşarmak ıçm elimızde o;r araç bulunmahdır: YÖNLTIM KtRlIA Isıyı ayarlayabilmek. O halde demokratık ve çok görevli Devlet'i yaratabılmek için bir araç' OLAGANLSTÜ GENEL uı bıılunması gereklidir. Bu araç KURUL GCNDEMt: bızce Halk'ın ekonomik düşunce»vı bğrenmiş olmasıdır. 1) Açılış \e saygı duruşu, Toplum olaylarıni her yanı 2) Divan seçımi, ile ve tum olarak düşünebilmevi öğrenınış bir halk demokra3) üyelerın genel meniaatl 5:yı daha ıjı ylirütiir. açıs'ıdan demek yöne 'Yönetmek. öngörmektır>. detıra kurulunun faahyetle nır. O halde yonetmekte ve vörinin elestirüınesi, netıciyı spçmekte öngörmek ye4 ı Seçimler, teueğı aranacaktır. Ûzellikle •geleceğtn ekonomik teshisi» a Baskan seçımi. pereklidır «Plân» kavramı bile b Yönetim Kurulıı se cngörtSden sonra gelir. SBdece çimi. olana bakarak •ekonomik plân» kurulamnz. PUn. resmi öngörüc Onur Ku:Jiı seçlmı şun ve buna ulaşma yollannm d uanetim Kurulu aesaptanmasıdır <KonjonlctUr« öu çimi, günü yansıtır. bu glınün «t*fhıs'idir, açıklayıcısıdır. yapıcı 5) Kapanıs. degil. Ekonomik açıdan geleceğın teşhisi zaruridir. Yürürlüktekı ekonomik duzenln ne oldugu haika açıklanmalıdır kı, ekolCumnurıvet; 4542). nıltmak ve demokrasilerin fcad<? getirecektir. Bunlan sarsıntisız çozmenın tek çarpsi ekonomik rını çızeıı, •bılınçlı oy»u etkısız, duşunce özgürluğü>nU gercekten anlamsız, degersız hale getirıp saglamaktır. sonunda, bır kalemde demokraMalın «kullanım değen». «deslyi yok etmek. Bazı çevTeler ğişim değeri» bir «emegın Uru• Türk Oyu.nun bilinçsizliğinden nü> olmasından gelır. özellikle şıkâyet ederler, çaresinı soyledegişim değeri» insanlar birbırmezler. Umutsuzluğu, rejim delerl için çalışırlar deyıminı nak ğıslkligine gerekçe göstermek ıslı kılar. terler. Eger 37 milyon TUrK demokrasiyı kabuJ etmis ise bu Sonuç şahane bir olaydır. Belki de, tanhte «BUyük Millet» olmaktan Nereye gütiğinı ve nereye süötUrü demokrasiye özendık. rüklendigini anlayabilıp, idare • LUks Anayasa» değimfmn altmedenlere yön verebilen toplumda derebeylik yatar. «Türk Ovu« lar. basarüı demokrasiler kurana. inanan. inandığı için de onu bilmişlerdir. Demokrası. «insanbilinçlestirmek isteyen kesimT lık» demektir. «tnsan uzun süre, politika çıkarlarmı değil Demok kendi özgürlüğünü. diğer bir derasıyi gercekten ya$atmak istevisle insanliKinı bilmeden vaşayen «Büvük vatanseverler kesımıştır. Gerçekte İnsanlık. özmı»dır. gurlükle başlıyordu. lnsanla. doTUrkiye'mizde ekonomik gerğava bağlı diğer yaratıklar, virçeklerl yansıtan ne resmi. ne rv mı milyon yıl geride. tfzjrür olze! «bilgi vertd bagımsız organ» mayan bır Ata'da bırleşıvorlaryoktur. Ekonomimiz karanlıkta dı. özgürlesenler, ınsan oldu, bırakılmıstır. Devler dahı Türkıözgürleşmeyenler öyle Kaldı» ye'yı ıdare eden filli ekonomik ıHançerliotlu). Bizce özgür feldurum ve olaylara vakıf desılsefi düsünceyi ne maksatla. ne dir. Gizlilik örgtltlenmiş ve keyolla olursa olsun kısıtlayanlar netlenmistir. ':nsanlığa karşı en büyük suç«u ışlemişlerdir. önemli olan Oütün üretım araçlannın bir sosyal sınııta. bü Türk Hukuku. geçmişteki uytün üretim emeginin blr başka gariıŞı ıle Karma bir hıançla, sınıfta toplanmasını önlevecek Fatıdan gerı kalmayan, belki datedbirlerin açıkça tartışılması ha üsrün • insanlık doktrini»ni olanagını toplumun •.•itirmemesıuygulamaya vetenefcli yepyeni dir. bir hukukçu kusağı yetiştirmiştir. Ne yazık ki «politikacı» dive • Emegın toplumsalla$ması»nı ısimlendirileiler bunu kavrayaönlemek olanağı kalmamıştır. El mıyorlar. Sikâyetımiz budur. tezgâhma razı olacak bir tek topluma rastiayamayız. Sanayı B i l T i leşme çabalaıı pek çok sonın DiSi BOND GARTH BILETLERI ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZI GISELERINDE SATILMAKTADIR. HERGÜN SAAT: 10.0018.00 Tal: 43 08 4443 02 91 Curntr.ınyet 4S33 ISIANBUL FESTIVM,t İLAN ILAN 1 Dıytrbakır şenn sur ıçı mıntıkasmda Oulunan Caml kebir ve Hüsrevıye Kolu olmak üzere tkj mmtıkRnın çöp ve süpruntulennm nskı) tşierı ^4ü!> sayıü Kanun geregince ıhaleye Konulmuştur. 2 Camıı Kebır Marıailesının avlıgı 83UO. liradan vılllğl lü'J.UUU. lıra. i Hüsrevıye Kolunun aylıgı 8500. tıradan HJ2.0U0. lira. 4 ihale Vı nazıran 1976 gunü saat U.OU'de Beledlvemız Encümenınde vapılacaktır 5 Muvakkat temmatiann ınale saatınden Dir saat evvelme kadar BasKanlısa vermelen lâztmdır. (Basın 16409/4518) TKİ Genel Müdürlüğünden İnşaat Eksiltme Ilânı 1 Genel Müdürlügün Ankara tlmin Ivedik Caddesi uzerınde keşıf tutan 61 852.417.Î2 TL. ve muvakkat teminatı 1.869.322.52 TL. olan. genel mudürliık binası inşaatı binra fıatları esası Uzerinden kapalı zart usulıyle eksiltmeye konmuştur. 5 Eksiltme 8 temmuz 197" günll saat 15'de ıTKtı Genel Müc'.urlüğu inşaat Darııeşı BasKhnlığında yapılacaktır. 3 Eksiltme dosyaları ekı. ış programı esaslarına göre ış sü resi 197S yılmda başlay.p. W7f yılmda devam edecek ve 1178 nl'r.da bC:.^. ereckfir. a> ProgramdE. 1975 vilı ıcıncıe .apılması öngörulen imalatlsra 1975 yılı bırim [ıatları ıle: b Programa gore 1976 yılmda yapılması öngdrulen ımalatlara 19J6 yılı birim iıatları ile, f • Programa göre 1S7Î yılmda bitırılmesı gerekli işlerde 1977 yılı bırım fiatları Ue; ri Proğrama gore 1878 yılında bıtmesı gerekli işlero İPÎ8 yılı bırım fıatlan Ue: ödenıe vapılacaktır. i Yp.pılr.cak tenzıl&t. Bayındırlık Bakanhgının bu seneler ıçır.de çıkaracagı oırım fıatlanr.a ayn ayn uygulanacaknr. ."ı Ihaleye girebılmek için İŞTÎRAK BELGESİ alınmösı şart o!up ısteklilerın. a >A> grubundan enaz 60 0(10.000 TL'lık Bayındırlık Bakanligından suresını doldurmamıs müteahhitlık karnesı 1 b Yapılacak ise vakın yüksek ırtilalı bır Konut. ışyerı veya otel gibi biı ışı bir defada taahhüt suretlyle yap iıgına dair belge. r Halen taahhütlerınde bulunan ı<Ierın tasdıklı belgesi, dı Teçhiz&t bildirisi, (Eksiltme Şartnamesi esaslartna göre), e' Teknık personel beyannamesı. (Eksiltme Şartnamesi esaslarına gore1. f' Taahhüt beyannamesı sermaye ve kredi imkanıannı bildıren mali dunım bildırisinı «TKİı Kurumu Merkez Muhaberat Servisıne 13.6.1975 gün ve 15 saate kadar vermelen gerekmektedir. Bu tariten sonra yapılan müracaatlar kabul edilmez. Ihaleye iştırak belgesi 10.6.1975 gününden ıtıbaren 'TKİ Kurumu İnşaat Dairesı Başkanhğından alınacaktır. ıE'.csiltme ıştirak belgesi verilip verilmedigı 'TKI> Kurumu İnşaat Dairesı Başkanhgmdan telefoma ogrenıle bllir'. ıTel: Dırek ' 25 23 35 Santra! İS 72 İ U 296 6 tştırak belgesi olarak: :ha!eve ?ırmeyc hak kazanan isteklıler: a) 1975 yılfıçın geçerlı Tıcaret Oaası vesıkası, t>> Kanunı konutun bulunması, c Geçjci teminat verilmesi. d> Kurumca verılen iştirak belgesi. eı Eksiltme Şartnamesinin 5. maddesinin E ve F fıkrasındakı hususlann yerine getirilerek; ayn bir zar£ ıçe rısmde kapalı tekhiler ıle bırlikte müracaatîarını en geç 8 temmuz 1975 tarihı salı eünu ";aat 15'e Kadır ıTKÎı Kurum Muhaberat Servısınde buiundunıla, caklardır. Poitada veyaftut herhangi sebeple şeçıken te.cliflcr 113^arı ıtıbare alınmaz. 1 Bu ise aıt tüm proje. şartname \c ıhalp dosyalan, , a' Ankara TKÎ. Kurum İnşaat Dairesı Başkanl:ğmda, (Süleyman Sırrı Sokak No: ^ ZAFERMFYDAM ANKARA». görülebilir. 8 Kurumumuz 2490 sayılı kar.una "abi olmayıp. be'.gc \crip vermemekte ve ihaleyi yapıp yapmamaktn veya dıledıgi müteahhide ihaleyi yapmakta serbesttir, (Basın: 16820'» 4530 KONGRE ILÂNI Tüsügtiroüzun tadilı nedeniyle Dernekler Kanununa göre geneı kongremiz 18 6.1.975 çarşamba gunü saat 14.00'de merkezlmiz salonunda yapıîacaktır. Uyele • ımize duyurulur. İSTİNYE DEM.ET HASTANESt YARDIM DERVEGî BASKAN1 Dr. APTLLLAH >UYYAN G ÜND E Mî 1 2 3 4 5 6 7 Açılış. Kongre divanı seçimi. Faaliyet raporunun okunması. Murakıp raporunun okunması. Faaliyet ve murakıp raporlannın ibrası, tdare Heyeti seçımi. Dilek ve temenniler. (Cumhuriyet: 4a4111