Katalog

ABD, yenilgiye doğru Başkan Kennedy ile yol almaya başladı Derleyen: Cem SERDENGEÇT1 Otu» yıl »nce. Tonfchı eraletinde b»şlayan ABD'nln «pis savaş»ı, feçen hafta, Saygon'un düşiişü, Kuzey Vietnam ve Ulusal Kunuluş Kuvvetlerinin ortak zaferi ile, sona ernriştir. Bir kuşak îüresince, Vietnam dillnde «banş» anlamına gelen «hoabinh» sözcügü, bu ulus lçin hiçbir anlam taşımamaktaydı. Ikincı Dünya Savaşı'nda FranKt'nm Almanya'ya teslim olmasından sonra, 1940 yılında Japonlar tüm Hlndiçini Yanmadasına girmişlerdi. Öte yandan, Birleşik Amerika'da, Başkan Roosevelt, Fransa'nın Hmdiçini politikasuu acıma•ızc* suçluyor ve yüzyıh doldurmuş Fransız idaresinden kurtulmuş ve Hlndiçini"nin aşamalar kaydedeceğıne degmiyordu. Aneak, savaş »onrası, Fransa'nın Hindiçinı Yanmad&sına dönmesine kesinlikie izin verilmiyecegıni büdiren Başkan Roosevelt. öte yandan tüm Hindiçini'yi Müliyetçi Çin Cumhurbaşkanı ÇanKayÇek'e sunmakta bir sakınca görmüyordu. Ne var ki, ÇanKay Çek, Vietnam, Laos ve Kamboçya'nm hiçbir zam&n Çin'e «katılmayacağı» gerekçesiyle, bu öneriyi geri çeviriyordu. Başkan Roosevelt'in ftlümüyle Ameriki'nm Fransa'ya muhalif pohtikası sona eriyordu. Ancak, 1945te. Hindiçini'de Fransız idare*ine son Teren Japoniara karşı, Amerikan ;n?li istihbarat servisi <OSS>, HoChiMinh ve onun Viet Minh gerillalannı desteklemişti. Gerülalann bu uğraslannda taşıdıkları bayrak. çok geçmeden Ho ChiMinh'in kurduğu Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'nin bayragı olacaktı. Saygon'un teslim olmasıyla ulusal bağımsızlık savaşlarının er geç zafere ulaşacağı bir kez daha doğrulandı Yüzyılımızın en uzun savaşında 92 bin Fransız, 56 bin Amerikalı ve 2 milyon Vietnamlı öldü. JOHN F. KENNEDY HO SI MINH İKİ LİDER Ho Şi Minh, Vietnam Kurtuluş savaşının unutulmaz lideri olarak tarihe geçti. Başkan Kennedy ise, 1962"de ilk kez Vietnam'a «Yeşil bereliler» adlı özel biriikler göndererek. ABD yenilgisinin temellerini attı. BAGIMSIZLIK S eylül 1945 (rtlnü Japonya'nın teslim olmasıyla birlikte, HDChiMinh. Vietnam'ın bağımsızlıeım ilân ediyordu. Ancak ABD Ba.şkanı Truman, Fransa'ya yardım etmeğe karar vermiş olmasaydı, bu bagımsızhk ilânı, tarihte ancak bir ayrmtı olacaktı. Fransa'nın, savaş sonrası, Vietnam'da sömürge hükümetim sürdürebilmeyi sağlayacak ne uçak, ne gemi, ne de silâhı vardı. Truman, Fransa'yı silâhla donatmış, böylelikle «büyük savaş» süresır.ce Japonlaıia ugraşrmş, Viet Minh, bu kez karşısında Fransa'yı bulmuştu. Vietnam s»\»jı »ırasıııd» ıık sık rastlanan •ahnelerdea birl. FRANSIZ BiRLiKLERi S ektm 1945 günü, Fransa'dan gelen biriikler. Saygon'a ulaşıyorlardı. 1946 yılının 28 şubat günü ise, Japonları yenmiş Çin birlikleri, yerlerini Fransız birliklerine bırakmayı kabul ediyorlardı. Mart ayında HoChiMinh, Fransızlarîa bir anl&şmaya varmış, Vietnam Cumhunyeti, Fransız Birliği içinde özgür bir devlet olarak tanmmıştı. Ne var ki, ağustos ayında yapılan ve büyük umutlar bağlanan Fontainebleau konferansı tüm barışçı ça'oaları yıkarak, tam bir başansızhkla sonuçlanacaktır. Viet Minh, konferansta, ülkenin bagımsızhğı yamsıra ıki Vietnam'ın birlığini isremış, Fransa ise, bu isteklerin sonuncusunu geri çevirnıekle 1kalmamış, bağımsızlık konusunu da pazarlık etmek istemekle karş . tarafı aldatabileceğini sanmıştı. Bu iki gaflet, iki savaşa maî olacaktı: HoChiMinh kuvvetlerinin Fransızlara karşı ve Amerikalılara karşı savasları... HoChiMinh 1969'da ölecek, ancak başlatmış olduğu hareket, her 'ki «avaşı kazanacaktı... Bu iki savajta iki milyondan fazla Vietnamlı, 56.000 Araerikalı. 92.000 Fran.'iz ya da Fransız somürs^lprinin Fransa hizmetinde çalışan askeri ölecekti. ABD yarahlarını 300.000, Fransa 110.000 dolavlannda saptamıştır. Amerika'nın, Saygon reümini tutabilmek için harcamış olduğu 140 müyar dolar. bugün Kanada gibi ileri düzeyde, sanayileşmış bir ülkenin yıllık msl ve hizmetleınin değerine denktir. Aynı süre içinde, Moskova ve Pekin'in Kuzey Vietnam'a yapmış oldukları yardımın değerini, Amerikan kaynaklan ıo nıılyar dolar olarak saptamıştır. Biz gene öykümüze dönelim: Viet Minh Fransa savaşının ilk yıUarında. dikkatini başka tür bir savaş, soguk savaş.a vermiş Birleşık Amerika, Hindıçini işlerine fazla kanşmamı.ştı. 24 kasım 1946 günü, halkın hoşnutsuzluğunu simgeleyen olayların artması karşısında Hayfongü bombalayan Fransa. 1 arahk'ta Hanoi'de halkm 9 ayaklanması üzerine. Vietnam savaşını başlatıyordu. 194S'de Fransa. Başkentini Sayeon olamk raptadıâı Vi°trnm Devletinin basına Bao Day'yi getiriyordu. 1949 yılı sonlnnnda Çin'in Güney eyaletierinde Yunnan, Viet Minh'i Fransızlara karşı uğraşlannda desteklemeye karar veriyordu. Kore Savaşının başlamasmdan birkaç hafta sonra Birleşik Amerika, Vietnam'a bir «askeri destek ve danışman> gru bu yolluyordu. Bu grup büyüyecek, büyüyecek. 15 yıl sonra janm milvon ki«iyi ssan hir ordıı oluşturacak'ır. Fransa Viet Mmh saraşı 1954'de Viet Minh'in Laos'a girmesini engellemek için Fransızr ların tu tukları Dien Bien Fu'nun düşüsüyle son bulacakn. ABD. Başkanı Eisenhower. Hindiçini'nin Amerikan çıkarlan için büyük önem t&şıdığuu birçok kez tekrarlamış, Dien Bien Fu' Vietnam ulusu, otuz yıl Fransa ve Amerika'ya karşı barış için savaştı nun duşüşünü önlemek için 7'nci Filonun uçaklanyla Viet Minh mevzilerini tKimbalamayı düşünecek kadar ileri gitmişti. Her ne ka dar Dwight Eısenhower o günlerde düşüncesinin üstünde durmamış ve Amerika'yı resmen» savaşa sokmamışsa da, Amerika'nın. Fransız yenilgisinden önceki yıl Fransız askeri bütçesinin " o 80'ini üstüne almak kadar bu ülkeye yardım etmiş olduğu hatırlardan çı karılmamalıdır. Amerika'nın o günlerde savaşa girmemesinm nedeni, Eisenhower'in bu kararı. ancak müttefıklerin onayını aldıktan sonra, gerçekleşıirecegi biçiıninde ko^ınus olduğu bır şarttır. Ne var ki. müttefıkler. bu oııayı vermediler. CENEVRE KONFERANSİ Dien Bien Fu yenilgısi. tarafları 19J4 Cenevre Konferansına goturecekti. Bu konferans'ta alınan kararlara gore. 17'nci paralelın kuzeyinde kalan bölge Ho Chi Minh'in Vietnam Demokratik Cumhuriyetine: bu çizginin güneyinde kalan topraklar ise İmparator Bao Day yönetiminde. Fransız Birliji ve Güney Vietnam ordusunun kurmuş olduğıı hükümete veriliyordu. Ayrıca 20 temmuz 1956 tarihinden önce iki Vietnam'ın birleştirilmesi ıçın uluslararası kontrol altında seçimler tertiplenecekti. Ancak Amerika artık Hindiçini'de nüfuz sahası açısından. Fransa ile sert ve sessiz bir kavga içerisindedir. 19.îj'te A.B.D. bu kavgayı kazanıyor, lmpsrator Bao Day tahtından mdirilıp yerine Amerikan yanhsı Dinh Dienı yonetimir.de bir Cumhuriyet kunıluyordu. Bir yıl sonra Diem, Cenevre KonTeransımn, iki Vietnam'm birleşti rılmesi için dvizenlenecek seçimler koşulunu tanımadığım bildiriyorciu. O yıliarda ABD'de yaygın olan bir düşünceye göre, Amerika, Mao Çininin etrafında, bir «Komünist olmayan Ulkeler» duvarı örmek zorunlugundaydı. Asya'nın iki devi, Sovyet Rusya ve Çin Halk Cumhuriyeti karşısında, bu duvar düşmeyegörsündü, kuşkusuz komünizm Asya'yı ele geçirmiş olacaktı. Vietnam, bu duvann iskeletiydi Amerikalılara göre.. Sonrakı yıliarda, Diem, bir yandan yerini sağlamlaştırmaya uğraşıyor. öre yandan Viet Kong adıyle kunılan Ulusal Kurtuluş Kuvvetlerini basnrmaya uğraşıyoıdu. 19fi2'de Başkan Kennedy. ilk kez, Vietnam'a. vesi! bereliler» adlı özel k'jvvetler gonderiyordu. Ancak Diem'in baskı rejinıinın gittikçe artmasından, Washingron. kuşku dııynıaya başlamıştı. Öte yandan, halkm hoşnutsuzluğu î'rtıvor. örnegin rahipler, rejimi protesto amacıyle, üstlerine benzin doküp kendi'.erir.i aıeşe veriyorlardı. Dtemın bu tür protestoyu önlemek amacıyle pagoda'lara ı ibadet yeri> askeri birliklerini sürmesi halkm nefretini arttırmaktan başka bir ise yaramıyordu. Başkan Kennedv'nin. Diem reümini artık desteklemediğmi bilriırmesi üzerine. 1 kasım 1963 günü. Generaller bir hükümet darbe?i düzenlsmişler, Diem ve kardesi Dinh Hu öldürülmüşlerdi. Batı oasın ve diplorr.asisinin «Korkunç Yenge» takma adıyle tanımladıgı Bayan Nhıı ise. Birleşik Amerika'yı zıyaret etmekte olduğu için kurtulmuş. X hsfta sonra Backan Kennedv'nin öldürülmesinde sevincini açıga vurmakta bir sakınca Kao Ki. 19*7 yazına dek yerini koruyabilecek, sonra geçtifimil jünlere kadar Başkan kalmış Tiyö'ye, başkan yardımcısı olacaktı. Birleşik Amerika'nın Kuzey Vıetnam'la askeri aianda ilk karşılasması 1964 ağustos'unda olmuş. Tonkin körfezinde Amerikan destroyarleri ve Kuzey Vietnam torpido gemileri arasında bir çatışma olmuş. ancak ilk kimin ateş açmış olduğu kesinlikie saptanamamıştı. Başkan Johnson, misilleme olarak Kuzey Vietnam Deniı kuruluşlanna karşı hava saldırılarım başlatmış, ancak Amerika saldırılarla birlikte ilk savaş esirlerini vermeye başlamıştı. Bu sava» esirlerinin savısı 600'e kadar çıkacak, 1973 ateşkes anlaşmasından sonra P0W kısaltma adıyle anılan savaş esırleri ABD'ye geri verilecekti. 196465 kışında, Kuzey Vietnam ve Viet kong kuvvetleri büyük bır saldırıya geçiyorlardı. Bunun üzerine Başkan Johnson, Amerikan ajkeri üslerinin hasar görmüş olduğu gerekçesiyle Kuzey ve Güney Vietnam üzerine düzenli olarak bomba yağdırılması karannı ahyordu. Güney'de ise. Ulusal Kurtuluş Kuvvetleri zafer üstüne zafer kazanmaktaydılar. Bunun üzerins Vietnarn'daki Amerikan Komtıtan Gfiıeral Wes'moreland. Washington'un kara birlikleri göndermesini istemiş, ancak başında işi hafife alan Washington yetkilüerı, zamanla, Vietnam'a paraşütçü, piyade, topçu ve helikopter birlikleıi göndereceklerini kuşkusuz oranlamamıslardı. VAN TiYÖ Diem'in öldürülmesiyle, Vietnam'da bir hükümet darbeleri serisi başiam'.ş. Diem'in yerinr geçen General «Big Minh'i C.pnersl Khanh izlemiş, 19 haziran 1965 günü ise Hava Mareşah Kao Ki başa geürilmiştı. TET SALDIRISI ZAFERl GERÇEKLEŞTİREN LİDERLER KİMLER? • Van Tra, hâlen 57 yaşmda. Bir yandan Savunma Bakanı, öte yandan da fülen savaş yöneten bir komutan. Bir köylü ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelen Van Tra, hiçbir öğrenim görmemiş Çok genç yaşta siyasal mücadeleye girip, Fransız sömürge yönetimine karşı Ho Şi Mink'in yanuıda savaşa katılmı§ Vietutm Devrim Hukümeti Dışlşlerf Bakanı Bayan Nguyen Thl Biniı bir basın toplantısında. Amerikan Birliklerinin Kuzey Vıetnam'la çarpışmasının başında Kuzey Vietnam birlikleri bir Amerikan süvari birliğini İa Drang vadismde tuzağa düşürmuşler, ve A.B.D. orada Vietnam savaşının en ağır kayıplarından birini vermişti. Ocak 1948'deki «Tet» saldırısuıa dek, A.B.D. ve Güney Vietnam kuvvetlerinin savaşıa inisiyatifini ellerinde futtuklan ileri sürülebilirdi. Ne var ki 30 ocak günü. saldırıya geçen Kurtuluş Kuvvetleri, Dien Bien Phu'dan bu yana en büyük zaferlerini kazanmış, Güney Vietnam'ın 6 büyük kentinden 5'ine girmiş, eyalet merkezinden 36 «ını bombardıman etmis. ülkedeki tüm Araerikan askeri kunıluşlarını hasara ugratmış, hatta Saygon'un içine üç birlik sürerek General Westmoreland'ın evini abluka altına almışlardı. Saldırı tam, zafer olabilecekken, Kurtuluş Kuvveüerinin geriy« çekilecek yerde daha da ilerlemeleri ve Amerikan \*e Güney Vietnam ortak kurvetlerinin toparlanıp karşı saldınya geçmesi üzerin» duraklamışsa da psikolojik yönden bir zafer olduğu kuşkusuzdu. «Tet. saldmsı. Amerikan kamuoyunu altüst etmiş, birçok insan gibi, Başkan Johnsonda. Kurtuluş Kuvvetlerinin geriye püskürtülnıesine, kanmamış, Saygon'un düşmesinin bir an sorunu oldugunu belirtmişti. Zaman. bu «an.ın, daha 7 yıl süreceğini kanıtlayacaktı. 31 Mart günü, Başkan Johnson hava saldırılanna kısmen son vereceğini açıklamış. 3 gun sonra Hanoy, görüşmeler yapılabilmesi olasılığından söz etmiştı. Nitekim, mayıs ayında, Paris'te. Kuzey Vietnamla A.B.D. arasında, 4 yüdan fazla sürecek, zaman zaman kesilecek, görüşmeler başlıyordu. Bu arada, Vietnam'da sa\*aş devam ederken, yeni Başkan Nixon, Tiyö ile karşılaşıyor ve savaşı «Kuzey ve Güney arasında> bir savaş düzeyine indirmeyi tasarladığını açıklıyordu. Başkan Nixon'un bu politikası sonucu, 550.000 kişilik Amerikan kuvvetleri bir yıl içinde 250.000'e indiriliyordu. KAMBOÇYA'YA SIÇRIYOR En yüksek rütbeli general, yıllarca takma ad kullandı Vietnam'da yülarca süren savaş boyun^a Ulusal Kurtuluş Kuvvetlerine komuta eden Tran Nam Trung'un kişiliği hakkında pek az şey bilindi. Güney Vietnamlılar bile kendisi hakkında fazla şey bilmiyor, bilgilerini de sadece bazı söylentilere dayandırmak zorunda kalıyorlardı. Nam Tnıng ilk kez 1973 yılmda daha belirgin biçimde sanneye çıktı. Artık kendisinin, Ulusal Kurtuluş Kuvvetlerini yöneten en yüksek rütbeli general olduğu anlaşılmıştı. Asıl önemlisi, Tran Nam Trung'un asıl isminin Tran Van Tra olduğu idi. Hakkında toplanan bügiler, bu çok yetenekli generalin uzun yıllar boyunca Vietnam dilinde «Güney» anlamma gelen Nam Trung takma adını kullandığını, ilk kez 1973 yıiı içinde kendi isminl kullanmağa başladığını gösteriyordu. Gene de bazı gözlemciler bu konuda kuşku besliyor ve Nam Trung ile Van Tra'nm ayrı kişiler oldugunu iddia ediyorlardı. Ulusal Kurtuluş Kuvvetlerinin Saygon'un adını bir darbeyle Ho Şi Minh'e çevirmelerinden hemen sonra bu iddianın gerçeklerı yansıtmadığı anlaşılacaktı. dayandığı belirtilmelidir. Bunlar uzun yıllar, Güney Vietnam'da yaşıyan akraba ve yakmlarına kötülük edilmemesi, isimleri etrafında efsaneler yaratılmaması ve putlaştırılmamak amacıyla geri planda kalmışlardır. Van Tra halen 57 yaşmdadır. Geçici Devrim Hükümetinde Savunma Bakanı olarak görev yapmakta ve bir yandan da general olarak savasları yönetmektedir. imparatorluk başkenti Hue'ye ku^vetlerinın başmda girdi. 1946 yılında. Van Tra Güney Vietnam' ın merkez bölgelerindeki Viet Minh kuvvetierinin genelkurmay başkanhğına atandı. Fransa Vietnam'da kesin yenilgiye uğratıldıktan sonra Van Tra Kuzey Vietnam Genelkurmay Başkan Yardımcıhğına getirildi. Artık burada ismi efsane haline gelen General Vo Nguyen Giap ile birlikte nun üyesidir aynı zamanda. Ku zey Vietnam'ın Ha Dong eyaletinde doğmuş ve 1930'larda partiye girmiştir. Fransız hapishane lerinde beş yıl geçirdikten sonra 1944 yılında Çin'e kaçmış. 194« yılmda ise Kızıl Nehir deltasın daki Vıe: Minh Kuvvetierinin ba şına gelirilmiştir. Yabancı gö.7lemcıler Dung'un bir süre sonra General Giap'ın yerine geçeceğini söylemek'edirler. Bilindiği gibi General Vo Nguyen Giap bir süre önce kansere yakalanrmş ve Moskova'da bir hastanede ışın tedavisi görmüştü. Hastalığına rağmen, General Vo Nguyen Giap'ın sahneden çekildiğini sanmak hata olur. Ho Şi Minh'in ölümünden sonra Kuzey Vietnam'ı yönetmeğe başlavan dörtlü liderler ekibinin en tanmmış kişisi olan General Giap, başkalarmın roîü ne olursa olsun. dünya kamuoyu taıafından Vıetnam zaferinin bir nıımaralı mimarı olarak kabul edümektedir. Vietnam zaferinin bir numaralı mimarı Gener»l Vo Nyuyen Giap, 19lS yılında ormanda çerilla »avaşını TÖnetirken. Ne var ki, 1970 bahannda, Vietnam savaşı Kamboçya'ya iıçnyor, General Lon Nol, CIA'nın yardımı ile Prens Norodun Süıanuk'u deviriyordu. 30 nisan günü, Amerikan ve Güney Vietnam Birlikleri Kamboçya'ya giriyor, ve yüzlerce ton yiyecek ve erzak ele geçirmekle, Ulusal Kurtuluş kuvvetlerine ağır bir darbe indiriliyordu. Pnom Pen kentindeki bir Sovyet yetkilisinin, bu darbenin, Ulusal Kurtuluş Kuvvetlerinin, Saygon'u ele geçirmelerini iki yıl geçiktirmelerinin nedeni oldugunu belirtmiş olduğu hatırlardadır. A.B.D.'nin bir yandan yavaş yavraş birliklerini Vietnam'dan çekmesine karşm, Kamboçya'ya da girmesi, başkan Nixon'un, savaştan usanmış Amerikan kamuoyunu bir yandan doyururken, Kissinger'iB barış görüşmelerinde, A.B.D. hesabına «şerefli» bir sonuç elde ebebilmesi için, savaşı başanh bir biçimde sürdürme isteginl yanaıtmaktaydı. Nixon'a bu isteğine ulaşmasmda, olaylar yardımcı olmuştu, 1972 utıhannda, Paris görüşmelerinin, Kuzey Vietnam'ın niyetinin ciddl oknadığı gerekçesiyle A.B.D. tarafından kesilmesinden, Vietnam'dan Amerikan Kara Kuvvetlerinin büyük kısmının çekilmiş olmasmdan yararlanan Kuzey Vietnam Kuvvetleri, gerillâ taktiklerini bir yana bırakarak, tank ve piyade birlikleri ile büyük bir saldırıya geçiyorlardı. Önceleri büyük başarı kazanan Kurtuluş Kuvvetlen, Güney Vietnam ordusunu destekleyen A.B.D. Hava Kuvvetlerinin yoğun saldırıları ile durduruluyor; B52'ler dört yıllık bir aradan sonra ilk icez Hanoy ve Hayfong dolaylanra ağır bombardımana tutuyorlardı. Başkan Nixon, Hayfong ve Kuzey Vietnam'm önemli altı limanına mayın döşetiyor ve Vietnam kıyılan açıklannda 2'nci dünya savaşmdan bu yana görülmüş en büyük filo'yu topluyordu. Bu arada. Kenry Kissinger, banş anlaşması için, A.B.D.'nin öne sürdüğü koşulları Kuzey Vietnam'a iletiyordu: S3vaş tutsaklarının geriye verilmesinden ve ateşkesin başlamasından 4 ay sonra tum Amerikan Silâhlı Kuvvetleri Vietnam'dan çekilecekti. Kuzey Vietnam ise. Amerikan Birliklerinin ateşkes saglanmadan önce çekilmesinde ısrar ediyordu. "PARiS GÖRÜŞMELERi Ulusal Kurtuluş Kuvvetierinin komünist olmayan liderlerinden biri Nguyen Huu To'dur; Devrim Hükümeti Danışma Kurulu Başkanıdır. Perde geıisinde Ulusal Kurtuluş Kuvvetlerini zafere ulaştıran diğer liderler gıbi Tran Van Tra da şimdiye kadar isminden fazla bahsedümesini istememiş ve sürekli olarak perde gerisinde kalmayı yeğ lemiştir. Ulusal Kurtuluş Kuvvetleri kornutanlannm ve l'iderlerinin geri planda kalmakta ısrar inin ba^ı hakh Bir köylü aiiesinin çocuğu olduğu ve hiç bir öğrenim görmediğı bilinmektedir. Güney Vietnam'ın Quang Ngai eyaletinde doğan Van Tra, daha çok genç yaşlardu siyasi mücadeleye atılmış ve Frar.sız sömürge yönetimine kar.>ı Ho Şi Minh'in yanında yeralmış" İkinci Dünya Savaşı sırasmd:ı Van Tra 200 kişilik bir geriila kuvvetinin başına geçti. Başanlf.rı sayesinde, komünistlerin kontrnliindeki Viet Minh hareket: içinde hızla yükseldi. Savaştan sonra Fransızlara karşı çeşifli »ava^lara katüdı v« l.Wji vılında karşı mücadele eden Le Duan, Van Dong'un isminı hatırlamak savaştan sonraki dönemde Gü yerinde oiur. 1955 yılmdan ben Kuzey Vietnam Baçbakanlığı göney Vietnam'daki Viet Minh revini yürüter Pham Van Dong. kuvvetlerine katılrmş ve bir çok savaş yönetmiştir. Güney Viet İmparator Duy Tan'ın saray görevlilerinden bir arisrokratm oğnam diktatörü Ngo Din Diem'in devrilmesinde önenıli roller oy ludur. Çok genç yaşta siyasî münıyan Le Duan, yabancı gözlem cadelelere atılmış ve 1925 yılın da Ho Şi Minh ile tanışarak ken cilerin de onayladığı gibi, Gü ney Vietnam'ın e'.e geçirilmes: disine katılmıştır. O tarihten mücadeiesinin yoruimak ve yıl sonra bu iki düst birbirlerinden ınak nedir bilmiyen bişisidir. Ho Şi Minh'in ölümüne karîar ayrılmamışlar ve mücadelelenm Bütün hayatı boyunca bu üike ye hizmet etmiş ve mücadelenin de biriikte yürütmiişlerdi. Le Dııan çalışacak ve kendisinden askerbir an için olsun duraklamamaIik konusunda pek çok şeyler oğUlusal Kurtuluş Kuvvetierinin Vietnam zaferinin bir diğer sında bir numaralı rolü oynarenecekti. mıştır, Yabancı gnzlemcilerin ba müliyetçi, faka komünist olmımimarı ise, dünya kamuoyunun yan liderlerinden Nguyen Hu'i Bir başka lider fazla tanımanığı 66 yaşındaki Le zısı Güney Vietnam'ın ele geçi To ise, Geçici Devrim Hüküme1.! Duan'dır. 1960 yılmdan beri Lao rilmesinde en büyük seref payı Danışma Kurulunun Başkanıdır. Ulusal Kurtuluş Kuvvetierinin nın Le Dtıan'a ait oldugunu söyŞimdiye kadar her fırsatta ko zaferinde oüyük rol oynayan li Dong Partisir.in Genel Sekre'eri lemekte kend:sinin bu konuda olan Le Duan gerçekte Kuzey Vi(erleıden biri de General Van münist doktrinine inanmadığuıı Tien Dung dur. Kendisi 1053 yı etnam'm bugünkü kuvvetli ada yaDtı«ı r!!7metîer;n General Ngu tekrarlamış, bıtna karşılık heyen G:ap'tan bile fazla oldugulından beri Kuzey Vietnam Halk mıdır. Vietnam'ın Quang Tıi emen tüm hayatını komünistlerOrdusunun Genelkurmay Ba.şkayaletinde bir köylü ailesinin ço nu iddia etmektedırler. le birlikte sömürgecilere karşı ıııdır. General Vo Nguyen Gıapcuğu olarak doğmu;. çok daha mücadelelerde geçirmiştir. KenZaferin mimarları hakkmdaki m en yetenekli cgrencilerinden sor.raları Kuzey Vîetnam'a gidedisininn Güney Vietnam'u» gebiri olan Dung. Kr.zcy Vietnamrek orada yerleşnıştir. İkinci bu isimler Hstesı daha da uzaleceği üzerinde söz sahibl Idçileın iktidardaki Lao Dong (İşçi Dünya Savaşu.dan önceki yıllar tılabilir. Ancak bunlar arasında rin en kuvvetlilerinden biri ol*Partiai) Pa7*t.i*inin nnîirWirn«u. VIIMV VtAfnaivı Ra«Halranı PVıam Paris barış görüşmeleri, 1972 temmuzunda yeniden başlıyordu. Ancak aniaşmaya vanlabilmesi için 27 ocak 1973 tarihini beklemek gerekecekti. Paris görüşmelerinin sürüncemede kalması üzerine, Amerika. Kuzey Vietnam üzerine bomba yağdırmaya başlamış, 11 gün süren bu bombardımandan sonra, Kuzey Vietnam, savaşa ciddi olarak son vermek isteğini belirtmişti. Varılan anlaşmada, Vietnam'da t'luslararası Banş Kuvvetleri buiundurvılacağı. Amerikan Birliklerinın Vietnam'dan çakileceği öngörülüyor. Güney Vietnam halkının kendi geleceğinj kendi saptama hakkı onaylanıyordu. Ancak Amerikan Birliklerinin çekılmesiyle. çarpışmalar yeniden başlayacaktı. Amerikan Senatosu. Saygon'a askeri yardımdan bır azaltma yaparken, 1974 aralık ayında UlusaJ Kurtuluş Kuvvetleri Kanıbocya smırı boyunca ve Mekong deltasında saldınya geçiyorlardı. Yüksek Plâto'larda yoğunlaşan savas. bu yılın 24 martı, eski imparatorluk başkenti Hüe'nin. 29 mart günü ülkenin ikinci büyük kenti Da Nang'm düşmesiyl? sürüyor, 17 nisanda Kamboçya'da Ulusal Kurtuluş KuvveMerinin zaferinden sonra. 21 nısan günü. Güney Vietnam Devlet baskanı Tıyö ıstifa edıyor ve yerıne 71 yaşındaki Tran Van Huong getiriliyordu. Bu sonuncusu parlamentodan, Kurtuluş Kuvvetleriyle görüşebilmek için General Bıg. Minh'in Devlet Başkar.lığma »etirilınesinı ıstıyor. 2S nisanda General Minh parlamenton'in onüyıyla Devlet Başkam oluyor ancak 29 nısan günü Fransa'nın banşçı yol çağnsının çok geç kaljtıası karsıs'nda. Saygon'daki son Amerikalılar boşaltıiırken, Ulusal Kurtuluş Kuvvetleri ken'e eiriyorlardı. 30 yıl savaşı, ya da ABD'nin pis savaşı sona ermiş. Saygon 'Ho Chi Minh kenti. adını al;mş ve ulı:s;i oai>!:ı • M savaşlarının er U ' geç zafere ıılaşaciğı tezi dünyanın en güçlü devletıne karşı bir k.ez 4h 4