Katalog

CUMHURİYET 29 Ekim 1975 ÜÇ BEYRUT'UN BÜYÜK OTELLERÎ YANIYOR BETRT.T Beyrut'ta çarpışmalar yer yer devam ederken, çarpışma bölgesinde bulunan Hollanda Büyükalçiüjtı boşaltılmış, ve başks.ntteki bir otele taşınmıştır. Bu arada Beyrut'un merkezmde bulunan «HoUday Inn» oteli çarpışmalar sırasında ateşe verilmiş ve Amerikan Elçiliğine de bir çok knrşun ıssbe: etmiştir. Amerikalı personelin aileleri, çar pışmaların her.üz bulaşmadıgı deniz yıkısındaki bir otele taşuımıştır. Beyrut havaalanı ise, • Çarpışmalar karşısmda tam bîr çaresizlîk îçînde bulunan Lübnan parlamentosu, durumu görüşmek üzere gene toplanamadı.,. ülkeden kaçmak için uçak bekleyen yabancılarla doiuciur. öte yandan tam bir çaresiz'.ik içinde bulunan Lübnan Parlamentosu ülkedeki dunımu görüş mek üzere gene toplanamamıştır. Son dört gün içinde ikinci kez toplanamayan Parlamentonun önceki gunkü oturumunda elli kişilik gerekli çoğ*jnluk sag lanamamışnr. Toplantıya İçişleri Bakanı Camil Şamun dışında rüm hükümet üyeler katılmışlar fakat hazır bulunanların sa yısı 49'da kaîmış'ır. Sanarî Bakanı Tueni, İçişleri Bakan:nın toplantıya görev nedeniyle katılamadığır.ı bildirmış ve basına yaptıgı açıklamada, Bakanların toplantıya katılmaianna rağmen çogunluğun sağlanamamasının sorumlusunun hükümet olmadığını beürîmiştir. Lübnanh muhafazakâr Hıristiyanların lideri Pierre Gemayel j ise, Parlamentodan aynlmadan J önce «Başbakanın, ilerici güçler yör.eticisi ya da bir Füistinli sorumlu» ile televizyonda karşılıklı tartışmak istedigini açıklamıştır. Temsilciler Meclisi çevresinde rie çarpışmalar cereyan etmiştir. Çarpışmalarda bir kiçinin öldüğü. iki kışinin rie yaralandıeı söylenmektedir. Bu arada Meclise yoğun ateş açılmıştır. Meclise ate$ açılması. ülkedekı durumu görüşmek üzere yapılacak toplantıya milleU ekillerinin gelmeRe başlamasıjla hemen hemen aynı zamana rastlamıştır. Lübnan Başbakanı Reşit Kerami. Lübnanda bir «Güvenlik K v < mitesi» kurulduğımu açıklamıştır. Reşit Kerami başkanhğmdaki <Gü venlik Komıtesı», dokuz üyelidir ve ülkede güvenlik ve sükuneti sağlamak üzere alınacak tedbirleri ve uygulanacak yolları incelemekle görevlidir. 'Dı? Haberler Servisl) BAŞKANFORD: 'MISIR DEVLET BAŞKANI SEDAT, ORTADOĞU'DAKI SON ADIMLARIYLA TARIHE GEÇECEK BİR İŞ YAPTI,, • New York Belediye Bakanı, Mısır siyonizmi ırkçılık saydığı gerekçesiyle Başkan Sedat'ı resmen karşılamayı reddetti. TVASHİNGTON Amerika Birleşik Devletleri'ni resmen ziyaret etmekte olan Mısır Devler Başkanı Enver Sedat, Başkan Ford tarafından onuruna verilen akşam yemeğinde, «Biz Sina anlaşmasını Amerika'dan silâh satın alabilmek için imzalamadık» demlştir. Onuruna verilen akşam yemeğinde Mısır Devlet Başkanı nm Gerald Ford'un Ortadoğu'da dengeli bir politika izlediğinı sık sık belirterek ABD Başkamnı öv düğii dikkati çekmiştir. Yemekte Başkan Ford da bu övgulere karşılık vermiş ve Mısır Devlet Başkam'nın Orıadoğu için attığı son adımlarla «tarihe geçecek bir iş» yaptığını söylemiştir. Enver Sedat, Başkan Ford ile yaptığı görüşmede Amerika Birleşik Devletleri'nin Arap davasına eskiye oranla bugün dana bü yük bır anlayış gösterdiğını Oelirtmiş ve Ortadogu'da bir Filıs tin Devleti'nın kurulması ıçm Başkan Ford'un da katkıda bulunmasını istemişür. Öte jandan, Ne\<. York Belediye Başkanı Abraham Beames, bugün Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda bir konuşma j"apmak için New York'a gelecek olan M:sır Devlet Başkanı Enver Sedafı resmen karşılamayı reddetmiştir. Se« York Belediye Başkanı. Başkan Sedat'a resmen «hoş geldin» demeyeceğini, çünkü BM'de siyonizmi bir tür ırkçılık sayan karara «evet» diyen bir ülkenin baskam oldugunu söylemiştir. Beyaz Saray Basın Sözcüsü Ron Nessen ise Başkan Ford adına yaptıgı açıklamada, bu davranıştan büyük üzüntü duyulduğunu, çünkü Bay ve Bayan Sedat'ın ABD Başkanının konuklan oldugu yolunda bir açıklama yapmıştır. Ford Sedat zirvesJnde Başkan Sedat, İsrail'in başkenti Kudüs'ün uluslararası statüye sahip olmasını istemiş, aynca Ortadoğu konusunda Cenevre'de yapılacak banş görüşmelerinde Filistinlilerin de temsil edilmesi gereğine değinmiştir. Görüşmede Sovyet Mısır ilişkileri konusunda da açıklarnalarda bulunan Hısır Devlet Başkanı Sedat. .yabancı askerlerin benim savaşımda, benim için savaşmalarına karşıyım» demiytir. (DIŞ HABERLER SERVİS!) Dünyada Bugün Üs Pazarlığı Aü SiRMEN •• v ^ İle ABD araıındaki üs patarlığı dun başladı. Bu görüv D l ' melerde AP CGP kanadını Şükrü Elekdağ, ABD'yi ise * * * Wajhington'un Ankara Büyükelçlsi VVİIIiam Maccomber temsil etmekteydi. Gerçekte görüsmenin tarafları son derecc llglnçtir. Türkiye'dekj Amerikan üslerinin geteceğl vs tkili ilişkiler gibi önemli bir konuda Izlenecek yol İçin Demirel MC koalisyonunun orlaklarından MSP'nin görüşiinü almak gereğini duymami}, sorunu hükümet toplanlısında gorüşmekten kaçınmıstır . Erbakan bu tutumu elejtlrmekte ve ABD İle Os pazarlığına girmek için ambargonun tümden kalkmasını beklemek gerektiğinl ileri sürmektedir. Bu durumda, dun ABD İle görüsmeye baslayanlar, 12 Ekim seçimlerinde oyların yarısindan azını almış partiler lopluluğu oluyor. Kuskusuz bu görünum Şükrü Elekdağ'ın yetkisinin veya görüşmclerin yasal anlamda geçerliliğinin kabul edilmemesi demek değildir. Ama, surası da bir gercektir ki, eğer görüşmeler sonunda bir anlaşmaya varılır ve VVashington'a ödünler verilirst, bu Türkiye'deki çogunluğun iradesine zıt bir davranış olscaktır. OiplomaM kulislerinde dolaşan haberlere göre, Ankara Washington'dan toprakları üzerindeki üsler İçin kira isleyecek aynı zamanda da, savunmasının baitalanmaması için geçerli garantiler elde otmfye çalışacaktır. ABD tarad ise, üsler İçin kira ödemenin Kongre'de olumsuz sonuçlar doğuracağını ve ambargonun yeniden konmasma yol açacağını ileri sürerek, isteklere bir nevi tehdil kokan bir karşılık vermekledir. İlk bakısta Turkiye'nin Amerikan «llih yardımtna bet bağlamaktansa, üsler için kira alması geçmis stalüye göre daha olumlu görünüyor. Ama acaba boylesine bir ilerleme yeterli olacak ve Türk halkının çıkarlarına gerektiğl gibi cevap verebilecek midir? Hfrşeydcn önce, Türkiye'deki Amerikan üslerinin gayelerinin neler oldugunu saptamak gerek. Bugün ülkemizdeki üsleri iki grupta ele alıp incelemek olanağt vardır. Birinci gruptaki üsler Sovyetler Birliğine yönelik olup, daha çok dinleme ve gözetleme işlerini yapmakladır. Bunların en önemlileri de Pirinçlik ve burada edinilen bilgileri lamamlayan aynı zamanda, uydularla ilişkide olan Karamürsel üssüdür. İkinci grup üs olaraK da, Incirlik'ı gösterebilirlz. Incirllk üssü, ABD'nin bölgedeki müdahalelerine atlama tası olarak kurulmus ve geçmişle u m a n u m ı n bu görevl yerine de getirmistir. Bugün ise ABD, Ortadoğu'ya gerektiğlnde müdahale edebilmeyi istemekledir. Israil Mısır anlasması VVashington'un bölgedeki gücünü ve varlığını artırırken, ABD ile Israil arajırvdaki garanti anlasması, Sam Amca'ya böigeye daha genlş ölçüde kansmak olanağını sağlamaktadır. Bu garanti anlaşmasırın Israil açısından yeterli bir inandırıcılığa sahip olması ise VVashington'un bölgede güçlO olmasına ve herhjngi bir noktaya en seri şekilde müdahale edebilmesine bağlıdır. Bu durumda açıkça görülüyor ki, topraklarımtz uzerinde üsler yüzünden ABD Türkiye'ye iki rol yüklemiştir: 1 Pasif rol, yani dinleme ve gozetleme. Sovyetler'e yönelik bir roldür bu. 2 Ortadoğu'ya yönelik olan aktif rol İse özellikle Incirlik üssü aracılığıyla ülkemizin Amerikan emperyalizmlrrin bir atlama taşı haline getirilmesinden ıbarettir. ABD'nin son zamanlarda Ortadoğu'ya verdiği önemin bCyudüğu dikkate alınır, Kissinger ve Ford'un Ortadoğu'ya mddahale edebileceklerini söyledikleri hatırlanırsa, İkinci rolün ne denli kritik olduğu kendiliğinden oriaya çıkar. Şımdi Türkiye bu iki rolü üsler karsılığında kira alarak da olsa, üslendiği laman ne olduğuna bakalım. Dinleme ve götetleme girısimlerine göz yummamız sonucu komjumuz Sovyetler Birliği karşısmda, ABD'nin büyük kulağı, emperyalizmin casus gozü durumuna düşeceğiz. Incirlik'teki Amerikan üssiı (hükümetin iddiasının aksine NATO değil Amerikan üssüdür, İncirlik) yüzünden de, tüm Ortadoğu ülkeleri için emperyallzmin bir sıçrama tahtası olarak kalacağız. , Böyle bir 4urufn i n , Turkiye'nin yalnızlığının. 4aha uzun sjirmesinc yol eçncak Ankara ve alternatif poütikaların hiçbirini üVguTayamayacaktir. İlk bakışta elverisll gibi gorünen kira karsılığında üsleri topraklarımız ustünde tutmak son derece zararlı bir davranıştır. Yapılması gereken şey bu üslerin faaliyetine son vermektir. Ne var ki, Demirel Iktidarmdan böyle bir girijimi düs görenler bile bekleyemez. Demirel üsleri kaldırmak bir yana, bunların bir nebzecik aksayan çalısmalarını bir an önce düzellmek için ambargonun kalkmasını beklemeden ve itirazlarıyla karsılasacağından korktuğu ortağına bile danışmadan gorüşme masasına otunnuştur. ABD elbetle bu bağlılığın farkmdadır ve görüsmclerde Demirel'in bağlılığından yararlanarak Türkiye'yi kendine daha da bağlamak için elinden geıeni yapacaktır. Ama unutmayalım, bu gtjrüşmelere Türk halkının çoğunluğu karşıdır. Lübnanda 3 Hıristiyan grupla6 Müslüman grup savaşıyor eden Müslüman kampında ise belli 6 grup bulunmaktadır. Sol egilimli olan bu gruplar Füistin geTillalannı savunmakta ve ülkede sosyal ve ekonomik düHıristiyanlar arasında üç tane zenin daha âdil temeilere oturtulmasını istemektedirler. Azınönemli grup vardır. Bunlar Pi lıkta olan Hıristiyanlar Anayaerre Gemayel'in Falanj Partisi saya göre parlamentoda çoğun(6 bin milisten oluşur), îçişleri luğa sahip olup. ordunun da deBaJcanı Camıl Şamun'un gene rıetimıni ellerinde mtmaktadır6.000 milisten oluşan UlusaJ Lj lar. Aynca Cumhurbaşkanı da beral Partisi ve Maruni Hıristl Hıristiyaniardan seçilmektedir. yanlsrdan oluşan «Muhafızlar» Müslümanlar bu haksızlıkların dır. düKİtilmesini istemektedirler. Ülkede belli basU Müslüman Hıristiyanlara karsı rr.ücadel» Halen Lübnan'da birbirinin boğazına sarılan Hıristiyan'larla Müslümanlar gayet iyi örgütlenmiş Milis Kuvvetlerine sahiptirier. gruplannı şu şekilde sıralamak mümkündür: • Baas Partisi müisleri • İki tane Nâsır'cı grup • Libya taraftan militan «24 Ekim Hareketi.» • «Lübnan Direnrne bölükleri» adlı Şii müslümanlardan oluşan bir grup. • İlerici Sosyalist Parti taraftarlan. Lübnan Ordusj 18 bin askerden oluşmaktadır. Cumhurbaşkanı Süleyman Frenjiye ise Maruni Hıristiyandır. (Dıs Habcrltr Servisi) Işin dogrusu ... Isviçre seçimlerinin kesin s o n u ç f a r ı n a • *• • göre sosyalistlerin sandalye sa/ısı 55'e ulaştı BERN îsviçre seçimlerinin pazartesi pecesi belli olan kesin sonuçlan iktidardaki koalisyonun ve özeüikle sosyalist partınin bu seçımlerden guçlenerek çıktıklarını ortaya koymuştur. Ülkede 1971 yılmda yapılan seçimlerde 5 sandalye yitirmış olan sosyalıstler bu kez 9 sandalye daha kazanarak 200 üyeli ulusal mecliste toplam 55 sandalyeye ulaşmışlar ve aynı zamanda koaüsyon içinde de ilk sıraya geçmişlerdir. Bu seçimlerde iki sandalye yitiren radikaller ise 47 sandalye ile ikinci sıraya düsmüşlerdir. Koalisyon ortağı öteki iki partiden Hıristiyan Demokratlar eskiye göre 2 sandalye fazlasıyla 46, Merkez Demokratlar ise 2 eksigiyle 21 sandalye kazanmışlardır. Muhalefet saflarında ise Cenevre Kantonunda 1 sandalye kaybeden komünistlerin elinde ulusal mecliste sadece 4 sandaîye kalmıştır. (Ajanslar) ABD'DE ÜCRKTIER ARTTlGl HALDE İSÇİLERİN SAT1N ALMA GLCÜ AZAL1YOR WASHtNGTO\ Çalışma Bakanlığı'nın açıkladığı rakamlara pöre son yıilarda Amerikalılar gelirlerdeki ve harcamalardaki artışın ne Amerikan aileleri. ne de Federal Hükümet açısından bir refah artışı anlamına geîmediğini görmüşlerdir. Ortalama bir Amerikan işçisi nin ücretine 1972 yüından 197o nisanına kadar vaklaşık olarak "18 zam yapılmıs. buna rağmen aynı işçinın satınalma gücü c o9,4 civannda azalmıştır. İşçilerin 1972'de 136.16 dolar olan briit haftahk kazancı 1975 nisanına kadar 160.47 dolara yükselmiştir. Ancak aynı süre içinde bu gelirin satınalma gücü dolann 1969'daki değeri esas alınarak hesaplanırsa, 96.64 dolardan 87.22 dolara düşrnüştür. Enflasyon vüzünden ABD'de her yıl aynı miktarda mal ve hizmet satm almak için bir önceki yıldan daha fazla dolar harcamak gerekmektedir. Tıpkı aüelerin aynı hayat düzeyini sürdürebilmek için ner yıl daha fazla dolar harcamak zorunda kalması gibi Federal Hükümet de harcamalan arttırmak zorunlugııyla karsılaşmaktadır. Bilindıği Ribı. Başkan Ford da I ekımrio yarj'ıfı konuşmada Federal Hükümetin karsı karşıya olduğu ikıleme dikkati çekereK, Kongrenin devlet harcamalarında 28 milyar dolarlık bir azaltma yapılmasını kabul etmemesı nalinde 1977 mali yılı bütcesinin 42D milyar dolara ulaşacağını söylemiştir. Bu ise 1970'deki 197 mılyarlık bütçeye göre ool00'ün Uzerinde bir artış anlamına gelecektir. İdare ve bütçe ofisinin açıkladığı rakamlara göre bütün bütçe ler aynı satınalma eücü birimlerine Röre hesaba \oırulursa 1970 bütçesi ile 1976 yılı için yapılan bütçe tahmininde ancak °.'14 'tadar bir fark görülmek»«1ir. (Ajanslar) ABD'nin en büyük eroin kaynağı: Meksika WASHtNGTON Senatör Charles Percy'mn hükümet raporlarına dayanarak yaptığı bir açıklamada, Amerika Birleşik Devletleri'ne giren eroinin baslıca kaynağınm Meksika olduğu belirtilmektedir. Percy, 1975 yılımn ilk altı ayında Amerika'nın 13 şehrinde ele geçirilen 395 parti eroinden alınan örnekler üzerinde yapılan araştırmalardan, bu eroinîn yüzde 90'ınm Meksika'da üretildifeini ortaya koydugunu belirtmiştir Raporda. 1972 yılında Amerika' ya giren eroinin ancak yüzde 40'ının Meksika kaynaklı olduğu hatırîatılmakta ve Avrupa'nın artık Amerika için eroin kaynaâı olmaktan, çıktıgı ifade ediimektedir. (a.aJ Çok Acı Bir Kayıp lğneada eşrafmdan mcrhum Mi Bcyefendi ile merhume Mâhiyr hanımefendinin kerimeleri, merhume Fitnat. Bedriye hanımlann kardeşleri, Nadide Şevki Şıvka' nın teyzeleri. Mâlıiye Tâlih ve Yıldız \ihân'ın pek aziz biricik tonton baoaanneleri. ?4erhum Dr. llâdi \e='et Somar beyefendinin çok kıymetli fedakâr \e ıefakâr hayat arkada.şı. Dr. Tanju Hâdi Somar'ın havatlaki tek ve bulunmaz dayanağı. biricik cânım. melek hasletli anneciâim İş Bankasında İlk kez 150 talihliye bir çekilişte 100 000'er lira İş Bankasında. İkinci kez 100.000 talihliye 30 milyon lira gene İş Bankasında. İşin doğrusunu isterseniz, yılın büyük çekilişi gene İş Bankasında! (Yeni Ajans: 2220; KONGRE ÎLÂNI Eize Yüksek Öğrenim ve Yardımlaşma Derneğinin Olağan Kon gresi 8 kasım 1975 cumartesi günü saat 13.00'te Çemberlitaş Yenıçeriler Cad. No. 43"te vapılacak tır. Nisap temin edilemedıgi takdirde ikinci toplantı nisapsız olarak 15 kasım 1975 cumartesi günü saat 13'te vukarıda bildirilen adreste avnı siindemle yapılacaktır. Ilân olunur. İdare Heyeti G ü nd e m: 1) Açıhş 2) Baskanlık Divanı seçimi 3) Faalivet Raporlarının okunması 4) Aklama 5) Yenı fdare Heyeti ve denetçilerin seçimi 6) Temennı ve dilekler. (Cumhur'vet 8479) . D O ĞüI M Oğlurnuz İBRAHtM'in dünyaya eeldigini, tüm vakınlanmıza, ve biz! sevenlere duyunınız. Rabia tdris Ardınoğlu Penbe Yüksel Somar Hanıraefendi yaşam çılesini doldurarak 28.10 1975 sabahı Allâhın vasi rahmetine kavuştu. Aziz ve pek kıyrnetli muhterem nâşı 29.10.1975 çarşamba günü evinden alınarak Kadıkd\' Osmanağa Camiinde kıhnacak öğle namazını müteakip fCaracaahmetteki aile makberesinde aziz eşinin yanında toprağa tevdîi edilecektir. Tann'dan ma":firct dileriz. Oğlu: Diş. Dr. Tanju H. SOMAR (Cumhurivet 8482)