Katalog

CUMHURiYET 22 Ekim 1975 YKDİ Toplumumuzda zina nedeniyle boşanma oranı yüzde 25 SORUNLAR Anadolıı Basını ve Vurgun Cevdet YAKUP asm Yayın Gene! Miidürliigu , yurdun çe. şıth kerulennde Anadolu Dasını içın bölge toplantılan yapıyoı. Bundan amaç, yereı ımahaili) basını isiâh etmek. bulundıtkları yörelerin haberlerinı verebilecek bir düzeye getirip okunabılir duruma sokmak. Bu arada baskı, dizgı tekniğine uygun bir yerel gazete çıfırı açmak. Birleşmelerinl, daha güçlü bir kadro ile yaymlarını süjdürmelerinl sağ larnak. Bugün Anadolu, Trakya kent ve bucaklannda 120ü yerel gazete çıkmaktadır. Bunlann içinde gerçekten iyileri, kendi bölgelerinin soroniarlna' ' egilenleri. taze naber verenleri, teknik bakımdan güzel aşamalar gösterenleri vardır. Çevrelerinde ilgi ıle okunmaktadırıar. Entertıp, hatta ofset baskı Anadolu gazetelerine de girmiştir. Fotoğraf ve karikatur. resimli roman da sayfalannda görünmeye başlamıştır. Bugün Istanbul gazetelerinin taşra muhabiri olan yazarlar, bu gazetelerin yönetici kadrosundadır. Bir de, sırf resml ilân almak için çıkmakta ve gazeteden başka her şeye benzemekte olanlar vardır. Hiç bir işte başan gösterememi? kişiler. ya da bir raatbaası olanlar, kolay bir kazanç volu olarak gazete çıkannaya başlamışlardır. Bu gazetelerde baskı. dizgi düzeni diye bir şey yoktur. İçinde bölgesel değil yerel haber bile yoktur. Silik, okunmaz bir takım aktarma, bayatlamış, makaslanmış, yahut amatör insanların «tahrir.leri, haber diye, yazı diye. makale diye çıkmaktadır. Bunlar için bir ücret ve para da ödenmez. Fikir işçisi, beden işçisi diye bir şey tanınmaz. Sendika lâfını agızlarına bile almazlar. Yalnız Basın Ilân Kurumu'nıın resmî ilân almak için koyduğu bir boyut kuralı, bir de kadro vardır. Kadrolann çogu naylon' dur. Adam, kansını, kızmı, oğlunu, tonınunu • Gazeteci» yapmışhr. Primlni öder sadece ve her birine san basın kartı almakla yetinmez. ayni evde oturduklan halde, gazeted diye bu evlât ahfat için telefon bile alanlan vardır. Basın İlân Kurumu'nun bugünkü tutumu boyle sürütı gider, devletin yüz birJerce lirası «tl?n» diye 150 ile 250 basan bu gibi naylon kadrolu gazetelere veriîmekte devam ederse, öte yanda büviik emek, para harcanarak yerel basınm cidden güzel örneklerini veren diğer birçok gazetelere yazık olmaktadır. Çünkü tesMyi kıranla getiren bir tutulmaktadır. Daha beteri arkalannı fködar partilerine davamıs olanlar. kendilerini 4. kuvvet (!) sanmakta ve mahalli partililer de bu dördüncü t 1 kuvveti. gerçek bir kuvvet sanagelmektedirler. Basın İlân Kurtımu, önce Anadolu'da çıkan ve resmi ilân alan tüm gazeteleri bizzat denettemeli ve günlük liili satıslan 1000'den aşağı olanlara ve gazete niteligi bulunmayanlara, bu ilânı vermeyerek, öte yanda alınteri, emek harcanarak büyük yokluk içinde çırpı•""> .«"cJ.iu Hsmma ve fikir işçisine yardım etmelidir. Bu suretle, ille resml ilân, ille ucuz kâgıt diye kıyameti koparan, bundan başka hiç bir şey düşünmeyen, fikir işçilerini sömüregelip onların sayesinde zengin olan istismarcı grubu da ortadan süinmiş ve türediler ayıklanarak gerçek Anadolu gazetesi ve gazeteciliği vaşama, eelişme, güzelleşme olanağma kavuşmuş olur. Bugün mahalli basının ön planında görünen, her bölge toplantıiannda kendilerini gazeteci sanıp, büyük pozlarla kuru lâf salatası yapan, bu naylon kadro'u, okunmaz, ele alınmaz ilân bültenleridir. Sahiplerinin gazetecilikle ilişkileri bile yoktur. Başka mesleklerde tutunamayınca selâmeti iktidara yamanıp. yanaşıp onun sakşakçılığında bulan ve parsayı bol bol toplayanlardır. Bunlardan biri tanmmış bir oto lâstiğl fabrikasımn Amerıkah müdüründen özel arabası iHn «Basın adına. lâstik isfevio almış, bir şirket Genel Müdürüne de: «Reklârn vermezseniz Sovyet Rusya'ya (!) döneriz, bize teklifleri var. diyecek kadar işl şanta.ia dökmüştür. Buna karşı gelenleri «Anadolu basınının düşmanı kişi ve istenmeyen adam olarak» tehdide bile yeltenmiştir. Basın ve Yaym Genel Müdürlüğü bölge toplantılannda yerel gazeteleri islâh için ne gibi kararlara varacak bilemeyiz. Bunlann birleşmeleri de mümkün değildir. Yalnız gerçek gazetelere devletin matbaa makinelerini uzun vadelerle vermesi. matbaa araç ve gereçlerini, kâgıdı ucuzlatması büyük faydaiar sağlayacaktır. Ama, bu resmî ilân yağrnasını öncelikle halletmesi mutlaka lâzımdır. Buşriin bir çok Anadolu kentlerinde gazeteci ve gazete sahibi. baş yazan diye caka satanlar. gerçek gazeteci değil. radyo tamircisi. bilmem ne kalıası ve devşirme kimselerdir. ö t e yanda pınl pırıl bir gazeteci ve gazeteler. bunlann şerrinden yaşamak için çetin bir savaş içindedir. Anadolu basınında mutlaka bir «islâhata» ihtiyaç vardır. Ve. bu basında gerçek gazetecilerle, ttiredi gazeteci tayfası savaşmaktadır. YurttasUr Yasasınm 133. maddesi atal talığıdır... hastabğım, fciml koşuüarla bir boşanma nedenl oUrak koymuştnr. Ba, gencllikle evlenmeden sonra meydana gelen akü has BOŞANMANIN EN GENEL VE EN YAYGIN NEDENİ: GEÇİMSİZLİK Bizde kusur ilkesine dayanma yan boşanma nedeni, «akü has talığı» ve yasanın ruhuna göre «geçimsizlik»tir. Boşanmada kusur ilkesini benimsemiş olan hukuklarda, örneğin Fransız Yurttaşlar Yasası'nda eskiden akıl hastalığı bir boşanma nedeni olarak yer almamıştı. Bu, yeni degişiklikte kondu. Türk Medenî Hukuku, boşanmada temel kural olarak kusur ilkesini değil, köklü sarsılma ilkesini kabul ettiğinden, Yurttaşlar Yasanmn 133. maddesi akü hastalıfını, kimi koşullarla bir boşanma nedeni olarak koymuştur. Bu, genelükle evlenmeden sonra meydana gelen akıl hastalığıdır. Çünkü, evlenmeden önce eşlerden birinde var olan böyle bir hastalık, evlenme engelidir. (Mad. 89/11). Bununla birlikte, akıl hastası olan bir kimse her nasılsa evlenmişse, (Mad. 112/2) uyannca bu evliliğin bozulması yoluna gidilebileceği gibi, sağlıklı olan eş fMad. 133), uyannca boşanma davası da açabilir. Akıl hastalığının boşanmaya esas olabümesi için bu 133. mad de birtakım koşullar koymuştur: Birincisi, sürekliliktir. Akü hastalığı en az üç yıldan beri süregelmiş olmalıdır. îkincisi iyileş mezliktir. Akıl hastalığııvın iyileşme olanağı bulunmadığının bilirkişilerce belirtilmiş olması bu koşulu meydana koyar. Akıl hastalıklan uzmanınm ve son mercl olarak . A d l î T ı p Kurumunun raporjan, sorunu açiklıga ı. kavuşturur. Üçüncüsü, çekümezliktir. Yukanki iki koşuldan baş ka, sağlıklı eş bakımından öznel (sübjektif) bir nitelik taşıyan bu koşula göre, akıl hastalığının bir boşanma nedeni olabümesi için, bunun, ortak yaşamın sürmesini sağlıklı eş için çekilmez bir duruma koymuş bulunması gereklidir. Bu nedenle akıl hastalığı salt değil, görecell bir boşanma nedeni dir. ÇiRKiNLEŞTiGi, YAŞLANDIGI, HASTALANDIGI iÇiN ORTAK YAŞAMIN ÇEKİLMEZ BiR HAL ALDIGI SAVI HUKUK ÖNÜNDE GEÇERLi DEGiLDiR.. einln Italyanca metnlnde bu ko «Çekflmezlfb» bu koşul, öznel bir koşuldur! Evlilik birUğindeki sarsıntı o denll köklü olmalıdır ki, artık eşler arasmda ortak yaşamın sürmeslne olanak bulunmasın... OKUYUCU MEKTUPLARI Belediye Zabıtaları "Bir de bızı umler mısınız :*, Turist *•' •rstBîrtral'a gelen turtstlerinönemli bir bölümünü gemi ile Bİ2 arkasında îmar, Iskân Ba nü düzenleyenler; biz halktan gelenler meydana getirmektedir. kanlığı veya İçişlerl Bakanlığı gelip halk için hizmet götüren Çoğu kez bir günlük şehir turu nın atama ve onay desteği ol katıksız ve katkısız gerçek halk ve gece turundan sonra da 11aynlmaktadırlar. mayanlar: biz Sayın Başkanla çocuklan; biz Istanbul Beledi manımızdan rın girişten çıkışa, açlıktan tok ye Zabıta Memurlan seslenmek Bu turistlere Istanbul ve yurluğa nüanslar yaparak oynaya isteriz dertlerimizi, duymak is dumuzu tanıtıp sevdirmek, tek cağı kadrosu; biz rahat alışve tenilmese de, okuyup anlamaz rar uzun süreli gelmelerini sağrişler sürdürülsün, keyifli do hga gelinse de. Tek belgelensin lamak, onlarla bütün gün beraturist rehberîerine yumlar sağlansın diyerek süper diye Türkiye Idaresi Tarihinde, ber olan düşmektedir. Ancak içimizde marketler ve turistik işletmeler olanca çaablanmız. rehberlerin bu çabalannı engel önünde ysn aç yan tek nokta Türkiye Belediyeciliginin 1854 leyenler de çıkmaktadır. Aşağıdevriye görevleri yaptırılarak doğumlu dedesi ve en büyüğü daki olayı ülkemlzdeki turizm gezgin satıcı kovalaranlar; biz Istanhul'un zabıtası personeli şölenlerin kapı bekçüeri, ce bini geçmez. Yetkileri yasal ve anlayışım ortaya koyduğundan profesyonel bir turist rehberi nazelerin çelenk taşıyıcılan; nolitik yönlerden kısıtlanır. duyurmayı biz Belediye Sarayı önüne sıkı Halk yaranna çalışmasını halkı olarak kamuovuna fıkı doluşan özel otomobillerin nm ve haklılığının verdigi güç gerekli buluyorum. sabah gelişini, akşam dönüşü ve destekle sürdüriir. Çalışma 25 eylül 1975 persembe akşasaatleri yoktur, verilen işin bi mı gezdirdigim turistlerle beratimi vardır: fazla mesaisini ala ber geminin kalkış saatinden ön maz. Tüm belediye memurlan ce nhtıma döndüm. Yolculan na karşıt hâlâ 12 sayılı karar geminin yanına gidip uğurladıknamenin getirdiği intibak fark tan sonra «Nessebam adlı gemilannın alacaklısıdır. Görev ya nin önünde bir gümrtik muhafaparken göreve giderken Deniz za memurunun saldınsma uğcilik Bankasmın bilet ücreti öde radım. Kimliğimi bile sormaya yen müşterisidir. Resmî giysi gerek görmeden, ağır sözler Şoför ehliyeti alabilmek için İerini yamayıp o n a n p kullan sarfederek üzerime saldıran bu gerekli olan «sıhhî kurul» bel mağa zorunludur, süresinde memurun bağırmasından çogu gesinin İstanbul'da elde edil verilmez. Yan ödemeye hak ka yataklanndan kalkmışlardır sarnesi sırasında uygunsuz bir du zanmıştır, lâyıgı ne kadardır, nırım. Bu olaya gemide bulurum sürdürülmektedir. bir türlü hesaplanamaz. nan yolcularla orada bulunan Bu belgenin başında, başvurudiğer görevliler şahit oldular. Bunlar en acil ve müdürler lacak hastanenin adı boş bıraKanımca hiç bir ülkede bir kılarak, gerekli işlemlerin her çemberıni k ı n p kurtulacak bir turist rehberine yine bir görevbaşkanın hemen çözebileceği hangi bir sivil nastanede yaptıli tarafından saldınlmaz. Bünlabileceği anıştırılmaktadır. ekonomık isteklerdir. Sendika tün gün beraber olduklan rehBeşiktaş'taki Trafik Şube Mü laşma, grev nakkı, sosyal yar berlerinin ugradığı bu saldırıya dürlüğü'nde görevlî bir polis dım. terfilerde prensip, tek mer turistler acaba ne anlam vermiş kapsamli de bu sanımı doğruladı. Buna kezleşme gibi geniş lerdir? isteklerimizi daha çok dayanarak, Numune Hastanesi' politik uzun ve çileli yolların sonunda Taksi şoförlerinin bile yolcu ne başvurmaga karar verdim. Ama işlemleri başlatınak için kavuşacağız. ayarlamak için gemilerin merdigittiğim îkınci Tabıb. «artık» Şimdilik içbu yazı «daha bin venlerinin yanına kadar gittiksivil hastanelerde doldurulan profesyonel zabıta veriniz bana ben istan leri nhtımda, bir belgelerin kabul edilmediğini, • Beşıktaş'ta bir dispanser»e bul'da bütün sakıncalan önle turist rehberine yapılan saldıgitmem gerektigini söyledi. Yi yebilirim» diyen sayın îsvan'ın rıyı ilgililerin nasıl karşılayacaturist rehberleri ne Trefik Sube MUdürltlgd'ne ilk bin zabıtasımn ahvaii peri ğını bütün gittiğimde. Tiirkiye Polis Emekmerakla beklemektedir. şanınm beyanı üzredir. lileri ve Mensupları Dernegi'Sadl TOPUZ İRFAN AKIKAN nin Beşıktaş'ta Barbaros Bulvarı üstür.deki disnanserine gitIst. Belediye Zab. Memuru Profesyonel Turist Rehberi memi söylediler. Bu dispanserde, veznenin camma yapıştınlmış olan göstergeye göre, • amatör ehliyet» için nvuayene «ücret »i üç yüz liradır. Ama verilen makbuzda bu paranın adı «teberr\ı>dur. 23 eylül 1975 günü 7J0 haber saldırılan bu kadar önemle lşAçıkça söyler.memesine kar bültenini bilmem izlediniz mi? lemez. Onun demeçlerinl kesip 5in belirli dispansere fritmek Ben izledim. Heyecandan nere kesip kusa çevirir. Bize para zorunda bırakılan yurttaştan de ise kalbim duracaktı. SadıK mızla silâh satmıyan Amerika«teberra» adı altında «ücret> dostumuz Gerald Ford 17 gün lıların başından geçenleri tüalınmaktadır. Alınan para «üc içır.de ikinci kez öldürülmek müyle yansıtır. retse», 'teberru» dive rr.akbuz istenmiş. Sipiker, bunu o kadar Acep TRT'nin yurt içi haber kesilmemelıdir; «teberru» ise, içten ve heyecanla anlatıyor ki, iyi çahşmıyor? p?rayı verip vermerr.e kor.us'in nerede ise aflı>acaktım. Üstelik kadrosu mu Yoksa yurt dışı haber servlsi da yurttaşa bir seçenek verıl tüm teferruatıyla. mi iyi çalışıyor?... melidir. Neymiş, «Ford'un koruyucuIşte biz böyle insanlanz. YılAdı geçen dispanser bu sece larından biri kalabalık arasmlardır bizi sömüren Sam Amneği vermekten çok uzaktır. Üs dan saygı değer Başkana bir ca'ya nazik ve sadık bir dost telik, bu sıhhi kurula çıkma namlunun uzandıgını görmüş. oluruz. jıırttaşın bir isteği değil de tra Füyük bir çeviklikle ölmek fik örgütünün bir koşulu oldu pahasına da olsa namluya atılOnun silâhını kullanırız, oğundan, yurttaştan bu iş için mış. Kadının bileginden kavra nun sigarasını içeriz, onun için para almak gariptir; bir şeyi mış, fakat o sırada silâr. patla savaşırız, hatta hatta onun artık hem koşul koyup istemek hem mış. Namludan çıkan kurşun pantolonlarını bile giyeriz. de yapılması için para almak yolun kenanna çarpmış oradan Hayret doğrusu. Ne hal habüyük bir çelişkidir. Ehüyet al da bir kişinin hafif şekilde yatır bilmezmiş şu Sam Amca. mak için başr .ran yurttaş bu ralanmasma sebep olmuş.» Yahu bu kadar nimet«, bu kanun parasını damga pulu biçiminde vermektrdir. Görüyorsunuz değil mi? TRT' dar içten dostluğa karşı böyle mizin ne kadar ıyl haber alma mi davranması lazım. Dr. S<vfl KARABAŞ serrisi olduğunu. MusUfa SANITÜRK Acıbadem Mah. Fıstıkh 1595 Sokak, No: 132 Kendl iilkemizin ana muhaC'kmazı 3 KADIKÖY Karşıyaka İZMİR lefe* liderinin manız kaldıgı tSTANBUL rehberierinin HiÇ BiTMEYEN SOSYAL SORUN: r L Aii BOŞANMA Hıfzı Veldet VELiDEDEOĞLÜ Geçimtsizlik Boşanmada «geçimsizlikn nedenine, öğretide «boşanmanm genel nedeni» denilir. Çünkü fcu, öbür boşanma nedenlerinrie o!dufu çibi, belirli ve somut bir ola\n degil, yasada ayn ayn sayılıp gösterilmesine olanak bulunmayan çok çeşitli olaylann dogurduğu bir dummu gösterir. Bu çeşitli olaylar sonucunda doğan geçimsizlik dolayısıyle boşanmaya karar verilip verilmeyeceğini değerlemek yargıca düşer. Yurttaşlar Yasası'nm 134. maddesinde düzenlenmiş olan geçimsizlik, en önemli boşanma nedenidir. Isviçre'de, 1941 yılındaki toplam 3.006 boşanmadan 406'sı zina, 84'ü cana kast, 94'U suç ve onursuzluk, 53'ü akıl hastalığı, 17'si terk, nedenine dayandığı ve bunlann toplamı 554 olduğu hal de, bir tek geçimsizlik nedenine dayanan boşanma sayısı 2412'dir. Türkiye'de 1932 1942 yıllannda verilmiş olan bütün boşanma kararlanmn yüzde 6O'ı geçimsizlik, yüzde 21.2'si zina, >üzde 8,7'si terk; yüzde 0,5'i akıl hastalığı nedenine, yüzde 9,6'sı da öteki bo şanma nedenlerine dayandırılmıştır. 1946 1952 yıllannda verilen topyekün 54.124 boşanma kararından da 32.928'i geçimsizlik, 13.316'sı zina: 4.999'si terk. 158'i akıl hastalığı nedenine ve 2.725i de öbür nedenlere dayanmaktadır ki, yüzde oranı bakımından geçimsizlik yüzde 60.9, zina yüzde 24,6; terk yüzde 9.2; akıl hastalığı yüzde 0,3; öbür boşanma nedenlerinin toplamı ise yüzde 5 tir. Rakam olarak belirtirsek 54. 124 boşanmadan 21.196'sı diğer beş boşanma nedenine dayandığı halde 32.928'i geçimsizliğe dayanmaktadır. Devlet Istatistik Enstitüsü boşanma lstatistiklerinden aldığımız 1971 ve 1972 rakamlan da şöyledir: Boşanma nedenleri: Zina Cana kast, pek fena muameleler Cürüm ve haysiyetsizlik Terk '. Akıl hastalığı Geçimsizlik Diğer nedenler T o p l a m : Bu rakamlara göre yüzde oranını artık siz hesaplayınız. Verilen bu bilgi, Yurttaşlar Yasası'nın 134. maddesindeki genel boşanma nedeni olan geçimsizliğin önemini göstermeye yeter. Bundan dolayı bu madde üzerinde gerek mahkeme içtihatlarının, ge rek öğretimin esaslı, derin ve süreklı olarak işlemesi bir zorunluktur. Geçimsizlik nedenini doğuran olaylar, yukanda belirtildiği gibi, çok çeşitli ve sürekli olarak değişik olduğu için, bunlann önceden saptanıp belirlenmesi, bir çerçeveye sığdırılması ve bir mad denin dar sınırları içinde sayılması olanağı yoktur. İşte bu nedenledir ki, 134. maddede yargıca çok geniş bir değerleme yetkisi tanıyan esnek bir ifade kullanılmıştır. 1971 854 80 100 1034 36 8762 162 11026 1971 717 68 108 915 38 8089 131 10066 nuda «Evlilik birliğini sürdürmenin eşlerden makul surette istenilmesınin mümkün olmaması» deyimi kullanılmıştır. Doğrusu da budur. Yargıç, aradaki seçimsizliğin drtak yaşamı oekilrriez duruma koyup koymadığını gerek davacı, gerekse davalı Dakımından ince ince araştırmalıdır. Eğer evlilik birliği yalnız davacı için çekilmez duruma gelmisse, yargıç yine boşanmaya karar verebilir. Ancak buradaki çekilmezliğin, düriist, makul ve iyi nîyetli her lnsan için az çok aynı biçimde pöriilmesi, yani olabıldiğince nesnel (ob.iektif) olarak degerlendirümesi gerekir. Eşl çirkinleçtiği. yaşlandığı, hastalandığı için ortak yaşamın çekilmez duruma geldiği volundaki bir sav asla dinlenmemelidir. Çünkü zamanla yaşlanmak. güzel liğini veya sağlığını vitirmek ner insanın yazgısıdır. Evlilik ise val nız zevk ortaklığı değil. aynı zamanda tasa ortaklığıdır. cuklar, gözlerl Bnünde sürekll bir çekişme ve kin ömeklert bulurlar. Bu gibi durumlarda, boşanmanın özel bir nedenl bulunmadığı ileri sürülerek boşanma yoktur demek, keyfi bir surette davranmak ve perçek durumu görmekıen kaçınmak değil mldir?» Hiç unutmam, ben yıllarca önce bu konuyu sınıita anlattıktan sonra, çok etkılenmiş olacak ki, 1Ö318 nolu Yusuı Elitok adlı bir ögrencim bana. varüı olarak şu soruyu yöneltmişti: «Geçimsizllk yüzünden boşanan eşlerin sonradan tekrar evlenmelerine hak tarunıyor mu?» Bu küçük pusulayı hâlâ saklanm. • Davacının kusursuzluğn : Yurttaşlar Yasası mad. 134/II'ye göre «Eğer geçimsizlik eşlerden bınne daha çok yüklenebüeceK durumda ise. boşanma davasını yalnız ötekı eş açabilir». Isviçre MK'nun bıınu karşılayan 142. maddesinin ikinci fıkrası: «Eğer geçimsizlik, eşlerden birinin daha üstün bir kusurundan ileri gelmişse, boşanma ancak öbür eş tarafından istenebilir» demektedir. Şu halde eşlerden biri boşanma davası açar, fakat onun geçimsizlikteki kusuru daha üstün olursa, yargıç onun davasını reddeder. Ama şu noktayı da önemle not etmek gerekir ki. her iki eşte kusur bulunmasa bile aralarında ortak yaşamı çekilmez duruma koyacak bir geçim sizlik varsa, yargıç, eşlerden birınin istemi üzerine. yine boşan maya karar verebilir. Yalnız bu düşünce teorik kalmakta ve geçimsizlik dolayısiyle açılan boşanma davalannda taraflar her zaman birbirini suçlamaktadır lar. Böyle bir durumda fcusurun davacıda olup olmadığımn incelenmesi ve bunun için de, davacının kusurlu olduğunun davalı taratından mahkemede ileri sürülmesi gerekir. Bu sav tizerıne, davacının evlilikteki <iavranışı ile davahnın davranışını tartmak, ölçmek ve geçimsizliğin meydana gelmesinde eşlerden hangisinin busurunun daha üstün oldugunu saptamak eereklr. Kimi zaman kusur. dış görünfıs bakımından, bir tarafta görünür ama eerçekte öbür tarafın sinsı ve pizli tahrikiert evliîik birlıginin kökünden sarsıimasında en büyük etkeni oluşturur. İşte bütün sorun bunu anlayıp meydana çıkarmaktadır. Yargıç, evlilik birliğinın kökünden sarsıldığı kanısına vanrsa ve davalı eş davacının ku surunun daha ağır olduğunu kanıtlayarak davanın reddini istemezse, boşanmaya (veya ayniı gaı karar vermek zorundadır. Kısacası, yargıcm gözönünde DUlunduracağı nokta, evlüüc birliginin kökünden sarsılmıs olup oimadığı ve bu sarsıntınm ortaK yaşamı eşler için veya yalnız davacı için çekilmez bir duruma koyup koymadığıdır. Yargıç, davacının kusurunu. ancak davalının bunu ileri sürmesi durumunda gözönüne almalı ve davayı. bu kusurun kanıtlanması durumunda reddetmelidü; çünkü davacının geçimsizlikte kusuru olup olmadığını kendiliğinden, yani davalının bu konuda bir istemi olmaksızın, araştırma yetkisıne sahıp değildir. Ne yazık kı. mahkemelerimizceki uygulama bunun tersine bir doğrultuda yürümektedir. Zorunlu kılınan Sağlık Kurulunda para isteniyor Koşullar 134. maddeye göre boşanmaya karar verilebilmesi için şu koşullarm bulunması gerekir: 1) Geçimsizlik, 21 Çekilmezlik, 3) Davacı bakımından Kusursuzluktur. • Şiddetli eeçimsizlik: Bu koşul, nesnel (objektif) niteliktedir. Yargıç 134. maddeye dayandınlan bir boşanma davasmda ilk olarak, eşler arasmda şiddetli geçimsizlik olup olmadığım ve evliliğin kökünden sarsıl mış bulunup bulunmadığını araş tırır. Evliliğin kökten sarsıldığı kanısına varmak için, evlilik birliğini sürdürme ruh ve arrusunun ille her iki eşte ölmüş olması gerekmez. Bu ruh ve arzu onlardan yalnız birinde sönmüş olsa bile, evlilik birliği yine kökünden sarsılmış demektir. Kısacası. geçimsizliği doğuran olayların boşanmaya esas olabümesi için, bunlann. evlilik birliğinın maddi ve manevî yapısını kökünden sarsacak nitelikte olmalan gereklidir. Cinsel alanda uyusmazlık ve sevEi eksikliği. erkeğin iktidarsızlığı, kadınm soğukluğu veya kısırlığı, eşin ekonomik alandaki Rereksinimlerinin öbür eşçe gözo'nüne alınmaması ve bunun böylece süriip gitmesi, eşinin dinsel ve ulusal duygulartna saygısızlık, ana Babasına ve sosyal cevresine hakaret gibi davranışlar, şiddetli eeçimsızlik doğurarak evlilik birliğini kökünden sarsabilir. Göriilüyor ki, çok çeşitli olan böyle yaşam olaylannı önceden saptayıp birer birer saymaya olanak yoktur. • Çekilmezlik: Bu koşul. öznel (süb.jektif) bir koşuldur: Evlilik birliğindeki sarsıntı o denli köklü olmalıdır ki, artık eşler arasında ortak yaşamın sürmesine olanak bulunmasın. tsviçre Medenî Kanununun bizim 134. maddeyi karşılayan 142. madde Amerikan dostlnğn ve TRT Davalı eş, kendisine karşı geçimsizlik nedeni ile açılan boşanma davasında eşinden öç almak, onu özgürlüğünden yoksun bırakmak, arada geçimsizliğin bulunmadığını türlü yollarla kanıtlamağa kalkışmak ve böylece boşanma davasını yıllarca sürdürmek isteyebilir. Tarallardan birinin öç alma duygulanna adalet organlannı vasıta kılmak istemesine olanak bırakürnamaUdır. Böyle durumlarda yargıca düşen iş. özellikle ruhsal, sosyal ve sagtöresel bakımlardan derin bir görüşle, tarafların iç durumunu olabildiğince keskin bir görüşle incelemektir. Çünkü büyük Alman hukukçusu Kohler'in Hukuk Felsefesi adlı kitabında (s. 121) pek haklı olarak dediği gibi. «Geçinmelerine olanak bulunmayan eşler arasındakl evlilik yalnız bir azap ve işkence kaynağı olmakla kalmaz, ruhsal Relişime bir engel meydana getirebilir ve büyük yetenekleri bir hiç durumuna indirebilir.» tsviçre hukukçulanndan Rossell ve Mentha'nın Türkçeye de çevrilmiş olan «Droıt Ci\il Suisse» eserinde (Türkçe cilt, I. s. 402) şu satırlar yer almıştır: «öyle evlilikler vardır ki, onlarda yaradılışlann uyuşmamast ve geçimsizlik. kimi zaman affedilebilen bir zinadan. bir hakaretten ve kötü davranışlardan daha çok anlaşmazlık tohumu ekerler; esleri daha devasız bir bi çimde ayırırlar. Bu dunımda zorunlu bir yaşam ortaklığı. katlanılmaz bir işkence olur ve ço CHIEF ENGINEER Reporting to Field Manager in Diyarbakır and responsible for all (non petroleum) engineering in this esploration and proaüction oil Company, with operations centered in Diyarbakır. His department will consist of mechanical engineering constrüction engüıeering and office/project engineering. The successfull candidate must have academic qualiflcation in civil or mechanical engineering, sufücient relevant experience (at least 10 preferably 15 years) in design, onsite süpervisıon and administration of engineering works, with proven technical and administrative ability, and with potential beyond present iob. Expected age 35 to 45. Good knowledge of L'nglish is essential. Remuneretion and benefits are attracti ve. Please submit curriculuın vıtal in Confidence to. Head of Personnel C/ON.V. Tnrkse SheU P. K. 115 Yenişehir Ankara K •rt'iı hcı'ır n •mteıtklıil mııt iHrııin H lf •ı; kir lı !'lı;ı ımrı :ıts • . tızete iiim v» uıın ntıiKilt ; lcir ı»rı » r icrtt ılıtnn;, ccnazı iıluiıl 1: tl»tn!î Krııitı t«r, ıcı ııinicriıiıi payiasınz. VEFATLAR İÇİN ALTIN Cumhuriyet Reşat Hamit Aziz Napolyon tnfiliz 24 ayar 5S0 <VM) K50 5BÜ S70 775 81.00 585 923 645 57U K80 800 81.23 MT: l.tin mujMiîle: lıletnj» i't ilnan iıct yift icl, y«'t dııı, )«rt I ımiın jırtt c«ı:t lukH SMı Uf ualltt» «rt•ıtıtfr. Tel.472flPB ^0688» ISLÂM CENAZE İŞLERl TEŞEKKÜR Biricik varhğımız, PAKiZE GÜRKAN'ın vefatı sebebiyle gerek telefonla ve gerekse bizzat gelerek büyük acımızı paylasan bütün dost ve yakınlanmıza ve D. B. Deniz Nakliyatı T. A.Ş. mensuplarma içten teşekkürlerimizi sunarız. EVLÂTLARI (Cen AJans: 1740/8302) (Has: 1876) 8309 ZAYÎ 1975 ekim, kasım ye aralık aylan maaşlanna ait yetim maaşı çekimi kaybettim. Hükümsüzdür. AIİ Ferhat ALtGİL (Cumhuriyet 8312) Y A R I N: Boşanmada Yarguama l'öntemi ve Kr.rar (Cumüuriyet 8313)