Katalog

Köprü Yayınlan Sunar : • Nıyazı BERKES Arap dunvasında tslâmiyet, Milliyetçilik, Sosyalizm • J S SCHAPIRO Çağdaş duşuncede toplumsal tepki • Harold J. LASKt Devlet Köprü Tı.'nnJarı P K 83fi î«t Paeıtim BVTFŞ (Bateş Reklam 186) 74b6 umhuriy 51. yıl, sayı: 18012 Kurucusu: YUNUS NAUİ 21 Eylül 1974 Cumartesi nenlenn Eğıtimı de Üzertode fması Gereken Bır Sorundur» «, „ IT.H1 EĞtTÎMl/tLER "ÇaTısmalannızın olumlu sonuç verebümesl lçln oğrencılenn elestirı ve rnenlenne de kulak verın Öfrencılenn başan ve başansızlık nedenlennl doğru degerlendırmek ısteven herkesm okuması çereken kıtap BARBtANA ÖGRENCİLERINDEN MEKTÜP GflZLEM Y4YIN1ARI 10 llra. P.K. 960 Karakoy/lsf. Toplu Istrkler • 25 Indirimli gonderillr f Cumhuriyet 7472 CHP Parti Meclisi Genel Başkana tam yetki verdi I ABD Senatosu Türkiyeye Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün hükümeti kurmak için yeniden görevlendirdiği E c e v i t ; içinde bulunulan aşamada koalisyonu, azınlık hükümetine tercih ettiğini belirtti.. I Erken seçim için aralık ayını düsündüklerini yineleyen Bülent Ecevit; «Ancak tam tarih, parti liderleriyle görüşmelerimden sonra ke" sinlik kazanacak» dedi.. ABD Senatosunun 27'ye karşı 64 oyla kabul ettiği karar, Amerikan hükümeti açısından şimdiiik bağlayıcı bir nitelik taşımıyor. Millî Savunma Bakanı Hasan Işık da, yardımın kesiimesi halinde yeni bir durumun doğacağını belirtti ve duygulara dayanırsa «dıs politikada büyük bunalımlar çıkar» dedi. Ecevit, koalisyon için girişime bugün başhyor Cumhurbaskanı Fahri Konıturk, dun sabah CHP Genel Ba? kanı ve Başbakan Bulent Ecevıt'ı yer.ı hukumetı kurmakla gorevlendırmıştır CHP Partı Meclisi de, dun yaptığı toplantıda Genel Başkan Bulent Ecevit'e, «Derhal seçım kararı gozonunde bulunmak kav dıvle» hukumet kurmak ıçın tam jetkı vermıştır. Karar oybırlıglvle alınmıştır Ecevit, partı llderleriyle goruşmelerıne bugun başlıyacak yardımın kesilmesini onayladı; Ecevit kararı Amerika içinde düşündürücüM olarak niteledi (CüMHURtTET HABER MERKEZI) ABD Senatosu, Tlirklye'ye yapılnakta olan Amerikan askeri >ardımının tumu>le kesilmesınl ongoren bır karar almıştır. Turkıye'nın Kıbns narekâtmdan ötunl alman ve henuz Amerikan hukumetı açısından baglancı ni te'ık taşımavan ou karara Başba kan Ecevnt'in tep''.ısl «Bu karann bızım ıçın olduğu ksdar Ame rika'yı da düşündürmesl ger*kır» şeklınde olmuştur. Millî Savunma Bakanı Hasan Işık ise ANKA atansına verdlgl demeçte Amerikan Senatosu'nun karannı «duygusals olarak nitelemis, «Dış Dolıtıkalar duygulara davanırsa buvills buna» lunlar doğar» demıstir Amenkan Senatosu'nun dün 27'ye karşı 04 oyla Kabul ettigl kararla ügıli tasarıvı veren Demokrs' irtılı Sen?t«r Thomaa Eacleton asken vardımın Kesümesine eerekçe olarak TUrkiyenin Kıbns çıkarmasında Amerlkan silâhlarını kullanarak 1961 tanhl) vasanın lhlal edilmiş olmasmı gostermıştır Senatör Eagleton bu arada vardımın ks sümesine karsı tavır alan Dı$(Deramı Sa 7, Sü. 4 dc) ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) tır. Başbakan, saat O9'da AP Ge nel Başkam Suleyman Demlrel, 10'da DP Genel Başkanı Ferruh Bozbeyli, ll'de CGP Genel Başkanı Turhan Peyzıoğlu \e 12 de Cumhunjet Senatosu Mılli Blrlık Grubu Başkanı Fahri Özdılek ıle Mıllet Meclısındeki çalısma odalarında goruşecektır. Istanbul'da bulunan Cumhuriyet Senato^u Kontenjan Grubu Başkanı Nıhat Erım ıle blr tftlefon goruşmesı yapan Ecevit, Enm ile hukumetın kurulması ıle llgill temasını surdürmuştur goruşmeden sonra pı acıklamayı yapmıştır. «Sayuı Cumhurbaşkanımız yenı Bakanlar Kurulu kurma gorevını bugun bana vermış bulunujorlar. Kendılerıne gosterdıkleri teveccuh ıçın teşekkur ettım Ve İçinde bulunduğumuz guç kosulları da gozonunde tutarak venı Bakanlar Kurulunun kurulmasıyla tlgılı ça lışmalarımı mumkun olan azamı suratle yurutmeje çalışacağırru bıı dırdım. Bu konuda gorevnmı yap maya çalışırken elbette en ba«ta Sayın Cumhurbaşkanımızın yardımlanna guveneceğım » Temaslar Başbakan Bulent Ecevit daha sonra basın mensuplannın çeşıtlı sorularını cevaplandırmıştır. Ecevıt'ın sorulara verdığı cevap lar soyledır. (Deramı Sa. 7 SO 1 de) Korutürk ile Başbakan Bulent Ecevıt'ın Cumhurbaşkanının zıyaretı 45 dakıka surmuştür Bulent Ecevit, AP'Ji Sezgin: "Ecevit'in çağrısina cevabımız olumsuz olur,, Bozbeyli: "Konuyu yetkili organlarda konuşuruz,, ANKARA CHP Genel B«şkanı Başbakan Bulent Ecevit' in yenı hukumetı kurmakla go revlendınlmesınden sonra, Parlamento'da grubu bulunan bazı sıyasî partılenn lıder ve yonetıcıleri, «Ecevıt'ın Başbakanhğı» ve «yenı hukümete katılıp katılmamaları» konusundaki so ruları cevaplandırmışlardır. AP Genel Başkan Yardımcısı îsmet Sezgan, sorulardan bırıncisıne «Ecevıt'ın Başbakanhğının Anayasal prosedurun geregı» olduğu karşılığını vermış, «kişisel kanı«ının, AP'nin Ecevıt başkanhğındaki bır hukume te katılma çağrısına cevabının, olumsuz» olacağını belırtmiştir. DP lıdeıi Perruh Bozbejli, aynı sorulan karşılarken «Sayın Ecevıt gorevının gereğını >erıne getirmek ıçın temaslara baş layacaktır» demiş, «herhangl bır çağrı alırlarsa, konuyu yetkılı organlannda goruşeceklerinı» büdlnmştir. CGP lıderı Turhan Feyzioğlu lse, Ecevıfın hukumetı kurmak la gorevlendirilmesinl »normal» olarak nıtelemiş, cOrtaklık çağ rısı» sorusuna «ihtımallar uzerme konusmanın varan yoktur» dıye karşılık vennıştır. (a a.) Ürgüplü: "Ecevitçi 2 CHP'liye yer verdiğim için Sunay Bakanlar Kurulu listemi kabul etmemisti Kıbrıs'ta Türk ve Rum tutsaklarm tümü üç gün içinde değıştırılecek (DIŞ HABERLER SERVİSt) Kıbns Turk Toplumu Lıderı Rauf Denktaşia Rum Toplumu Laden Glafkos Klerides arasında dun vapılan goruşmede, «Butun tutsak ve tutukluların pazartesi gununden ıtıbaren salıverümeıi» karar laştırılmıştır Pazartesı gunu başlayacak olan tutsak değışımınde, perşembe gunune kadar 5 bin K'brısh Turk ve Rum tutsak, karsüıkh olarak serbest bırakılacaktır Denktaş ve Klendes arasmda BİRLEŞMİŞ MtLLETLER BAŞKANLIK Dİ\rANI KIBRIS SORUNUNUN GÜNDEME AUNMASINI OLCAY'IN İTİRAZINA RAĞMEN KABUL ETTİ. dun Ledra F&lni Otelı nde 3 apılan gorusme 17'de başlaraış \e 3 saat surmuştür Goruşmeden sonra açıklama vapan Turk Yonetımı Sozcusu, Kıbns harekatı sırasında tutsak edllenlerden gerı kalanlann değışımının, pazartesl, salı ve perşembe gunlen japılacajmı soylemiştır Sozcu, bırıncı bolumu pazaTta «1 gunu değıştırılen hasta ve\a ralı tutsaklarm geri kalamnın l'c kar^ılıkh olarak «prbe«t bı r?kılması ışlemırın bugun tamamlanacağını bıldırmıştir Bu pun yapılacak değiMm ıçın, Tur ki^e den gonderılen ha«ta ve % a ralı Rum tutsaklar, Lefkoşe'je gelmışlerdir Bılınrfıgı gıbı ilk ha<;ta ve varalı esırlerln degışımı 18 eylul gunu \apılmış 131 Turk \e 116 Rum sahverilmiştı Denktaş • Klendes arasında dun japılan goruşmede, avrıca, parçalanmış aılelerın bırle^tırıl mesı konusunun gelecek hafta cuma gunu vapılacak toplantıda eie almması kararlaftırılmiÇtır BM gündeminde Öte yandan, BM Genel Kurulu Başkanlık Dıvaru, Kıbns meselesının gene) kurul stundemıne almmasını kabul etmıştır Kıbns Rum Temsılcısı Zenon Rosıdes ıkı arun once Kıbns meselesınm genei icurulun bu donem gündemıne almmasını onermıştı Teklıfle tlgılı olarak IMrkıve dairn: temsılcısı Osman Olcav, (Drvamı Sa 7 Sö I de) 11 ANKARA, (ANKA) Eskı Başbakanlardan Suat Hayn Ürguplu, dun gece Televızyon'da Hıfzı Topuz'un kendısıyle yaptığı gdruşmede 2 Erım hükumetının ıstıfasından sonra kabineyı kurmakla gorevlendırıldığı halde, hazırladıgı Bakanlar Kurulu lıstesının o zamankı Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından nasıl gen çevnldığını anlatnuştır Ürguplu, kabıne lıstesını hazırlaması ıçın Sunay'dan tarn yetkı ıstedığinı, Sunay'ın bu Isteğı kabul ettığı halde, sonradan lısteyi onaylamadığını belirtnuş, buna kendisının Kabıneye CHP'nın Ecevit grubundan 2 Bakanı alma sınm sebep olduğunu kaydetmıs tır. Radyodan Urguplü bu konuda, ozetle şun ları soylemıştır «O sırada CHP Kunıltayı toplanmış, bu kongrede Ecevit gru(Devamı Sa. 7, Sü. 8 de) 7 aylık Ecevit Hükümeti sırasındaki fiyat artışı geçen dönemden yüzde 2 az ANKARA (ANKA) Tıcare» Bakanlıgı Konjonktur Daıresı ta rafmdan yayımlanan toptan eşya ve geçınme endekslenne gore, top tan eş>a fıyatları genel endeksınde, hazıran ayındakı yuzde 3 2 oranındakı gerüemeden sonra, tem muz ajında hıç bır artış olmamıs ve nıhayet son belli olan ağustos ayında ıse sadece yuzde 0 5 (yanm) artış gerçekleşrniştır Mahje Bakanı Denız Ba\ kal da ağustos ayındakı toptan e,va flyat artıslarının bınde beş cıvarında olduğunu bıldırmıs ve cEnflasyonun hızı bakımından Isabetll bır polıtıkanm bır sureden berı jurutulmekte olduğu bovlece tomut sonuçlamla da ortaja çıkmıştır» demış \e junları eklemıştır «Bu, fıjat vukselışlerımn a ğustos ayında hemen hemen durmuş olduğunu gosteren bır sonuçtur. Son uç ajda fıyat ha reketlen oldukça memnunıyet verıcı bır bıçımde cereyan etmıştır. Bu, fıvat arti'larının kontrol altına alınmış olduğunu orta%a kojan bır bulgudur. Enf Ia«yonun hızı bakımından ısabetlı bır polltıkanın bır sureden ben yurutulmekte olduğu, boylece sorrut sonuçlanvla da ortava çıkmıştır » Geçınme endeksîerınden Anka ra geçınme endek^ı vuzde 0 7 Istanbul ıse >uzde 0 8 o prında art raıstır. Bu ar*'şlar geçen yıl aynı ajkı arti'ların altmdadır 1974 jılmın basından ağus'os so (Devsmı Sa 7 Su 7 de) Emısyon artışları frenlendı, para arzında bır haftada 1,8 mılyon düşüş oldu ANKARA, (4Mİ.A) Klbrıs banş harekatlarınuı yol açtığı buyuıt em.syon artışlan Ağustüs avı aonunda kamuoyuna açıklanan teübırlerm etkılenyle fren lenmıştır 19 Temmuz 1974'den 16 Ağustos 1974 e kadar 4 mılyar 390 mı jon lıralık bır artışla 83 mılyar 485 milyon lıraya yükselen toplam para arzında, Resmı Gazetede yavımlanan 13 Ejlül 1974 gunlu Merkez Bankası durumuna gore 1 mılvar 839 mılyon lıralık bu dusuş mevdana gelmıstır Emısjon gemşlemesjıın frenlenmesınde paket tedbırlenn etkılerı Merkez Bankası kredı ve aianslarında açık olarak gorulm ştur Kıbns ola\lan gun ennae dort hafta ıçnde 1 mılyar 307 mılyon lıralık artış gosteren t carî senetler karşılığı açılan kredıler, bu kez 1 mılyar 062 mılyon lıra azalmıştır. Bu gelışme, ozel sektor senetlerıvle ılgılıdır. Mevduat karşılıklan oranının yuzde 30 dan yuzde 27' (Devamı Sa. 7, Sü. î de) Sovyetier Birliği Komünist Partisı Kıbrıs'h yoldaşiarını destekliyeceğini açıkladı Dl!> HABERLER SERVfSt LbFKU^E Kıbns Komunlat Partuı AKEL'l temsılen Moskova'ya gıden bir heyet ila Sovvetler Birh^ı Komünist Par tı«l arasında vdpılan göruşmelerden sonra vavınlanan ortak bıldırıde. Kıbns sorununun NATOya uye ülkelerın dar çer çevesı içinde çozumlenemeyeceğı kaydedümiştir Kıbns sorununun Bırleşmiş Mılletler çerçevesinde genış bir uluslararası konferansta ele alınması yolundaki Sovyet 6nsrtsınm desteklendığı ortak bıl. dıride, ozetle şovle denilmıştlr: «SovyetJer Birlı|ı Komünist Partısının bundan boyie de butun yabancı askerlerin Kıbrıs* tan çekilmesi, anayasaJ duzenıa lade edümesj ve ozellikle halk o>u ıle işbaşına gelen meşru Cumhurbaşkanı Makanos'un Ada>a tfonmesı, Kıbrıs Cumhurlyetının tam bağımsızlık, egemenlilı ve toprak Dutünluğu ıle Kıbns'lıların geleceklerinı sade ce kendllerinin kararlaştırmala n hususundaki inkâr edilmez haklannın savunulması konulannda onlan desteklemeye devara edeceği hususunda Kıbns'iı yoldaşlannı tetnm etmıslerdır.» (Devamı Sa ?, Sü. 4 de) 3 1 j i f \ } 1 Ülker'den 52 işçi daha çıkarıldı Ülker Fabnkasında, işçüerm ı«tedıklen «endika ıle toplu soz lesme \apilmaması sonucu çıkan olaUardan sonra ışveren dun 52 ıççının ışıne son vermıştır Olavlarla ılglll olaraıc haklarında soruşturma açılan 16 ışçı ıle bırlıkte, olavlar «onunda ış5iz kalan işçı savi'i 68*1 bulmuştur Ote yandan Gıda Iş Sendıkasından \apılan bır açtklamava gore, ıçveren ışçılere karşı kullanmak uzere 21 komandoyu işe yerleştırmıştır SencTıka komando olduklannı ılerı surduğu kişıleıin ısım lıste^ını fabrıkada gorevlı polıslere bıldırmıştir. MSP'ÜLER CUMA NAMAZINDAN SONRA CAMi ONLERİNDE KONGREYE ÇAGRI İLANI DAGITTILAR ANKARA (Cumhurlyet Büromı) MSP Genel îdare Kunılunun dunku toplantısında Geael Bajkan Necmettın Erbakan, kıs aylarında seçıme gıdümesıne taraftar olmadıklannı tekrarlamıştır. Erbakan bu konuda ozetle |Un ları soylemıstır. «Bundan sonrakı seçunler sade ce MSFye zafer kazandıracaktır Buyuk Kıbns zaferının arkasından bugun yurdumuzda hızmetle rın yapılacağı donemdeyız Mılli ınenfaatler şımdı kıgın ortasında memlekeü bır seçıme suruklemek (Devamı tte. 7. SO. 4 de) İki sendika Ülkpr Fabrıka«ında çalısan ve Gıda Iş Sendıkasına bağlı işçıler, îçverenın Tek Gıda Iş Sendıkası ıle ımzaladığı toplu sozleş meden sonra Gıdatş Sendlkası ıle gorusmeye \anaşmama«ı uze rıne, geçtığımiz saîı gunu fabnka\ı isgal etmışlerdl Avnı gun polıs fabrıkaja baskın \apmış, taraflar arasında «ert tartışmalardan sonrı ı$çıler fabrıkadan (Dermmı S». 1, Stt. 1 de) «Ecevit Mahallesi»ndeki gecekonduları Içişleri Bakanlığının yıktırdığı açıklandı İkı gur» once Merdı\enko\ de yıktınlan «EceMt Mahallesı»ndekl gecekond ılarla ilgılı bır açıklama ^apan Istanbul Bele dıye" Baskan\ekıh Aytekın Ko til, Mktırma emrının tçısleri Bakanlığmdan verıldı|ını s>\'emıştır Buna gore, Turkne Mıl li Kultur Vaklı 19 8 1974 tarlhın (Devamı 8a, 7, 8ü. 1 de) OLAYLAR1N ARDINDAKt Gunev Kore'de her geçen gun yaygınlaşmakta olan Japonya aleyhtarf lığı ulkede ve ozellıkle Başkenf Seul'de kanlı gos enlere yol açmaktadır. Bu arada, .'Iaponya'ja karşı ouyulmakta olan nelretın aennlığınl dıle getırebılmek ıçın yenı vontemlere başvurulmaktadır Parmak kes me. Bıraı garıp ama, resımde gorlılduğu gıbı daha eeçenlerde Japonya aleyhtan bır gosten sırasmda 32 Koreh kasap satırlarıyla parmak larını kesnnşlerdır. GERÇEK Hükıiraetin Çekilişinde Dış Politika rısta, Turk toplumunun eşıt e^e menlık statusunun korunması ıe Devlet yonetımınde ıkı ceınrtai arasında her >onu ıle hn/uriu bıı ışbırlığının sağlanması ıçın en ıss betlı çozum şeklının federatıf bır sistemde oluşacaguıa maniioruz Böyle bir çozum volunun Kıbns'ın ulke bütunluğunu ve bağnnsızlığmı kuvvetlendırecek bır temel teşkıl edeceğı mancındavız > Hukumet ortaklarının birlesiikleri bu po'itıka. Kıbrısın Yunanıstana ilhakına (ENOSİS)e karşı oldugu kadar taksim gornsiuıfl de rcdrieden bir nıtelık taşunaktadır Lefkose'de 15 temmuz faşîst dar be<nilp ans>nsal duzenın yıkılma. <ı ıııerine. hukumet, 1960 garaatl and!aşma»ına dayanarak Kıbns'a mudahaie etmis ve Adanın biı bolumu Turk Ordusnnun denetimi altına glnnisiir. Anayasal durenin iadesi; Turk ve Rnm tüm Kıbns halkına banş, ozgurlük ve ••• (Devamı Sa. 7. Sa. S de) Yunanistan Avrupa'nın güvenliğiyle ilgili kararları bir tehdid aracı gibi kullanmaya kalkıştı a;bakaı nı çekilmesıne neden olarak gosterdıği koalısjon an lasniazhklarından biri de, MSP lıderuıın Hukumet programında ılkeleri saptanan dı$ politıka\a ters duçen tutumudnr. MSP iidennm bu tutumu ozellikle Kıbns sorununa llişkin Türk tezinin acıkianmasuıda onem kalanmaktadır, Koalisyon Hukumetinm Kıbru konusu ile jljrili goruşu programuıda ajnen çov|e belirtilmektedır: ılkı cemaatten olujan Kıb B ENFLASYON ETKİSİNİ AZALTICI PARASAL TEDBİR ALINIYOR Yunanistan île Kıbns Rum yonetımı, 35 ülkenın katıldığı Avrupa Guvenliği Konferansında alınacak kararian engelleme tehdıtmde bulunmuştur. IKI yönetımın konferans koordıuasyon komıtesme verdıklerı blr muhtırada, «Türk kuvvetleri ANKAR4, (ANKA) Uluslar Kıbns'tan çekilmedığl takdırde, arası para pıyasasındakı daigaAvrupa guvenliği konusunda alılanmalar karşısmda, yabancı pa nacak kararian onaylarcama» ralardakı değışıkhklerrn Turk li tehdıdı savrulmaktadir. rasında ve tıcaret hayatındakı eî> Konferans kurallanna göre, kılerını azaltmak ıçın Malıye Ba alınacak olan kararlann, Amerlkanlığı Turk lırasının olumsuz et ka Kanada ve Arnavutluk dı$ınkılerden kurtancı bazı tedbırlere dakı butun AvniDa ülkelert tajonelmıstır. Buna gore uluslarara rafından onayianması gerek(Devamı Sa. 1, Sü. 3 de) mektedır (a a)