Katalog

CUMHURÎYET 7 Ağustos 1974 Dünyada Bugün Portekiz'de yeni adım orteklz 27 temınuz ile 2 ağus tos arasındaki bır haftalik sıire ıçınde iki önemlı olayı birden yaşadı. Bunlardan birincısi, Salazar'ın dördüncü ölüm yılddnümüne rastlayan 27 temmuz günü, Lizbon'un Glne Bissao'nun bağımsızhğjnı tanıdığını açıklamasıydı. General Spinola tarafından yapüan bu açıklama, monokllu, eski askerın yüın başından bu yana geçırdiği büyük değıçıkliği de gözler önüne senyordu. Mozambik'teki Freiimo gerillalarına karşı paralı askerlerden oluşan ordu kuruluyor LONDRA 196niarda Kongo'da bır grup paralı askerin başında ülkenin bağımsızhğını sağlamağa çalışan zenci hderlere karşı verdiği savaşlarla üne kavuşan Ingiliz subayı •Çılgın Mıke»in, gizlice llalaTrt'ye geldiği ve burada Mozambiktekl Freiimo gerülalanna karşı savaşacak bir paralı askerler ordusu kurmağa çalıştığı bğrenümiştir. Haberi veren kaynaklar «Çılgın Mıke» diye büinen Michael Hoare'un, ordusunu zencüerden kuracağını ve başlarına da ücret karşıüğmda çalışacak beyaz subaylar getirecegini büdır mışlerdır. Gene guvenılır kaynakların bildırdığır.e gore. Çılgın Mıke'm bu gınşımını, Portekiz'ın en zengın kışılerınden bın olan Jorge Jardım fmanse etmektedır. Jarclım' in Mozambık'te gazeteleri, otelleri ve sınai tesısleri bulunmaktadır. Jorge Jardim bu konuda kendısme yöneltilen suçlamalan red detmiş ve Freiimo genllalanna karşı özel bir ordu kurma ta. çebbüsünden haberi olmadığını söylemiştir. Jardım, Lızbon'da bulunduğu sıralarda haktında tutuklama karan alındığını, bunun üzerine Portekız'den kaçtığını söylemiş, şımdı kendisine iftira edümeğe başlandığını bildırmiştir. Jorge Jardim, Çügın Mike'in Malawi'ye geldiğini de duymadığını söylemiştir. Jardim'uı bu yalanlamalanna rağmen, bır zamanlar Kongo bağıms^lık hareketine kan kusturan eski tngiliz subayı Michael Hoare'un Malawi'de bulunduğuna muhakkak nazariyle bakılmak tadır. Haberi verec kaynaklar da bu konuda ısrar etmışler ve pek yakında Freiimo gerillalannın kar^ısına kanunsuz ve hıç kımseye karşı sorumlu olmayan bır özel paralı ordunun çıkanlacağuu bıldirmişlerdir. (Dıs Haberler Servisl) Az gelişmiş ülkelerin mâli durumları OPEC uzmanları tarafından ele alındı VİTANA Petrol flırac eden ülkeıer örgütü (OPEC) mâli uzmanlan, artmış olan petrol fiyatıan karşısmda pelismekte olan ülkelerın mâli durumlannı görüşmek içın bir toplanü yapmışlardır. Toplantıdan sonra bu OPEC sözcüsü «Uzmanlar, gelişmekte olan ülkeler içm tahsis edümiş olan fonun ne şelr'de yenne getırıleceginl gdrüştüler» demiştir. Sözcü, toplanöya OPECe üye 12 ülkenın uznısnlarının katıldıgını ve görüşmelerin salı günune kadar surdürüleceğıni belirtmiştir. Uzmanlar bu görüşmeler sırasmda tahsis edilmiş fonun ne şekilde çalışmaya sokulacağını belırtmek ıçın bir taslak hazırlayacaklar ve bu taslakları kendı Petrol Bakanlanna sunacaklardır. (THA) Kızıldenizin dibinde zengin maden yatakları bulunduğu açıklandı KARAKAS Bırleşmiş Milletler'de gorevli bir mühendis, Karakas'takı Deniz Hukuku Konferansında Kızıldeniz'ın dibinuı de, Hınt Okyanusu ve Pasiîık Okyanusununki gibi bır maden hazinesi olduğunu belirtmış, «Kızıl Denizin dibinde çamur halinde bakır, nikel, kurşun ve çinko bulunmaktadır. Fakat, bu denizdeki maden bolgelennin yerleri he nüz iyıce bılınmemektedır» demistir. B. M. uzmanı, Kızıldenız'dekl çamurlann pompa ve tüpler yardımiyle su yüzüne çekılebileceklerıni söylemiştir. Bu tür maden işletrne teknığinde en ileri devletlerın ABD ve Federal Almanya olduklan tahmın edilmektedir. (a a.) Sovyetler Birliği, Ortak Pazar ile ilişkilerini düzeltmeğe çalışıyor BRÜKSEL Sovjetler BirUğinın, Ortakpazar ülkeleriyle ilişküeri geliştirmek amacıyla diplomatik temaslara başladığı güvenilir kaynaklar tarafından açıklanmıştır. Haberi veren kaynaklar, Sovyet yönetıcilerinın bu yıl sonundan önce Ortakpazar ile ilişkileri düzeltmek isteğinde olduklannı da büdırmışlerdir. Avrupa Komısyonu üeri gelen yetkihlerınden bukaçı kısa bır sure önce Moskova'ya gelmeleri iç:n davetler almışlardır. Bu arada bazı ileri gelen Sovyet diplomatları da Bniksel'e gelmişler ve Ortakpazar yetkilüeriyle görüşmelere başlamışlardır. Bu gorüşmelerde hangi konulann ele alındıgı bilinmemektedir. Sovyetler Birliği bugün kadar Ortakpazar'a daıma uzak durmuş ve işbirliği konusunda hıç bir yaklaşımda bulunmamıştı. Bu nedenle yeni Sovyet faahyeti, Moskova'nın Ortakpazar'a karsı tutumunu değıştırmekte kararh olduğu şeklınde yorumlanmaktadır. Sovyetlertn bu telâşının bir nedem de bulunmaktadır. Alınan bır karar gereğınce hiç bir Ortakpazar Ulkesl, 1 ocak 1975 t&rihinden sonra Sovyetler Birliği ile ayn ayrı ikili anlaşmalar imzalayamayacaktır. Aynca yasak Ortakpazar ülkelenyle dığer komünıst ülkeler. içm de bahis konusudur. Bu tarıhten sonra Ortakpaear komünist ülkelerle nl bir bütün olarak sürdurecelB. tir. Diplomatik kaynaklar Moskova'nın bu nedenle şimdıden harekete geçtiğini ve Ortakpazarla lüşkilerl güçlendırmeğe çalı?ögmı bildirmektedırler. (Dıs Haberler Serrisl) P Hintli aydınların çoğunluğu atom bombası yapımına taraftar TENt DELHt Hintli aydınlar arasında yapılan bir anket, aydınların yüzde 60'ının atom bombası yapılmasına taraftar olduklannı ortaya koymuştur. Hintli aydmlann büyük çoğunluğu, nükleer teknolojmin atom bombasının yap v ur.da kullanılmasına taraftar olduklannı söylemişler ve ülkenin savunmasının nükleer sılâhlann varlığını gerektırdı|ını belırtmışlerdır. Ankete cevap veren aydmlann yüzde 35'i atom bombası ima line karşı çıkmışlar ve nükleer teknolojinin sadece barışçı amaçlarla kullanılmasından yana olduklannı söylemlşlerdlr. Ankete katılanların yüzde 5'i isa bu konuda hiç bir fikre sabip olmadıklannı belirtmişlerdir. Ankete cevap verenlerm büyük çoğunlugunun kamsına göre, gerçekleştirilen nükleer deneme Hindistan'ın ltibannı arttırmış ve bu ülkeye karşı saldınya geçmek isteyen düşman ülkelerin gözlennı açmıştır. Bu kanıda olanlar sadece nükleer tek» nolojiye sahip olmanın yetrr.ıyeceğinı, Hindistan'ın atom ve hıd rojen bombalarına da sahıp olması gerektiğıni söylemışlerdır. (Dış Haberler Senisi) Hatırlanacağı gzbi. General «Portekiz ve Geleceğı» adh yapıtında, Caetano rejiminın Salazar'm mırası sömürge savaşlan ile ülkenin geleceğıni tehlikeye soktuğunu yazmakta, Portekiz'ın askerl alanda sömürge sorununu çözmesinin o lanak dışı olduğunu belirtmsl;teydi. Ancak General Spinola, görevlnden affına, sonra da genç subaylarm başanlı darbesi ürerine başa getirilmesine yol açan kitabında, Gine Bissao, Angola ve Mozambik'in bağımBizlığrndan yana olmadığını, yazmakta, bunların bir Portekiz Commonwealth'i (uluslar topluluğu) içinde birleştirilerek, anavatan İle işbirliği halinde, özerkUkten bagımsızhğa doğru yol aimaiarmi önermekteydl. Niteklm, Afrika'dakl Porteklz sömürgelerinın bağımsızlıgınııı tanınmasından yana olan Sosyalist Mario Soares'in yürüttüğü Londra görüşmelerl, Spinola'nın kitabında ileri sürdügü görüşlere sıkı sıkıya bağlı kalması yüzünden başansızlıkla s o nuçlanmış, seksen ülke tarafından zaten tanınmış, BM.Ierca Gine Bissao'nun tek meşru tem silcisi olarak kabul edilmiş bulunan milliyetçi kuvvetler, şartsız ateşkes tekllfinl gerl çevirmişlerdi. Darbenin ana nedenl olan, sömürgeler sorunun çıkmaza girroesi, Portekiz'de zaten tümüyle yok edilmemış bulunan façizmin yeniden güçlenmesi tehlikesinl doğurmuştu. Spinola'nın son açıklaması, Gine Bissao'dan sonra Angola ve Mozambık'in bağımsızlıklarının da Lizbon tarafından tanınacağını göstermektedır. Kuşkusuz yeni iktidarın son tutumu iç ve dış demokratik güçlerin büyük bır zaferidir. CunhalSoares kanadı hükümet içinde ağır basarak, tek çıkar yolu nihayet Spınola'ya kabul ettirebilmislerdir. Lizbon'daki ikinci önemli olay 2 ağustos günü oldu. Geçtiğımiz cuma, bir gösteriyle ilgili haberlerinden dolaya liç başkent gazetesi askerl sansür heyeti tarafından kapatıldı. Bunlar A Capital (Başkent Dıaro de Lizboa (Lizbon günlüğu) ve Republica (Cumhuriyet) gazeteleri idi. Kapatma kararı, bütiln basın organlarının radyoda çalışan gazetecilerin büyük tepkilerine yol açtı. 2 ağustos günü hiç bir gazete çıkmadı. Hükümetin sol kanadından sert eleştiriler geldi. Radyoda çalışan elemanlar işi bırakmaya karar verdıler. Aynı günün akşamı, bütün gazete temsilcilerini toplayan Hükümet Başkanı Vasco Gonçalves kapatma karannın hükümet tarafından kaldırıldığını bildiriyordu. Aynı ar.da da, 10 kişilik askeri sansur heyetinın tum üyelerı ıstifalannı veriyorlardı. Sansürün keyfî davranışlannın, tmiinn ve basının tepkisi karşısında etkisiz kalması kuşkusuz demokratik guçlerin ikinci bir zaferidir. Bir hafta içinde demokrasiden yana olanlar, Portekiz'de iki önemli ilerleme kaydetmişlerdir. Ancafc, bu gelişmelere bakarak, ülkede durumun tümüyle olumlu, faşizm tehlikesinin kökten sönmüş olduğunu sanmak hatalı olur. Faşist rejimin altyapısı hâlâ olduğu gibi durmakta, Portekiz ekonomisini kontrol eden General Spinola ile yakın ilişkıleri olduğu büinen sekiz aıle politik çevreler üzerindeki nüfuzlarını sürdürmektedirler. Öto yandan, sermayenin pasif direnişi ülke ekonomisinin her geçen gün blraz daha güç bir duruma doğru gitmesine yol açmaktadır.L'Express dergisinin belirttigine göre, Portekiz'de işsizlik geçen yıla oranla c/o 25 artmış, işçi talebl ise V» 40 azalmıs bulunmaktadır. Sosyalistlerin Cunlml'in partisi karşısındaki olumsuz tutumlan da, sol cephe arasındaki birlik umutlarmı azaltmaktadır. Tablonun bu karanlifc yüzündeki tek aydmuk nokta, işçüerin sendikalann ve gençliğin, duygusal davranışlardan yavaş yavaş sıynlmalan, tecrübeü örgütlerin kendüerine gösterdiğl sorumlu ve etkin yolu tutmaya başlamalandır. Herşey Portekiz'de mücadelenin bitmediğini ve pefc uzun süreceğini gösteriyor. Bir hafta içinde atılan iki yeni adım, bu uzun mücadelede demokratik gi'~lerin, faşizme karşı iki başansıdır. Ancak, başanlann, sürekll bir demokratik düzene dönüşmesi lçin daha alınması gerekli çok yol var. Amerlka Ortadoğu'ya 6 milyar dolarlık silâh sattı WASHİNGTON ABD, Bon 12 ayda Ortadogu"ya 6 milyar dolarlıktan fazla silÂh Batmıştır. Bu silâhlann yarısından fazlası îran'a satılmıştır. ABD güvenliğe yardnn Federal Ajansı Müdürü Richard Violette, kongrenın bir Komisyonunda yaptığı konuşmada, geçen 30 haziranda sona eren mall yılda ABD Hükümetüıin Ortadogu'daki hükümetlerden çok önemli slpariş Eldıgını belirtmiştlr. ulusuna kıvanca sunuyoruz subemız Şili'de dörf ölüm cezası hapse çevrîldi SANTtAGO Eski Sosyallst lider Carlos Lazo ile, havs, kuvvetlennden binbaşı Emesto Galez, yüzbaşı Raul Vergara ve onbaşı Belardino Contanzo'nun idam cezalan 30 yıl hapis cezasma çpvrılmiştır. Bu dört kişi, vatana ihanet, aşırı solcu gruplar hesabuıa ca^ susluk ve ayaklanmaya teşvık suçlarmdan ölüm cezasına çarptınlmışlardı. Bu dört kişiyle, 81üm cezalan hapis cezasına çevrilenlerin sayısı ll'e yükselmiştir. (a.a.) Libya Mısır ilişkileri bozuluyor KAHtRE Kahlre'de çık&n yarı resmî «El Ahram> ?azetesine gore, Lıbya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi, Mısır'dan Lıbya'ya gelen posta maudeler:nin dağıtılmasmı yasaklamıştır. Gazeteve göre, bu tedbir, Albay Kaddafı'nın Mısır ve Libya arasında geçimsızlık çıkarmak amacıyla bizzat yıirüttüğü bir kampanyanm bır bölümudür. «El Ahram»'m yazdıgına göre, bu tedbirin almmasından sonra her hafta 50 bın mektup gıdeceği yera dagıtümadan Mısır'a iaae edümektedir. Mısır postahaneleri bu duruma Libya postahanelerüıin dikkatini çekmişlerse de bir cevap alamamışlardır. KtJST OTUNCL'LARI RUMELIHÎSAEI nda 1 20 AGüSTOS KÜÇÜK MTJTLÜLÜKLAR GtŞELER: 47 36 34 63 53 05 Cumhuriyet 6319 VEFAT Hemşin Eşrafmdan merhum Mehmet ve Ayşe Muslu'nun oğlu. raerhum Asibe Muslu'nun eşi, Sündüs, Eml ne, Özdemir Mııslu'nun ve Nurhayat Toroslu'nun babalan, Gülser Muslu ve Samı Toroslu'nun kayınpedsri, Arzu Muslu, Serap, Ayşen, Yeşim Toroslu'nun sevgili d*deleri, Zeliha. Eyüp. Pshrl, Kâzım, Hikmet. Rıfat, Metin, Mustafa, Rahmi ve Yunus Musluoelu'nun amcazadelerl. Münevver, Rauf, Süleyman, Sami, Ziya, R»sim Musluoğlulannın ve Enis Kadıoğlu'nun dayızadeleri Toroslu ailesinir) ve Gülsüm Mutlu'nun yefenJ Emeklt Veteriner Hekfm TAHSİN MUSLU Hakkın rahmetine tur. Cenazesi, 7^.1974 çaı* şamba günü öğle nsmazını müteakip Fatih Camiınden kaldırılacaktır. Cumrıiıriyet 6325 TQ ZIRAAT B ANKASI Basın / 6307 Ali StRMEN