Katalog

OKUL . T H A Z I R L A Y AN L A R: T Başea ALAY1JOGLÜ Reçat GÖNDEM Toptan Satıs Yerieri: Istanbul'da Babıâli'd» Oeak Kitap Dağıtnn Ş ü ve BATEŞ IngilizceTürkçe ÜLKÜ SÖZLÜĞÜ umhuriyet 51.yıl, sayı: 17965 Kurucusu: TTJNUS NAOt 5 Ağustos 1974 Pazartesi bir so> yet yaz, ı.türk batılılaşma hareketını fnceltyor sovyet gözüyle bilgi yayınevi ijuriq aşatoviç petrosıjan JÖNTÜRKLER Devlet Güvenlik Mahkemeleri Kanununun geçici ı. maddesi iptal edildi AVKARA, (Cnmhiıriyet Börosn) Anayasa Mahkemesi, Devlet Guvenlık Mahkemeleri Kanununun geçici 1. maddesi üzerinde, Cumhuriyet Senatosunda görüşme açümaksızın oylamaya gidümesinin, Anayasaya aykırı olduğıına ve kuralın bu nedenle biçim yönünden iptaline, oyçokluğu Ue karar vermiştir. Anayasa Mahkemesinin konu Ue ilgili kararı, dünkii Resmî Gazetede yayınlanmıştır. Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edılen geçici bırinci madd'ede şöyle denilmektedir: «Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işlenen ve Devlet Güvenlik Mahkemelerinın görevine gıren suçlar hak> kmda bu kanun hükümleri uygulanlr.» îptal islemine dayanak olan başvuru Genelkurmay Başkanlığı Askeri Mahkemesi tarafmdan yapılmıştır. Başvuruda; maddenin, Anayasarnn «Hiçbir kimse veya organ kaynağım Anayasadan almayan bir devlet yetkisini kullanamaz, bir kimseyi kanunen tabı olduğu raahkemeden başka bir merci önüne çıkartma sonucunu doğüran Jrargı yetkisin» sahip olağanüstü mahkemeler kurulamaz» şeklinde belırlenen ilkelerine ters dıiştüğü bunun yanı sıra «skert ssahkemelerln gorevleri ile içıçe gırdiği, belırtilmiştl. Anayasa Mahkemesi maddenin bıçlm yönunden Anayasaya aykırı olduğuna oyçokluğu ile karar vermiştir. Bu netfenle esas yönunden Anayasaya aykırılık iddiası üzerinde de, oybırlığl İle alınan karar gereğince durulmamıştlr. Kîssinger'in Ankara'ya gönderdiği yardımcısı Hartmann, Başbakan Ecevit'e nazik bir iyî niyet mesajı getirdi ANKARA, (Cnmhnriyet Bfirosn) ABD Dısişleri Bakanı Kissinger'ın Avrupa Işleri Yardımcısı Arthur Hartmann dün saat 15'de Ankara'ya gelmış, gece de Başbakan Bülent Ecevıt'le 3 saat süren bir gonişme yapmıştır. Çankaya'daki Başbakanlık özel konutunda yapüan görüşmeye Dışişleri Bakanı Turan Güneş, (Devamı Sa, 7, Sü. 2 de) Kıbrıs'ta Kıbrıs için belirlenen esasların yarınki Millî Güvenlik Kurulunda ele alınacağı bildiriliyor Rumlann Işık, Kıbrıs'ta federatif devlet konusundaki Türk görüşünden sapma olamayacağını belirterek, «Haklarımız behemahal sağlanacaktır» dedi Savunma Bakanı Hasan Işık, Atina' nın Cenevre'yle ilgili son tutumuna ilişkin olarak, Yunanistan'ın kaygılanmasına neden olmadığını söyledi Türkiye, ayrıntılı görüşünü saptıyor önümüzdekl perşembe giinü Cenevre'âe başlaması kararlastırılan Barış Konferansının ikincı bölümünde ızlenecek, Türkiye'mn Kıbrıs goruşünün saptanması içın şürdürulen çalışmalar devam ederken, Başbakan Ecevit ile Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Türk Yönetimı Başkanı Denktaş arasındaki resmi görüşmelerin illc aşamasının işgali altındaki Türk bölgelerinde kitle halinde tutuklamalar yapıldığı bildiriliyor lzzet Rıza YALIN ANKARA CUMHURÎTnET BÜROSÜ tamamlanmasmdan sonra çalışraa lara teknık duzeyde devam edilraiştir. Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Turk Yonetimi Yürütme Kurulu Başkanı Rauf Denktaş, üniversite öğretim üyeleri ve uzmanlann katıldığı çalışmalar, bugun de sürecektir. Cenevre'ye götürülecek Türk görüsü, muhtemelen MiDî Güvenlik Kurulunun vannki toplantısında görüşulecek ve ertesı gün de Bakanlar Kurulunda ele almacaktır. Millî Savunma Bakanı Hasan Esat Isık, dünkU çalışmalardan sonra, Yunanistan'ın Cenevre Konleransına katılıp k&tılmama. sı kosusunda bazı kaygılan olduğunu hatırlatan gazetecilere, «Yunanistan'ın endişelenmesl içın hiçbir sebep yoktur» demiştir. <Denmı Sa. 7, Sü. 1 de) "Birleşmiş Milletler,, tabelası ardında Yunan Komando Tabur Karargahı.. Kıbns'takı Vunanlılann ve Rumlann Barış, Gucü ve Btrleşnııs Milletlere sırtlarını dayftdıklcrına iliskın bir örnek datıa... Eanş Gücüne aıt elbıselenn bulunduğu Gırne'nın hernen üsUinriekı sırtlardakı Bellapaıs kfiyun de Yunan Komando Taburunun karargâhınm onünde eskiden ben Rumca ve tngılizce yazılmış bir levha bulunuyordu. Yazı bu bolgenın vasak Dölge olduğunu belırtıyordu. Zaten, Türklerin Bellapaıs köyüDe girmelerı yasaktı Köyün ginşındeki Rum Ulusal Muhafız Gücü askerleri, tek tek hıivıyet kontrolu yapıp ancak Rumlıınn ve Yunanlıların köye gıımelenne ızın venyorlardı. Türk askerleri köye gırıp Komando taburu karargahını ele eeçırirken Türkçe yazılmış bır levhayı karşılarmda bulduiar. Bır tcarun üzerıne temiz ve düzgtın bır şekılde «Bır leşmış Mılletler» vazılmış ve uzun bır tabta Darcasının üzerıne takılarak yere ctikılmlştı Yazanlar, «Bırleşmış Milletler» sözcüklerındeki •$» leri yazmayı unutmuşlar. 5 narfi verlne «S» > kullanmışlardı. Yerde de mavıye boyalı bir tahtanın üzennde Ingılızce ve Rumca vazılmış bu levha dunıyordu Bu levha yerinden çıkartılmış ters cevnlerek yere vatırılmıs hcete ile sözde Türkçe levha ounun venne dıkılmıstı Yeraekı levba çev rildıgınde Rumca anlasılmıyordu ama, Ingüızcesının «Yasak bolge» anlamma seldığı gorüHJvordu. Mehmetçık'ın valnız Rumlarla çarpışmasit» llisktn bu tabloydu tiarşır.uzda duran. (Fotograf: Omit GÜRTUNA» Yüksek Askerî Şura bugün toplanarak emeklilık ve terfi işlemlerini görüşmeye başlayacak ANKARA Yüksek Askeri Şura bugün Başbakan Bulent Ecevit'ın oaşkanlığında toplanacaktır. Yüksek Askerî Şura'nın çalışmaları sırasında terfı edecek veya emeklıye sevkedılecek general ve amırallerle. generalliğe terfı edecek albaylann durumlan gözden geçırılecektir. Toplantıya, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semıh Sancar, Millî Savunma Bakanı Hasan £ sat Işık, kuvvet komutanlan, Ordu komutanlan, Yüksek Askeri Şura üyelerı, Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri. Donanma Komutanı ve Şura'nın Genel Sekreten olan Genelkurmay tkıncı Başkam katılacaklardır. Yüksek Askeri Şura'nın olağan ağustos dönemı toplanblan 10 ağustos cumartesı günü sona erecektır. Yüksek Askerî Şura'mn bu sabah saat 09'da baslayacağı çalışmalanna saat 11.20'de ara venlecek ve Şura uyelen topluca Amtkabre gıderek çelenk koyacaklardır. (THA) Atina, ateşkes'e uyulmazsa Kıbns'ın toprak bütünlüğü için "Tedbirler alınacağı,, tehdidinde bulundu (DIŞ HABERLER SERVİSt) ATİNA Kıbrıs Rum Yönetimı Başkanı Glafkos Klerides, Cenevre göruşmeleriyle ilgili konularda istışarelerde bulunmak uzere dun geldıği Atinada Başbakan Karamanlis, Dışişleri Bakanı Mavros ve Savun ma Bakanı Averof ile görüştük ten sonra, tekrar Ada'ya donmüştür. Bu arada Yunanistan Dışişleri Bakanı Mavros, dun verdığı demeçte, «Yunanistanın 8 ağustos'ta başlayacak Cenevre Konferansına katıiacağı yuzde yuz kesin değil» demiştir. Klendes'i, Atina Havaalanında. Dısışleri Bakanı Mavros kar şılamıştır Atina HavaaJanında gazetecılerın sorulannı cevaplandıran Klerides, «Cenevre'de yapılacak goruşmelerle ilgili olarak Yunan Başbakanı ve dığer hukümet yetküilerıntn gönişlerınl almaya geldım» demiştir. Klerides, alandan doğruca Karamanlıs'in çalışmalannı surdurdüğü Büyük Brttanya Otelıne gitmiş ve Yunan Başbakanıyla 45 dakika süren bır gorusme vapmıstır Klerides görüşmeden sonra gazetecilerin çeşitli soTuIarını cevaplandırmayı reddetmiş, sadece Atlna'daki görüşmelerin «yapıcı» olduğunu belirtmekle yetinmistir. Kıbns Rum Yonetimi Başkanı, daha sonra uçakla Atina'dan Kıbns'a gitmiştir. Lefkoşe'deki gözlemcilere göre, Klerides, Kıbns Rum Cemaati içinde birlik sağlamakta guçlüklerle karşılaştığı için Cenevre Konferansına katılmaya karar vermıştır. Aynı çevrelera göre, Klendes Atına'va, Yunan Hukümetinin Cenevre Konfe» ransında takınacağı tutumla ılgill görüşmelerde bulunmak için Atina'ya gelmıştır. Yunanistan Savunma Konseyi önceki gece Başbakan Karamanlis'in başkanlığında toplanarak. askerî durumu ve Kıbrıs'takı ateşkeş çalışmalannı gözden eeçirmiştir. Seferberhk hazırlıklannın gevşetılmesıne (Devamı Sa. 7. Sü. . de) LEFKOŞE Rumlarca lşgal edılmış Türk bölgelerinde kitle haiinfjp tutuklamalar başlamıştır. Tutuklama islemleri, BM Bans Gücü bölge birliklerinin şandaj ve tehditlertyle Rum Ulusal Uuhafız Gücü tarafından yürütülmektedir. Rumlann ateşkesten yararlanarak genel bir katliama geçmelerinden kaygı duyulmakta dır Olaylann başından beri. Rurr ların işgali altındaki Türk bölge lerinden Lefke'de 27 kişı tutuklanmış, kasabadan alınarak bılin meyen bir yere götürülmüşttir. Yakmlan, kadın, çocuk ve yaşlı lardan oluşan bu kafilenin nayat lanndan endise ettiklerini bıldir mislerdir. Aynı bölgenin Gazlveren, Do> $ancı ve Taspınar Türk köylenn den alınan 214 mücahit ve genç de Omorfo'da tutukiu bulunmak tadır. Magosa'da 27 mücahit. Ma gosa Rum Kampında Poli'dekı 63 mücahit de, Rum denetimindeld bir binada hapsedilmiş durumda dırlar. EOKAB ' Bu arada Rum keslmlerinde ted biscilik egemen olmus, EOKAB örgütü «derlet tçlnde d«vleU tıa lini almıstır. Darbeden sonra yasa dışı davvamslannı sürdürmeye tcalkan (Devamı Sa. 1, Sü. 1 de) Rum ve Yunanlı tutsakların listeleri Kızılhaç'a verildi ANKARA Kıbns banş harek&tı sırasında alınan tutsakların değistlrilmesine muhtemelen bu hafta içinde baslanacaktır. Başbakan Ecevit, Türkiye"nin elinde buiunan tutsaklara ait listenin uluslararası Kızılhaç örglitüne Rönderildiğini. tutsak ailelerinin kendisine gönderdikleri telgrala (Devamı Sa. 7. Sü. 4 de) Savunma konseyi Bu köşeden AET'nin gizli raporu: ^Avrupa'daki yabancı işçiler ezilmektedir..^ STUTGART Brüksel'deki Av rupa Ortakpazar Komisyonunun gizli tutulan bir raporunda, Ortakpazar ülkelerinde çalışan $2 mılyon yabancı ışçinin ve aile fertlerinin ekonomık, toplumsal ve sıyasal alanlarda mağdur bırakıldıklarını îaptamıştır. Komısyonun bu suçlaması, hem hıikümetlere, hem de idari organ lara yonelikur. Dünya kamuoyunda Yunanistan ALTAN ÖYMEN aşyazarıraız Nadir Nadı, dunkü yazısında Le Monde örneğını verdı. örnek, Kıbns'la ilgili gelişmelerin tam başarımızla biten binncı aşamasından sonra, dünya kamuoyunda bir değişikliğin başladığının ısaretidir. Le Monde gazetesıydi daha müdahalemız başlamadan ıkı gun önce. 1959196U anlaşmalarının geniş bır özetıni verip, »Turklye'nin garantıcı devlet olarak adaya tek başına mudahale etmeye hakkı olduğunu» hatırlatan... Şımdı, aynı Le Monde, yavaş yavaş, Turkıye'nin ilen gittiğını öne sürmeve baslam'.ştır. Bu değişikliğin başlıca nedenl, Yunanistan'daki yonetım değisiklığidır. Aslında bır Türk • Yunan scrunu ortaya çıktığmda Yunanlstan'a çok daha fazla anlavıs göstermeye şartlanmış Batı basını. Kıbrıs müdahalemız sirasında bu tercihlnı Tıirkiye lehine kullanmışsa, bunda etkili olan en önemli unsur, Yunanistan'da faşıst bir yönetimin bulunmasıydı. Şimdi gene sağcı, gene Amerikancı, ama sivll Ka B Yüksel PAZARKAYA bancı işçüerin gördüğunü belırt mektedır. Rapora göre, Federal Almanya' da 1969 ile 1972 arasındaki nu fus artışınm yarıdan fazlası yabancı işçüerin gelışı ile gerçeklesmistir. YabailCl İŞÇİ İhtİyaCl TRENDE BOMBALAR PATLADI, 12 KİŞİ YANARAK CAN VERDİ Komisyon önümüzdekı yıllarda yabancı işçive olan gereksınınenın daha da artacağının beklendığini kaydetmektedır. Bu arada Ortakpazar ülkelerinde yerli nüfus artısında is«, gözle g*rülür bir düşüş olacakür. Emeklilik yaşı nın düçürülmesi, is saatlerinin azaltüması ve paralı yılliK ızin süresinin arttınlmasıyla yabancı ışçıye gereksınme dogru oran tılı olarak artacaktır. Öte yandan (Deraau Sa. 1 Sü. 3 de) Bu genel mağduriyet dolayısıy la Ortakpazar'da çalışan buyuk bir kıtleıun sıyasal kararlaıa katılma olanağı bulunmamaktaaır. Raporda, «Yabancı işçüerin ve ailelerinin çalışüklan ülkedeki yaşamlarını doğrudan doğruya et ktleyen siyasal ve diğer kararlara katüma şansları hemen hemen hıç BOLOGNA. <tUlya) V Roma Munıh seferıni yapmakta yoktur. Geleneksel yerli yabancı olan ve içinde bin yolcu bulu ayrımına dayanan bu durum Avnan Exspres trende ıki bom rupa Birliği için önemli bir so banın patlaması sonucu 12 ki, rundur» denümektedir. si yanarak blmüş, 35'ı de ağır | Komisyon raporuna göre, Oryaralanmıstır. takpazar birliği, demokrasi, ikPatlamaya, vagonlardan biri sadî ve sosyal dayanışma ilke^ı Bİn tuvaletlerine yerleştirilen üzerine kurulmalı ve bu yuzden bombaların yol açtığı bildiril» çahsan ahalinin büyiık bır bomıştir. Bologna'ya gitmek uzef lümünün ikinci sınıf insan muare Floransa ıstasyonundan 33 melesi görmesini hoş karjılanma dakika rotarla ayrılan yolcu. malıdır. treni, Apenin Dağlan altındaki' Komisyon raporu, »on enerji 200 metre uzunluğunda bir tü krizinden özelhkle Federal Al(Devamı Sa, 7, Sü. S da) , manya'da en büyük zaıan yı OI.AYI.ARIN! AROlSDAKt Uç ülke enevre göriismeleri 8 Ağustos'ta başlayacaktır. Bu dönemdeki konuşmalann daha UZUD sürmesi beklenmektedlr. Çünkü Kıbns'ın Anayasal statüsünde birtakım zorunlu değişiklikler öngörülmektedir. önümüzdeki uzun günlerde çeşitli önerilerin tartışılması çeşitli konulardaki förüş ayrılıklaruıın jiderilmeye çahsümaaı doğaldır. GERÇEK karunın soon olaeakür. Bn son, Cenevre görüşmelerine etkili önemli Rnçlerdea birindeld büyük demebtir. Cenevre çörüşrneleıine katılacak komşumuz Yunanistan'da bir istikrara kavnşmns pörünmü yor. Yeni Başbakan tecrfibell Ka ramanlis. 'iemokrasiye dönüsün kosullarıru hazırlamaya çalısivor. Ne var M ülke bnlanık bir politi ka ortamındadır. Cnntanın (Devamı Ss. 7, 8ü. 6 da) C Işte bn dönem süresinde Cenevre barış eörüşmeleriyle dolay U ve dolaysız ilgili devletlerden iiçünün lç somnlan önem karanıyor. Bu devletlerden biri müttefildmiz ABD'dir. Başkan Nuon'nn VVatergate skandah Ue haşı dcrttedir. Bu kunuda birbiri ardından TÜrütiilen tnceleme ve kovuş turmalarla N«on aleyhindeld tır manma devam ediyor. Temsilcller Mecljsi Adalet Komisyonundan çıkan karar Nuon'un suçlu olduğu doğrultusundadır. Temsilciler Meclisi ve Senatoda bn yolda karara vanrlarsa Cumhurbaş Demjrel'e göre, Federasyon Kıbns Sorununa çözüm değil ANKARA, (Cumbnriyet Bürosu) AP Genel Başkanı Suleyman Demirel, Kıbns konusunda dün ilk kez görüşlennı açıklarnış, «Fe derasyon bir çözüm olamaz. Esa sen uygulama kabıliyetı de yoKtur. Konu bir milletlerarası müzakerenın gündemi olduğuna göre muhtellf altematiflerin tartışılmasını ortadan kaldırmak içm neyın olamayacağını söylemekle iktifa edıyoruz» demiştir. AP Genel Başkanı Demirel, Kıb ns sorunu üzerine dün verdığı yazüı demeçte, bu sonmun mll< Devamı Sa. 7, Stt. S de) ramanlis'in ülkeyl demakratık rejıme dondurmesi umutlan. bu desteğı yenlden Yunanıstan'a yöneltmeye başlamıştır. Baü kamuoyunda Yunanistan lehindeki bu şartlanma, bu önyargıcılık. yüzyıllann getirdiğj bir birikimin sonucudur. Batüı insan. daha ükokuldan itibaren eski Yunanistan'ın, Bata kültürünün besiği olduğu düşüncesıyle yetişir Tarih kitaplarında Yunan tarıhı, coğrafya kitaplannda Yunan coğrafvası baçka ülkelermkine göre çok daha önemle anlatılır. Yunanistanla kültür yakınlığı, gelenek yakınlığı, din ya kınlığı Küçüklükten itibaren bu ahşkanlıkla yetişen Batılı insan, günlük hayatın da da, gene Yunan kaynaklı çağdaş etküerin altındadır. Müzikten hoşlanıyorsa, Yunanlılann Thedorakis gibi bestecileri de vardır.. Nana Mouskuri gibi şarkıcılan da. Filmden hoşlanıyorsa Costa Gavras gibi reiisörleri de, Melina Mercouri gibi artistleri de. Magazin okuyucusu ise, Onassis ve Niarcos gibi beynelmilel hovardalan da.. Politikaeılarına gelince: Andreas Ps(Devatru Sa, 7, Sü. 7 de)