Katalog

CUMHURtYET 18 Ağustos 1974 ABDULCANBAZ TURHAN SELÇUK HAA'ICA... AUJiLMAMtf i fAÜOVHİr Öîft İ>AU< YAPFl. JÖ V£ öıftıı.frıRı *,i 47'LİLER FÜRUZAN 55 Emine unutmu»tu, almaca güîümsedl. Ge.er.lerı agırladığı odayı keten içeriye bukulüş. ikinci oda sayılabilirdi. Içkı ve yedek gıyim konan nefti gömük dolapları düjundu. Kapatıldıklannda tütün rengi deri kaplı duvarls bütünleşirlerdı. Bu iki dolabın ıç bölurnlerinin renkleri, yaz'.hanedeki öbür bej kahve ve tütun renklerir.ı Seçil seçmiştt. Söylendiğine göre erkek renkleriydi bualar. Doiapların »çıhnca jaşırtıveren gizliliği Franr.z Courvaisıer, lskoç Chivas Regal »ıştlenyle, kristal bardaklaria aydınlamrdı. Kadıfeden oyuntularda lçkilerin dınlenmesini sağlayacak yatayhkta tfururdu »i?*ler. Dolaptan açılınca çıkıveren telefon da kuçük bir sus esy&sı gıbiydi. tlk telefonlara benzetilmiş, ıncecik almaçlı, üstü tnineli yeldeğirmeni desemyle süsiü goblen kaplamalıydı telefon. Işte enıştesı simdi, oraya girmUti. Bir gızli sevi ya da ilişki konuşması için saklandığı sanısını veren telefonunun ba jındaydı. Musevi iş adamlarıysa. dınienme saydıkları bu ara vermede, bulundukları ya. zıhanenın bagırmayan, azar azar saran var lıklı pahalı düzenlenmesinı begenilerine »indirıyorlardı. Birisi Polonya yahudisiydi adamlardan. Orda Albert Samuel denmiştl ona dogduğunda. Sonra Turkiye ye goçünc» Sami adı önerıldl. Göze çarpmayan bir ad diye. Otekisi ıse karısı ybnunden akraba çıkıyordu Korellere. Kaygılara yer yoktu. Albert Sami'rtn milyonları dolarla sayılıyordu yirml beş yıldır. O'.anlar nedir? Beklenmftdik bir durum bu Emine. Emine deminden beri adının eniştesine» «ık s:k anılmasından ışandığıncfan da garip şeyler donduğune ıyice inarunıştı. Nedir söyleyin lütfen. beni meraklandırıyorsunuz? Adamakılh kötü »eyler düşünmeye başlıyacagım. Neyse ki çabuk önledik. Bunu da Bırgitta'ya borçluyuz. Birgltta irl tüylü, eveil bir hayvan glbl dolanıp dişı kokusunu yeniden sahyor sanki. Emıne çevresıni tarıyor, kınıse yok. Her kes evin kuçük hanımı sayılabilecek konuklannın konuşmasındaki gize gösterilmesi zorunlu özeni bildiklerınden çek;lmiş. Geçenek lerin ötesinrien doğru yavaşça bir zeybek türküsü çarptı kulagına, mutfakta radyo ça lıyor olsalar gtrektl. Biliyor bu türküyü. Sümer çok söylerdi. Sozlerı çıkarabilse olmuyor. Sümer'in kara sacları tran kalemkârlannd"an ahnma göx leri belıriyor. Kuçük kalkık burnu çillı. Ben çirkinim Emıne dlyor. îyl Itt ds öyle olmuşum. Hemen kocaya vemıerdl oenı. Gel gör kl şimdi de tıt'Ur, hnvası vardır gıbl aşagılık lanar duyuyoram boş verscne sen. Doktor olacağım, işte o Kadar. Sorra ver eli ni Urfa, Mardin. Ora 'nsanleriyle ılıskiye p receğim. Ama «hadi» aenjM* tMkluyemem. Gerekirse doktorlugu öüe mçltrinı. Halkım» yararlı oirnak için neıer (eda atmetn ben. Cansa can... Salih Z*ki Onurkan nzı, M^lâhatten dof ma Bilge Sunıer Onurkan uoğurnu S47. Aııkara Kayaş. Babası ordonat aibay Ailenin dört çocugu var. tki erkek ıti tM t n büjÜK leri Banu, topçu yüzbaşısı Muharrem Sadı Turukla «vli. Ankara ü n i v e w t e « Hukuk Fakültfsinde okuj'an oguIİBn Kırtr.an Aıtay Onurkan'm ögrenci bırlıgi seçımlermda baskı yapan sol gruba silsh çeKtlğ söyienıycjrsa da. tabancayı ilk çekenİPrin solcu grup oldugu saptanmıştır. Soru^turmada devrirnci gru bun sözcüsü <tbu silâh ceblm^e ıtısmedfc kcnulmuftur» dlye yanıltıci beyanda bulunmuştur. Bılge Stlmer Onurkan'ın ailece tasvip görmeyen tutumu, ağaheysl Kurthan Altay OnurkEuı'ın sert karşı koymalarıyla da engel!enememi?tir. Kızılay'dakl protesto yürüyii?lerine bile tstanbul'dan gehp katilai) genç kta Orta Dogu Teknik Üniversitesinde, başlatılao gosterilerde tam bir mılıtan oıpıak katumı»tır. tat. Üniversıtesi Tıp FaKiıltesinde okuyarak, aılesınin olumlu ve egitici tutumundan »lynlmayı seçmiştir. Başarılı Dir tıp öğrenc* ai oldugu bilinen Bilgc Sümer Onurkan'm... Zeybek denince içim ürperir Emine. Tavas zeybeğini bilenlnin oyunundan seyrettin mi? Bu agır agır devinerek, anlatılmaz, davranış Inceliklerıyle süslenen zeyoe.k oyununa değrne baleyi değ'.şmenı Görmeiısin Sa manpazarı'nın orada dolananjarılan arabacıydı. agır işçiydi, çöpçuydü, i$sız kuştuıar>ıydı, halktan ki$ilerin bilınip de seçJeru oyun* durduklannda, peki bu bozarnus. sişrıer zorlugun yılgınlıgıyla uğraşısıyla sabalajmıs in»alar bu dans uyum duygusunu nerelerinde saklar diye düşunüp kalakaiırsın. Hanı kapı pencere örtmeyi bıle, yolunca yordamınca ya pamayanların adım atışiannoakı vumuşacıklıgı, kollarını kaldınşlanndaKi plâstüc nesap lüıgı yeniden yeniden Jüsünürsi,n. Sümer'i döner dönmez rormek lâzım. Epeydir görüşmediler. Deu delı arJatmaıarını cbnlemek lâzım. Ve sevgı dolu kara badem gözlerini . Özlemışim onu... Dn/guda$ız belki de ondan ara sıra içimde tüter Ablama ne oldu enişte^ Bir yanliîlık, son altı aydır beni dinlemeyip almaya başladığı nıutluluk haplannı uyku haplanyle karıştırmak mı desek .. Araya ş.rîen ablasıydı demek. Bu açıkça belli. Kaynana pek önemli degıl ya. ışin için de karı söz konıısuysa, alttan almamn gerekirligi bundandı. Mutluluk haplan nıçuı gerektl* Acat* aiz de alıyor musunuz? Emine hınç duydugunu ftnlayıvMiyor konuşurken: Şâka etme. Adam öfk?leniyor, sesı ger gin. Belkı şimdilerde »labılirim mvtluluk hap İarım. Kahkahalarla gülmek istiynr Emine Yaşamayı südürüp kendini arkalatmanın »cıklıhfını düşünüyor. Seçıle ne oluyorirbolluk gorkem; sonuç; mutluıuk haOmJİ A Sımdi nerdedir ablam'' Beni anladıgım umaıım fcmme çek tanışmayız senle ama. Dofum vapttğ' kr. nikte. Ses toparlanmış, aevre dUsmüyor. «Aierin makine adam» dıyor Emine 1çtnden. «Aferin çabuk toparlandı.» Daırenin (jıkışına geldiglnde Hırgitta'nui ardından onu izledıği duygusuna kapılmıs duj muştu. Brueghellenn yerinde iki tane yerli ressamm tablosu var. Altmış sekizden beri hız alan sanatta ulusallaşma, buralara degin taşıp. eniştesmin kaçırmaz kulaklarına, gören gözlertne ulaşmışlı yıne. Kap;yı örterken hızla donuvermiş. Isviçreli kızın sımna vuraıı İzmir kışının boz syöınlıgıncia, salt gözlerı belırgın Emiııe'yi görmedtğı s&rusını veren bakışlarıyla göz göze gelmişü. Ikisi de kıpırdamam;$lardı. O da Emine de bır boşluga bakarmı$ca drgı$meye rek duruyorlardı. Emıne bu sertksız duVı«un nedonlerinı bilmeden kapıyı olabi aığıncc alt katlara değin yansıyacak oiı gıinutüvle kaps mış, çıkmıştı. Ablasmın dogumlarını ve ırijrtajlanru yapt'.rdıgı lüks klinikteydi grrevli nemş'.renin gösterdigi soğuk ilgi eniştestnin aaıvıa çözülüp saygıya dönüsüvermişti. Oda ikinci kattaydı. Yıne db âsansörii aı; mıstı hermire. Asansörün ekesu tenjizhgı Emine'ye fıhmlerde gördUgll mcrgiarı arumsatmıştı. Anlıyamadıgı bır esintm;n gaçtiRi bu madenden dikdörtşen Koca kutuya sırtını değdirmemele çabalarken ikinci kata ula?ıvermijlerdi. Geçenekte dudaklarından konuştukları belli olan üç doktor yine de duyulmayan seslenyle yanlarından geçmişti Klinikte siiren lessiz oyunun ki;ileri beklenmedik anlarda kav şaklardan, kapılardan çıkıveriyorlardı karşılarına. Taban: örten lâstiğimsi kaplama, sesleri emiyordu. Doktorların yüzleri alabildiğüıe U(Iaizdi. (UKVAM1 VAR) luzbası îaKaüijıln omanı İKİNCİ BÖLÜM Anadolu Ihtilalina Doğru Derleyen: llhan SELÇUK Anzavur harekâtının yayıhşı ve Mustafa Kemal'in bildirisi Bekir Sami Beyi gönrek Uzere tümene ılk geli^inde benimle karşılaşmı$ sonra kurr.anaanın yanına girmışti. îlk ızlenim or.un üstünde çok kötü bir etlü bırakmıştı. Bunun nedeni de benim bıyıklanmm kısa ve kesik ciuçuydu. Hatta içeri gırdigınde Bskir Sami Beye: Bu hergele herifl nasıl kendine yaver seçtın'.' diye sormuş. Osman Beyın kelec;elennı çıkarttılt. Ben Yüzbası Halis'e emır verdim: Yarbay bu bına içınde tamamen serbesîtır. Kendisini yrnlnız ben görebilirim. TUmen ve Kolordu Kumandanları da goremez. Bu emri dinlemeden içeri kim girmek lsterse vururpkse bizzat Anzavur'u teşnk etmişler ve bunun neticesı olarak Gönen Biga havallslnde fesat çıkarmaya teşebbüs etmişlerdir. Aydın cephesinde Yunarüılann taarruzlan |>üskiirtülerek bu cephe emin oir ?ekle rirdifi ve Kilikya havalisindeki issal kuvvetleri de Crta'yı tahliye ettikleri; Mersin, Tarsus. Adana. Haçik, Bilemedlk raevkiierindeki iş(î»l kuvNetlerinin de kâmilen muhasara edildikleri bir zamantia Anzavur un Gönen havalisindeki teşebbüsleri doğrudan doğruya Yunanlıların menfaatlerine hizmet ve viikstk milli menfa»tlerine hizmet ve yiiksek milli menfaatlere açıkça ve faal bır hiyanettir. Bu caniyane teşehbttü dfitman larımıztn istedikleri gayeyi teminden uzak olup hic bir k\ıvvetle sarsılmıvacak derecede kuvvetli olan milli azlm karjı»ında pek vakında imha ve caniler müstahak olduklan adli cecaya çarptırılacaklardır. Fevkalâde >Illli Mecli» âwkmBdan Ankara da toplanmış olan murahhaslar ve rafhuJlarm da rey ve kararı alınarak. Rl'inri Fırka Kumandanı Miralay Kâıım Beye Karesi Livası, ve 56'ıncı Fırka Kumandanı Bekir Sami Bey de Hiidavendiear Viliyeti dahilindeki tekmil mül kî ve askeri knvvetleıi ele alarak dahili memlekette diismanların ihdaa etmrk istedikleri tefrikaya mani olmak irin hrr tedbire teşebbüs edebilmeleri ve birlik ve milli istiklali ihlâle teşebbüı edecek veya birlitin devam etmesi için çalışmava iştirak etmiyecek veya edemiyecek olan bilumnm mülki ve askeri memurlar hakkında cürmün dereeesine göre azil. hapis. idam gibi her nevi cezaları talhlk irin fevkalâde nelâhivet verilmİ5tir. Temtil Heyeti Namına Mustafa KEMAL» Mustafa Kemal Paşa'nın blldirisi Bekir Sami tarafından $oylece duyuruldu: «Temsil Heyetinin Beyannamesi herkesce malnm olmak üzere ilân olunur. Memleketiıı ve milletin en buhranlı zamanında ahnacak tedbirlerin kannnu mevjuat dahilinde siddftli olacaiı süphesizdir. Birlik ve *Ö7. propaganda ve icraatın cemilli kudreti kıracak her türiü 7ası idnmdır. Bu icraata huıriiııden itibaren baslanaca^ı beyan olnnur. 7 Ni«an 1920 Hüdavendiçâr Vali Vekili ve 14. Kolorda K. Vekili Bekir SAMt» kuvvetle yorclu. başa çıkamazsıriız dll.k bakışta olumlu gibt görünen bu tutum, bır yandan da Anzavur'u olduğur.dan guçlu gostermeyi amaçlıyor gıbiydi. 9 Nı?an 19^0 günü Müdifaa1 Hukuk'ta vapılan bir toplantıda Yusuf tzzet Pa?a Anzavur'. un yanında altı binden fazla süvari ve bir o kadar da piyade oldujufıu sSylimiş v e : Çok çalifuı! demia. Topladıgı adam sayısı iki yürfl bulamanul Müdaiaa1 Hukuk. bu on iki bin lafı karfisıada don» kalmıf. Celil (2) kojarak bana geldl, durumu aordu. (1) Oaman Bey sonradan Kir masti'ye Ala>inın bajma tekrar Kittt. Bursa'nın dUaü$Une kadar bölgede çok ruzmet ettı Sonra Dumlupınarda Zi üncü Tümen Kumandanlıgına, Bolu Bölgesi Kumandanlıgına. Kastamonu Böl KS Kumandanlı£ına tayın oldu: ve albaylıga terfı ettı. Zaferden sonra Miüı Müctdeley» tUtiımaj'an subayi^' bakan Bursa Harp Div&nı Baskanlıjhna getirildi. Osman Bejie bı/ tonradan çok dost oldulc En sonunda 1925'te Ankaraaa tstik l i l Mahkemesi kararıyle aaıldı. Asılırken son sözü: «Sıra b l » geldi .• (3) Celâl Bayar Y A RIN: MUSTAFA KEMAL İLE ŞtFRE BAŞINDA MALKOÇOĞtU yazan veçizen.Ayhan BAŞOĞLU BANYA LUKA'NIN TOPLARI nuz!.. Halis. emrin yerine getirllecejini soyledl. Y'arbay Osman Beve teminat verdim, kendisine hiç bir jey y*pılamıyacağmı söyledim. ^ A c ı acı giılorek: ^ Sen daha, çocı^şun bjj he"flerie baja "ç'ıkamazsm. ne yapelm kı. alın vazımız Du\anu*, dedi. trtesı gvm doktor volladım, Osman Bey.n nasta oldufcu ve derhal nastaneye Kaldırılması gerektigi yoıunda rapor verdiler Yarbayı Askeri Hastaneye naıc lettik. Durumu kolorduya bildirdik. Ve böylece bütün yolları kapavarqk h:ç oir açık kapı bırakmadı.<. > 11 Anzavur azıtıyor Anzavur narekatı büyümeye baçladı. Bandırmayı alan Anzavur Kirmastiye ve sonra Ksracsbey'e girdi. Bursa yönünde yürümeye başladı.Biz de aıelace le Bursarın beş kilometre batısında Sülüklü denen yerde cep he tutmaya başladık. Heyecan yükseliyor, şehirde firarlar ve örtülü bir isyan havası Izleniyordu. lîte bu durumda Mustafa Kemal Pa$a'dan aldıgımız bir emir bildirisini yay.r.ladık: Bildiri «Hilafet makamımızin her tü? lü kaide ve hakka aykırı olarafc Itilaf Hükümetleri tarafından isgal ve milletimiz hakkında hiç bir tarihin kaydetmeriiti tahkirlere ve tecavüziere cüret edilraesi üzerine tekmil Anadolu ve Rumeli'de iman ve vicdan birliğlle co$an. ve hilafet hukuku üe millet istiklalim kurtarma sayp alne bağlanan milli azmi yok etmek içİD diişmaulatınnzın eiı evvel başvurmak istediklerı çaıe dahilde nifakttr. İste «ırf bu hainane maksadın tatbikatı cümlesinden olmak üzere gerek U< tanbul'da düşmanlarımızın omellerini tatmin için teşkil ettikleri Ferit Pa$a Hukümetinl ve ge Yusuf tzzet Paşa ne ne yapıyor? îşler sarpa «ararken Kolordu Kumandanı Yusuf tzzet Pasanın durumu kaygı verici bır gf> rünüm aldı. Paşa, her kesimle Ui;ki kuruyor. herkesl Anzavur'a karjl hazırlığa teşvik edivor; ama b'j görünüm altında tuhaf bır tutum alıyordu. Çünkü Kolordu Kumandanı konuştuju her adama: Anzavur çok kuvvetiidlr, çok çahçın; az çahşmakla ve az L'IIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIHIIIIIIIIUIIUIUIIIIIIIIIIIII TİFFANV JONES SUNAR GARTH UZAVIN LEI31 VONETVEkJE | f UCOCJOAfc» BİC GOBlL Yeni Krallar Yeni Soytarılar tLHAN SELÇUK Devlet î nsan mı? VEDAT GÜNYUL Kahramanlar Doğmalıydı i MELtH CEVDET ÎIIKiaill^JliminiinillllllllillUlllllllllllllUllUIIIUIIIIIIllllllUUllllUllllllllilUIIIIU^ Ölümsüz Oyun OKTAY AiLBAL Şevket Süreyya AYDEMÎR Bütün Kitapçılarda bulunur ÇAĞDAŞ YAYINLARI İSTEME ADKESİ CAĞALOÖLÜ HALKEVt 8ÜKAK 3941 .hl,i«.,1*ulllflllOIIUll|IJI|||II||!i|i Yeni Tannlar