Katalog

Sahibi: Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecüik T.A.Ş. adma: NAZtME NADİ Genel Vayın Mürfürü: OKTAV KURIBÖKE Sorumlu Yazı İşlen Müdüril : Bl'LENT DtKME.VER Baan ve Yayan. C l M H l R t V E T MATBAACILIK l e GAZETF.CİÜK T.A.Ş. Caâalnjlu Halkevi Sk. No. 3941 TELGKAF ve MEKTUP adresl: Istanbnl «* jj * CumhurİTet Telefonlar: 22 42 97 FfMtm Kutuıu: Iıtanbul N o : 246 22 42 S J 22 42 W M 22 42 98 22 42 !» BASTN AHLÂK TASASrNA LVMAVI I A A H H İ 1 tULR B (j R U L. A R : ANKAKA Atarıırk Kuu «rı Vener Apt Yenisehlr, Tel: 12 U 2U 12 95 44 • tZMİK Hallt Ziya H Bulvan Xo. 66 Kat i, Tel. 3123024709 • CJÜNKY tLLERl: K.Koprü 34. S. No. 4U • AUAıNA, l'el. 1455Ol.j»3419731 Cumhuri/et ABONE ve İLÂN 12 Aylık 6 Ayl;k 3 Aviıic 1 Avl:k Üurt ıçı 361). 18U. itlJ. 3ü. Vurt dııı 63U. 315. 157 50 82.50 2 ve 7. ba.vta ıbantimi) j. ia.Ub •.•>.!.,ıiıııij (Makîu) „. ... vej yı 1U0 4. 5. t>. Sayta ( S a m ı m i ) Olüm. Mevlıd leşexKür (5 Santiın; .. .Vi«an. Nikâh t v l e r m e Doeıım ... Ölüm. Mevlid. Tesekkür 23 (5. Santıml ... *J 1M' iy. 200 SAYIS1 10ü KURÜŞ Türkiye BM'nin (Baftarafı 1. sayfada) teri Kurt Waldheim'e, ateşkes çağrısı telgrafına karşı gönderdi. gi mektupta, Kıbnstaki Türkler üzerinde Rumlar tarafından kurulmak istenen baskıyı ve uygulanan insanlık dışı davranışları anlatmıştır. Mektubunda, «Türkiye'nin ve Türk toplumunun haklarının ve güvenliğinin Rum ve Yunan tarafuiın insafına terkedılemiyeceğıni» bildiren Ecevit, şöyle demiştir: «Şunu esefle kaydetmek gerekir ki, yukarıda tarıhçe sadedinde kısaca dokunduğum bu zihniyet, Rum ve Yunanlılar indinde en son buhrana kadar da esasında herhangi bir değışikliğe ugramış değildir. 15 temmuz 1974'deki Yunan darbesiyl» müstakil Kıbrıs Cumhuriyetimn varl'.jına son vermek isteyen hareketin muharriki de, şüphefiz aynı düşüncedir. Tıpkı geçen 11 yıllık çeşitli u«uller denenerek, Kıbrıs mese lesine çözüm yolları aranırken, Türk cemaatinı daima basit v<j 7amanla tasviye edilecek bir azınhk statüsüne indirmek isteyen Rum çabalarının altırvda yatan zihniyet gibi. Türk cemaatinin, Kıbrıs devletinın müstakil variığırun d'evamının en güçlü teminatı, bu rievletin eşit hakları haiz bir ortağı ve kendi otonom bolgesinde insan haysiyetine yaraşır hir hayata gelişmeye ve güvenlige diğer cemaat gibi haklı olan vazgeçilmez unsuru bulunduğu gerçeğinin de layiki veçhi le anlasılmıs olması zorunludur. Türkiye. Kıbns'taki barış harekâtlna, Kıbrıs'ın bagımsıziığı rı, toprak bütünlüğünü ve iki cemaate dayalı devlet düzenini teminat altına alan 1960 tarihli garanti anlaşmasından doğan yetki ve yükümlülükleri ile yürutmektedir. Türkiye bu yükum lülüğünden hiç bir veçhile sarfı nazar edemez. Türk milleti Türk cemaatinin haklarını ve güvenliğıni Rum ve Yunan tarafının insafına terkedemez. Türkiye, banşsever bir ülkedir ve Bırleşmiş MiUetlerin kurucularındarvdır. Türkiye bu evrensel teşkilâtın tfoğuşundan beri teşkilâta içtenlikte katkıda bulunmuş, Birleşmiş Milletler yasasının idame ve prensiplerinı gerektiğinde genç evlâtlarının hayatı pahasına korumuştur. Nıtekim, Xew York'taki teşkilât binasının ilgili bölümünde Birleşmiş Milletler uğruruı hayatlarını vermiş olanların arasında Türk askerlerinin hatıralan da taziz edümektedir. Türkiye'nın, sintdiye kadar o'.'luju çıbi bundan böyle de Birleşmiş MiUetlerin butün yetkıli sahsiyetleri ve organlarıyla en nmkemmel ilişkileri surdürmcye içtenükle hazır olduğunu bıldiririm.» lemiştır. Za.Matın çok olup olmadığını soran bır gazeteciye Başbakan, «Çok olduğunu sanmıyorum. O kadar süratle ilerliyorlar ki. aynntllı bilgı alma olanağını bulamıyorur» cevabım vermiştir. İngiltere Bu arada, Londra'da resmî kavnaklar, Türkiye'nın dağılai Cenevre Kıbrıs Barı? Konferansmın pazartesi günü yeniden baş lamasını istediğinı belirtmekted'irler. Kaynaklar, bu arada kon feransın yeniden başlaması için Ingiltere'nin acele etmediğirve de işaret etmektedirler. Dışişleri Bakanlığının bir sözcüsü, Ingiltere Hükümetinın görüşmelerden sonuç alınacağı ümidi bulunrfuğu takdirde, konferansa başlamaya hazır olduğunu soylenıişîır. NATO Izmır Karaıgâhına yeniden Yunan bayrağı çekıldı NATO'nun Izmir deki Güneydoğu Müttefik Kara Kuvvetleıi Karargâhına, dün yeniden Yunan bayrağı çekilmıstir. Yunanistan'ın Kuzey Atlantik İttifakı'nın silâhlı gücünden çekiidiğini açıklamasından sonra, önceki gün lzmir karargâhına Yunan bavrağı çekümcmiştı Bruksel'dekı NATÜ Avıupa Askeri Karargâhmda ise. Yunanistan'ın bu kcnudakl açıklaraasını izleyen sünlerce, diK>;r üye ülkelerın bayraklarıyla birlikte, Yunamstan bayrağının çekilmesıne devam ediimıştır. Yet kilıler bu konu ile ilgill ülarak yaptıkları açıklamalarda. Fransa örnesıne cicıjınerek, De Ciiulleün ayaı paralelrieki kaı^rından sonra, Amerıkan ve dığer Müttefik Birlikleri Fransa finırları dışına çıkarttığınl hatırlatmıslardır. Yunani=tan Dı«Işleri Rakanı Mavros ise, önceki gün bir açıklama yaparak. Ame rıkan Kuvvetlerinin, ıki ülke arasında yapılacak özel anlaşmalarîa Yunanistar.'da kalmaya devsm edebileceklerini beliıtmiîtir. Aynı kaynaklarrian sızan berlere göre, Yunanivtan'ın davranıyı, Sovyet blokunun dırılarından kurtulmak için zırlanmış bır tertiptir. hanu salha Lefke Magosa Press Ajansı muhabirlerirıden biri «Klerides Hükümetı üyelerinin büyük bır telâşia kentten kaçtıklan açıkça anlaşıiiyordu. Başkanhk sarayının kapılarını b; le kapatmayı unutmuşlardı» demiştir. Muhabıre göre, bmada dosyaları ve belgeleri götürmek için bir teşebbüste bulanulduğunu gösteren hiç bir beürti görü!memiştir. Klerides'in sekreterinin masası üzerinde açık bırakılmış bir transistörlü radyodan Kıbrıs Rum radyosunun çaldığı marşlar duyulmuştur. Biraz ilerdekı Batı Alman Büyükelçiliğinden gelen bır ciplomat boş koridorlarda dolaşarak Klerides yönetimı yetkılüerini ararken, karşılaştığı muhabıre, «Herkes nerede, hükümet nerede?» diye sormuştur. Lefkoşe'de bulunan yabancı gözleniciler Türk topçu ateşının başkentin Batı kesiminden seliştiğini ve gittıkçe şiddetlendiginı bildırmişlerdir. Gözlemciler Glafkos Klerides'in kararının beklen medik b:r gelışme olduğunu da söylemişlerdir. nın batısmdakı hedeflerinden biri olan Lefke yolunda üerlerken, Türk hava kuvvetleri uçaklan da, Lefke ile Baf arasındaki karayolunu bonıbalayarak. Rumlarm Lefke'ye takviye getirmelerini önlemişlerdir. Bunun üzerine kentte bulunan Rum kuvvetîeri panik halinde Lefke'yi terketmış'.erciir. Bölgede ilerleyen Türk birlikleri ise üç koidan Lefke'ye girmişlerdir. Bu arada kıyıdan ilerleyen birliklerimiz de, Omorfo'nun kuzeyınde bulunan Kormacit burnunu bütünüyle ele geçirmişlerdir. Denktaş (tUsUrafı 1. sarfada) Bosa'ya ginşı lantıırrıizın flırihSidır. Büyük zaier mılletL'nıze kutlu olsun. Ordumuz tıer türlü takdırin üstünde »sslz bu zafeı Kazanmıştır. Bu oaşarımız Cenabı Hakkın lütfıı tlp oımuştur Bu köşcden Jan Kıbns devieti, şimdi yeniden kurulaca'ctır Başta İn:;ılfere, serçeğı «firmfmp< te simdiye kadar ısrar eden devletler. hiç olmazsa şımdıden sonra toparlanmaiı bu venı kuruHısıı:ı venı san cılar getırmem?sine, Türki ya'nın uğraştığı gıbı bölgede devamlı banşı gerçekleştirmesine yardıma olmalı dır. Bu. sadece insanca duyeu ların değıl. aynı znmanda kendi çıkarlannın da geregidır Türkive. öncı>ıipn hfp belırtildiği eibi. bölge ıl* ilgili hıçbır devletin çıkan na aykın düsmpven son «1» rece gerçekçi bir çözüm yo'u önermıştir Bu çozüm v> lu Cenevre'de başta tngiltere tarafından rmsıraltı edii mek Istenmiştir Türk htikümetinin re Türk Silâhlı Kuvvetlerinin vaptıgı şey şimdı o çözüm yolunu hasınn altmdan çıkanp, yenı den masanın üstüne koymaktır Ya o masanın ke nanna oturulur. ya da Türkiye, şımdiye Kadarkı gibi bu işin geri kaianını da gene kendi başına halletmek zorurda kalır. Kıbns'ts ınsanların öldürülmesı. artık nerhald» duracaktır. Ama o ana kadar ölecefc olanların vebalî, ceı çekçı bir harı.şeılığın verin' entrikacılığı tercih edenlern ve bu entrikacılığı Hitch cock filmi seyreder cıbı ağzı açık seyredenlerin üz* rinde kalacaktır. Kıbrıs, gelecekte mutlaka bir barış Adası olacaktır Bu sonucun başlıcs şeref pajT şimdiden Türkiyenin dir. Bu sonucu mümkün ol duğu kadar erken gerçpkiot tırmenin şerefinı ise. basıa komşumuz YunHniytan bü tün ilgili ülkeler «ımdiden pay'aşmasını bilmelidir. Kesin çözüm Biz Ada'nın <ıynlmasını orada «cesın bir çizgı bulunmasıru isrıynruz. Eşit fedakârlık şırndilik bizün yapabilecegimizm azamısıdir. Şimdiye kadar çok mücadele oldu. Çok tecrübeler geçirdik. Ada'da bueün kesin cozümöen başka vol voktur Ada meselesini öyle halletmelıyız kı bir daha geriye dönüş olmasın Ada da, kesinlikle sulh ve huzur teessüs etsin. Türk toplumu içın Kendi bölgesınde bir Türk idaresı kurulmus olacaktır. Bundan sonra (Jenevre'de görüşülecek husus «adece Kıbrıs Türk idaresi ile Kıbrıs Rum ida. resi arasındaki ışbirligine ait konular olmalıdır Baskaları ııe Konu^maya lürum kalmamıştır. Şimdj yapılacak ış, Kıbrıs'ta cografi ternele dayalı Türk ıdaresınin bütün uzuvlan ile süratle kurulnıasıdır. Devlet Bakanı Basbakan Yardımcısı Prof N'ecmettjn Krbakan. daha sonra THA'ya verdigı cemeçte. «Adada valnız Türkler içın degil, Rumlar için de sevinılecek bir günde oldugumuza kaniyiz» demiştir. Lefkoşe'de durum Kıbrıs'm Kuzey Batısında ve Güney Doğusunda harekâtlannı tamamlayan Türk birlikleri Lefkoşe'de de ılerlemelerini sürdürmüşler, Rumların top ve havan atışları, derhal Türk uçakları tarafından önlenmiştir. Bu arada Türk ku\Tetlerinın bütünüyle kontrol altında tuttuklan LefV.oşc Havaalanına dün saldırmaya kalkışan Rum kuvvetleri de gerı püskürtülmüştür. Havaalanı çe\resinde bulunan Türk birliklerini dün top ateşine tutan Rumlar. Türk topçusunun karşı ateşi üzerine ateşi kesmek zorunda kaLmışlardır. Magosa da Tütkler (Baştarafı 1. sayfada) 8çısına hakını Bır yerıne oturmuîslar, e»kı lcerıte dojru vollanan 1'ürk '^ntl^nnı «'rivmakla nıe«suldül?r. Bırleşmiş Milletler gorevlılerinin bu eğlencelerı, aksam karanlığı basıp ta göz cnzü görmez oluncava kadar sürdü Magoşa'nın günev kısmındakl bir polis noktaıtında aörevli bulunan bır Işvepli Birleşmiç Milletler görevli«j polis. eğer durum cidcfilesir^e, tcendileri içın herhansi blr tehlıke belırirse, bulundııklan yeri tcrkptmek ıçin emir almıştı. Ancak onlar geceyi, bu terkedilmis bölgede, kendileriyle birlikte bulunan üç gazeteciyle birlikte geçirmeyi yeğ tuttular. Bizlere ekmek, peynir ve avuç dolusu üzüm ta?ıdı!sr Dünkü harekât Önceki gün Türk birlikleri tarsfmdan alman Magosa da yıilardır çeşitli işkence ve sıkıntı içinde yaşayan 13 bine yakın Türk, dün büyük bır coşkunluk içinde yollara dökülmüş, kente giren Türk bırüklerıne sevgi gös terilerinde bulunmuşlardır. Bu arada Magosa'da bulunan Rum kuvvetler: kentin batısına doğru çekilmelerini dun de sürdürmüşlerdir. Magoss'da bulunan yabancı gazeteciler Rumların zirhlı araç ve tanklarını boîgeden uzaklaştırmaya çalıştıklannı bıldirmektedirler. Toplara bağlıyorlar Kent bölünüyor Türk birlıkieri Magosa'daki Türk bölgesınin de güvenliğini sağlsdıktan sonra ılerlemelerini durdurmuşlardır. Bu arada ken. te gıren Türk birliklerınin komutanları Rum semtırün işgali için emir almadıklarını söylemişlerdi. Ayrıca Magosa'da bulunan bir yabancı jazetecı de, kentteki çarpışmaları gördükten sonra Rumların direnmeye kalkmalarınm mtıhar demek olacağını belirtmış ve bu gerçeği aniayan Rumların da bir an önce Magosa'dan çekildiklerini ileri sürmüştür. Ölii kent: Magosa Evlerini terkeden Rumlar. cuma günü Türklerin kendi bölgelerini bombalayacaklarını iddia ediyorlardı. Ben cuma günü n« olacağını bilemem. ama perşembe gecesi geç saatlerde Magosa, .bir ölü kent« görünümündeydi. Yanan bir tek ışık görebilmek müm kün değildi. Cuma sabahmın il)t saatlerinde ise. eski kentteki çar pışmaların kırmızı ate;i, göğü bir anda aydmlattı. Telefonlar «aşırtıcı bir jekilde, işler vaziyetteydiler. di; dünya ile ilişki kurmak isteyen herke», istediği num»r»yı çevirip. dilediğiyle konusabilmek olanağına «a hipti. Ben bu haberi. AP Ajansına Marko^ Otelinin karsısındaki bir okulun telefonundan. karanlıfc ta Keçtım. Nedense muhabirlerin, otplin teiefonunda çah^ması müm kün olmsmıştı.» İ7mir'd"eki yetkililer ise. Brük5el'riekı Baçkomutanhk Karargâhından Yunan bayrağının İnriirılmfmesı üzerine, riünkü ba • .• rak çekme töreninde, Yunan bayrağının tekrar gnndere çekılmesını ııvjun erirmüsierdir. (Dış Haberlrr Scrvisi) Yonanistan (Başiarah 1. Sayfada) Yunan Hukiımet «özcüsune gore. Kİ«s:nKer, Karamanhs'e ABD'nın Türkiye'nın hareketini «onayUmamış. onaylamamak ta» olduğunu Delirterek K:b;ıs bunahniında arabuluculuk yap mayı teklif etmiştir. Kissinger «Amerikan Hükümctt, Kıbns bunalımına adil ve yaşayabillr bir çözüm bulunjnâsı için arabuluculuk yapmak arzusundadir» demfştir. Öte yandan Lefkoşe nin iivil kesünine yerlestirilen Rum top ve uçaksavar mevzileri Türk Hava Kuvvet'.evi uçaklarının başanlı akınlarıyla sustuıulmuştur Pu arada Türk kuvvetlerinin ele r.cçirdiği Rum bölgelerinde ba 7i askerlerin toplara zincirle bağ h oldııkları görülmüştür. Son r,ünlerde moralleri bütünüyle yı kılan Rumların Türk birliklerinin ilerlemeleri karşısında mevzileri ni tsrkederek kaçmalarını önlemek amacıyla Yunan subaylsr ta rafından toplara ve hattâ tankla ra zincirle bağlandıklan »nlafilmaktadır. Adanın batı kesiminde yürütülen harekat sırasında Türk Barış Ku\\e:leri bir topa b»ğU 4 Rum bskeri bulmuşlardır. Yunanh subaylar kaçacak olan Rum askerlerinin ayaklarjnın kırılma. sı emrıni de vermişlerdir. Denktas'ın sözleri Kıbrıs CuhurDaşKam Yardımcısı ve Türk Yönetirm Sfünitme Kurulu Başkanı Rauı DenKtaş da, Erbakan'la cörüştüktpn snnra 1 HA muhabirine şuniarı sövlemiştir: «Saym Erbakan'ın mutlulus dolu ümit dolu sözlerine bu mutlu günde bütün Kalb'.mızle 15tırak ediyoruz. esasen kendılenne tesekkür etmeye selmıştik Büyük çaba tıarcadılar ve Kıbrıs tarihinin aönüm noktasınd^ hükümette yer almış olnıakla büyük tarıhi bir katkıda bulunn.uş oldular. Dün aksam da saym Başöafcan'a aynı sözlerle teşekkürlennıızı ve şükranlanmuı arzettık. Türk Ordusuna şüitranlanmızı arzettik. Kıbns Türkü 1 vıilıs 1 i7dırabını arkada oırakmi^tır. Simdi yenı bir atılım vapmak ve kendi kuruluşunu Kendi hükümetini meydana «etırnıe gabası içerisine eiımis bulunuyor Bu. müştereK bır Kıbrısta Türk ve Rum dallanna aynlmış, ıki kanat halinde daha esıı s a r !ar altında oarışı temin etme çpbasırun bir başlangıcı olacaktır. 11 yıl çektiklenmızın mükâfahnı inşallalı hem Türk toplumu olarak, hem de Kıbns olarak görecegiz. Barş içın yap'.lmış olan fedakârlıklar fıerhalole boşa gıtmeyecektir. Sükran doluyuz... (THA) (Ba>taıafı 1. sayfada) edılen Kıbrıs devletı, aslın da 1963 Noelinden ben yoktu. Türkiye, bu serçeğı 11 yıl dır yan vanya da olsa görmezlikten gelmek zorunria kalmıssa tıaşta Tngıltere bir kısım dünya devletlennm otupbittilen kabul etmek ve onları işlenne geldijı biçimde tstismar etmek volundaki maharctlerindendir. Bütün bunlann üstüne bır de Samson rlarbesi geliyor ve devlet nîmnktan zaten çıkmış Kıbrıs, Yunanıstan" m bır vılâyetı rıaline aetiriliyordu. Başta Ingiltere, bır kısım düra <J''*l«ri biraz bozuntudan sonra buna da göz vume~»ir"""<iv Türkiye müdahalesıyle «olup bittı» yaratmamış, 1963'denberı bir tırmanma halinde sürüp eelen ve başta Ingiltere. bır kısım devletlerce sadece seyredilen kana boyalı olup bıttilere dur deme ve onlan tersyüz etme hakkını kullanmıştır. «Kıbns'ta msanlar ölüyor» dıyenler, Kıbrıs'ta şim diye kadar Rum kurşunlanyla ölüp sıden ve mtidahale olmasaydı olüp gitmeye devam edecek olan öteki insanlan hatırlamalıdır Ve Dışışlen Baxanımızın belırttiğı gibi. bır Tiiıkün hayatının bır Rumun hayatından daha az degpr tasımadıSının bilmcine varmalıdır E Î T medeni olnıanın. Yunan medenıyeti tanhinı ezberlemek*en ve b:hnca!t"riarı Yunan ırkının bir «üstün ırk» olduğu sanısına şartlanmaktan başka bir «ey olduğunun farkındaysalar.. Ashnda lflfis'den b«>ri devlet olarak varlığını. Samson daroesinın vapıldığı 15 temmuz 1974'den Uibaren ise, fizık olarak avakta durma yetenegini de kaybetmış o Üslerine döndüler Karamanlis (Baştaralı 1. aayfada) Yunani'tan'dan uzakta bulundjğunu, Türk askerlerinin ise Adada 'î^rlçmese devam ettıkîerıni bildikîerinden yapacak bir sey ol madığını kabul ediyorlar. Kamuoyunun hosnııtlııkla kaısılad:iı ve desteklediği tepki ise Yunaniı tan'ın NATO'dan çekilme kararı ile ABD yöneticilerine kafa tutması olmuştur «Kcevît, Adaya askeri nrâdâha~: le ile Türkiye'de elde ettığı pre«tiji Karamanlis Yunanistan'ı NATO'dan çıkarmakla kazandı» diyenler de var.. Kuşkusuz Yunan Dışiçleri Bakanı Mavros un AKD' nin ülkedekı askeri üslcnnde kal maya devam edebileceğini söylemesi her ne kadar Atina'nın NATO ile ilgili kararını yeniden göz den gcçitebilecc^i yolundaki spe külasyonlara yolaçıyoısa da. burgdaki gözlemcılerin kanısınca K» ramanlis, NATO konusunda De Gaullevâri bir tu'.um izlemek azmindedir. Kairiı ki. Ksramanlis'in 23 tcmmuz'da Alina'ya çaârıldığı günden beri Fransız Hükümeti ıl« sürdüımekte olduğu ;lıskilerdekı yakınlaşma da artıyor. Türk uçaklarının çarşamba gim kü bombaıdımanıyla ayrıca Cenevre Konferansınm suya düsmesi sonucunda veniden baslayan a; keri harekât Atina'da çeşitli söy lentilerin vay.Imasına volaçarken. Fransızîarın Yunanistan'a silâh ve askeri malzeme göndermeye baş ladıkları da duyuiuyordu. Gerçi önceki gece bu söylentiler arasında Başbakan Ecevıf in de düşürüldüğü veya ıstıfaya zorlandığı yolunda gülünç tddıalar da yayılnııştı. Hatta. Bülent Ecevıt'ın Türicıye'dekı yerını ve kişıliğını Dılmeyen veya bılmek istemıven çevreler «Durum şimdı oelkı düzelır» yoiunda «Yorumlar» yapıyorlardı. Atina'dakı vabancı gözlemcıierin Kanısuıca Kıbns bunalımının son dönemınde uluslararası alanda Sov^'etler bır sayı kazRnmışlardır Moskova fa/la Dır gayret göstermeden. Yunanıstan, NATO'nun h:ç olmazsa askeri bölümünden ayrılmıştır. ABD ise bu arada uğradığı prestı.ı kayıplarını kurtarmak :çm gösterışlı dıplomatık gırışimlere nazırlanıvor Ancak, \Vashington va da Güvenlik Konseyi yoiuyla bugün Ankara: nin Kıbrıs'ta ateşkes çağrısına uyması sağlansa bıle rürkıye'nın askeri hedefîerine ulaşmış olduktan sonra avantaılı durumda bulunurken bunu kabul etmekte zorluk çekmiyecegı de belirtılmektedır. Aynı çevrele r Kıbns takj son durum nedeniyle Türkiye ile Yunanıstan arasında doğrudan dogruya stiâhlı bır çatışmaya olasılık vermiyorlar. Resmî demeçlerde yunanistan'ın ancak bır saldırıya uğradıgı takdirde kendis,im savunmak zorunda kalabıleceği tekrarlanırken, Ankara'nın Kıbrıs'a müdahale eder':en hedefin:n Yunanıstan olmadığını belırten beyanlarına da ga^eteierde ver venlrnes'i dikkat) çekıvor Bu arada çarşamna gü nü akşam gazeteertnoen Apovevmatına nin sansasyuneı 011 manşetı vüztınden topiattıruetısr da gnzden kaçmadı Ga/ete ou başlığında. «Bütün cepneıerdt savaş» deyimıni Kuilamyoıdu. Teslim şartları Birleşmış MiUetlerin Xew York'taki merkezmden gelen haberlere göre de, Magosa'da bulunan Rum kuvvetleri komutanhgı. teslim önerısinde bulunan Türk Kuvvetleri Komutanlığindan teslim şartlannı sormuştur. Öte ysndan Kıbns'taly Birleş; lMitlte B Cui^'ü^ öflfeeki gece vaptığı ateşkes önerisi Türk ve Rum Kpmutanlıklan tarafından olumlu karşılanm'.ştir. Bunun üzerine Barış Gücü Komutanlığı Türk Kuvvetleri Komutanıiğından gerekli hattı saptamak içın izın ıstemiştir. BBC , muhahirinin izlenimleri «Konferans masasına oturmaya hazırız» öte yandan, Başbakan Bülent Ecevıt. dün verdigi demeçte, Kıbns'taki barış harekâtınm, çok kısa sürmesınde ve başarıh olmasında, Türk Silâhlı Kuvvetlerın:n kahramanlığının ve çok iyi bir plân içinde hareket etmesir.in büyük etkisi olduğunu belirtmiştir. Ta^afların bir an önce konferans masasına oturmalan halinde, görüşmelerin çok daha verımli ve hızh bır şekilde yürüyebiieceğıni kaydeden Ecevıt, «B;z, her an öteki taraflar da hazir olur olnıaz konferans masasına oturmaya hazırız» demiştir. Ecevit, bu konuda şunlan «öylemiştir: «Ada harekâtı. tarih boyunca en güç askeri harekat olmuştur. Türk Silâhlı Kuvvetleri, bunu, pek benzerı olmayan bir baçariyia sonuçlandırmıştır. Şimdi öyle inanıyoıum ki, müzskere yoiuyla Kıbns sorununa çözüm bulmak çok kolaylaşrr.:ş olacaktır. Çünkü buna çaba göstenrken, karşı karşıya kaldığımız ve kalacağımızı gördüğünıüz en büyük engel, artık zorunlu hale gelmiş ıki otonom idarenin coğrafî bir temele dayandırılması idi. Rumların ve Yunanistan'ın bunu masa başında kabul etmıyecelderı kesınlikle anlaşıiiyordu. Artık önemli bir engeli aşmış bulunuyoruz. Eğer, diğer ilgili taraflar, konferans masasına bir an önce oturmayı uygun görürlerse, eminim kı bundan sonra, müzakereler çok daha verimli ve hızlı yürüyebılecektir. » BBCnin Kıbns muhabirinin iz lenimleri şöyledir: • Türkler dün sabah «rken saat lerden itibaren Magosa da dtıruma tamamen hâkim o'.dular. Ada nm kuzey kesimi böylece Türk birüklerinin denetimi altına gir miştir. Böylece Kıbrıslı Rumlar tarafından çevrilmiş bulunan on birbin Kıbn.«lı Türk kurlanlmıs olmaktadır. Buradaki gerek Türk ve gerekse Rum radyoları Türkle rin askerî harekâttaki üstünlüklerini sürekli olarak belirtmektedirler. Kurtarümüş olan Kıbrıslı T irklenn ise. Türklerin Adaya cıknkları andan beri Rumlar t?ra findan çevrilmi' bulundukları bi!;nTT>k*<=vdi. Birleşmiş Milletler tarafındsn Lefsoîe'de gerçekle^tiri!?n ateşkes kararına rağmen. ge ce ?eç saatlerde silâh sesleri du>iıldu. Ecevit Gerald Forcf'un Karamanlis'ten sonra Ecevit'e de davet yap ması üzerine, ABD Başkanmının iki Başbaksnı VVashıngtoa • da buluşturmak islcriiji anlaşılmiftır. VVashington'a şu sırada gitmenin çok guç olaeağinı bclirten Bulent Ecevıt, Karamanlis'le Turkıye ye daha yakın bir Avrupa şehrinde, örneğin Brüksel'de görüşmesinin mümkun olacağını söylemiştir. Kıbrıs harekâtına katılan outün uçaklarımız. hiç bir kayıp ve hasara uğramadan üslerine dönmüşlerdır. Genelkurmay Genel Sekreterliği Başın ve Halkla tlişküer Şubesi, dün saat 20.30 da su açıklamayı yapmıştır: «14.15 ve 16 ağustos 1974 gün. leri Kıbns Barış Harekâtına ka tılan Hava Kuvvetlerimize ait bütün uçaklar planlanan görevleri tam ^v#^*Mnanında , yerine. getiTmişier, hiç bır kayıp ve hasara ugramadan üslerine dönmuşlerdir..» Kıbnstaki (Bastarafı 1. M. ta bir çarpışmaya gınşmış oian iki ordunun arasma giremez Ba. rış Gücünün tıer ferdı. çarpısrr.aları smnlamak. yerel ateşkes ler sağlamak ve halka elden geU dig, kada r yardım etmek için bütün çabalannı harcanıaktadır.» Güvenlik Konseyının sgtıstos ayı Başkanı So\r\et temsıleısı Jakob Maiik. Konseyin dün sabahki toplantısından sonra öteki Konsey üyelerıyle temasiarını sürdürmüştür. Malık'ın, Konseyi yeniden topantıya çagırması beklenmekted:r. Yasak kaldırıldı Denîz Kuvvetl?ri KonuıtanllEi, ikinci Kıorıs Barıs Harpkâtı nedeniyle Dogu Akdenizin yasak bölge ilân edilmesine ;[ı$kin kararı dün saat 19 da kaldırmıştır. Atina'oın (Bastarah 1. »avf»da> ması nedeniyle hava savunmasın Haki bo$luklar da Türkiye tarafından doldurulacaktır. Böylece Ege'nin havadan ve denizden kontrolu büyüıc ölçüde Türkiye'ye geçecektir. Yetkili askeri uzmanlar deniz ve hava harekâtının deirisken bir nitelik tasıdığmı. Yu nanistan'ın kuvvet katkısını çekmesinden doğacak bo«luğun kolayca dnldurulabileceğin: ifade et mekte. Türk Hava ve Deniz Kuv vetlerinin de bu görevleri yerine g?>tirehilecek güçte oldusunu belirtmektedirler. İngiliz üssü Birle^mi? Milletler sözcüsü de dün Ne'ıv York'ta yaptığı bir açık lamada, Türk Kuvvetlerinin Kıb rıs'ta Rum askeri kampına kar;ı giriştiŞi bır harckal sırasında ba zı Tu.k askeılerinın Dikelya'daki tngıliz üssüne girmeleri ve ateş açmalsrı olayıyla ilgili olarak Türk komutanının bir soruşturma açtığını büdirmistir. Söz konusu olay, lngiliz Komu tanbğı tarafından protesto edilmişti. Bu sıada bazı görgü tanıkları. Türk askerlerinin kaçan Rum birliklerini kovalarken tngiliz üs süne girdiklerini, bunun üzerine İngiliz üssünde bulunan askerlerin kendilerini silâhla durdurma ya çalıştıklarını ilcri sürmektedir ler. «TYK» yürürlükten kalktı ABD aleyhtarı gösteriler Yunanis'Hn ria dün bir ç^k şehırde ABD aleyhtarı gıisterüer düzenlenmiştir. Atina'da beş bin kişilik bir grup gösterilerde, «Katil Kissincer», «ABD donanması ülkemizi tprkct. dıye hağır mıstır. S?lânik ile Girit'te de ARD aleyhine gösteriler düzenlenmiştir. Öte yandan, Kıbrı» harekâtırnn başlamasıyle hırlikte «TYK» şifresi ile ilân edilm'.ş nlan durum da dün aksam yürürlukten kaldırılmışlır. «TYK. nin yürürlükten kaldırıldığı Türkiye radyolarının 1ün ak>amki 22.00 haberlerinden nnce yapılan anonsla açıkUnmıstır. Fransa değişiklik yaptı Bu arada Fransa Güvenlik Kor seyıne sunulmak üzere b:r Karar tasansı tıa/ırladığını. ancak daha sonra da bu tasarı üzerindi degışıklık vaptıgını bıldıımıştır Fransantn hazırladıjı tasar'oar Ç'kardtğı bölümde «Güvenlu Konseyi. Türkiye'nin Kıbrıs'ts asker! harekâta yeniden sırişmesmı onaylamadığıru resmen açıklar» denmekteydi Bu bölüm çıkarılmış ve verine şu ıbare konmustur: «Rum Ulusal Muhnfı/. Gücıi subaylannın yaptıklan darbeyi* Kıbrısın bağımsız.ık, egemenlılc ve toprak bütünlügünUn esaslı surette tehlikeje düştüğünü kaydeden Güvenlik Konseyi...» Ayrıntılar önemli Bir askeri uzman da ANKA mu hsbiıine şöyle demiştir: • Yunanistan'ın askeri entegrssyondan ayrılması henüz ayrıntıla rı ile ortaya çıkmamı=tır. Entegrpjyonun dışinda kalarak isbirlieine devam etmes; de beklenehilir. Coğrafi durumu nedeniyle Yu nani«tan Fransa'Han çok de*isik koşullsrdad^r. Hele kara savunmasında bir Ada olarak entegras ynnun dışmda kahncn biivük bir yalnızlığa düşmektedir FVansa Alman bölgesine riayanarak böyİP bir karar verd'ği halde i^birüfin» ıİP"im e f nektedir.» Magosa'daki çarpışmala>Türk Kııvvet'.eri Adada kuzeye doğru ilerlerken. uçsklar kara birliklerini devamlı desteklemek tevdiler. Aksam üstüne doğru ilk Türk tankları Magosa önlerinde görülmeye başlanmıstı. Tanklar önce şehri, a*ır bir bombardımsna tuttular. Sonra havanın kararmasını beklediler. Ancak gece geç saatlerde tanklann hemen ta mamı şe'nre girmeye başladılar. Bu arada Birleşmiş Milletler Barış Gücüne mensup iki İsveçli a.sker koşup yanıma geldiler ve îeh rin içindeki çarpışmaları anlattılar. Magosa"da çaiTpışmalar sürerken Kıbrıs Rum Radyosu Klerides'e ilişkin bir yaym yapmaktay dı. Klerides Türklerle başa çıkma nm artık imkânsız olduğunu ve Türklerin isteklerini yerine geti receHni söylüyordu.» BBC muhabiri daha sonra şöyle demektedir: Andreas Papandreu Atina'ya döndü Öte yandan Albaylar cuntasının 19fi7 darbesinden önce Yunanistan'da polıtik sahnenın en popiiler kişilennden biri olan Andreas Papandreu dün gece sürgiinde bulunduğu Toronto'dan Atina'ya dönmüştür. Papandreu havaalanında 20 bin kişlyi bulan büyük bır kalabalık tarafından coşkunlukla karşılanmıştır. Solcu olduğundan ötüni cıınta tarafından 1967de hapse atı lan Papandreu, 1968de serbest bırakılmış ve ülkesini terketmişti. Papsndreu sürgünde buluudugu sürede ABD'yi şiddetie eleştirmiş ve Yunanistan'ın NATOdan çıkması gerektigıni ileri sürmüştii. Lefke'de buluştular Kıbns'da barış harekâtını sürHüren Türk Silâhlı Kuvvetleri dün Magosa bölgesındeki görevle rini tamamîarken, Batıda ilerlemelerini sürdüren birliklerimiz de Lefke'ye ulaşarak, kentte direnmekte olan mücahitlerle buluş muşlardır. Saat 13'de Gazivıran çevresinde denize ulaşan batı kesiminde harekâta girişen Türk Barış Kuvvetieri, iki kola ayrılarak harekâtlarmı sürdürmüşlerdır. Kol lardan biri sahilde batıya yöneürken, diğer kol Lefke'ye yönelmiştir. Güney'den çevredeki Rum direnme merkezlerini kıra. rarak Kuzeye yönelen birlikler saat 17.30'da Lefke önlerine gelmişler Kuzeyden gelen birliklerle beraber kısa bir çatışmadan sonra şehri ele geçirmişlerdir. Genellcurmay Genel Sekreterliğı Basın ve Halkla tlişkiler Şubesi dun saat 18^0'da şu açıklamayı yapmıştır: «Bütün gün taarruzlarına devam eden birliklerimiz Leflce'yi ele geçirmiştir. Lefkoşe Doğusundaki harekât, Lefkoşe Magosa eski yolunun 10 kilometre güneyindeki hedeflerine ulasmış tır.» Türk birliklerinin Lefke'ye ulaşmalarından sonra, Ada'da Türk ve Rum bölgeleri fiilen ikiye bö lünmüş olmaktadır. Böylece Türk Silâhlı Kuvvetleri, Ada'da yasa yan Türklerin yoğun olduğu doğu bölgesini bütünüyle kontrolla rı altına almış bulunmaktadırlar. Türk Kablo alünrnyum iletkenli kablo üretiyor Türk Kablo Anonım Orraklığı. İzmit tesitlerınde Türkıye'de ilk kez alüminyum iletkenli. yeni enerji kabloları üretmeye başlamıştır. İlgililer, yeni enerji kablolaraın yeraln ve yerüstü ağır hizmet şartlarına uygun olduğunu ve kablolarda bakır yerine alüminyum kullamldığını bildirmişlerdir. Bakır iletkenli kablolardan yaklaşık olarak 1 '3 oranında daha lıafif olan alüminyum iletkenli kablolann fiyatlarda da ucuzluk sağlayacağı kayrledilmiştir. Kademeli uygulama Siyasal gözlemciler ise Yunani? tanm kararının değisebilecefini "öylemektedirler. NATO Genel Komutanı Yunanistan'ın kararın dan sonra Atina'ya bir çaerıda bulunmuş ve NATO karareâhlarında çalışan Yunan görevlüerin birden Hire değil. kademeli olarak çekilmesini istemistir. Buna karşıhk Yunanistan'ın personelini çekmek için 15 günlük bir süre taTiıtiıeını bildirmesi NATO'nun askeri entegrasyonunun dışmda kalmak kararını dejfistirecek nite 1 ikte yorumlanmaktadır. Olcay'ın konuşması Güveniık Konseyının dün sabaha karşı dağılan toplantısında konuşan Türk Büyükelçısı Osman Olcay, Türlciye'nın sonına daima müzakereler yoiuyla bır çözüm aradığını, fakat Cenevre'de Rumiarm ve Yunan.ıların oyalanıa taktiği karşısında Kıbrıs'ta yeni bir barış harekâtına gırtşmeye mecbur kaldığını anlatmıştır. Atina ile Lefkoşe nin fed?ral bir çözüm önensını prensıp bakıınından kabul etmelerı halinde Türkiye'nin tekrar konierans masası başına dönebUeceğin; anlatan Olcay, Ada'daki olayların baş sorumlusunun Kıbrıslı Rumlar ve Yunanistan olduğunu belırtmiştir. Yunanıstan Büyüke!ç:sı Denis Karayannis :se BM'in yeni bir ateşkes karan almakta çolt geç ksldığım söylemıştır. Konsey, Fransa nin hazırladığı karar tasansı hakkında, üyelerine hükümetlerinden talimat alabilmelen için ara vermiştir. Ancak dıplomatik ka>7iaklar, İslam Ulkelerınin Fransız tasans:na karşı çıkmalarımn mümkün olduğunu belirtmişlerdir. Rum askerieri kaçıyor «Önceki gece şehir içine yerleşen tanklar, sabaha kadar ;ehrin tüm kesimlerine yayılmıslardı. Or tahk aydınlandığında otelde kal dığım odadan hemen her yerden "o=a'nm Rum kesimi de ariık Türklerin eline geçmişti. Bu bölgede bulunan Rumlar. kendi askorleri ile birlikte şehri terketmiç 1"rdi. Ama bu pek kolay olmadı. Çünkü önce Rumlar da çok çaıpıçtılar. Sabah haıekât son» erdiğinde şehrin etrafında arabay la dolaştım. Hemen bütün duvar Isr yıkılmışt:. O sırada iki tane Rum askeri gördüm. Motosiklete binmiş, kaçıyorlardı. Lefke'ye git îıklerıni söylediler. Biz iki kiçiy dik basta. Fakat arkadasım bir giin önce Magosa'dan ayrılmıştı. Bu olaylsrs tanık olan tek gaze teci hen oldum.» «Haberler çok iyi» Ecevit, Baksrilar Kuruiu toplf.ntısından önce Genelkurmay Başkanlığından aynlırken, garetecilere, «Kıbrıs'tan gelen haberlerin çok iyi olduğunu» söy Şehir Tiyatroları Türk yazarlarının eserlerini sahneliyor Istanbul Şehir Tiyatroları, 1974 75 tiyatro sezonu çaJışmalarına, genel sanat yönetmeni Muhsin Ertugrulun yönetiminde başlamıştır. Yeni sezonda seçilen ilk pıyeslerin önemli bir özel liği hepsinin Türk yazarlannca yazilmış olmasıdır. 1 Ekimde Şehir Tiyatrolarırun altı ayri sahnesinde birden başlayacak olan oyunların beşi yenidir, birl de Müsahipzade Celâl'in bir komedisidir. hedef: DEV BİR DENİZ GUCÜ ••• • • • • » » • • » » • • • • ••• • X Ur. A Z I Z Ç Ö L j « • X X ^ • T « OH|i>PKI)l »e TKAVMAI1»UIJt MLTKHASMM (KirıK ıcemılt ve mafıaJ castalıkian) Osmanney Haiassârgaa Cad 279/1 Sedel Apt rel" 4? «V U3 • • X J ^ • J • TUrk Donanma Vakfına yapacaâınız Türkiye'ye turist yaiTiımTarla gelişi Kıbrıs bu hedefe harekâtından ulaşabilirir' etkilenmedi tei Türk Silâhh Kuvvetlerinin Kıbrıs'taki ikinci banç harekâtı, Türkiye'ye gelen turistlerin sayısında etkili olmamıs ve önceden hazırlanan programa göre Istanbul'a deniz yolu ile son 24 saat içinde beş gemi ile toplam 968 turist gelmiştir. Lefke . Baf yolu kesildi Türk birlikleri dün sabah Ada •••••••••••••••••••»• HRACATA DONUK KURULUS TURKKABLO TURKKABLO A.O. ADMAR: 74412 653S