Katalog

CUMHURÎYET 14 Agustos 1974 ABDDLCANBAZ TURHAN SELÇUK CıtfAU HALK FAKIM/ M t t K c l MÜtfttıtf i V£ KAPTAK/ AFftTMCPı. ı'MîM OPTA 47'LILER FÜRUZAN 50 Kubilay sana benzemiyor diys karalav»mazsm îyıdır, s&kindır oğlum Ta'antısız okuyor Ustelık Ingıiızceyı ana dıh gıbı ogrenmeıtte EU ferah donemımıze vetıştı Kubüay. Sen de oyle sayılırsın. Olmadık saçmalıklara duşmedı dıye yurdunu sevmıyor savılmaz Sosjal munasebeüerı ıjı. Tamnnuş aıielenn çocuklanyle dostluklan var. Ankara'da bana, babana övunç veren kı^ılenn davetlennde kardeşınden övguyle soz açılıjor. Yuksek ogrenımı ıçın Ingıltere'ye yahut Amerıka'ya gonderme olanağıııı aramamızı soyluyorlar. Yaptığımız fedakârlıklann karşıuğuıı nıhayet oğlumuzda goruyo yoruz. O fedakârlok dedıginiz ablamın kocasının ortamıdır. Ah Seçıl'cıttm yavrum Un'versıteyi bıtirene dek rutamadık. (Annesı yemden ağlama oncesı hazırhğı ıçınde) Uçtu evlendı. Akıllıydı. Yuksek tahsıl dıploması olmalıydı onun da. Hem ne demek enışten? Emıne gıderelc basveren ezme, hırpalama dıryjçusunun porsüyüp gulmege donüştuğunü se»yor: Enıştem bır yana anr.e, Kubılay'a gel»llm. O pek begendıgınız zekâsına îrdelemsyen, ezberleyen bır zekâ onunkı. Ne sıze, n» baskasına bağlılık duvar erkek kardeşımız Üstelık duygusuz Sakmlıgi biraz da ondan Ama kurnaz Diıştlnınesını defıl, koku almasmı bıliyor Yurdunu tanımaya gelınce, Kubilay ıçm yurt hep cografva ya da tanh dersı olarak kalacaktır. Not alınması gereken, tam numarayı sağlayacak dikkarf, ozeni ısteyen ofcul konulanndan bırıdır yurdu Meslek edmdığınde de, her şeyi kuhanarak kendını sağlama alacak. Gucenmeyın anne, Kubılav sızın oımak lstedığınız ınsan olacak Hattâ sayenızde babamm bıle olmal: ıstedığı dıyebıhrız Babidır ofluyla hıç mi k>nuşmaz' Kışılıgını *raştırmaz'' Bu yeni vetme »enç adam: vıllarca sorra bır kurgu adaın gıbi gormekten ürkmeyecek mr Oğmnuz cağdas kan içıcılerden bın olmaya kesm ada>dı.. Tabü bunu toresmcp vapacak Insan kılın onu Sonr» Kzlen de ağlatacaktır, unutmavın Babasına 1 soylevm, çok mu vaşlandı Dabam Ovsa Erzurum'da guzel fclâl ogretınemn bıle beğenebileceğıni sanıyordunuz Selahattin Kozlu hocajı Annesi acıkh tutumundan bırden toparlanıp çıkamamısça Hangı Iclâlmış bu? Sesı sınıjor tokat gıbi. Bıhrsmız anne Iclâl ögretmerü Hanl fu evlı bır erkekle Ankara'da oasılan. Annesını, boyalannın bıle ^ngelleyemedigi bır solukluk kaplıyordu. ^rdından kanın basıncı kıpkızıl alnına desc. Bağırmay» yonelen ıkı jaaak kası sonuvenvor Dudakların tıtremesı, gozlerde bır dagılma son yıllarda yashlıktan oturu gelışen yakını gorme bozukluğu saydam bır saruıKIa »erılı sankt bakışlarında Errıne ye yaklaşıvtır. Sesı pürüzlü Onur lcrgınhğı ağlamavla ba^ırma arası bır ses duşunuvor annesmde Nerden duvdun bunlan »enî NerdenT Kım anla'tı iara u'anmadan' Sızler, STZ büyukler aniattımz va ann* Ben koşede unutulmuş ders çalışırken ortanca çocugunu2u onemsemeiip, konuşurdunuz 5a Kucuk bır ınsanı, goztmüzü hırs burumuş, aşağılamajla beinınızder. ve begenınızden atmaya çalıştığınız yetışkin bır başka ınsanı çekışurme oburluğujie unutuyordunuz Bakışlarınız bana tPkıldığmda dıkenleşıp tıtrerdı Buj.uklen"iızden ıc voksullugu dolu çuruk evrenierme el vordamıvle de olsa, vaklaşım denejıne g'rdığımı sezebıleceğınızı umardım Hıçbır gun korktugum olmadı Çocuklar sızın hamurunuzdu degıl mı' Ne bılırlerdı kı değıl m ' AnlamasaTn da dmlerdım hepsmı Sozlennız vıllarca bellegıme yer etmıştı Bayud'Jkçe her sozcuk anlamını sazandı tclal oğretmemn. Sa.de cyretmenın guzel sakm, acıh ınsan yuzlen capcanlı kakıldı 'cıme Fız Kubilay ı bencıl çıkarlarına aç k yetışt:rdınız. Baskalannın yanlı^larında âmansız y»rfilaT:cı, kendl yanlışında ncı, açıklamalar buluvereöek bır kışılıktir verdıgımz ona. Kubilay dedım va, sıze yaşhhgın verdığı aldırmazHğı bıle bır gun parçalavıp sarsacaktır. \ e bu benım kırmama hıç benzemıjecektır lclal ogretmene gellno*. Sus' Annesının çenesı gogsune duşmü?, b«şı kaslarındun bojalmış giDi tıtremeye başlamıçtı Acıklı gorunuşu ıpek buluzunun altmdakl korsenın kıo rdamasız sardıgı govdesının k»tılıgım gulunçleştırıyor. Emme ofkeden. bıkJumıga geçıvermlj. Annesıvle epeydır gunluk konuşmaların dışına kaymamava dıkxat Pderken, engelleyemedığı ataklığ vle tartışmaja gırıvermıştı. Aflnesıyle babasının sorularına «maır» «Yok c»mm«. «Sahı m.«, «Olur», «geldıgımde getlnrım» pb'sme karşıhklar verıyordu Son yıllarda soz erındekı uzaklığı sılmtk içln de arasız gulumsuyordu Bazen üstelenınce yıkılıveren aa>anması ofkeden Mksıntıve, acımadan yargılamaya varan bu tarusmalara yol açıyordu aralannda. Neyse dıyor annesuıe ceysa kapayalım. ö\ie di'.or annesi, cahıllıgın cesarett hog gorulmelıdır Sozcuklerında sesıyle rurtruladıgı ağırba?lıhk, uzlaşmadan çok kızının çekındıgını belirten anlamdaydı. Barışça tutumu daha çaresiz gosternıs'ı annesını Kmıne ve. Artık gıtmesı gerekjjor Yenı ogutıerde bulunup yatışarak çıkma saatı vak.n. Pekı anne Sen kolay san.\orsun kızım. Yenıden konuşnıağa başlamıştı annesi. Çıkmaktan caymıstı demek Emıne nın havada kalan «pekı anne» deMşının bunda etiU 8i olmuş'u kuşkusuz. Anaesınır. sesı epeydır ıçtıgı Amerıkan sıgaralanmn etkısıyle purüzlü, basiKtı Aıleyı çocukJarımı bır arada tutmaya çahştığ.m uKarda çektığım acıları sızlerla paylaşamazdım kı Kuçuktunuz Kolay sanıyorsun şımdı tclal ogretmer.ı ornek mı alaydım kendın e? Bpnı o \arı Dunak anneannen nr desteklıvecekn \oksa dusler ıçınde yaşavan tejzen mı1 Yoksa vakışıklıhgından çevresını etkılejen, gostermelık vumuşak başlılıgından bturıl, e\ını anında unutan baban mı' Baoanı sana anlatmayı versız bulurum. Bellegm, şaşmaz dıkkatuı tesbıtler vapmıştır. B'r erkckle kadımn karıkoca olduktan sonrak' geçen yıllarmda kadına du*en ezılme payının ılerde tanıyanlarca cmutehakkım kadmdı» deduclen eşı ortaya çıkaıdığını unutma Ya da tam tersı olup «ne kadar ıyı kadınaır, başma \ur lokmasını afeztndan al» dedjklerı Ben ılkım seçtun Babdm sevdığımde ıkımız de gençt.k baskaydak. yıllar geçınce ujgunu neyse o yapılıyor. Kuraldısı kalmak aılemızde neyi kurtarırdı Yok Emme, sandığın gıbı defıl, bugunkü varhğtmızı enıştene değıl bana borçlusunuz SeçU'ı bıraksajdık ne okujacaktı, ne bır jey. Subay macerası onu \arı çı'gına çevırmi?tL Anneannenız budaladır, €l\e olur efendım kızın gonlu kıraı severte dırlık olur» dıye konuşan bır ıhtıjar Ihlamur kasrının geçırdığı donemlerı unu tup venıden anlatan Sultan Reşat'ın Curaa dıvan nda serpt'Ei paraları hâlâ toplayan muzelık bi rı Bense bır Cumhur:\et oğretmenıyım Babanıza âşıkt'm Anneanpenız soylemiştır sıze bılirım hıç oıh durmaz. Âşıktım evet. Çunku sojleroekten kaçınma nedenı kalmadı artık. Yatakhanede geceler bovu hulyalara hayaUere dalardık Genç ogretmenlerın çoğunluğu gıbıjdık, bız de. Ülkucuyduk E\lendık Anadolu'ya gıdıp kuçuk bır ev, kuçuk bır mutlulukla yetınmek ıç>n çalısmava başladık Onemli olan ınsanlarunıza yararlı olmaktı Bırçok değıjık yerlere atandık tiçeler, ıllc, hattâ kdyler. Baban da bajlaraa tutkuluydu «Yapacak çok jev var Nüveyre» dıyordu. Gunlerce bızı vabancılayan bakıs'sr la dolu, sorgun çocuk yuzler.nı ızlıyorduk Her çocuğu kcndı yavrumur iayıp ıyıkkler düsünüyorduk. (DEVAMI VAR) Yüzbaşı Sdanattinln Romanı Ulusal hareketi durdurmakiçin istanbul hızlı bir etkenliğegiriyor Bursa Çanakkals Uzerinden Trakjaya bır telgraf hattı vardı Ama Trak\aaakı kumandanın durumu bılınmıvordu Bekır Samı Bev bu ışe kanşmak ıstemedıgı ıçın ben ımzamla Trakya' dakı Kolordu Kumandanlıgına 17 Mart ta su telgraiı yazdım Bursa 17 Mart 1920 Birinci Kolordu Kumandanlıgına Edirne 1) Istanbuldan işgallerden başka hıçbır ha\adi< alamadık. 18 mart sabahından itıbaren istanbul ıle haber kesılmıstır. Dun yalnız İstanbul İtılaf De\letlerı lsgal Hcyeti'mn be>annamesinı aldık Bu gece ^alova ve lımit te tstanbul'rian top sesleri geldiğl KO>lentısı dolaştı İstanbul 0hakkında bızı ardınlatır mısınır 2) Bursa yılavetınde sukunet vardır. Mudan\a'da, Mudanıanm bır saat batısındakı Trilya da bır lngiliz torpıdnsu vardır. Bır de Gemlik Korfezı açığında Armutlu, Mudanva. Trıha onunde bır fngilız torpıdosu gernor Baııdırma onnnde bir İnciliz torpıdosu vard.r. lb mart gunu 10 «ılahü, 20 rexol\erlı Ingılız en Mudanya'ia çıkarik tekrar vapura donduler. tzmıt'te 4 tngiüz torpıdosu \ar. Izmitteki Kırka Kumandamna sukünet ta\si\e ettiler. Bılecik. Eskışehır, Afvonkarahisar. Konya'da sukunet de\am edı>or. Temsıl Hr\etiyle temas halindeyiz. Temsıl Heveti birlıktr hareket edilmesinı \e kendı kararlarınııı beklcnmcsıni ta\sı\e ettı Temsıl Hevetı\le temas cdebıldinız mı? Bu busust» vasıta olmami7a ıhtnacınız \ar mı" 3) Bırıncı Kolordu \e Bulganstan hakkında bızi ardınlatır mıamız? Trak\a'dakı vaziyet nedir ve demırvolu bovunda \unan kurıetleri nerelerde"' İstanbul ıstıkametınde nereve kadar telgraf muhaberesinı Edırne tenun edıvor? 56 F K. v. YaTeri Selahattin Bizlm bu telgrafımıza Cafer Tayyar şu cevabı verdı Edirne 17 mart 1920 F. 56 Kumandanlıgına Bursa 1) İstanbul hakkındald ha\adidmlz ancak sizin kadardır. 2) Bra eaten muharcberl ke» tim. \azıyet burada. sukunettedır. Ancak biraz ku\ıetlı olmak içın baıı eratı silah altına çagıracagım. Tekırdaga bir tngiliz torpıdosu geldı. Luleburgazda uzak tan top sesleri isıtıldıgınden bahsetmişlerdır. Çatalca'dan itıbaren İstanbul ıle alaka kesılmıştir \ azıyet buradakı temsılcüere bıldırilmistir. \e İstanbul un meşru bır kabınesı olmadıkça istanbul ıle muhabere edemiyecegımız bıldırilmistir. Yunanlılar hattan kamilen çekilmıs \e Hadımkoy dedirler. Buiçarıstan v»zheti benuz kesınlıkle aydınlanmamıstır Bu mesclede Fransızların alaka derecesı anlaşılamamı^tır \e zannedıjorum kı iştırakleri de ^oktur. Anadolu malümatından bızi habcrdar etmeni•a ve bu bilgileri Temsil Heyetine bıldirmenızi rıca ederun Cumle^p hurmet arzederim Takıp edılecek gave umumi bır proeramla tesbit edilirse, gaveye \armak daha esaslı nlur. Bunun ıçın gelecek programın bize de teblıgi rıca olunur. 1 Kolordu K. Cafer T ı n ı r Bunun üzenne Bekır Samı Bey telgraf oaşında beklıyen Cafer Tayjara şu telgraiı çektı Bursa 17 mart 1920 Cafer Tavrar Beyefendıje, Yaimz İstanbul mustesna olmak uzerc umum \nadolu ıle telgraf muhaberatı vardır. Bursa da sukunet \ardır. Ankara'dan gelen telgraflarda bitaraf ve diger ecnebi mumessılere Istanbul hadıselerinın protesto edilmesi, mıtıng yapılması uvsıye ediünek tedir Mılletçe yapılması icabeden sevlerın hep bırden vapılması ve munferıt vakalardan mumkıin oldukça kaçınüması tavsıye edilmektcdir. Şımdılik bıldığınız umumt gavenın bırlikte istıhsalı en birinci proçramdır Başka progTHn geUrse takdım ederun. Arzederım F. 56. K. Bekir Saml Bu saba'itan Daşmarak Bur sa telgrafhanesme bır sansür siiba\ı konmu^tu (, unlrtl Bursa Anadoıu nun Istat'buı Zon ffuldak ve Çinakkale üzerınden haber.eşmesını Sdğiavan tek mer kezdj Bandırma dak Yusut \% zet Paşa istanbul Ile teiRT&f muhaberesı yapmak lstemısse de engel'enmısrj İKİNCİ BÖLÜM Anadolu Ihtilaline Doğru Derleyen: llhan SELÇUK bazı mebuslarla oırhkı» Hahde Hanımm kocası Adnan Bey gece yataklarından kaldırılarak tutuklanmıslardı Cafer Tayyar Bey, Trakya'da genel seferberlık üân ettıgıni, mıtıngler yamlaıgını ve Trakv&'ja bir hareaet Daslarsa karplık verecegını yabancı temsılcüere bıldırdıgıni hater verdl. 19 Mart 1920 Harbıvs Nezare'ınden torpido ile Bandırma ya \i uncu Kolordu Kumandanı Yusuı tzzet Pa»•ya gel*»n oır emir bugün bü tun Anadolu'', a teblıg edılıvorclu Harbıye N'azır» Fevzı Pa*a'ıun ımzasnı .asıyan bu emırc> sunlar va^dı 1) Iflaf Devp tlen adına Anrral Galtrop Harbıve Nezare ün# btr Ultımatom »ererek Acsdolu nun Hüküıret Merkezınl t<mımamak yoluna gırdıgınl bu nedenle şıddetU tedbırler uyKulayacagnı budımu^tl 2) Istanbul'un işgali. MUtar» ke koşullarına aykırı degıldi. 3) Anadolu'daki bazı sergeroelerm hareketlen Osmanlı Der letinın yuksek çücariarın» aykırıydı 4) Anadolu'da Pndisahça tayin edılmış en Kidemlı kumandan olan Yusuf îzzet Pasa bu emri tütün bırlıkiere teblıg edecekb 5) Em'r. bütün Ordunun istanbul HUkumetını tanımasıru bngorüyordu. Yusuf Îzzet Fasa da, bu emri venne getırnuyecek buton so rumlularm derhal ıstifa ederek birllklerinden »yrümalanru v* jerlerıne bırer vekıl bu'Ukmalarını bıldırıyordu. Demek kı IstanDul ulusal hareketi durdurmak ıcın hızh bir etkınlıge gırışmışti Bekır Samı Kolordunun bu emnne «gorevın vunıtulmesl biçımınae ve gorevde kalıp kalmamak konusunda ve'kılı Olmadığı gerekıyorsa bu »orunua Temsıl heyetıne daıusılarak çolumlenmesı lazun eeldlgı» vo» lunda bır cevap verdl, ve aynl telgraiı 20 nci Kolordu Kumandanı Ali Fuat Paşa'ya ve Temsıl Heyeti Reısı Mustafa Kemal Paşaya bıldirdı. Y A R I N: Fahrettin ve Yusuf tzzet Paşalann telgraflan.. MALKOÇOĞLU ya2anveçizen.Ayhan BAŞOĞLU BANYA LUKA'NIN TOPLARI "Ta.m bu sırada d TİFFANY JONES 18 Mart 1920 Anzavur un Bahkesır r» Gönen bolgesırdekı ısyuıı uzerme asker gondenlmesıni uygun gör meyen H'uncü Koıordu Kuman aanı Yusuf Izzet Pasa, Istanbul'un ışgalıni Mutareke kosuılarına aykırı gor,rıu\ordu. Edirne bızs su bügıyı verdl îzzet Paşa, Mahmut Paşa, Ce rat Paşa ve aalari bılınıriTen 'iıııınınmn^mRiınınntıtınııııtıuııııuiisıiiiuııııııınıııtıııııııııtm^^^ SUNAR GARTH / SEUırJBUEADuCı « 0 " V Yeni Krallar Yeni Soytarılar İLHAN SELÇUK Devlet İnsan mı? VEDA1 Kahramanlar Doğmalıydı Şevket Sureyya AYDEMİR Olümsüz Oyun OKTAÎ A&BAL BiitÜD Kitapçı larda bulunur ÇAĞDAŞ CAĞALLMSLU Yeni Tanrılar | MELtH CEVDET ANDAT MİIIBMIMIIlllllllıllll iiirMiui^iiıuıiıiiüiııaıyiiiiiiiıiıuüUaı^ııiiiıujkiiiiııamiMiMiiııımiiıııaıijiiiBiaıım İSTEME AÜRESİ HALKEVÎ SOKAF. 39 11