Katalog

ÜLKÜ OKU IngilizceTürkçe SÖZLÜĞÜ L Rusen ALAYLIOĞLl) Reşat GÖNDEM Toptan Satış Yerlen: lstanbal'da Babıâli'de Ocak Kitap Dağıtun Şti. ve BATEŞ Cumhuriyet 51. yu, sayı: 17936 Kurucusu : nJNTJS NADt 7 Temmuz 1974 Pazar Cemil Senş jFllOZOFLAR ANSİKLOPEDİSİ Cill (AD) REMZI KITABEVI İstanbul Sıkıyönetim Mahkemeleri Alman profesörleri, tahliyeler kararı için olumlu ve cesur hazırlıklara buldular başladı Doğan KATIRCIOĞLU Anavasa Mahkemcsınin Cumhjrıyetın 5ü. yılı nedernyle çıkarılan 1803 savılı Af Yasasınm 5. maddesi (a) bendini iptal etmesı uzerıne istanbul Sıkıyönetim Mahkemeleri, dâvâsı duşecek ve talıhye edılecek sanıklan saptamaya başlamışlardır. Yapılan hesaplamalara gore Sıkıyönetim Mahkemelerınde devam eden dokuz dâvâda T.C.K. nun 141/1 maddesinde 259 sanık «T.C.K. nun 141/5. maddesinden de 309 sanık yargılanmaktadır. Sıkıyonetim Mahkemelerinde surdürülmekte olan bu dâvâlarda tu tuklu sayısı ise 98'dir. Anayasa Mahkemesinin Af Yasasının 5. maddesini iptal karannm Resmî Gazetede gerekçesiyle yayınlamasmdan sonra istanbul Sıkıyönetim Mahkemelerinde görülrnekte olan dokuz dâvâda 71 kadar sanıgın tahlıyesi gerekmektedır. 2gün Başbakan îngiliz BBC Radyosu "Haşhaş izninden,, sonra Türkiye'ye yapılan ABD yardımı konusunun nazikleştiğini bildirdi Ecevit, işçilerin de ANKARA'DAKİ GÖZLEMCİLER DE, ABD' «THE TİMES» GAZETESİNİN BİR YOhaftada NİN SERTLEŞEN POLİTİKASININ, KAMURUMUNDA, «HAŞHAŞ EKİMİNE İLİŞKIN KARARIN TÜRKİYE'YE ÇOK PAHALIYA MALOLABİLECEGİ» İDDİA E D İ L D Î OYU ÖNÜNDE KÜÇÜK DÜŞMEMEK AMACINI GÜTTÜĞÜNÜ ÖNE SÜRDÜLER Yüksel PAZARKATA fki Adam . er ne Kadar kafasında çağdas demokrasi ilkeleIrine aykırı kaçan bir dükşün sifitemi tasıyorsa da sayın Dernirel söz ve davramsları açısından tutarlıdır. Demirel AP'yi het zaman eski DP nin bir ılevamı olarak çöstermiştir. 27 Mayıs devriminin ülkemize kazandırdığı kuruluşlan beğcnmediğim saklamamıştır. Felsefesi itibariyle AP sayın genel başkanı deviet yönetıminde sermayeden. sermayenin egemenljğinden yanadır. 300 milletvekili ile Mecliste. çoğunluğu ele geçirebildiği taktirde 27 Mayıs Anayasasım dcğiştireceğüu açıkça sdylemiştir. Getireceği Anayasa değişiklikleri elbette bir geriye donüş niteliğinde olacaktı. Demirel, djşarının da desteği sayesinde işbirlikçi sermayenin giicüne inanıyordu. Hâlâ da inan maktadır. Bunun için zararlı bulduğu düşüncelerin yayımlanmastnı, tartışılmasım istemez. Ona göre sennaye sınıfının egemenliğini tehlikeye atacak, hattâ 8ermaye egemenliğine gölge düçürecek her tiırlü düsünceler ve bu düşünceler doğruJtusnnda kurulacak demokratik örgütler yasaklanmalıdır. Eğer 14 ekjm Becimlerinde nmudu gerçekleşip de MecUse 300 milletvekili getirebüseydi sayın Demirel Ana yasada yapacap değişikliklerle hem Anayasa Mahkemesinin yet kilerini adamakülı lasacak, hem de belld «demokratik sol» bir partinjn Tarlığına olsnak tammayacaktı, Vmudu gerçeklesmeyen sayın Demirel'in hırçınlığıru anhyoruz. Hukukun riişına kayarak Anaya•a Mahkemesine dircktil vermeye kalkışmasını, dediği yapılmayınca genel af yasasının 5. maddesiyle ilgili iptal karannı tanımaz bir tutum içine girmesini de «nlayışla karşılıyor, bağışlryoruz. Dünya görüşfinfl de, demokrasi mnlayışını da paylaşmamakla birlikte söz ve davranışlannda aayın Demirel'in tutarülığını yad •lyamıyoruz. Ya saym Turhan Feyzioğlu'na ne diyelim? Eski bir hukuk profesörü olan bu sayın kişi bir zamanlar demokratik parlamenter sistemin ateşli bir savunucusuydu. 27 Mayıs'tan yıllarca önce (Kanıınların Anayasaya uygunln» ğunun murakabesi) iistüne kocaman bir kitap vazmış, Mecüs çoğunluğunca alınan her kararın hukuk açısmdan mutıaka geçerli sayüamayacağı tezmi savunmuş, demokratik sistemin doğru dürüst işleyebilmesi için parlamento dışında ayrıca bilimsel bir denetim organı kurulması gereğinden uzun uzun söz etmişti. Bize de göndermek lutfunda bulunduğu ve beğendijpmiz bu kitap hakkında düşündüklerimizi o zaman bu sütunda açıklauıs, sayın Feyzioğlu'nu elimizden geldiğince övmüştük. Ayni fikir doğrultueunu izleyerek Ueriye doğru yürüseydı sayın Feyzıoğlu bugün Anayasa Mahkemesinin ku ruluşuna gençliğinde taban hazırlamıs bir eski doçent olarak favanç duyabüirdi. Sonralan ne oldu? 27 Mayıs öncesi ve ertesinde «ayın Feyzioğlu CHP saflannda özgürlük ve demokrasi uğruna yıllarca canla başla çalıştı. Bir ara sola kayar gibi oldu. Yurdumuza gelen Fransız deviet adamı Mendes France'ın sosyal düşüncelenne hayran kaldı. öyle sine bayran kaldı kı. her balde Bülent Ecevit'ten hiç de daha ıhmlı sayamayacagımız bu adam hukkmda arka arkaya övgü yazılar ı yayımiadı. Ne var ki dünya görüşü ile de, ozgürlük ve demokrasi anlayışı île de ilişiği olmayan bir takıtn kişisel hırslar yüzüııden bu sayın politikacı yolundan sapmış, bambaşka ve üzülerek söyıeyeIım, çirkin bir görünümle demok rasi düşmanları arasında yer almış, karşı devrim saflarına katılmış, örtülü faşizmin sözcülüğü görevine dört elle sarümıştır. İleri sürdüğü düşüncelerin bir hukukçuya yakışmayacaB derece de, çelişkilerle dolu, bir orta okul öğrencisini bile yadırgatacak kadar mantık dışı olması onun kendı kendisıyle bir türliı bağdaşamayan tutarsızlığını çözler bnüne apaçık sermıvor muV Biri tutarh. ötekı tutarsız, her lki iicierin de vanlış volda vürüduN'erinden bizim kuşkumuz yoktur. STUTTGART Anayasa Mahke mesinin. 1803 sayılı Af Yasasının 5. maddesi (a) bendini iptal ederek, fikir suçları ile sıyasal suç1 ları af kapsamına almasımn, dünya hukuk çevrelennde olumlu bir j hava yarattığı bildirilmektedır. Bu arada dünyanın ünlü hukuk otorıtelerinden sayılan Göttingen ve Tiibingen Oniversiteleri Anayasa Profesörleri bu konudaki goruşlerini Cumhunyet'e açıklamışlardır. Göttingen Üniversitesirün dünyaca tanınmış Alman Anayasa Profesorü Gerhard Leibholz, Ana(Deramı 8*. 7, Sfl. 4 de) tatil yapmasını ilke olarak kabul etti ANKARA, (Cumhuriyet Bflrosu) Türk Iş Genel Başkanı Halil Tunç" ışçılerın de memurlar gibi haftada ikı gün tatil yapabılmelerı konularını Başbakan Bülent Ecevit ve Maliye Bakanı Deniz Baykal ile görüsmüş, bu konuda yaptığı açıklamada, «Başbakan, işçilerin de memur(Dev»mı S». 1, Sfi. 5 de) önerilerle dönecek. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Ecevit Hükümetinin haşhaş ekimine izin vermesi Uzerine danışma niteliğinde görüşmeler yapmak üzere Washington'a çağ nlan Ankara BUyükelçisi William Macomber'in yakında ABD Türkiye ilişkileriyle ilgili bir «öneri paketi» ile başkente dönmesi beklenmektedir. Macom ABD Elçisi yeni yosunun Wasnington muhabirine atfen öncekl akşam verdiği habere göre, Macomber'in ülkesl ne çağnlması «diplomatik bir tepki» anlamını tasunaktadır. ber'in yarın sabah Washlngton' da danışma nıtelığındeki gonlsmelere başlayacağı bildirilmektedir. Öte yandan, îngiliz BBC Rad Aynı haberde, Amerika'nın TUr kiye'ye 225 mılyon dolarlık yardım yapmasıyla ilgili olarak önü müz'deki hattâ Amerikan Senatosunda yapılacak oylamanın na zikleştiği, Türkiye'ye yardımm reddedilmesi olastfığmın doğduğu bildirümjştir. Baskenttekl gözlemcüer, Amerlka'nm fimdiye kadar lzlediğl En fazla tahliye Anayasa Mahkemesinin karannın yururlüğe girmesınden son ra en fazla tahliye'nın 256 sanıklı dâvâ adıyla anılan Türkiye Halk Kurtulus Fartisi ve Cephesı dâvâsmda yapılması beklenmektedır. 65 tutuklu sanığın bulunduğu bu dâvâda 52 sanığın serbest bırakılacağı belirtilmektedir. 297 Banığın yargılandığı bu dâvâda, çıkar. 1803 sayılı Af Yasası nederuyle 41 sanık hakkındaki dâvâ düşrr.üştü. Aynı dâvâda ıkı sanık hakkında da öldükleri için açııan kamu dâvâsı düşmüştü. Bu neaemerle 256 sanıklı dâvâ adıyla anılan bu dâvâda 254 sanık ymr gılanmaktadır. Bu dâvâdaki 165 sanığın sevk maddesi 141/5, 66 sanığın 141/1, 13 sanığın 146/3 ve 10 sanığın da 146/1'dir. 131 sanığın yargılandığı îstanbul DevGenç dâvâsında ise 5 tu(Devamı Sa. 7, Sii. 5 de) Makarıos ile Atina Cuntası arasmdaki ılışkıler gerginleşti; Tetenes'm ıstifa ettıği bildiriliyor «Kaldırımlar üzerinde yürüyünüz» «IRAFtK KAÎDELERÎNE RİAYET EDİNtZ». EVET KURALLARA UYMALI; FAKAT NASIL? İSTANBUL TRAFÎĞÎNÎN EN YOGUN OLDUGU BOLGELERDEN BİRÎ DE SİRKECİ YÖREStDÎR VE ANKARA CADDESİNtN BAŞLANG1CINDAKİ YAYA KALDIRIMI İNŞAAT NEDENİYLE İPTAL EDİLMÎŞTİR. TRAFİGİN AKSAMAM ASI VE TEHLIKELİ OLMAMASI SÜRÜCÜLERİN YANISIRA YAYALARA DA BAĞLI OLDU ĞUNA GÖRE BU KOŞULLAR ALTINDA YAYALARIN KURALLARA UYMASI OLANAK DÎŞIBİR GÖRÜNÜM KAZANIYOR. İNŞAAT YETKtLİLERINÎN KALDIRIMI TAHTA PERDELER LE YAYALARA KAPATMALARINDAN SONRA FOTOĞRAFTA GÖRÜLDÜGÜ GİBl, «KALDIRIMLAR ÜZERİNDE YÜRÜYÜNÜZ» ÖĞÜDÜNE UYMAĞA ÇALIŞARAK CADDENİN KENARI.V DA HALK KURALLARI UYGULUYOR... (Fotoğraf: Denız SOM) ATÎNA Kıbrı» Rum Y«netimi Başkanı Başpiskopos Ma karios'un, öncekl gün yaptağı basm toplantısında, Yunan cuntasının adada kendisini derirerek bir dikta kurmak istediğinl ve EOKA • B örgütünü gizUden des teklediğini açıklamasının, Rum yonetimi ile Atina arasmdald ilişkileri son derece gerginleşür diği bildirilmektedir. Bu açıklaroalar sonunda, gOrevlerinden istifa ettiklert bildirilen Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri Angeloa (Devanu S*. 7. Sfi. 4 de) • politikanın Amerıkan kamu oyuna karşı küçük duşmemek için gostermelik bır davranıs olduğı> nu ıleri sürerek, ABD'nın Türkiye ile olan ilişkilerini «yokuşa sürmenin kendi çıkarlanna uygun düşmeyeceğini» söylemişler1 dir. Bu gözlemcilere göre, ABD nin, Türkiye'ye zorluk çıkann» sı, Turlciye'nin de baa diğer ülkelerle işbirliğl yapmasına yolaça cak ve bu durum ABD'nin doğrudan çıkannı etkileyebüecektir, Ayni gözlemcUer, Türkiyenin gerek Avrupa ve gerek Üçüncü Dün ya ülkelerıyle ilişkilerini eski daı anlayışı bırakarak akılcı bir tutumla gerçekleştırmesi halinde, ABD'nin vereceği yardımlardan daha biiyük oranda gelır elde edebıleceğini ve ABD'ye karşı ba ğımsız bir politika sürdürebüeceğini belirtmişlerdir. İ «Yardım kesilsin!» Demirel bu kez de Anayasa Mahkemesini rejim bunalımı yaratmakla suçiadı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) AP Genel Başkanı dün verdiği yeni bir demeçle yine Anayasa Mahkemesi üzerinde durmus ve «Şayet Anayasa Mahkemesi han gi sebep ve gerekçe ile olursa olsun af kanununun istisna mad desini iptal eder ve parlamentonun affetmediği suç ve suçluları kendisi affetmiş duruma düşerse TBMM'ne ait olan af yetkisini kendisi kullanmış olur> biçimin deki görüşiinü tekrarlamıştır. Demirel'in bu konudaki bir m> ruya cevabı şöyle olmuştur: «Anayasa kuruluşlarından söz edildiği zaman bunların başında parlamento gelir. Parlamento, sa dece bir Anayasa kuruluşu değil, aynı zamanda Anayasa yapıcısıdır. Parlamentoya ait hak ve yet kilerin başka organlar tarafından doğrudan doğruya veya dolayb bir biçimde kullanılmasının bir tek adı vardır, rejim bunalıml. Genel af çıkarma hakkı ve yet kisi parlamentoya aittir. Bu, tar tışalması imkânsız bir Anayasa hükmüdür. Şayet Anayasa Mahkemesi hangi sebep ve gerekçe ile olursa olsun af kanunun istis na maddesini iptal eder ve par(Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) • ABD Büyükelçisının Ankara'î'a dönüşü sırasında getireceği ABD önerileriyle Türkiye ile bu ülke arasında yeni bır müzakere döneminin başlayacağı konusunda diplomatlar, görüs birliğine varmaktadırlar. Bu arada. ABD ile yapılmıs olan ikili arüaşmalar konusunda uzman olarak bilınen Tokyo Büyükelçısı Şükrü Elekdağ'm Dışişleri Bakanlığı genel sekreterlifine ıretirilmis olması Türkiye'nin, ABD fle olan lkill ilişkileri konusunda Türkiyenm çıkarlarma daha uygun bır ilişki düzeyi arayacağına llişkln bir örnek olarak Kösterilmektedır. Hatırlanacağı gıbı, Sükrü Elekdağ uzun yıllar NATO Dairesl Baskanlığı yapmıs ve öcili ilişkilertn yeniden düzenlenmesi sı. rasında bu konuda Türk uzmanı olarak çalışmıştır. (Devann Sa. 7, Sfl. 1 de) Petrol Ofis Genel Müdürüyle ilgili kararnameyi Korkut Ozal imzalamıyor Musa Öğün tarafından işlerine son verilen iki TRT görevlisi Danıştay'da açtıkları davayı kazandılar TRT eski Genel Müdürü Musa Öğün tarafından işlerine son verilen iki kişi daha Danıştay'da açtıkları iptal davasını kazanmış ve görevlerine dönme hakkuıı el de etmislerdir. Musa Öğün'ün TRT Genel Mü dürii iken «koruyucu guvenlık özel talimatına» gore görevlerine son verdiği TRT Ankara Radyosu Kühürel Yayınlar programcısı Sezai Çolakoğlu ile program denetçisi Hüseyin Demirhan hak kındaki karar Danıştay 5. Daire si tarafından bozulmuştur. Çolak oğlu ve Demirhan kararın resmen TRT Genel Müdürlüğü'ne bildirilmesini ve atama işlemlerinin yapılmasmı beklernektedirler. Hatırlanacağı gibi, Musa Öfun zamanmda görevlerine son verilen Emil Galip Sandalcı ve Ender Salihoğlu Danıştay'da açtıklan davayı kazanmışlar ve TRT'ye dönmüşlerdi. TRT Genel Müdür lüğü sözü geçen kişiler için Danıştay kararını uygulamış ve ata ma işlemlerini tamamlamıstır. Öğ renildiğine göre, müşavir kadrosu na atanan Emil Galip Sandalcı ha len yıllık iznini kullanmaitadır. Şoförün uyuması üzerıne şarampola devrılen otobüsün 4 yolcusu öldü, 32 kişi de ağır yaralandı (Cumhnriyet Haber Merkezi) Havaların iyıden İyıye ısınması ve yaz tatiline gidenlerin çoğalması, karayollarında trafığın yoğunlaşmasına, dolayısıyle de trafik kazalarının ve olumlerın artmi'ina yol «çmaktadır. Birkaç gun içinde Gemlik civarında meydana gelen trafik kazaları zincirıne dün de bir yenisı eklenmış, şoförün uyuması sonucu şarampola devrilen bir yolcu otobüsünün 4 yolcusu hayatını kaybetmiştir. Izmir • istanbul seferinl yapan Inal Çınarcıkh yönetimindeki yolcu otobüsü, sabaha karşı Gemlik rampasında fabrika şarampoluna yuvarlanmıştır. Kaza sonunda 35 yolcusu bulunan otobus hurdahaş hale gelmış, 4 yolcusu ölmüştür. Olayda ayrıca 32 kişi de ağır yaralanmıştır. Ölen yolculardan ancak 18 yaşındaki tzmirll Feriha Çetin'in kimliği saptansbllmiştir. Gemlik Savcısı Ümit Tokeri, cesetlerden blrinin üzerinde I«(Devunı Sa. 7, Sü. 3 de) ANKARA Petrolofis eski Genel Mudurü Ayhan Açlkalın, goreve iadesiyle İlgili kararname, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Korkut özal tarafından imzalanmadığı için, işine başlayamamaktadır. Açıkalın'ın göre\e iadesiyle İlgili kararname, özal'm dışında 23 bakan tarafından imzalanmış durumda bir buçuk aydır beklemektedir. Açıkalın'ın AP • GP hükümetince gorevden alındığı 1972 yılı ortalarmda Petrolofis Genel Müdürlüğüne atanan Şeyda Odyakmaz, AP Genel Başkanı Demirel'in yakınlarından ve Demirel dönemlerinin genel MüdüTİerinden Orhan ve Adnan Acarlar* ın kardeşidir. Bu durum, kabine içinde (te de ilginç bir görüntü ortaya çıkarmaktadır. Eski TPAO Genel Müdürü şimdiki Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Korkut özal, Bakanllğıyla ilgiU işler dısında Petrolofis konusunda göriildüğii gibi, Enerji Bakanlığı ile ilgili işlere müdahale etmek tedır. Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Cahit Kayra, Danıştayın hakkında göreve iade kararı verdiği Bakanlığının konuyla ilgili yeni bir kararname hazırladığı Açıkalın'ın bir an önce göreve başlamasım istemektedir. Ancak, Korkut özal' ın tutumu yüzünden kararname yürürlüğe girememekte ve Açıkalın. göreve başlayamamak tadır. Bu durum Petrolofisinia (Devamı Sa. 7, Sü. 8 de) YUNAN D1ŞİŞLERİNDEKİ İSTİFALAR ANKARA'DA SÜRPRİZ YARATMADI ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Yunan Dışişleri Bakanlığındakl yüksek dereceli diplomatlann lstlfa etmeleri Ankara tarafından «Beklenilen gelismeler» olarak nitelendirilmiştir. Genel sefcreter(Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) ERBAKAN: «YETKİ KANUNLARI, DEMİREL'İN KORUMAYI ARZULADIĞI UFAK BİR KİTLEYE KARŞI 40 MİLYON İNSANI İLGİLENDİRİYOR» ANKARA, (Cumhnriyet Bürosn) Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan, dün düzenlediği ba sın toplantısında muhalefetin mil let Meclisi'nde giriştiği engellemeyi eleştirmiş, «Muhalefetin bu tutumuyla bizmetlerin verimini azaltıcı rol oynayabileceğini, fakat hizmetlerin yapılmasına mani olamayacağım» söylemiştir. Sanayi ve işçi yatınm bankası, kooperatifler bankası gibi bazı gi rişimleri, yürürlükteki mevzuatın kısıtlayıcı engellerinden kurtarmak için kanuna dayalı olarak çıkarmak istediklerini belirten Erbakan, muhalefetin engellema leri sonucu, bu girişimlerin Bakanlar Kurulu kararnameleri ile yine de gerçekleştirüeceğini bildir mistir. Erbakan, bir gazetecinin, ana muhalefet partisi liderince, Mee lis'teki yetki kanunlarınm geniş halk yığmlarmı ilgilendiren bir yön taşunadıklannın öne sürüldü ğünü hatırlatması üzerine şöyle demiştir: (Devamı Sa. 7. Sü 6 da) 1 V I * i 1 i İ « 1 i PROF. AKSOY «ANAYASA MAHKEMESİ ANAYASAYA AYKIRI İSTİSNALARIN GEÇERSİZLİĞİNİ İLÂN ETTİ DEDİ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Kurucu Meclis Anayasa Komisyonu sözcusü, Tıirk Hukuk Kurumu Başkanı Prof. Muammer Aksoy, Anaj'asa Mahkeme sının af yasasının 5. macfdesimn (a) fıkrasını iptali ile ilgili e!eş tır:lere cevap vermls ve «Mıllî irade asla zedelenmis olamaz» demiştir. (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) ABD Başkan yardımcısı Ford'a suikast düzenlendiği iddia ediliyor DALLAS ABD CumhurbftSkanı Yardımcısı Gerald Ford'un dün otomobille Dallas'ta havaala nına giderken, kendısine eşlik eden bir polis arabasının kelebek camının bir patlama sonucunda kırılması üzerine ortaya sürülen Başkan Yardımcısına bir suikast teşebbüsUnde bulunulduğu yolundak! haberler açıklığa kavuşmamıştır. Dallas polisi yaptığı açıklamada, Pord'a eşlik eden bir polis arabasımn camının sıcaktan ya da yoldan sıçrayan bır taş sonucunda kınldığını bildirmişler ve bu konuda sorusturmaya başla(Devamı h». 7» Sü. i de) TİFFANY JONES Tatlı manken, «ÇİFTE DERT» adlı yeni öyküsüyle Bugün tekrar 4. sayfamızda Anayaaa Mahkemeslnla, af yaaasının S lnd maddeslnln (a) bendini İptal •tmesl llo flklr cuçlulan ozgürlukl*rlne kavuşuyor. Bamn SÜLETMAN BET VE ŞÜREKÂSININ HUKUKLA TANIŞMALARININ RESMtDİR... NADİR NADİ