Katalog

CUMHURÎYET 2 Temmuz 1974 40 YIL ÖNCE CUMHURİYET 2.7.1935 ÎLK HAL DÜ\ AÇILDI. ta. yoğurt, so£an, llmon stlbl ra»lzemenln de satış yerlerl bulun ması gerekmektedlr. Bir de buranın darlığı dikkate allnlrsa. pek büyük blr hususun henüe halle dllmemlş olduğu kolaylıkla anlaşılır. Çünkü Hâlde malzemeler ancaS yirml küıe alp.csk şekllde yapılmıştır. Halbukl en ufak blr kabzımnlın blle günlülc «atışı bu mlktann k»t kat üstündedlr. 9 Japonya'da, Tokyo jakınlannda blr su baskınınd» 90 kltl ölmüş, 70 klşl yaralanmıı ve 1700 e» yıkılmiîtır. Büyük tehlike: Çevre kirlenmesi Son yıllarda ulusları, Szellikle gelişmiş ulusları düşündüren başlıca sorunlardan biri hiç şüphesiz çevre kirlenmesidır. Sanayileşme ve kentleşmeyle birlikte ortaya çıkan çevresel sorunlar arasında geniş yer alan çevre kirlenmesi gerçekte, yüzyıllar boyu karçılığı odenmemiş kııllanmanın, birikmij bir bedelinden başka bir şey değildir. Bilineceği gibi doğa kentfi kendisini temizleme yeteneğine sahiptir. Havaya salınan rehirli bir gaz kısa süre sonra zehirleyici etkisini yitirmekte, akarsuya döküîen pislik nehrin aşağı keşimlerinde ortadan kalk makta ya da toprağa gömülen çöp zamanla toprağın genel görünümünü kazanabilmektedir. Ancak doğanın bu yeteneği belirli bir kapasiteyle sınırlıdır. Bu sınırın ötesindeki kirlilik do ga tarafından temizlenmek bir yana, doğayı yok edıci etki gos termektedir. Oysa irvsanlar ve bunların ürünü olan isletmeler yüzyıllar boyu doğayı bir dış ta»arruf kaynağı olarak görmüs ler ve artıklarını bir bedel ödemekshin doğaya (îökmekten kaçınmamışlardlr. Ancak doğa simdi cÇevre kirlenmesi» adı altında bu birikmiş bedeli istemektedir. Hem de insanlı£ı tehdit eden silâhıyle... Nuri ÖZDENtZ bu değlsik kaynakların yarattıkları sorunların etkin ve çözüm yolları da başka başkadır. ruh uzmanlan gürültü ve dog» görünümünun sekıl değiştirmesıni ruh?al bozukiuklara nedîn rüldügü gibi çe\Te kirlenmesirüldüğü gibi çevre kirlenmesinın insan sağlığı üzerinde etkileri oldukça ürkütücudür. Ancak İnsanların dikkatini çeken en büyük niteliği ise öz*llikle gelişmiş ülkelerin uğra.jısıyia ekonomik etkileri üzerinde yoğunlaşmaktadır. Çevre kir lenmesinin ulusları düşündüren en büyük yönü belki de saîlık etki^inden çok ekonomik etkisidir. Çevre kirlenmesinin önüne gpçmek için çeşitli uluslardan bilim adamları yoğun çalışma içine girmislerdir Hava kirlenmf«ı için bacalara konacak filtreler, ısıtmada duman = ız yakıtlann araştırılması, çöplerin yakılması. artıklardan sanayide yeniden yararlanılma yöntemleri, motorlu araçların eksozlarından çıkan gazın yeniden motora verilerek yakılma B»Iedljenln yaptırd:ğı ve etraflnd» uzun blr süredtr dedikodular. tartışmalar yapılan yeni Ker»«tecll#r Halt, dürı sabah merasimle açıldı. Her şeyden önce HA1, »ehrın saglığı bskımından büyük blr derrim sayıhr. Ama, bu ancak şehrin toptan yaş meyve •atış ihtlyacmı ksrşılamaktan ö teye gldemez blr haldedir. Halbııkl şehrimlzln bir de yaş scbze satısı konuau vardır ki. bu eskiden oldujhı glbl kalmış bıılunuyor. Tanl sebze sgtışı Halln bahçesinde kı«men de Hal arsasmda yapılacaktır. Bunların dışında yumıır Kirlenmenin kaynağı însanllğı kara kara düşünmeğe yönelten çevre kirlenmesinin kaynağı nedir? Bu sor.ınun kaynaâı şüphesiz toplumu oluşturan fert ve kurumların tümüdür. Ancak bu geniş fiziksel kaynağı soyutlayanlara göre kirlenmenin kaynağı iki ana grupta toplanmaktadır. Birincisi kalkınmıslık, diğeri kalkmmamışlık. Kalkmmış ülkelerde çevre kirlenmesinin en geniş yerini üretim ve tüketim ikili'i almaktadır. Fazla üretim, fazla tüketim bir yanda d'oğ.ı kaynaklarını tüketirken diğer yanda kirletmektedir. Oysa kal kınamamış ülkelerde çevre kirlenmesinin başlıca kaynağını fakirlik oluşturmaktadır. Yanlış yerleşim, bozuk konut şartları, kanalizasyon şebekelerinden yoksunluk ve çöplerin nakledilmemesi gibi. Doğaldır ki Kirlenmenin etkileri Çevre kirlenmesinin etkm en geniş görünümüyle in?anh;;ı yok edecek biçimdedir. Çeşüli bilim adamlarının deylşleriyle eğer yeryüzündeki tüm uluslar Amerika Birleşik Devletlerindeki tüketim cfüzeyine ulaşırlarsa insanların yaşama'i için gerekli oksijen doğada tükenecektir. Bunun yanında zamanla in.=anların gıdasını sağlayan diğer canlılar da tükenmeye başlayacaktır. Denizlerin kirlenmesiyle balık nesli tüken meye başlamıştır bile. Hava kirlenmesinin irvjan üzerir.de çeşitli hastalıkiara yol açtıjı bilim adamlarınca kanıtlanmaktadır. Karaların kirlenmesinde gürültüden doğan sağlık bozukluklan ise çoktan ispatlanmıştır. Akciğer kanserinin nedenini kirli havaya bağlayaıı bilim adamları çoktur. Sinir, Nasıl önlenir? BULMACA 123456789 yapısını »e organlarının blrblrle rlyle olan Ugllerlnl lnceleyen bl lim. Yl'KARIPAN ASAĞIYA: 1 Cermen veya Lâtin ırklarının birinden olan klmse Ttirlü madenlerden yapılmış lnce ye U zun nesne. 2 Yollarının rejra geçltlerlnin çoklugu ve kansıklığı dolayıslyle lçinden kolay koUy çıkılmayan yer. 3 Dln törenlerlnde kıymık kıymık yakılan ve yanarken güzel koku reren btr a gaç Lüferln büyüğüne verllen lslm. 4 Tersl etrafmı kusat anlammda blr söz Ev. yurt anlamında bir KÖZ (e.ikl dll). 5 Takım. kol. 6 Haflf ıslaklık Tersi ac olmayan. 7 Osmanlılarda lâle devrlnde lsyan eden blr grubım ele basısının lsmi. 8 Ter El yeteneklerl olağanüstu lşlerl başaracak, pek önemll ve aa«ırtacak aeyler yaratacak kadar Ustun olan kimse (eskl dll). Blr meyva. 9 Tersl bir şeyln en ilerislne Terllen j Isim Yurdumuzun önemll bakır | yataklannın bulundugu blr yer. DUnkU bulmacanın çörtimtt SOLDAN 8AĞA: 1 Yaranmak. 2 Üzülmek. 3 Zayt Lod». 4 »C troK. 5 3ebnem. 7 Marv 8 Ey Ptvasa. 9 Lâf Oafll. Yl'KARIDAN A8AĞIYA: 1 Yüzleamek. 2 Aza, Reaya. 3 Ruya Br. 4 Allcenap. 5 nM eşlO. S Mel tem yA. 7 Akort Kaf. 8 Doku Sl. 9 Maki 8»1. çok »ınal Işletmeleri p yöntemlerinin »raştınlması bu na almaktadır. Bir başka götür çalışmalardan örneklerdir. rüş ise tümüyle piyasa meRaAncak tüm bu uğraşılar şimnizmasına dayanmakta konjonk dilik sadece bireysel kalmakta türel şartların çevre kirlenmeya da işletmeler arasındaki resini kendi kendıne ortarian kalkabetten doğmaktadır. Tüm dıracağını öne sürmektedir' Bu ugraşılara rağmen yasal tedkonuda verilen örnekleme petbirler uluslarda yeterli düzeye rol fiyatlarındaki artışın dah» ulaşamamıştır. az petrol kullanılmasına yol aTeorisyenlerin çevre kirl rv çacağı ve bu yolla doğa kirlenmesinin önüne geçilmesindeki önerileri çok çeşitlidir. Bir kıs mesinin daha az olacağı yolundadır ki bu örnekleme tüm domı önerilerini bireysel iradeye ğa kaynakları için genelleşti* dayandırmaktarfırlar. Bu iyimrilmektedir. ser görü.şü savunanlara göre Tüm bu önerilerden çıkarılan eğer herkes çevre kirlenmesi ortak görüş ise çevre kirlenmekonusur.da kendi sorumluluğusinin ancak üretim ve tüketlnu taşırsa sorun kendiliğinden min kısılmasıyla sağlanacağl yoortadan kalkar. Yaşal tedbirlelunrfadır. Bu görüş altında çevri önerenlerin başında çevreyi re kirlenmesınde en büyük sokirletenlerin versiiendirilmesi rumuluk da başta gelişmiş ülEelmektedir. Bu görüşe göre başta sanayi işletmeleri saptakelere düşmektedir. Az geli?nacak standartlara göre çevmiş ya da geüşmekte olan ülkereyi kirlettiklerı oranda vprpi ler :çin sorun doğanın kendi ödemelidirler. Bir başka görüş kendini temizleme sınırına kszarar verenın zararı, zarar verdar sanayiini mümkıin olduju Gİ£ine ödemesi biçimindedir ki kariar planıl bir biçimde ülke bu görüs yine yargı organlanna çHpında yaymaktır. Sınırı aş»n geniş görevler yüklemektedir. düzeydeki yoğunlaşmaları d» Çevreyi az kirletenlerin örfülbu görüş içinde yaygınlastirlendirilmesi yöntemi ise daha maktır. KARALARIN KİRLENMESİ Karalann kirlenmesine ba?lıca neden Üretim re tüketim artıklan gösterilnıektedir. Bir yanda fabrikalar ürctımlerinden artr.n döküntülcri boş alanlara dökerken diger yarKİa tüketimden doğan artıklar yok edilmelerindeki vüksek maliyetler nedeniyle ço£u kez do*aya bırakılmaktadır Ancak Koklü olmayp.n bu çözum sorun'un bıçım değiştirerek ıns<ır, saglj'ını tehdit etmesine yol açmaktadır. Yakın zamana taaar Jstanbulda şehir içlerine yada denız kenarına döküıerj cop için Belediyece şehir dışında yeni alanlar satın aıınmıştır. Ancak bu çözüm de ilgililerce kısa vadeli olarak niteıendıriımektedir. Dijer taraftan İstanbul'da tanesi vaklaşık 3,5 milyon liraya mal olan 1 çöp yr.kma lınnı kurulmu^tur. Bu araaa Izmıı'de 4 çöpten gtibre yapma yolunda çalışmalar deneıımiîi ancak viiksek maliyeUer ve düşük kaliteli üretim nectenivle bu denemeler olumlu sonuc vermemiştir. Başta 15 kuruştan oiy&saya sürülen bu tür gübre düşük kalitesi nedeniyle alıcı bu!amavınca bir kuruş kadar düşürülmüştür. 6u fiyat <se masrafların ancak yiizde 3,5 kadannı karşılayabilmektedir Öte yandr.n çöplerin çukura gömüımesi yöntemı daha ucu2 görülmekte ancak bu kez artıkların bayka bir deyişle kaynakların yeniden kullanılması mümkün olamamaktadır. Örneitın yapılan bir hesaplamaya göre. Ankara'nın Oir yııliK çöptinün bir kenan 60 metre olan küp şeklındeki bir çukura sığabiiecek hacimde olduğu ve 3 milyon lira masraf gprektırdiği saptanmıştır. Ancak çöpler arasında bulunan değerli madenlerin kullanılmaması sakıncası yüzünden bu tiir yok etmeye itibar gösterilmemektedir. SOLDAN SAĞA: 1 Kadmla erkeğln. llerl gitttiyerek aşılcta^Uk ctmeler! Oemllerde pervane kanadmın uzunluguna verllen lstm. 2 Uçak geml sfylerl pek uzakca lken haber TermeSe yarayan aygıt Ceylan (eıkl dll). 3 Tersl blr harîin okunuşu Doğramacılıkta kereste olarık kullanılaa ve b&stınlmış talaa re yongadan lbaret olan tahta. 4 Tersl öç alma duygusu K»pı, pencere glbi ycrlere asüan 6rtü. 5 Blr maden Tersl fi«ikte blr kanun. 6 Tersl at tımarında kullenılan lnce gebre Tersl yer yuvarlağının kendl ek »enl etrafında bir ]se« dönmeslyle Iteçen zaman. 7 Tersl blr feleefe düşünürü Davaları gönoe lşt. 8 ttalya'da blr yanardag ş«n. töbret. 9 Kayvan ve bltkllerln ^ hAUYU 14 00 14.15 14.30 14.45 15 00 36.05 15.20 15.35 1900 1645 1700 17 05 17 20 17.35 19.00 19 30 1945 20 00 20 15 20.30 21 00 21.15 21 30 21.45 22.20 22.45 23.00 2330 24 00 00 55 01 00 N. Korutürk orkestrMi Metln Brydrek'ten tUrkUlnr Şan sololarl Saz eserlerl Haberler Çocuk b&hçeal Türküler Ritm ve melodl Ekrem Kongardan »»rkılar Yaşar Topçam'dan türküler Haberler Oünden ırUne Çav saatl Mediha 8en Sancakoglu'dan Barkılnr » .« " • •• • "' • İSTA NB UL 05 55 Açılıs ve program M.OO Haberler 06.05 Günaydın 07.00 Kdye haberler 07 05 Sabah müzlgt 07 30 Haberler 07.40 Oünün prograrnlan 07 45 TUrkuler geçldl 08 00 Çevremlzde bugün 08.10 Mlnyatür müzlk 08.30 Beraber ve aolo sarkıltr 09.00 Slzln lçin 09.15 Hayatin' telnden 09 30 Yavuz Tapucu'duı türküler 09 45 Bei plâk Bef melodl 1000 Haberler 1005 Arkası yarın 10.25 Mefharet Yıidınm'dan şarkılar 10.40 Türküler re O. havalan Dlskoteğimizden aeçmeler 11.20 Serap Mutlu Akbulut ve Burhan Dlkenclk'tc şarkılar 11.40 MUzlk demetl 1200 Haberler 12.10 tnct Çayırh'dan çarkılar 12.30 Darvaa ve arkadaşları 1245 Baksen OUnaydın'dan türküler 13.00 Haberler 13.15 Haflf müzlk U. „ Eminönü nhtımında istim salan vapurların şehri ne hale soktuğu yukardaki fotoğrafta gayet güzel görülüyor. „,,,„ J Çevre kirlenmesine karşı ekonomik savaş Çevre kirlenmesi insanları sağ Yanı çevre kirlenmesi sürdükçe lık şartları yanmda ekonomik insanlar gereksiz yere ek ücretbiçimde de etkılemektedir. Örne ler ödeyecektir. O halde ilk akla getecek'yöl çevrenin temizlengiı. kirli hava yüzünden elbıselerin sık sık temızlenmesi gereğı. meşyju;. Ancak..bu öneri de ınabina yüzlerinin sık sık boyanma Hyetlerın onünegeçmek için yeterli değildir. Temizleme için sı rereği, işgücü kaybı ınsanlara bir maliyet yüklemektedir. Bu önce bir plânlama gerekecektir. Bu ise hıç de umuldugu kadar nun yanında denizin kirlenmesi yüzünden insanlar temız bir plâ küçük rakam olamaz. Örneğın ja ulaşmak için daha uzun yol Amerika Birleşik Devletlerinde çevre kirlenmesinin önüne jjeçlar katetmek gereğini duymakmek Uzere danışmanlık ve plantadır. Ya da yıkanan çamaşırı güneşte kurutmak varken kirli lama gideeri olarak 1973 yılında tam 861.5 milyon dolar harcahava yüzünden kurutma makinemıştır. Öte yandan Istanbulda lerıne avuçla para odenmektekurulan 14 çöp yakma fırını ıçın dir Veya denız kirlenmesınde balık nesli tükenmekte oldugun yaklaşık 19 milyon lira harcanmıştır. İzmir'in kanalizasyon sodan balık fiyatları yükselmekte rununun çözümü için 4 5 milinsanlar balık j'iyebilmek için yar lira gerektiği hesaplanmakdaha fazla para ödemektedr. Su kirlenmesinin en büyük Hava kirlenmesi, havanm Gelir kaynağı olma nıtelığine kaynağını kanalizasyonlar okendi kendini temizleyebilece rağmen çevre kirlenmesi ister luşturmaktadır. Denize yada istemez işletmeler için de sorun ğinden çok duman ve zehirli nehre dökülen kanalizasyon Ancak bu denli geniş sorunun bir yanda insan sağlığını tehortaya çıkmasından yaran olan olma yoluna gitmektedır. Yasal gazla yoğunlaşması ar.lamını tedbirlerle çevreyi kirleten ışletdit ederken, diğer yanda su lar da yok değildir. Yukarıda taşımaktadır. Fabrika baca ürünleri için oksijen kaybma verilen örnekte kirli hava yüzün melerüı bu artıklarını gıderme larından, kalorifer borulann şartlarının getirilmesı işletme yol açmaktadır. Bu kaynağın den elbiselerin sık sık temizienmasraflarını arttıracak ve beiki dan çıkan duman, motorlu büvüklüğünü göstermek için me gereği ya da kurutma made rekabet şartları nedenıyle ışsadece Ankara'da kanalizasaraçlann havaya bıraktıklan koneleri kullamlması çeşitü saletmelerin kârlarını azaltabileyon uzunluğunun 800 kilonayi kollan için iş kaynağı gözehirli gazlar hava kirlenmecektır. Bu nedenle gelişmiş ülmetreye yaklaştığını söylerünümündedir. Temiz plâj için sinin başlıca kaynağını oluşkeler düzenledıklerl uluslararası mek yeterli olacaktır. Sulauzun mesafeler katetme gereği turmaktadır. Bu arada ulusbır konferansla bu sorunu kenrın kirlenmesinde diğer bır taşıt yapımcıları, yakıt satıcılan dı açılanndan giderme yolunu lararası istatistikler Ankarakaynak deniz araçlandır. Geiçin birer gelir kaynağıdır. Dığer denemişlerdir. Uluslararası Stokmilerüı sadece Akdeniz'e dök nın Avrupa'da en kirli havaholm Çevre Sorunlan Konferantükleri yakıt artıklan yıllık ya sahip olduğunu göstermek sında gelişmiş ülkeler çevre Kır300 bin ton olarak tahmin etedir. Uzmanlar Ankarada lenmesinin giderilmesi yolundadilmektedır. Denize atılan kj tedbırlerin tüm uluslarda aykış aylannda başgösteren kir çöpler ise bir başka su kirle nı anda alınmasını istemişlerdir. ticisidir. Atılan organik artık li havanın insan sağlığı için Konuyla ılgıli çevrelerin ıfadelar suda çürümeleri sırasınyaşanmaz düzeye vardığını sine göre gelişmiş ülkelerin bu da suyun oksijenini yitirmekIddia etmektedirler. Diğer davranışlannın ardında oazar te bu nedenle sudaki canlıla ÜlJcemizde su ve su ürünlennin sı Halıç'tekı gemi sejkme işletme ne ait olmak üzere artıklarını teyanda istatistikler Türkiyekaybetme endişesı yatmaktadır rın yaşamasım güçloştırmek korunması çok yakm tarihlere lerinin Istanbul dışına çıkartıl mizleme zorunluluğıı getirilmişGerçekten önle>ici tedbirler satedir. nin sadece sanayi bölgeleri kadar 19. yüzyıldan kalma yasa masını öngören kararda görüle tir. Bu hükmün uygulama yetedece gelişmiş ülkelerde alınırsa ele ahndığında dünya ortalaAncak bütün bunların yılarla yürütülmüstür. Yeni Su bilmiştir. Ancak ılgililer çıkartı neğinin az olduğunu öne süren mamul fiyatları artacak ve tednında suların en büyük kirle Ürünleri yasası 1971 yılında çı lan yasayı da yetersiz ve uygula ılgililer bu yolla doğacak maliyet masma göre hava kirliliğınbiri almayan ülkelere satacakticisi olarak sanayi suçlankartılabilmiş ancak kanuna bag ma esnekliğı oimadığı şeklinde artışlarımn da tüketicilere ^ k de üçüncü sırayı aldığmı gös ları mal olanaklan zorlaşacakmaktadır. Halıç ve İzmit lı tüzük kanunun 6 ay süre ta nitelemişlerdir. Gerçekten kanu leneceğini belirtmişlerdir. Ayrıtır. Tedbirler her ülkede aynı termektedir. Bu istatistiklerKörıezi ile Izmir kıyılarında nımasına rağmen ancak 2 yılı aş nun ceza hükümlerini gösteren ca başta SEKA olmak üzere biranda aynı biçimde alınırsa böydp belirtildiğine göre metrebalık neslinin azalmasına nekın süre sonunda yayımlanabil maddesine göre denizi kirleten ve çok iktisadi devlet teşekkülünün le bir sorun ortaya çıkmayacakden olarak sanayi artıklan miştir. Başka bir deyişle 19. yüz su ürünlerinin yaşamasım zorlaş «Balık yumurtalarımn yaşamasıküp/miligram olarak kükürt tır. Ancak yapılan ekonomik hegösterilmektedır. Benzer biyıl yasaları 1973 yılı Haziran ayı tıranlara 50 lira ile 500 lira aıası nı önleyici artık çıkaran sanayi saplamalar bu yolla ABD'nin dış mıktan lsviçre'de 0,50, ABD' çimde sanayiden doğan deniz sonuna dek uygulamasını sürdür ceza öngörülmektedir. Sanayi iş deniz kenanna kurulamaz» hükkirlenmesine gelişmiş ülkeler letmaleri için bu miktar 500 ile 5 müne aykın olduklarını öne sü ticaret dengesinin binde 69 ora de 0,36, Türkiye'de ise 0,30' müştür. nında gelişeceğini diğer tüm ülörnek verilmektedir. Bu ör1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu bin lira arasıdır. Tüzükte yer ren ilgili çevreler yasalann yodur. Dünya ortalaması ise keler için negatif sonuç verecenekler arasında Ren nehri ise 1971 yılında çıkartlldığı halde alan ve geçtiğimiz yıl yürürlüğe ğunlaşmış sanayinin dağıtılması ğinı göstermiştir. Ayrıca bu uy C,25 düzeyinde kalmaktadır. yer almaktadır. Ren nehri uygulama örneklerine ancak için giren bir başka hükme göre ise ve yenilerinin bu esasa uygun ku gtılama sanayi malları ithal eden Ancak diğer ülkeler bütünü Basel şehrinde bir metre kü de bulunduğumuz yıl rastlanabil denizi kirleten işletmelere 3 ile 5 rulmasım sağlayıcı biçimde deülkelerin dış tıcaret hadleri açıbünde 15 ünite kirlilik taşır üzerinde ele alındığı halde miştir. Bu örnefin ilk uygulama yıl arasında masraflan kendileri ğiştirilmesini istemişlerdir. sından da aleyhine sonuç doğuken Strasburg'da 2 bin, RoTürkiyenin sadece sanayi böl racaktır. terdam'da birbuçuk milyon geleri ele alınarak incelenünite kirlilığe ulaşmaktadır. Bu nedenle ekonomistler her miştir. Bu göstergeler diğer Bu örneğin tfadesi bir yanda ülkede tedbırlerin ülke şartlarıbazı ülkeler için şöyledir: sanayinin su kirlenmesine et na göre değişik biçimde ele alınkisini diğer tarafta kirliliğin Finlandıya 0^5, Romanya masını. gelişmekte olan ülkelerin ülkeler arasındaki ihracuu «anayılerinı yaygınlaştirmakla 0,25. Hollanda 0^7. göstermektedir. sorunu uzun vâde için geciktirebüeceklerini öne sürmektedirler. Ülkemizde son bir kararla HaÇöp konusunda yapılan istatis mis ülkelerde bu rakamlar çok Çöp analizine göre ülkemizde orliçteki gemı sökme işletmelençıkmaktadır. ganik artıkların payı tüm toplatikler ülkelere göre doğaya dö yüksek düzeylere nin Istanbul dışına çıkartılma Amerika Birleşik Devletlerinde nan çöp arasında yüzde 66,6 ol sı için süre tanınması bu görükülen çöp, nitelik ve nicelik bamaktadır. Bunu yüzde 55,3 ile kımından farklılıklar göstermek kışi başı yıllık çöp miktarı bir şün uygulaması olmuştur. tona yaklaşmaktadır. Bu rakamkağıt, naylon ve bez, yüzde 18.6 tedir. lar arasındaki farklılığa bir yan ile kemik, taş, yüzde 8 ile cam, İstatistiklere göre istanbul'da bir yılda toplanan çöp 500 bin da farkh tüketim düzeyi diğer ta seramik ve yüzde 1,3 ile metal arrafta ülkemizde maden, cam gibi tıkları iz'emektedir. ton kadar olmakta bu rakam • Eski Romalılann ıskeletlen çeşitli artıkların çöpe atılmadan Ansarada 300 bin ton civarında Aynı analiz ABD için ise şöygerçekleşmektedir. Başka bir de alıcı bulabilmesi yol açmaktadır. ledir. Yüzde 46 kâğıt, yüzde 12 üzerinde yapılaiı ıncelEmeıerde Çöplerin nicelik analizleri de yişle Türkiyede büyük kentlerde organik artıklar, yüzde 10 taş, ktırşun tuzların3 raatlanm:ştır yıllık kişi başına çöp 70 • 75 kı ülkemizde toplanan çöpler ara toprak. yüzde 10 cam, seramik, (eliştirilen araşt:rmslar boya logram olmakta küçük kentlerde sında en geniş yer; yemek, sebze yüzde 8 metaller, yüzde 7 tahta imalinde kullarulan kurşun oksıve ekmek gibi organik artıkların bu rakam daha düşük düzeyde eşya. yüzde 4 plâstik, deri, lâstik, dın o devivrlerde kurşunun hayvan gübresi içinde 30 yıl kadaı göstermektedir. kalmaktadır. Öte yandan geliş oiuşturduğunu yüzde 3 tskstil. saklanarak elde edildiğini, bulunan cesetlerin nu ^azoan etkilen niklerini göstermi;tır • 1*. yüzyıl oaşında kömür ya kan bir Londraıi ınsanlan zehirl:jor gerekçesiyle idam edilmis Çevrp kirlenmesinin aşın tüketicılikten ancak yine ülkede sara\i devnUeniz kirlenmesinin artması Türki5'e'de mi kömür sayesinae oaşlayabiıdofdugunu gören ve insanların mutluluğunu son yıllarda bir çok balık neslinin azalmasımiştir. Kömür dumanının insar na ve fiyatlarının yükselmesine yolaçmıştır. öngören bir kısım ekonomistler açtıkları kamlar üzermdeki etkisı ise bugün Kir zamanlar fakir yemeği olarak nitelenen panyayla eelismiş ülkeleri daha az üretim ve lıâlâ sürmektedır. palamut, torik artık lokantalann pahalı yetüketime çağırmaktadırlar. Bu konuda İsveç• Cleveland'da Cuyahoga Nehmekler listesine girmiştir. Balık neslinin azalli ekonomistler sloganlannda («Gayri Safi Mil n 1969 yılında inıııâK eımiş. ık. masında trol. dinamit ve kumcular yanında li Hasıla» değil «Gayri Safi Milli Mutluluk») kcprü hasar görmüştür. Nehrin en büyük nedenin deniz kirlenmesi olduğunu infilâkine etrafındaki tabrikalarterimlerini kullanmaktadırlar. Bu ekonomistöne süren Istanbul Balık Mustahsilleri Koodan atılan yanıcı artıkların yol lerin açıklamalarına göre ekonominin görevı peratifi Müşaviri Kemal Yarar «Marmara araçtığı saptanmıştır. Ülkemizde de tık bahkiar için vaşanmaz bir mahal oldu» deinsanın istemlerini dolayısıy'3 mutluluklannı benzer olay denizde başlayan yan mistir saglamaktır. Diğer tarafta insanların tstemleri gınla Kadıköy iskelesınüı yanma Yarar, palamut. torik. uskumru, kılıç, sarsınırsızdır. O halde bu sonsuz istemin sonsusı olmuştur. dalya ve kolyos cinsi balıkların yok denecek za dek karşılanma çabalan çevre kirlenmesi• ABD'de suların 1491 yıhnkadar azaldtğını yasalar gereğince uygulandıni de her geçen gün arttıracak ve sonunda indaki berraklıgına ula^maîi için gı takdirde eh geç 5 yıl sonra Marmaramn 305 milyar dolara ihtiyaç olduğu sa.ilan mutsuz kılacaktır. O halde ekonomi, Türkiye'nin balık merkezi haline gelebileceğini hesaplanmıştır. Türkiye'de Hagelismeye bir yerde «Dur» diyebilmelidir. rciylemiştir. lic'in temizlenmesi için 2 milyar lira gerekmektedir. Kıyılar hergün atılan çeşitli artıklarla çöplük haline gelıyoı tadır. Görüldügü gibi çevre kirlenmesi varlıgı halinde de giderilmesı halinde de insanlara ek gıderler ekleyecektir. t e k çıkar yol ise ilgililerin ifadesiyle üretim tüketim'ikilisiriin azaltılmasıdır. açıdan çevrenin temizlenmesı uğraşıları yine sermaye için yelir, issizler için istıhdam kayBağı göriiBümündedır. ıı.oo Haberler Nusret Ereöü'den sarkılaj Müzlkll daklkalar R a n n Tunç'tan tUrküler Blr Türk besteciat Meydan faalı Haberler Oünler Kısalsa da Can Etill'dan türkuler Ülkelerin ekonomik savaşı Hava Kirlenmesi Sularm kirlenmesi Kârhsı kim? Lied saati Blr konugumus »ar Haberler Anılarda kalan müzlk Radyo Oda orkestrası Gece lçln müzlk Haberler Program ve kapa.ni> TV'DE 18.32 18.33 18.56 BUGÜN 19.18 AÇILIŞ VE PROGRAM FİLM K L T t S l J Küçük seyirciler için Mehtap Abla'nın sunduğu programda, Tonton Ayı ve çizgl film y e r alıyor. BtR SOLİST P r o g r a m d a Istanbul Radyosu T ü r k Halk Müziği sanatS ü a n n d a n «ŞAHİN GÜLTEKİN» solıst olarak katılıyor. Sanatçmın sunacağı t ü r k ü l e r : Dcsti d o l d u r d u m çaydan. Suda balık oynuyor. Arpa buğday çeç olur. E l m a y ı t o p t o p yapalım. B e n giderim oduna. Kaçma güzel kaçma. AÇIK O T U R I M ö z e l Tiyatro ve S o r u n l a n konulu bir 8çık o t u r u m sunuluyor. Rıdvan Congür'ün yonettiği açık o t u r u m a , Dll ve Tarih Coğrafya FaküJtesi Kürsüsü ProJesörü Sevda Şener, tiyatro yönetmeni Yılmaz Onay, sanatçı Zeliha Berksoy A k t u n a ve yonetmerk sanatçı Genco Erkal katılıy&c. HAVA DURUMU BIRÇOK IKTİSADI DEVLETTEŞEKKÜLÜ YASAYA AYKIRI 19.56 20.00 HABERI.ER( (Ülkü Kuranel E r k a n Oyal) 26.36 ÇAĞI BE'.GELEYEXLER Programda, 1906da P r u s y a ' d a doğan ve 1935de Amerlk a y a göç eden ünlü fotoğvafçı Eiservstaid'et'den söz ediliyor. Eisenstaidet, tarih ve haber fotoğralçüığında isım yapmış bir sanatçıdır. 20.35 ISTANBUL FESTIVALİNDEN TÜHKİYE'ÜE ÇÖPLEHIN ÇOĞUNLUĞU YEMEK VE SEBZE ARTIKLAK1 Kısa Kısa 20.58 TELEVİZYONDA SİNEMA Yonetmenliğinı Sırrı Gültekin'in yaptığı ve başrollerini Zeynep Aksu ve İzzet Günay'ın oynadıkları «KARADUTUM» adlı kordelâ yayınlanacak. Filmin konusu kısaca şöyle: Bir trafik kazası sonucu anne ve babasını kaybeden küçük çocuk, ka,Ta yerinde bir çingene kadın, tarafından bulunarak kaçırılır. Çingene kadın küçük çocuğu büyütür ve onu şarkıcı yapar. Bir süre sonra bir gençle tanışan şarkıcı, birbirlerini sevdiklerini anlayarak evlenmeye karar verirler. Ancak yaşantılarının farkh olması nedeniyle gencin ailesi bu evliliğe olumlu cevap vermez. 22.33 HAFtF BATI MÜZİĞİ Yüksel Kolcu; Selçuk Sun yönetimindeki televizyon Orkestrası eşliğinde üç Ingılizce parça sunacak. İlk olarak My Funny Valantine. daha sonra Fly me to moon ve son olarak I love Paris. Program Orkestrasının sunacağı Moain adlı enstrürr.antal parça ile sona erlyor. 22.50 HA3ERLER 'Ülkü Kuranel) 23.05 PROGRAM VE KAPANIŞ GSMH değil GSMM Babk nesli azalıyor