Katalog

CUMHURÎYET 12 Şubat 1974 ;T£,AKllM KAIANJLAM 2AFEIÎ. ı5fc ( B Î, $U (APöMUM tf NİİMEUÎk fFJANRîNİ tfÎHA^ T tf N VlKTııJ. / uı, KAPÂT£(|NİN " PAMA^LAÎÜMI7DAICIKANI YlKTf. A Toz Duman Içinde TALİP APAYDIN 141 tyl davramyor de<Iiler. Ne bJlellm böyle yapacaklannı? Allahsızlar! Elleri bögründe, çaresizdiler. Kadını Bilâl'in yanına götürdüler. Yerds perisan yatıyor görünce daha çok bağırmağa, aglamağa başladı. Amanım, öldürmüşler herifimi! Can kurtaran yok tnuu? Müslümanlaarl Askerler güldüler: Kemal Paşayı çağır, Ketnal Paşayı. Simdi sen daha beter olacaksm. Söyle bu kocana, nerde olduklarım söylesin Bilâl ıkılıyordu. Hıçbir şey söyleyecek durumda değildi. Ayaklanm kırruldatamıyordu. Yüzünü buruşturarak doğrulmaya çalıştı. Komulan yanlanna geldi: Nasıl söyleyecek misin? Yoksaa... askerterünl salarım karuun üstüne. Hem de göjriinün önünde. Anladın mı, ha? Bilâl hıçkırarak aglamağa başladı. Hayır hayır, yapmayın... Söyle nerdeler? Bilâl yiizünü kapadı, titriyordu. Çok zor durumdaydı. Kadın çırpınıyor, yerleri tırnakhyordu. Söyle! Bak çagmyorum askerlerl. Hayır hayır... Ordalar işte, ordalar! Nerdeler? Gösterdiği yere doğru baktılar. Taam Dede tekkesini gösteriyordu. Yatırda mı? Doğru söyle, dün biz baktırdık oraya. Bilâl başını eğmlşti. Omuzları sarsılıyordu. Yiizü tarunmayacak hale gelmişti. Komutan geriye dönüp emir verdi: Çabuk bir takım hazırlayır.! Miğfer giyginler. Makinelı tüfek, havan topu. Teslim olmazlarsa havaya uçurun! Hayır hayır, oğg. Başını yumrukluyordu. Askerler onlan bırakıp uzaklastılar. Bır hazirhktır gıttt Biraz sonra tepeye yııkarı üç koldan ytirüdüler. Eteklere varınca yayıldılar Egilerek, sinerek ilerhyorlardı. Tacım Dede yatırını kuşattılar. Koylüler önce farkedemedıler. Silâhlar atılmaya başlayınca dışan fırladılar. Ne oluyordu Tacım Dedede? Damlara çıktılar. Vay başımaa!... diye bağırdı Ayşa kadın. Amanın, bizimkiler orda mı yoksa? Bağınp çağırmağa başladı. Haceli'nin kansı koşarak geldi. Ağlıyor, yîrtıvordu. Ziver hocanın gözlerl büyüdü. Kır Ali, Kadır Ağa dögünmeğe başlaaılar. Ne oluyor yavu. nedlr bu? Tacım Dedeyi kurşunluyorlar. Bu köy battı. Eyvah, eyvaah... Kadınlar. çocuklar ağlıyorlardı. Engizin Aşır evin köşesıne eğilip baktı. Sinikti, ürkekti. Gözlerl iri iri açıldı. Yüzü ağlayacak gibiydl. Hiç bir sey sövleyemedi. Donmuş gibi kaldı orada. Yunan askerleri kuşatmayı gutikçe daralttılar. Fakat şaşıyorlardı, hiç bir karşıhk gelmiyordu. Teslim oluun! Kurtulamazsınız! diye birkaç kez bagırdılar. Ses soluk yoktu. Çok kurnaz bunlar, dedı subay! îyice yaklaşacağız, sonra ateş edecekler. Hımm... Bir süre bekledi, düşündü. S&ğa sola baktı. Ateşi kesmişlerdi. Köyden yüksiien sesleri duyuyordu. Elini ağzma boru yaptı: Heey! Yatın yıktınnayın bana! Teslim olun, diye bağırdı. Gene ses gelmedi. Cevap verin, havaya uçuracagım! «Allah Allah, nasıl adam bunlar? Yoksa kimse yok mu?» Fırlayıp duvar dibine yanaştı. Ates etsinler diye bekledi, kimse ateş etmedi. îsaret ver di, askerler birden fırlayıp yatıra yanaştılar. Kapıya pencereye baktılar, kimse yoktu. Çatıda olabilirler miydi acaba? Tavana bir kurşun sıktı, cfan!» diye bir ses duyuldu. Testi kınlmıştı. Sular tahtaların arasından akmaya başladı. Önce kan zannettiler. Çekindiler blraz, onlar da ateş eder diye beklediler. Karşılık gelmedi. Subay eğilip baktı: Su, dedl. Ne anyor yukarda su? Dışan çıktılar. Birisi usulca çauya brmandı: Pöh, dedl. Kimse yok Bosuna uğrasmışız. Bır testı var burada, kmlmış. \'ay canına!.. NerCMer peki? Çevreye dağıldılar. Tepenin arkasına, derelere baktılar. Kimse yoktu. tşletmiş bu herif biai. Geriye döndüler. Köylüler dikkatle izliyorlaıdı Eonunda rahatladılar. Aysa kadın bağınp çagırmayı b ı . raktı. lvl bari, dedı. Allah sen ymrdım et işte. Buralardan gitsinler de kurtulsunlar. (DEVA.MI VAR) İSPANYA İÇ SAVAŞI Derleyen: Şevki Adalı Kral, 5 yıl önce tahttan feragat etmiş • ve ülkeden ayrılmıştı 2 spanya Parlamentosu (CorI t e s ) , Madrit'te Prado Sarayı I n ı birçok devrim hareketmin başladığı Puerta del Sol meydanına bağlayan hafıf yokuşun ortalarına diiser. Günümüz İspan ya'sında Cortes'in fazla bir afırlı ğı yoktur Pranco yönetiminin aldığı kararları onaylamaktan başka. Oysa 16 Haziran 1936'da, Cortes tarüıi toplantılarından bırini yapıyor ve bütün ülke buradan yükselen sesleri dinliyordu. Burbon krallarının sonuncusu olan 13'üncü Alfonso beş yıl bnce tahttan feragat etmiş ve ülkeden aynlmiştı. Bunu, ülkej'i bir iç savaşa sahne olmaktan kurtarmak için yaptığını şaşaalı bır şekilde ilân ederek tabii. Kralın ayrılışmdan sonra parlamenter hayat büyük canlılık kazanmıştı Ispanya'da. Ne var ki ülke 1936 yılında yeniden bir dönüm noktasma gelmiş gibi görünüyordu. Bazı gözlemcılere göre Ispanya'da parlamento son günlerini yaşiyordu. Ülkeyi saran heyecan havasının nedeni de buy du. îspanyol Katolik Partisinin (CEDA) genç lideri GU Robles o gün Cortes'te yaptığı konuş mada, karşılaşılan bunalımın yo ' • ' 1930'LARIN BAŞLARINDA, ISPANYA AVRUPA'NIN GERt KALAN KISMINDAN TAMAMEN KOPMUŞ BİR ÜLKE GORÜNÜMÜNDEYDİ. ÜLKE, AVRUPA'NIN GERİ KALAN KISMIND A MEYDANA GELEN GELİŞMELERİN YABANCISI GİBİYDİ. BU DURUM BÖYLE DEVAM ETMİYECEKTt TABtt. BÎR KAÇ YIL ÎÇtNDE ÎSPANYA ÖNEMLÎ GELÎŞMELERE SAHNE OLACAK VE 1936 YILINDA, DÜNYA KAMUOYUNUN DÎKKATÎ İSPANYA ÜZERİNDE TOPLANACAKTI. O YIL ISPANYA'DA PATLAK VEREN VE ÜÇ YIL SÜREN İÇ SAVAŞ SADECE BU ÜLKEYİ DEGÎL, AVRUPA*NIN TÜMÜNÜ, HATTA DÜNYAYI ETKÎLİYECEK VE BİR BAKBIA ÎKİNCt DÜNYA SAVAŞININ PROVASI NİTELİĞİNÎ KAZANACAKTT. İÇ SAVAŞ SIRASINDA YARIM MİLYON ÎNSAN HAYATLARINI KAYBETTİ. BAZILARI BU SAVAŞI HIRÎSTlYANLlClN DİNSİZLİĞE, FAŞİZMİN KOMÜNİZME, GERÎCİLİCİN ÎLERİCİLİĞE. DEMOKRASİNİN DIKTATÖRLÜĞE KARŞI SAVAŞI OLARAK İLÂN ETTİLER. SAVAŞIN NİTELÎĞİ ÜZEBİNDEKİ TARTIŞMALAR SAVAŞ BÎTTİKTEN SONRA DA DEVAM ETTÎ. SAVASTA BİRBİRLERİNE KARŞI ÇARPIŞIP DAHA SONRA DÜNYANIN DÖRT BİR YANINA DAĞILANLAR. KİNLERİNI VE ANILARINI DA BERABERLERİNDE TAŞIDILAR. BU ÎNSANLAR. SAVAŞI, İNANDIKLARI İDEOLOJİLERE UYGULAMA ALANI AÇMAK İÇİN ARAÇ OLARAK SEÇMİŞLERDİ. KRALCILAR, KOMÜNİSTLER, FAŞİSTLER, ANARŞİSTLER, TROÇKÎSTLER VE LİBERALLER İÇ SAVAŞ BOYUNCA UMUTLARINI YİTİRMEDİLER. OYSA BUNLARIN BÜYÜK B İ R KISMINI HAYAL KIRIKLIKLARI VE İHANETLER BEKLÎYORDU. r DAHA ÖNCE DE BELIRTÎLDİĞÎ GİBİ, İSPANYA A\ RUPA'NIN GERİ KALAN KISMINDAN TAMAMEN KOPMUŞ BİR ÜLKEYDİ VE ESKİ ÇAĞLARI YAŞİYORDU. BÖYLE BÎR ÜLKEDE. EN MODERN StLAHLARLA BİR İDEOLOJÎ SAVAŞININ PATLAK VERMESİ ÎNANILACAK ŞEY DEGİLDI. AMA. BU İNANILMAZ ŞEY OLMUŞ VE BÜTÜN DÜNYA, DOLAYLI VEYA DOGRUDAN DOĞRUYA SAVAŞIN İÇİNDE BULMUŞTU KENDİNİ. şında buiunan, Jfoadi aıalara»da örgütlenmiş ve sayıları iki milyonu aşan anarşist işçilerdi. Bu ijçiler CNT (Confederacion Naci«rıaL^el Tnbajo) isimli seneUka . içinde birleşmişler ve parlamen ' ter rejime karşı açıkça savaş 4)ân etmişlerdi. Anarşistler ne sosy»listleri, ne d« JcamünUÜeri dinJiyorlardı. Örgütlendikleri sendika, girii bir qepiijip^ gîbi, fj^lü'^t, fö», teren ve FAİ (Federacion Anar quista İberica') ismiyle anılan bir merkezden ydnetüiyor, Halk Cep hesine karşı amansız bir mücadele yürutüyordu. AnarşisÜerin gözünde sağcılarla, komünistlerin ve sosyalistlerin bir farkı yoktu. He def olarak her şeyin yıkılmasını seçmişlerdi kendilerine. Hiç bir uzlaşmayı kabul etmi yor, İspanya'nm büyük kentlerini kendileri için savaş alanları olarak kabul ediyorlardı. O 16 Haziran günü Cortes'te y« pılan ateşli konuşmalar Cumhurbaşkanı Don Manuel Azana'ya ulaştırıldığı zaman, yajlı devlet başkanı bir tepki göstermedi. İspanya'yı Parlamento ile yönetilen bir demokrasi cenneti haline getirme umutlarını yiürmi? gibiydi. Oysa umutlanan ve yeni eylemlere hazırlananlar eksik değildi îspanya'da, Cortes'in bir çıkmaz içinde bulunduğu gerçekti. Gil Robles durumun açık bir tab losunu çizmiş ve hükümeti anar?i karşısında iktidarsızlıkla suçla mıştı. Hükümet bu suçlamalan yeterînce cevaplandıramamiîü. Halk ise «iç savasın ne zaman p*t lak vereceğini» düşünüyor, çaresizlik içinde olaylann akıjını izli yordu. re, ülkeyi yÖneteh TıuHhnete olağanüstü b a n yetkjler yerilmişti. Bu yetkiler sayesinde anayasanın sagladığı özgürlüklerin ortadan kaldınlmasi, basına sansür konması ve Başbakan Santiago Casares Quiroga'nm dıktatör hahne gelmesi mümkün küın mıştı. Ote yandan anarşi ülkeyi kasıp kavurmaktaydı ve bunun önüne geçilemiyordu. Şubat ayında yapılan ve Halk Cephesinin zaferiyle sonuçlanan seçimlerden bu yana geçen dört aylık dönemde Ispanya'da 160 kilise ateşe verilmış, bir çok büyük kentte kanlı sokak çarpışmaları patlak vermiş, 269 siyasî cinayet işlenmiş, siyasi partilerin merkezlerine 69 saldırı duzenlen mişti. Gil Robles sözlerini şöyle tamamladı: «Kendimizi aldatmıyalım. Bir ülke cumhuriyet veya krallık, komünizm veya faşızmle yönetılebilir. Ancak sürekli anarçi içinde yaşamanm olanağı yoktur. Ispanya anarşi içinde yaşamağa çabalıyor. Burada bulunan bizler ise. demokrasınin cenaze töreninl izliyoruz.» Y A R I N: Seçim yapılıyor DİSİ BOND ^ l A T Z TİFFANY JONES HIFZI VELDET VELIDEDEOGLU SAGSIZ SOLSIZ Görülmemiş anarşi Gil Robles'e, Cortes'te temsilcilen bulunan diğer partilerin sozcüleri, tabii daima sorunlan kendi açılarından yorumlayarak ateşli cevaplar verdiler. Oysa Robles abartma yapmamıştı. Gerçektsn de tspanya görülmemiş bir anarşi içindeydi. Degişik siyasî görüşleri benimsemiş gruplar, kendi inançları doğrultusunda bir değışiklik yaratmak amacıyle her silâhı kullanıyor ve en kanlı eylem lere girişmekten bile kaçınmıyorlardı. Başbakan Casares Quiroga durumu kontrol edemiyordu. Şubat ayında yapılan genel seçimler iki siyasi partiler grubunun mücadelesi halinde geçmişti. Gruplardan birı Halk Cephesi, diğeri Ulusal Cephe ıdi. Liberaller, komünistler, îspanyol Sosyalıst Partısi ve diğer bazı sol gruplar Halk Cephesi içinde güç birlığine gitmişlerdi. İspanya Sosyalist Partısıni desteklıyen güçlü UGT (Union Genera de Trabajadores) sendikası, Halk Cephesinin başarısında önemli rol oynuyordu. Ulusal Cephe'de bulunan partilerden en onemlisi îspanyol Katolik Partisi idi. Aynı grupta kralcılar, faşistler ve diğer sağcı gruplar yer alıyordu. Burjuvazi, ordu ve kilise Ulusal Cephe'yi tutuyordu. Bazı liberaller ıse merkezde yer almış ve seçimlere öyle katılmışlardı. Bunlar hiç bir başarı da sağlıyamamışlardı. İspanya'nm o dönemdeki kutuplaşmasmda, merkezde yer alanlara yer olamazdı zaten. DEMOKRASI 3 HAFTADA TÜKENEN KİTAP GARTH gıZİ SABAGÖTÜZ Yakında çıkıyor Fîyatı x 15 Lîra 2. BASKI DA >ÛG1ELAÇTJ BA UISE.KJIN APAMLÛ0 SIMZDE' Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Başkanlığından ETİBANK ALÜMİNYUM TESİSLERİ GRUP BAŞKANLIĞINDAN HER KITAPCIDA BULUNUR İsteme adresi: ÇAGDAS YAYINLÂRI Cağaloglu Halkevi Sokak No. 3941 ^^^^^ Cumhuriyet 1225 Anarşistler Şubat seçimleri sonunda Halk büyük çoğunlukla liberal eğilimh cumhuriyetçilerden kuruldu. Bu hükümet işçi sınıfma dayanıyordu. Cesares Ouiroga Hükümeünin ülkeyi kontrol edememesinin bir nedeni de buydu zaten. Halk Cep hesi koalisyonu içinde bulunan ve işçilerin desteğine sahip bulu nan sosyalistlerle komünistler, ço ğu zaman hükümete karşı çıkıyor ve kendi eylemlerini sürdürüyor lardı. Ancak asıl önemli etken, bütün bu parti ve grupların dı Sivil Savunma Uzmanı Alınacaktır Akademimiz ve Akademimize bağlı kuruluşların sivil savunma hizmetlerini yürütmek üzere G.İ.H. sınıfında 3. derece kadroya bir sivil savunma uzmanı alınacaktır. İsteklilerin 20. şubat 1974 çarşamba günü mesai saati sonuna kadar Başkanlığımıza müracaatları ilân olunur. Eleman Alınacaktır * * * Grup Sekreterliği, Halkla Münasebetler ve Tanıtma Servisinde istihdam edibnek üzere 1. GRAFİKER 2. TEKNİK RESSAMLAR alınacaktır. Adaylann; a) Askerliğini yapmış, b) Dergi, broşür, afiş ve maketçilik konularında en az 3 (üç) yıl tecrübeli olmaları jarttır (Matbaa ve baskı bılgisi olanlar tercih edileeektir). Almacak elemanlar 1475 Sayılı î ş Kanunu'na göre istihdam edilecek olup, sosyal haklardan isüfade ettirileceklerdir. Ücret, yapılacak imtihan ve mülâkat sonunda tesbit edileeektir. îlgililerin, Seydişehir Alüminyum Tesisleri Grup Başkanlığı Personel Müdürlüğu'ne sahs*n müracaatları rica olunur. (Basın: 11215) 1217 t