Katalog

CUMHURÎYET 4 Aralık 1974 NEfiiii,RVKAlÂDf U ZSYK fevDiA'Ml?... Jîz 9ıü HAÜÎKAfıNft ATCNAdîTJ/M Pe(2Tifji 6uNl£fc'M ty' DAĞLAR KRALI Yazan: Edmond About 40 Issu karargâhı geçtim. Orada burada bir ikl •aralıya rastladun. Sonra odamın merdıvenlerini indim. Sular çekilmis., kenarlarda ve ağaçlarda izler bırakmıştı. Haydutlar, Kral ve Rahip, gri garip bir cismin çevresinde ayakta duruyorlardı. Biraz daha bakmca, tüylenm dıken diken oldu. Bu Vasil'di. Böyle bir cesetle karsılaşmanızı hiç bir zaman temenni etmem. Sular çekilirken, Vasil'in cesedini de çamura bulamıslardi. Iğrenç bir görüntüydü doğrusu. Düşmanca homurtuyla karşılandım. Hacı Stavros tapsarıydı ve »lnı daha da kırışmıştı. Dog ru üaerime yürüdü, sol bileğimden yakaladığı gi bi beni cesede doğru öyle bir savurdu ki, az daha kolum çıkıyordu. Bakın! Diye haykırdı. Bakın da yaptığmın görün. Cinayetinizle ne denli iftihar etseniı azdır. Bakın da, gözlerinizle bir kez daha görün suçunuzu. Alçak adam! Söylesenize daha neler yapacaksınız? Ne raman son vereceksiniz bu mas karalıklara? Sizi buraya ilk kabul ettiğim gün bir kaatil ile karsı karşıya bulunduğumu düşün memiştim hiç. Kendimi savunmak istedim. Birkaç özür cüm lesi mırıldandım. Onu ısteyerek öldürmediğimi söyledim. tnanmazlarsa, cesedi yıkamalannı, üzerinde hiç bir vuruk ya da bıçak izi olup olmadığına bakmalarını istedim. Hiç değilse, dedi Kral, tedbirsizliğinizin çok bencil olduğunu bu yüzden suçlu bulunduğunuzu itiraf edin. Tehlikede olmadığınıza, burada bir miktar fidye için tutulduğunuza göre, bunlara başvurmayabilirdiniz. Ama siz ne yaptınız? Birkaç kuruş tasarruf etmek için, ardınızda bıraktığmız bu zavallı ile ilgilenmediniz. Beni de çok yararlı ve öncmli bir yardımcıdan yoksun kılacağınızı düşünmediniz. Ve bize ihanet etmek. için nasıl da bir zaman seçtiniz. Bütün felâketlerin başımızda dolaştığı, bir bozguna uğradığım, en iyi askerlerimi kaybettiğim. Sofoklis'in yaralandığı, Korfulunun ölüm derecesinde ağır yara aldığını, kendisinden çok şeyler beklediğım Spiro'nun öldüğü ve adamlanmın yorgun cesaretsiz oldueu bir günü buidunuz. Işte tam bu n n > da bir de Vasil'i elimden aldınız. Sizde hiç insaf, hiç duygu yok mu? Onbeşbin frank için bir adanmın canına kıymaktansa, namuslu bir tutsak gi ib fidyesini ödemek çok daha iyi değil mi? Yoo yeter! diye bağırdım. Siz daha baçkalarını da öldürdünüz, hem de çok daha küçük paralar için. Kral, vakur bir edayla cevap verdi: O başka. Siz benimle aynı durumda d*filsiniz deîikanh. Ben haydudum siz bilim dokto nısunuz, ben Yunanhyım, siz Almansınız. Bu sözler üstüne verecek cevap kalmamıstı. Bütün vücudum iıtriyordu. Bir yancian da, gerçekten adam öldürmek için doğup yetiştirilmediğimi düîünüyordum. Sessizliğim Kral'a haklı olduğunu kanıtlamiî gibiydi. Devam etti: Ölümüne sebep olduğunuz müstesna adamm kim olduğunu biliyor musunuz? O din ve vatan uğruna Tepedelenli Ali Paşa'ya karjı kanh savaşlara katılmış Suli'nin şerefli haydutların dan b.riyd:. Dört kuşaktan beri, bütün dedeleri, ya anlmiflardı, ya da kafalan kesilerek hayata gözlerini yumrauşlardı. Ama hiç biri yatağında ölmemişt:. Daha altı yıl olmuyor, kardefL Epirya'da bir idam cezasiyle canını verdi. Bir müslümanı öldürmüftü. Cesaret ve dine baflılık onun ailesinin özellikleri arasındaydı. Vasil hiç bir zaman dini görevlerini ihmal etmemi|ti, Kiliseye ve yoksullara her zaman bağışta bulunurdu. Paskalyada yaktığı mumlar herkesinkindea büyuktü. Din kurallarına ihanet etmektense, oruç günlerine uymamaktansa ölmeyi yej tuUrdı. 1lerde Atos Manastırına çekilebilmek için para biriktiriyordu. Bütün bunları biliyor musunuz? Bajım önümde bildiğimi itiraf ettim. Kralın söylevi surüyordu: Biliyor musunuz ki, adamlanm içinde bana en bağlı en kararlı olan oydu. Buna bağlı olanların hepsini severim ve adamlarınun hepti de bu iyi huya sahiptirler. Ama Vasil hepsinden başkaydı. Hiç bir iş ona zor ya da altından kalkılmaz gelmezdi. Cesaretiyle her güçlüğü yenerdi. Eğer emretseydim bütün Krallığı teker teker boSazlardı. en yakın arkadaşının gözünü çıkarmaktan çekinmezdi. Ve siz beni bu adamdan yok sun kıldmız. Zavallı Vajil! Şimdi yakılacak bir koy. ateşe atılacak bir cimri, parça parça edilecek bir kadın. kafası koparılacak bir çocuk olduğu zaman senin yerini kim tutacak? Bu ağıtla etkilenmiş olan bütün haydutlar hep bir ağızdan bagırmaya bajladılar: Biz... biz... biz. Hacı SU\TOS hepsini susturdu ve konupnannı devam etti: Rahat uyu Vasil, intikamm alınacaktır. Eğer duygularıma kapılsam katilin kafasmı koparırdım. Ama bu kelle onbeg bin frank ediyor. Bunu hatırlayınca da duygularıma engel olmaya çalışıyorum. Eğer sen de sağhğında olduğu gıbi toplantımızda konuşabilseydin, şn içinde buiunduğumuz güç günlerde boylesine pahalı bir intikamdan vazgeçmemizi salık verirdin bize. Ölümünün bizi düsündurdüğü bu güç durumds.paramızı pencerelerdeft saçmaya hakkımız yok. Kral bir an durdu bir nefes aldı, sonra yeniden devam etti: Ama çtkar ile adaleti bağdaştırmasını da bilirim. Suçluyu hiç bir tehlikeye düşmeden bize bedavaya malolacak ş^kilde cezalandıracağım. örnek bir ceza olacak bu. Ve sen de, ruhunun uçtuğu o ulu palikaryalar diyanndan bu cezayı zevkle seyredeceksin. Bn sözler benden baska herkesin hoşuna gitti. Ben ise Kralın neler hazırladığını düşünmekteydim. Bu konuda kesin bir fikrim de olmadığından dişlerim trampet çalar gibi birbirlerine vurup durmaktaj'dı. Gerçi hayatta kalacak oldu ğumu bilmek az şey değildi. Ama bu dağlı Yunanlıların yaratıcı zekâlarını bildiğimden. korku yordum. Kral bana öyle bir ceza verirdi ki, bağışladığı hayatım her zaman zindan olarak kalabilirdi. Hacı Stavros. ne yapacağmı söylemiyordu. Yalnızca subayının cenazesme hazırlanmamırı emrerti. (D«T»raı KALKINMA VE İSTÎKRAR Hüsnü KIZILYALL! DPT Müsteşariık Müşavlrl Ceviren: Ali Sirmen Türkiye'de enflasyonu önleyecek politikalara pek çok kişi karşıdır Enflâsyonla mücadele edilirken bir üretim zorluğuna düşülmemesi için bol ve ucuz kredinin şart olduğunu öne sürenler de vardır. zının 1 milyar lira artması ulkedeki sermayenln reel olarak 1 milyar lira artması anlamındadır. Fiyat istikran varsa tasarrufların altın. arsa ve drivize dönüştürülme«i zaruretı ortadan kalkar. Fiyat istikran halınde bfiyük nisbetli devalüa.yon yıpılmasına da lüzum kal maz. Tukirıda bahsedilen makalede devalüasyon ve onu takip eden lç ekonomik istikrar ve libere dış ticaret politikalar:nı uluılararası tesekküllerin empoze ettiklerinden bahsedilmektedir. Burada lebep • netice iliskisinin ters »lıntîıŞı gorülmektedir. İçinde bulunduğu enflasyon nedeniyle dıs dengesi bozulmuş bir ülkeye devalüaı yonu kabul ettirmek mümkündür ve doğrudur da; ama iç ekonomik İstikran koruduğu 1çın dıj dengesi de sağlam olan, bir ulkenin devalüa^yon yapm.ısına hiç gerek yoktur. Diğer bir deyisle devalüasyon enflasyonun sonucudur: devalüasyonu yaptıktan sonra onun basarı«ı için d* ıstikrar tedbirlerini uvgulamak bir zarurettir. Istik rar içinde kalkınm» sıkkı dışmda enflasyon ve onun sonucu devalüa«vondan kaçınmak oianak dısıdır. Maliyeti arttıracağı gerekçesiyle ek vergilerin enflasyonu körükleyeceği yolunda tutarsız iddialar dahi ortaya konulabilmiştir. olarak tutulan banka kredılerlnin ılk aşamada üretim ve yatı nm için verilse dahi, tüketici kredisine dönüîtürülrr.efine engel olunamaz. Bazı üretıcı ve yatırınr.cı'ar ohım>;uz etkiye ma ru7 kalmasınlar divc enflasyon sıra^ında, kredi hacminin genıs tutulması halinde enflasyon koruklenmis olur. tikran İçin riayeti gerekli sının aşmaması sarttır Dığer yandan ıflâs eden teşebbüslerle, kredısızlikteu faalıyetını tatil eden ışletmeler gercekten prodüktif ıseler bunlann sahıp değıştırerek üretime deitun edecekleri açıktır. (Sözkonusu mülkıyet değişikliğı pıyasa ekonom.si kurallanna uygundur ve millî ekonomi açısından bır kayıp ifade etmez.) diizeyi cabit kalırken pan ar Kalkınma ve istikrar konusuna kısaca değinmek ısterim. Ekono mik kalkınmanın enflasyonsuz olamıyacağı seklinde. Latin Amerıka tipi ekonomi politikalanmn ik tisat bilimi mantığı açıstndan sakatlığını belirtmeye lüzum yoktur. Sadece. bu halde söz konusu yapısal enflasyonun n'o 35 radde sinde olması gerektiği. • 10'un « üzerindeki enflâjyon nisbetlerinin ancak parasal enflâsyonla açıklanabileceğini belirtelim. Diğer yan dan mevcut «eşelmobil> sirtem: nedeniyle geüşmiş Batı ülkelerinde talep enflasyonunun çabucak maliyet enflasyonuna dönüstüğiinü ve bu yüzden enflâsyonla mii cadelenin gelişmis ülkelerde Türkiye'dekine nazaran çok daha zor olduğunu belirtmek gerekir. Türl^fye'deki enflaüyon «eşel mobil» sistemi olmadığı için talep. en/las yonu niteliğini daıma korur; bu nedenle ve düşük fiyatia saüç ya pan geniş bir kamu ekonomi kesi minin mevcudiyeti nedeniyle Türkiye'de enflâsyonla mücadele Ba tı dünyasındakine nazaran çok daha kolaydır. Burada yine enflasyonla mücadele konusunda Tür kiye'de yaygın olan bir dığer yan lı$ görü? faiz hadleri ile kamu iktisadl teşebbüsleri mamulleri fiyatlannm düşük tutulmandır. lktisat teorisi enflâsyonla mücadeled« faiz hadleri ile kamu teşeb büsleri fiyatlarının yükseltilmesini gerektirir. Yatınm hacmi Enflasyonun, özelükle ekonomiye yerleşmiş bir enflasyonun zararlarını burada sıralamaga gerek yoktur. Ancak enflasyondan kurtulmanın da bazı malıyetlen vardır: Şiddetlı bir enilasyonu durdurabilmek için tüketim ile bırhkte yatınm hacmini de daraltmak gerekebilır; bu mücadele esnasında genel talep leviyesinde vaki olan düşme sonucu bazı sektörlere olan talep yetersiz kaiıp, atıl kapasıte ve üretim azaJması sözkonusu olabılir. Enflasyondan kurtulmak için bu gıbi maliyet ve külfetlere razı olmak gerekir. Bununla beraber bazı sektörlerde Rbnilen atıl kapasite durumlarına, talep yetersizliğinden ziyade kannı azamileştiren bır düopolcünün veya eksik rekabet koşullannın yol açtiğını belirtmek gerekir. caklan yararlan ölçüp tktisadl yonden cıddi bir sayısaı değerlemeye tabı tutmak zarurettir. Devletm ekonomik ve sosyal plan lama faaliyeti de esasen bunlan içerir. Diğer bır deyışle kalkınma planlı olmalıdır ve ayrıca makro düzeydeki plan ve hedeflerin, mikro düzeydeki plan ve programlarda (sektor planlan ve yatınm projelerO tutarlılıgı sağ lanmaiıdır. tktısadi açıdan yapılacak bu değerlemeyı ekonomik ve sosyal politikalar dışındakJ sorunlara da uvsulamakla büyük yararlar elde edilecelctir. Bu gibı değerlemeler doğal olarak sosyal fayda külfet oranlan gölge fiyatlar, reel efektif koruma vb. teknikierin kullanılma. sını eerektirecektır. Para arzı Enflasyondan kurtulmak 1sMyorsak banka kredisı ve para arn artışlannı frenlemek, faiz nisbetleri ile kamu kesimi fıyatlarını yüksek bir düzeyde tutmak, kamu kesimini saglam kaynaklarla finanse etmek zorundayız. Devalüasyorüar dış ticaret hadlerini aleyhimıze çeviriyor, onlardan kaçmmamız gerekiyor diyorsak, ilk 8nce enflasyondan kaçınıp, iç istikran korumamız gerekir. Araştırma Kurumu Bu çerçevede TUrıaye ekonomisinın her vonünü cıddı arastır malara tabı tutup mceleterek so runlan ve kalkınma potansıvellerini ortaya çiKarmak altematıf politikalan sayısal yönlerıyls tespıt e'mek gibi konularda Umi açıdan uğraşmak üzere Birıncı Beş Yıllık Planda önBörülmüs buiunan «Ekonomik ve Sosval Araştırmalar Kurumu»nun Kurul ması şarttır. Bu^ün hemen her ülkede ekonomik ve sosval konularda araştırmalar yapan en az bir kurum. enstıtü mevcut oldugu halde. Türluye'de böyle tels bir araştırma merkezı dahi bulunmaması dikkati cekmektedır. Türkiye koşullanna uvgun ıktisadi ve sosyal bilimlerin gelıst:riımesinde araştırma merkezlerl* nin büyük katkısı olacaktır. Fayda ve külfet Şımdiye kadar anlatılanlan özetlemeye gerek yok, çünkü konu zaten çok özet olarak işlenmiştir. Sadece önemli bir sonucu ortaya koymak uygun olur: Yatırımlarla ekonomik ve sosyal politikalann maliyetlerinl, sağlaya BİTTİ Enflasyon Türkiye'de görünüşe göre enflasyanu kimse istememektedir; ama enflaıvonu önleyecek politikalara pek çok kişi karşıdır. Enflasyon haddi yılda % 2030 raddesinde iken bile, enIa5yonun nedeninin yapısal oldugu, bviyük ölçüde dışanö*an ithal edildiği iddia edilir. Enflâsyonla mücadele edilirken, bir üretim zorluğuna yol açılmaması için bol ve ucuz kredınirv »ırt oldugu ilâve edilir. Maliyet artışlanna ve dolayısıyIa fiyat artıjlanna yol açacağı gerekçesl ile ilâv» vergilerin enflasyonu körükleyeceği şeklin deki saçma İddialar dahl ilerl sürülmemi? değildir. üreticilere bol ve ucuz kredl lağlanırken, tüketicilerin satınalma güçlerinin daraltılmasından bahsedilmis ve bu gerekçe İle banka kredilerinin kısttlanması istenmemistir. Halbuki bol ve ucuz Kredi kısıntısı Enflasyon sırasında kredi kısıtlaması halinde bazı yatınmlann durması, bazı fabrikaların faaliyetlerını kredisizlikten tatil etmeleri ve iflâslarin çoğalması gibi olaylar gerekçe gösterilerek kredilorin arttınlmasını ıstemek anlamlı değildir. G«nel kredi kısrtlaması halinde, kredi darlığım ilk hisseden prodüktif yatınm ve üretim alanlan ise, bu durum kredi düzeninin bozuk olduğunu gösterir. Çaresi kredi düzenini düzelterek prodüktif alanların, hiç olmazsa prodüktif olmayanlar kadar tercih görmesini sağlamaktır. Ozun vadeli olan bu tedbir dışuıda kısa vadede, Merkez Bankası kaynik ve yetkilerinin kullanılması suretiyle prodüktif alanlara kredilerin arttınlması sağlanabilir. Fakat bu halde de toplam kredi hacminin, ekonominin is T.C. ZİRAAT BANKASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN: Fiyat istikran Fiyat lstıkrarının »ağlayacaSı pek çok fayda vardır. Diğerleri meyanmda sağlam bir paranın muamele saıki dışmda. servetleri muhafaza aracı olarak kuüan.lması önemlidir. Fiyat Bankamızca 1000 adet Bank Yaptırılacaktır Bu İse alt genel ve özel şartnameler Genel Müdürlükt» (Halkla llişkiler Müdürlüğünden), lstanbul'da Karaköy ve tzmir'de tzmir Şubemizden almabüir. Teklif kapah zarfla ve şartnamelerde lstenilen belgelerle birlikte 9.12.1974 Pazartesi gunü saat 12 00'ye kadar Ankara'da Genel Müdürlük (Halkla tlişkiler Müdürlügüne) verilecektir. Bankamız 2490 sayılı Artırma Eksiltme ve thale Kanununa tıbl olmadığmdan ihaleyl yapıp yapmamakta ve dilediğıne vermekte serbesttlr. Postada vaki olan gecikmelerden dolayı herhangi bir hak iddia edilemiyecektir. CBasın: 2609296241 DiŞi BOND BAŞARILIÖĞRETİMİ ANCAK TECRÜBELİ VE GÜÇLÜ KURUMLAR SAĞLAR TİFFANY JONES TOPLU VE SEÇMELİ ÖĞRETİM DEVRELERİNİ SUNAR BEKLEMELILER 3 ncü D«vre 9 Aralık 1974 ı Haziran 1975 4 ncü ttevrc 6 Ocak 1975 1 Temmuz 1975 5 ncl Devre 13 Ocak 1975 1 Temmuz 1975 1.ISF. SOV SIVIF ÖĞREVCH.ERI 7 Aralık 1974 10 Mayıs 1975 4 Ocak 1975 I» Mayıs 1975 12 Ocak 1975 26 Ocak 1975 GARTH B.IM öl"M06M {.E&LE BEKLEMELt ÖCRENCILER : 484 ders karşılığı 2 500 TL. LİSE SO\ SIMF OGRENCILERI : 290 dtrs karşılığı 1.500 TL. Sömestir lalilinde HERGtNÎ DERS vapılmak surelivle 116 Derslik Kur» ücreli 600, TL. dır. Ojrenci scçmcli dilediği derslere katılabilır. Ders tercihi serbesttir. programı uygulanacaktır. NE tpt BU BÖVte Q BÜYÜK ANKARA KIZ VE ERKEK YURTLARI Taşı ali öğrencilerimize ayrılmıştır. GENİŞ BİLGİ İÇİN B R O $ Ü R İSTEYİNfZ MAVTP CONDBA'U B S » UBA«1 GELIP . KIZILAY Metkez : YENİSEHIR Şube BVYUK DERSANE hk.lap Sokak Nö 17 Tel: 255625188874 Mithatpaşa Caö Somı Tel: 178636180955 ANKARA 9644