Katalog

CUMHUHtYET 6 Ekim 1974 J YAIMA TUTKüiü ftty +ittNWSf... HflvA YAPrp ABDUUANBAZ TURHAM SELÇUK K&PlLDlM JANrfiıM. U t t f L M A2 itJUİMEM . 001 UM Vftfc, S (ÖUNİA* İ YOK (AMlM .„ fAM KAÎANMA* Nt*P£, fâ toYt*İME, ÜleJÖHÎZt... Öi VtfıHfti 1/W!W£JÜm'M 47'LİLER FÜRUZAN 104 Cs1»n saaHn sesMe UTannustı. Sessizllk evde \e Erzu.um ksntındc «Ue tutulur yoğunlukta\dı Yatagıncfan dogrulup soğumuş odanır» guçhi uvarmasıyla karanlığın ıçınden delgı gıbı donup bırden dınen saat zıhnı dınlemıştı AnneMnin ya da babasııvn Kıraz a ılacını \ermelc lç'.n saati kurduklannı anımsamıştı Saat çalınca kalkmışlar mndı' Ya uıkularını bolememışlerse dıye ıkırcıklenmıştı. Kırazın oda« na gıtmevle gıtmeme aıasınria tedırgın kalakalmıştı. Annesı ja rîa babası Kırazın yanındavsalar kolayca azar ışıtebılırdı Eraine. Çok dıkkatli olabilırse Klraza ılaç verme gorevını >enne getırıp getinnedlklennı. od'aia vakla'arak anlavabılırdı Suzulup mutfak çıkışına geldığınde seslizllk ve kıpırtısızlık Emıne'nin kalkışıjla bozulmava uğramadan kalınhğını koru>ordu Kıraz ıiı jattıgı o c ^ a vanaşmıstı Kapıaa ona çok uzun gelen kekeleyışinden sonra, ıçerde blrüerımn olduğunu açlklayıcı blr gurultunun gelmej lîinden yureklenerek javajça kapı kolunu çevırmıoı Odada jogjn bir ter to? çok tuhaf anlayamadısı o koku \ardı. Sonrakı yıllarda :?kence odasında bununa vuracak olan \alnızlık kıstırllmışlık kokusu oıarak tanımla^acagı o çok etkılejıcı ha\a\ı ılk du>uşu\du D©mek annesı ve babası ujanmamışlardı. Emıne odasına ger:«ın gerl kaçmaila Kıraz'ın yattığı \er? zırme arasında bocalamıştı Bu jalnız çocuga duydugu ılglyı ezemıyordu Arkadaçlıktan ote, blr tani"=ı'<hk a'ıskanlık ja?ama}i epev bır zaman başardıklan ba kıza kar' , o Mİların dolambaç ı »ıçra\ ışlarla dolu \ a ş n n guçluğe uğrattığı değışken duygularla doluyordu Bır %erde d« gocenın ajdınlığa donmeyecekmış karusını veren doruğunda dıkelen o ıhtıyar kariınm «can. deger bıl ceynr.» kızjn dıyen sozlen ıjıyo'du Fmıne bovles ne agırliıc kazanacajın' sanmad eı o geçmış konaşmalann araladıgı bu kapıjla arasına v gıldığını anhyordu Kıraz ıçın uundan sonrakı gunlerde veterınce vardımcı olamaj^cağını da sezıyordu Hastan n so'uk alışmdakı ıncecıi hırıltılsn duyabıldığınae, onu uvandınp üâcmı vermege k»İKiş+ı Etektnğın duğmesıiu arayıp, çeTirdl. Odaya dolaıı yırmı beşl'k ya da onbeşhk ampullerın yetersız ezgın uığında durakaJmı?tı Kırazın us*une vorgan dıve deukiere vıırduklan şevlerın yıgümış olduğurıu gormuştu Bu JtarmflîiK ozens.z yıgıntınır altınaa Kıraî hıç gorunmuyordu Baş ucundakı ıskemıede yanm bsrdak suyla uç ılaç şışesi, bulaşık beti olarak kullanılan çızgilı bezlerden bırı vsrdı. Bunla hastarun terlennın alındıgtnı hemen çıkarn ş'ı Emıne Evın oz çocuklaıına hıçbir şe\m ço* gorulmedıgı bu verde ağır ate^li bır hastalığın ehnde tutsak olan oksuz kuçuk Kizın terleıını sılmeye aynlan bezın ba olması dokunmuştu Lmıneye Yatskta puçsüz yat'p duran o kadar taze bır ınsanc^ktı fa, ondan n^çın bo>le sakanıldığını nıçm p s sayıldığını anla>amı>ordu Uç ılâç şışesınden hangısinın a cs ıçın olduğunu bılmıvordu Hasta ikı kez ınlemejle vakınma arası bır föğus geçi'dıkten sonra, donmujtu vatagında Bu donuşten usttekı vığin çok az etkılenmı*tt Emine, 6rtülenlere kapah ezicı kıtıüasan renlüer, nesneler, çırkınlıkler vıgınina çelaıuyle bakmıştı Çevredekı ütü tah'asma da>aıı duran eskl perde rayiarma, bacagı kınt uç ıskemleys, atılmaya nedense hıç kıyılamay&n. tellen deşılmı? bır elektrık ızgarasuıa, kartondan ç:rkın çıçek resı.Tilenjle susla »eker kutularına, Kubılav 'n tekerlerı Kopuk t*htadan trerune jerlenne olanak bulunur bulunmaz j'enıleri alınan her şejın tuturaıaluk dıye »aklınanlann eskılenne, baktıkç*. yürek koreltcn o goruntulerden guvenıru vıtırmıştı Yardım îitegını gecenın iirkutüeuntfun» karşm, sıvandıgı kararlılığını orada durdukç» yıtınyorda Yerın« donmeh/dı Durmasınm jaran yoktu Kıraza bılmedığı ıliçları veremezdı Annesıyle babasmı asla uyandıramaz1 d Onu sıkıca u>armış degıller mısc !, değıl hastanın odasına gırmek, onunden sıkça geçmek hatta kapı tokmagını bıl« tutmamanın gerektığıni, cıddiyetle bır çok kez anl»tmı«lardı Bır swy yapamavışının şaşlunlıgı ılt dikıbrken hıç degılse Kır^z ıkı uç soz soyl»»mesımn onu jyıleştirebılecejjru bojlece ıçında sınsıce dıkenleşen tammadığı o kolaycılık duygüsunu da erıteceğı kanısına düşmu$tu 3u yenı eiae edınrr.ege başladıgı o\alanmaya yatkmlaşan kısılıgıne de ka!a tutma olabü rdı. Yataga yanaîıp yığın n arasından arkadaşırun başını >oklayıp buimuştu. Kuçuk kıı ateşler ıç:ndeydı. Ter arasız taşıyor, boyundan oesının de sankı suların ıçınde batık oldugu kanısım \en\ordu. Çunku, ter taşkın bır suiaçma yoğunljgundayd, Oyıe parmak uçlarıyle degüıp riuyulan nemlenme değı'.dı KirazırJc. Kuçucuk govdenın &rasız sald gi sular sankı ağır haytAİıgın onmaz salgisı ıçınde boğuyordu Kıraz'ı Emıne tıtnverek bu enyı»« neyle Karşj koyabılecegınl bılmeden K raz can demıştı Hış^t kalksana Btk çok hastasın sen Bır şev so>Ie bana Kıraz'a du\aramıvor olmalndı soyledıklerinl. Hasta oncekı püruzlu soıumalaruvsn birmı dennden alıp koyvermıstı vıne Kıras kalksana bak ben geldım Emrne arkadaşın geldı Hıjt'. duy ama artık oeıu, daha çok da seslenernemem Ki duyarlar v» Dısarısı sessızdı Emıne «kemledeki ıliçlan aaıcık ıtelejerek kıyısma U.şrruştı O yasların duyarhğıyle, gecenın raasalsı gızını ıçıvor, solgun umutsuz ıçıgın van yarıya ajdıniatabildığı odada bılmeden go.desıyle tutturdugu jumujacık bır dewnımle sallanıyordu. Kıraz'm Erada boynunu okşujordu Bu sıska boynun ates ateş yanışına, atar damarların sozlennı yasartan çabukçu atışlanna parmak uçlanyl* değerek tanık olujordu O ve K.raz her şeyden bolünüp sokulmılş bu odada jalnız kalmışça Emıne nın ıçı ağdalanan olumsuzlugon uçsuz kıjıcı egemenhjı oolduruyordu O nesneler ti/jşıklığnın tepeleme surdugu, donattıgı odadakı goruntülerl» aıkada'inın daha da kolay olabıleceğını dojunujordu Bu olum çok korkunç, o oranda da sessız bir sey olacaktı kuçKUSUz. Kıraz ız bırakmavan kuşlar gibi cesetsjs olecektı Ölüm sessızl'ğının dokunulmaılıgi saydara kırılmasca mecektı Kiraz"ın uzun ıpek k.rpıklence (DEVAM1 \AR) Çukurova'da Direniş ve Pamuk Sorunu Yazı ve Fotoğraflar: Hikmet CETİNKAYA Üretici Çukobirlik'ten başka bir yere gitmiyor PAMTK yuklU araçlar küometrelerce uruyor Belkı uç gun, belkı bes gUn bekleyecek bu araçlar. Yorgunlugu omuı başlannda duyanlar. teslım anından sonra ranatlayacaklar, derın bır «oh» çekecekier Oyhan dan 10 ki'ometre »tede Ekenler çıfthğınde Mehmet Ekenler le konustuk Susuz pamuk son elde Bundan sonra sulu pamuğun toplanmaBI başlavacak «Parnuk taban flyatırun ııçıklanmaması nasU karşılanaı''» «Başbakan Ecevıt açıkladı taban fıyatın yedı lıranın uzerın de olacağıru. Üretıcı askl uretıcı degıl Çukurova da Tticca ra mal vermıyor artık Traktorler kujruk olmuşlar. Çukobırlık ten başka, bır yere gıtmıyor üretıcı » «Pamukta taban fıyatın yedl llranın uzer nde olacagına ınanıvor musunuz''» «Ben ınanıyorum. Ecent bujrune degın yalan soyledi mı hıç'» pamuk uretımı örneğın. tütun, ıncır \e urüm uretımıne hjç benzemez Bu uç tarım dalı aıle tarimına gırer. Bes on donumluk bılemedınız en azla ellı donumluk alanlarda vap: lır uıum, tutun, ıncır, avçıçegı ve pancar tanmı Ama pamuk o\le değıiaır Ellı donum toprakta pamuk ureten ne kazanır' Resmi sayılara gore gıder gelırden daha fazladır Işte ondan oturu, «tuntn agası», «ıncır agası», «UzUrn agası» «ay çıçegı egası» ve «pancar agası» d \e b r ad duvraamışsınızdır şımdıye dek Ojsa «pamuk agası» sozcüğünü çok duymuşsunuzdur G*leHm desteklen* «lımlanna ^ jŞunun yanı »tra taban fıyat "polıtıkasına.. Taban îıyat bır ünin ıçın sap tanan en alt düzeyde bır degerdır. Bır baska dejımle, urunün serbest pıyasada değerı, bu fıyatın altına düstuğu an devletçe gorevlendırılen kuruiuşça satın alınıp desteklenmesıdır. Pamuk* a koparılmak ıstenen kıalca kıyamet, taoan fıyatın bugune degın açıklanmamasından oturudur Ancak, durum Anerıka da da aynı çızgıde oldugundan pamuk uretıcılerını du^unen hukume, dunja pıva sasında ^erını alabılmek ıçın ışı uzatmaktadır Aslında fıyatların ne olacağı aşağı yukarı belırg nleşnrştır ama, huıcıımet buhranı ve bır buvuK Holdıng'ın Bakaniar Kurulundan MSP kanalına %aptığı soylenen baskt ışlerı ıytcene karıştırmıştır. Çukurova bolgesınde destekleme a'ımlan ıçın Çukobırlık gorevlıdır, Ege'de Tarlş oldugu gıbı Tum ürunlerde oldugu pbı destekleme alımlannm baş ladığı 1966 1967 yılından bu gune degın aksamaiar olmuştur. J f1 4. 1 1 1 ıı 1 1 . I I W ^ M M | ^ H özen ister, sabır ıster pamuk balyalan î ? te U7erın<le duruLması E ken sorunlardan bırı de yukarıda sıraladıklanmız Çukurova da «ağa» olarak bılmen pamuk üretıcılen, kı bu uretıcıler uzmanlannı Amenka'ya gonderıp olup bıtenlen yerınde ızletıp her gun rapor alıyorlar, bunları değerlen di'dıkten sonra hukumete hak venyorlar. Ama Ege de konuyu bır başka açıdan değerlendırıp, baska jers Beıırnnek ıstıyorlaj . AP II başkanlan ve îrçe başkanlan «fırsat bu fırsat» de\np, Eee boleesınde her geçen gun ço<en partılermı, akıllannca yenılemek, yıtırdıklen tıcaret ve zıraat oaalannı tekrar ele geçırmek ıçın ejleme gırıyorlar . tşın aslı bu «tvı bır üretım politikası ile yurur pamuk polıtıkası » «Naaıl olur?» «Amenka'yı pamukçulukta ttrnek alı\oruz, ama Amerıka iın u. guladıgı pamuk pobtıkasmı bır turlu msulamıjoruz Amerıka, her vıl pamuk plânı yapmakıa, ne kadar uretım ola cagını tahmın etmekte, uretıo \e ızledığı yolu destekledıgı takdırde, destekleme >apacağını bıldırmektedır Ornegın bın donüm alanın 200 donümune başka tirun ekroeyı koşul olarak koymakîadır plana devlet. » Lıverpool da gorevli uzman Meredıth Jones ıse pamukçuluğumuz hakkında hazırladığı raporda, Avrupalı tuccarların her yıl 4050 bın tonluk «açık duruma» gırdıkle'ini belirtmıs ve şoy le demıstır: «Bu durumun Türklye gıbi ureticı bır ülke ıçın avantaj mı yok sa dezavantaj mı sagla}acağını saatlerce tartışmak mumklindur Bu soruyu ce\aplandınna%a yeterlı degılım, fasat sadece ıkı noktayı belırtmek ıstıyorum, Bırmcısı, uluslararası pazarlara mal satan tuccarların satışlannı sezon oncesı durdurmanın hıçbir ulkede geçerlı olduğuna manrrujorum, ve ıkıncısı, kı bu senekı durumu ornek olarak belırtmek ıstemıyorum Ben ocak ıle lıaziran a>ı arasındakı devrede, pamuk satın almak istejen ipllk sanavırılerıne, Türk pamuğu satan bır kımsenm Tüıfaye'js bır hızmet yapmış olduğuna lnanmı•vorum Aksı ha'.de Turk pamuğu ıçın yapılan mukaveleler, Amenkan pamuğu gıbı, rakıp bir mala kayacaktı. Şuphesız kı satıcılar, rekabet etmek ve bır ıplıkçıyı, satacaklan malı almağa ıkna edebılmek ıçın her turlu guçlugu jenmek zorunluğundadırlar.» î«te bovle bır çızcl Uzerinde yurumektedır pamuk politikası. (Devamı 7. Savfada) Üretim politikası NTJHt Osmancalı'da bın donüme yakın b r alanda pamuk uretımı yapıjor Kredı gübre v« ılâçlama sorunlanndan vakındıktan sonra uretım politikası üzerınde şoyle konuştu Destekleme politikası Çukurova'da konustuğumu» pek çok pamuk uretıcısı partılı olsun, partısız olsun Basbakan Bulent Ece\ ıt e karşı engın gu^ence duyujorlar Bırım konustugumuz üre'ıcı'er ozelhk le ılkel uretımden modern uretıme geçenlerdı Aslında pamuk tarirnı genıs toprak arda vapılan bır tarımdjr Üretıcınm, >anı pamuk uretıcısınm ekonomık vapısı çay, ya da fın dık uretıcısının vapisuıı tasır önce bır a le tarımı degıldır MALKOCOĞLU yazan veçızen.Ayhan BAŞOGLU BANYA LUKA'NIN TOPLARI BOND Fhat duzeyi DÜZENLÎ bır fıyat pohükasınm ızlenmedığı temel ürunlerımızde gorulen bu aksaklınlar, tumuyle sıvasal ıktıda>.lann ekononnyı sıjasal bır araç olarak kullanmalarından oturu oıdogu bır gerçektır Ornegın, AP sıjasal ıktıdarında Ege bolgesınde 215 kuruştan alınan 1968 urunu çekımeksız kuru uzum ıhraç edılmeaığınden çurumuş, 100 kurut.lan bıle alıcı bulunmadığından 70 knıruşa alsol sanavımde kuılanılmak ıçın Tekel Geael Mudurlugune satılmıştır. Bu durum tütunde de böyle olmu^tur geçtıgımız jıllarda Pamukta da aynı duruma gelınmıştır. 1970 yılına değm, Çukurora1 da tüccar fıyatı taban fıyatın altında olmuş, bu yüdan sonra ıse uzerıne çıkmıştır Destekleme devlete bağ'ı ku ruluşların uretıcıden aldıgı urune yuksek fıjat verıp daha duşuk fıyatla ıhraç etmesı degıldır. Bugune değm bu boyle süreselmıştır. Şımaı eskı defterler kapandığından bazı çevreler geçmış yıUarın ozlemıru çekmektedırler. Tutünde ureticıye en yuksek fıyat verılmıs, destekleme yapılmıştır Çunku, Gumruk ve Tekel Bakanlığı uzmanları dış pıyasa>n jakından ızlemışler, değerı bu açıdan yapmışlardır. Şımdı pamukta aynı durum \ardır. Uretıcıye fazla para \enlsm, ama ıhraç nasıl yapılırsa japılsın. Bunu ozel sektor de ıstemez ve ozel sektorun baglı oldugu kuruluşlar da Dengesız bır fıyat polıtıkası ekonomıyı bır çıkmaza surukler . Amenkan pamuk fıjat polrıkası>behrgenleşmeden taban fı>attnı açıklamak bızım açımız dan^sakıncalıdır, bu sakıncan bılınçh pamuL uretıcılerı bılmei tedırler . O zaman koparılmak istenen bu fırtına nije 9 Bazı kuruluşlann «pamuk ureticJerı terkedı dı» çığlıkları nıve? Avdın'da ve Antalyada duzenlenen mıtıngler nıye? TİFFANY JONES GARTH gcBÇus/uz