Katalog

CUMHURÎYET 4 Ocai 1974 40 YIL ÖNCE CUMHURİYET 4.1.1935 Dünyada Bugün Urfa'da Toprak Reformu Başlarken ARAŞTIRMA RÖPORTAJı , (Baştarafı 3. sayfada) îktidardaki «İşçi Cephesı» nin çekirdeği Mapaı Partısıdir. İsrail'in devlet olmasından çok önce 1930 da kurulan Mapai, 1948 den bu yana iktidardadır. Mapai'nin çevresınde, dört parti daha birleşmiş ve «İşçi Cephesı» ni oluşturmuşlardır. Ancak bu cephe, yapısma uygun olarak çeşıth kanatlara b o lünmuştur. Meselâ Arap • Israıl barışı konusunda, Abba Eban, Yıgal Allon gibi ılımlılar da vardır «Cephe» ıçuıde; Moşe Dayan gibi sertler de... Başbakan Golda Meir ise bu iki grubun ortasında dengeyi sağlar ama, sertlere daha yakmdır. Golda Meir'm liderliğindeki «İşçi Cephesi», seçime dayanan günlerde çok eleştırilıyordu. Bu grubun karşısında, dört sağ kanat partisinden oluşan, aşırı tutumlu «Likud» vardı ve şımdıki yonetımin ilunali yüzünden son savaşta Arapların Israil'i gafıl avladığım söylüyorlardı. «Lakud» İbranıce «îttifak» anlamına gelır. Bu ıttıfakın lideri olan Menahem Begin bır yandan, General Sharon, dığer yandan, Meir hükumetini ağır dille yeriyorlardı. tsraıl Parlamentosundaki 120 «andalyeden 57 si, Golda Meir'in «işçi Cephesi» ne aıttı. «Lıkud» ise, 26 mılletvekilme sahıptı. Koalısyon dışı partılerle de işbirlığı yaparak iktıdarda kalabilen Meir, seçımden öncekı bır demecınde, «50 den az mılletvekili çıkartırsak, belki hükümetl kuramam» şeklinde konuşmuştu. Seçim bu hava içinde yapıldı ve kesın olmayan sonuçlara göre, «İşçi Cephesi» genledi, «Likud» ilerledi. Meir'in milletvekili sayısı 50 nin altına daşmedi ama, 6 sandalye kaybı ile 51'e indı... «Likud» ise, 6 milletvekili daha fa» la çıkartarak, parlamentoda 33 sandalyeye sahip oldu. Şimdi Golda Meir, yine hüktV meti kurmaya çalışacak ve het> halde kuracak da... Ancak bu çok önemll seçimia, bazı sonuçlar doğuracağı da kesindir. • işçi Cephesi iktidan içindeki ılımlılar için sonuç yenılgi olmuştur. Cenevre B a n ş Konferansında eğer vermeyi düşündüklerl taviz varsa, bunu yeniden düşünmek durumundadırlar. • îşçi Cephesi içindekl sertlerın ise, seslerinl yükseltmelerl ve hatta «Cephe»yi çatlatmalan da mümkündür. Meselâ Moşe Dayan'ın, kendisine bağlı grupla, İşçi Cephesi içinde baş kaldırması bile beklenebilir. • Ve eğer Ortadoğu sorununun çozünıü Israil iç polıtikasına bağlıysa, Araplann topraklarını masa başında geri almaları in> kânsızlaşmiştır. Ancak, biz Ortadogu'nun çrtzümünün Ortadoğu'da olduğuna inanmıyoruz. Israil için önemh olan «Sandıktan çıkacak sonuç» defildir. Washington'un karan önemlidir. Ancak, her seçim gibi bu da bir seçımdı. Ustelik Israil kamu o>unun bu eğılimi, Amerıka'dakl siyonıst örgütler tarafından Amerikan kamu oyuna yansıtılırsa, belki Washington bile tutum değiştirir. Çünkü Israil'in sınırlan işgal edilmiş Arap topraklarında da bitmiyor. Taa Amerika'ya ıızanan bağları, ilişkileri var İsraıl'in... ALTI AYLIK ONDÜLÂSYON SUYU b i r çok berberler huzurunda teo rübesıni de yapmıştır. Tecrübeler de m ü s b e t sonuçlanınca m a kinesi olmayan berberler de u c u ı ondülâsyon yaptıklannı ilân et mişlerdir. Böylelikle Yunalı Vasilin sihirli suyu çişesı 45 Uradan kapışümağa başlamruşür. Vasil b u suyunun patentini h e r hangi bir istekliya 40,000 liraya satabileceğini söyleyerek gereken yerlere ba? v u r m u ş t u r . Bu sırad a lşe el koyan Sıhat Müdürlüğu yaptırdığı tahlü sonunda bu n u n s a ç l a n döken zehirli b i r su olduğunu meydana çıkarmıştır. Fakat b ü t ü n araştırmalara rağmen Yunanlı sahtekâr bulunarnannştır. Hanımlarnnızm atlattıgı b u büyük tehlike olayı h a k tanda t a h k i k a U devam olunmak tadıp. Istanbul vflâyet « h h a t m ü d ü r lüğü önemll ve dlkkat» değer bir olayın t a h k ü a t ı lle meggul olBundan b i r eüre finca î s t a a bul'a Vasil isminde b i r Yunanh gelmla, î s t a n b u l berberler cemi yetine m ü r a c a a t ederek keşfettiği bir suyla altı aylık ondülâsyon yapıldığını, bunu b i r çok yet küiler huzurtmda ispatlayacağını aöylemiştir. Istanbul'da ondülâsyon y a p t t r m a n m bedelı 68 lıradır. Bunu y s p a n maklnenin getinlmesl için da dSrtbeş yüz lira lâziın gelmektedir. B u m a kinenia harcadığı elektrik m e s rafı d e •klenirse b u lş b i r hayll pahalıya mal olmaktadır. Berber ler CemiyeU b u Yunanlımn sözlerini ehemmiyetle karjUanus v* NOTı • Yalçın DOĞAN FOTOĞRAFLARı Erdoğan KÖSEOĞLU ilk tılfai ÜBİr«trft«aWhi kabntıian, Görülea knle, aatronomi »lanında hizraet etmiş. Y a n n bayramm fklnd;günfl. Her eene oldugu gibl Cteki garetelerle beraber gazetemU de çıkmayacak. O k u r l a n mız bu sütunlan 8. ocak gününden itibareo tekrar izleyebüeceklerdip. BULMACA dir biçiminde ve bir u c u sivri olarak yapılıp içıne patlayıcı m a d de konulan t o p tanesi. 9 Suyu alınmış her t ü r l ü yiyecek maddesinın kalmtısı EngeL YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1 Dış tıcarette iki ülke a r a sında yapılan alış v e n ş i n karşılıklı o'.arak malla bdenmesi, t a kas. 2 Bir ilimiz Serserilerın ve külhanbeylerinin kullandığı sözler, bır meslek veya t o p luluk sınıfı arasında kuHanılan özel soz. 3 Hainlık etme Herhangi bır sefer ıçın merkez olarak seçılıp ona göre donatılan yer. 4 Başına sesli bir harf gelirse bır erkek isml olur Bir ılımız. 5 Meydana getırilen degerlı veya önemli şey, 6 Bır peygamber Resmî ku ruluşlarda yazı islerinin görüld ü * ü yer. 7 Vilâyet. 8 ö d ü n Bır ılımız. 9 Kuzey Amerika'da b i r devlet. DLNKÜ BULMACANIN ÇÖZÜMÜ SOLDAN SAĞA: 1 Natürmort. 2 tyon e n a l . 3 Zanaat Sr. 4 Anormal. 5 Salname. 6 NaYe k E . 7 Ar Para. 8 Mayna yaC. 9 Epe Katkl YUKARİDAN AŞAĞIYA: 1 Nızamname. 2 Ayan Arap. 3 Tonos Ye. 4 Ün srayan. 5 amlE Ak. fi ı Metan. 7 On Lakayt. 8 Ra Merak. 9 Tirşe A M Susuzluktan kavrulan Harran' da Abbasilerin 2 bin kuyusu var Edessa, «suyu bol» anlamına geliyor. Bugun altından değerii ve bulunmayan meta niteliğindeki su, bir zamanlar çok bol olmalı kı, kentin adı su\u bol anlamını taşıyan bir sözcükle karşılanmış. Edessa lsmınl Yunan'lılar vermış. Bu bilgileri bize a k t a r a n Urfa'nın yerlılerinden bir avukat. Kendi kentinin ve bölgesinin sorunlarmı iyi biliyor Adil Bey. Bir yandan Harran'ın güneyine doğru yol ahyoruz. Kasunın ortasını geçmışiz. Etrafta tektük karasaban ya da t r a k t ö r görüyoruz. Tarlalannı sürmekteler yeni mevsim için. Tarlalar Ekim ve Kasım aylarında sürülüyor çoğunlukla. Çıftçilertn büyuk kısmı bitirmiş bu işi. Adil Bey kısa bir süre için bizi çok gerilere götürüyor: lerce yıl var. Ama burada şimdi de su bulunması gerekir diye düşünüyor insan. Gerçekten DSt nin a r a ş t ı r m a l a n düşüncelerimizi doğruluyor. Merkez ilçesi, Akçakale H a r ran, Suruç, Viranşehir ve Hilvan ovalarında yeterli ölçüde yeraltı suyu rezervlerınln en az 50 bin hektar araziyi sulayabilecek kapasiteye sahıp oldugu t a h min edıımektedir. Açılacak «rtezyen kuyuiarıyla ovanın sulan ması işten bile değildir. Ama b ü . tün buniar proje hep. Harran ovasınm sulanması ılçın başka bır proje daha var. Aşağı Fırat Projesi. Ovayı sulama amacını taşıyan bu çaüşma 1960 yılmda başlamış. Çalışms tamamlanmış, fakat henüz progr a m a Bİınmamış. Urfa 1973 Yılllğında bu konuda şöyle deniyor: «İç ve dış finansman k a r naklarında aksama olmadıg: takdirde ve işin çok çalışkan ellere verilmesi halinde 17 yılda bitecektir. Emsal iş lerde görülen aksaklıklar, çok iyimser kimseleri bile bu işın ancak 25 yılda b ı t e . bilecegi düşünce ve kanısına vardırır. Projeyl yapanlar tarafından verilen rakamlara göre H a r r a n Ovasında bugün dönüm başına elde edılen 32 lıralık gelır, sulama sonunda 1300 liraya yükselecektar... Bu ova iki buçuk milyon donumdür. Yeterınce sulandıgında 36 milyon nüfusu besley«bll*eefinden en ufak bir Irujku du yulmjunalıdır.» Yeraltı sulan Ancak »çıklanan Aşagı Fırat Proje sınm (ferceklejmesine kadar yeraltı lularından yararlanmak mümkün. Açıl»cak kuyuların çalışması için elektnk enerjısine ihtıyaç vardır. Aşağı Fırat Proje'sinin gerçekleşmesi için geçecek 25 yılda kuyular kendilerini amortiM etmis olacaktır. Bütün bu hesaplar, çalı?mal»r yapılmıştır. Ama başlanmamıştır bir türlü. Neden. Nedeni yok. H a r r a n gözden ırak, Anadolu üvey evlat. Sulansa şu ova... yej e r s e şu ekinler... Yenı rehberimiz, Cümeyle aşiret reisinm oğlu bize bir yığın kuyu gosteriyor. Soylediğıne eore Abbasîlerden kalma bu kuyulann sayısı ikibine ulaşıyor. Mehmet BARLAS Y AR I N : Aşiret Reislerl T.C. ZİRAAT BANKASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN Bankamız ihtiyacı için ( 12.500 ) adet ithâl malı (PTWL2) SOLDAN SAGA: 1 Kelebek olmadan önce bir böceğın koza veya kozasız olarak geçirdıği başkalaşma hali. 2 Tersi bir işın erı, veya t o p luluk veya evdeş Eski dılde postacı. 3 Tersi bir kolun iki ucıına asılı iki kefeden ibaret tartı Tersi karada ve denizde yabani hayvan, kuş veya balık t u t m a işi. 4 Bir geyik cinsi Masallara ve bazı inançlara gör e göze görünmeyen yaratık. 5 Bir işın yapılmasında h a r canümış olan beden veya kafa gücü Tersi çok değıl. 6 I n sanda yapılış özellıği, iç niteliği. 7 Bir agırlık ölçüsünün kısaltılı^ı Buigar para birımi. 8 Eskiden som taş veya demirden yusyuvarlak bir bıçimde yapılan şımdi ise çelıkten 6ilin SAYIN DOST ve MÜŞTERİLERİMİZİN KtTlBAN BAYRAMINI KLTLAR, SIHHAT VE BAŞARILAR DILERIZ. Kayserili Tarihî Urfa TTrfa b i r zamanlar Büyüi Iskender'i d e ağırlamış, daha Edessa iken. Fakat Hıristiyan dünyası için çok daha başka önem taşımakta. Tarihte ilk Hıris tiyan kilisesi Edessa'da yapılmış. Ikınci olarak, yine ilk kez bir kral kendi halkına Hıristiyanlığı Edessa'da serbest bırakmış. Hıris tiyan âlemi için üçüncü önemli olay ise, İncil'in dünyada ilk kez başka bir dile çevrilmesı. încil, Yunanca'dan Süryanice'ye Edessa'da çevrilmiş. Bir j a n d a r m a karakolunun önündeyiz. Urfa'ya uzaklıgımız 30 kilometre. Ağaçlann arasında bır yer. Şaşırıyoruz. î l k kez ağaçlık görüyoruz. Oysa Evliya Çelebi Seyahatnamesmden bir cümla aklımıza takılıyor. «Urfa'dan Hal e b e giderken muz, hurma, port a k a l ağaçlannın eölgesrnde gı> tün.» A e H ApİkOğlU SUCUK • SALAM . SOSİS FABRİKASI Telg: Namlı Sucuk. Tel: 22 78 72 PERFERATOR BANDI SATIN ALINACAKTIR 1 Geçicı temınatı (17.500, ) liradır. 2 B a n t l a n n teslim süresi 90 gün olup, teslim yert A n k a r a Merkez deposuaur. 3 Bu işle ilgıli ş a r t n a m e A n k a r a ' d a Genel Müdürlüğümüz Levazım M ü d ü r l ü ğ ü n d e , Istanbul'da Karaköy ve Izmir'de Izmir Şubelerimizde, P e r f e r a t ö r Bant ise, Levazım M ü d ü r l ü g u m ü z e vermeleri v e y a po«ıta ile gönder4 Ihale, Genel M ü d ü r l ü g ü m ü z d e Levazım Satınalm i Komisyonunca yapılacaktır. 5 Jhaleye girehilmek için isteklilerin; geçici teminat m e k t u p l a r ı n ı , teklıf mektuplarıyle birlikte en geç 19/1/1974 Cumartesi günü 6aat 12'ye kactar Ankara'da Levazım Müdurluğıimuze vermeleri veya posta ile gönderıneleri gerekmektedir. 6 Banka, ihalevi yapıp y a p m a m a k t a , tekliflerden herhangi birinl tercıhte serbest olup, 2490 savıiı kanuna tabi değildir. (Basın: 28382) 95 Kardeşler RADYO ISTAMBUL 05 55 Açılış ve program 06.00 Haberler 06.05 Kur'anı Kerim açıklaması ve yorumu 06.30 Gunaydın 07.00 Köye haberler 07.05 Turküler geçidl 07.30 Haberler 07.40 Günun p r o g r a m l a n 07.45 Bayram sohbeti 03.00 Çevremizde bugün 08.10 Türkçe sözlü hafif Batı müziğı 08.30 Beraber sarkılar 09.00 Türkçe SÖ7İÜ melodiler ' 09.15 Hayatın içinden 09.30 Oyun h a v a l a n 09.45 Türküler ın.oo Haberler 10.05 Arkası y a n n 10.25 Aylâ Büyükataman v» Muzaffer Birtan'dan şarkılar 10.45 Türkçe sözlü melodiler ' ıı.oo Yurttan sesler 11.30 Bayram skeci 12.00 Haberler 12.10 Türkçe sözlü hafif Batı müziği 12.30 T ü r k müziği özel programı 13.00 Haberler 13.15 14.00 14.15 14.30 14.45 15.00 15.05 15.20 15.35 16.05 16.20 16.45 17.00 17.05 17.20 19.00 19.25 19.35 19.45 20.00 21.00 21.15 21.25 22.45 23.00 24.00 00.55 01.00 Davulzuma İle oyun havalan Türkçe sözlü melodiler Turküler geçidi Fehmi Ege orkestrası Saz eserleri Haberler Muzık dinler mislnizT Dört ses ve d ö r t saz T u r k bestecilerinden seçmeler Ojoın h a v a l a n Türkçe sözlü hafif Batı müziği Turküler ve oyun havalan Haberler Günden güne Kadınlar faslı Haberler B u nafta hava Dinî sohbet Yıl yıl Cumhuriyet Radyo Tiyatrosu Haberler Solistler geçidi Deyişler ve Ezgiler Haberler Müzik evreninde geziler Gece için mUzik Haberler Program ve kapanış tlancılık: CİHANKDM Harran Asfalt yol Akçakale'ye, yanl sın ı r a gidiyor. 20 kilometre ötede Suriye var. Sola sapıyoruz, stabilize bir yol. Hedef H a r r a n koyü. H a r r a n bir zamanlar ilçeymi?. Sonra bucak olmuş. Bucaklar kalkınca, idari bölünmede şimdi köy olarak gözükuyor. H a r r a n sözcük olarak «Yol» anlamına gelmekteymış. Çivi yazılarında H a r r a n u olarak geçiyor. Yaklaşıyoruz köye. Daha girişte zengin bir tarıh selâmlıyor bizi. Geniş kale surları yer yer yıkalmış, yer yer zamana kafa t u t m u ş . Güneydoğunun alışılmış konik evleri s u r l a n n dışına taşmış. Köyün dışmdan geçıyoruz. Önce Abbasîlerden kalma üniversiteyi göreceğiz. Uzaktan astronomi bilginlerinin kullandıkları kule hemen göze çarpıyor. 75 m e t r e yüksekliğı zamanla 40 metreye inmiş. İlk İslâm Üniversitesi burada kurulmuş. Ünlü İslâm astronomlarından ElBattâni burada yetışmiş. MEHMET GÜLER ve ORTAKLARI Mübarek Kurban Bayramınızı ve Ifaıiyılınızı kutlar, neşenizin ve mutluluğunuzun yıllar boyu devam etmesini diler. 4 Ocak 1974 Curaa 19.11 Açılış ve program 19 02 Haberler 19.07 Çocuklar için özel prcgram 19.42 Diyanet Işleri Başkanı Dr. Lutfi Doğan'ın Kurban Bayramı konuşması 19.54 İki solist «Aytul Koşar, Özel Uçar» 20.14 Muzik, müzik 20.30 Haberler 20.55 Hava d u r u m a 21.05 Televizyondan tivatro «Bayram eğlencesi» 22.11 T u r k halk müziği toplu prrgramı 22.37 Televızyonda sinema • Çirkin gangster» Başrolcîe: J e a n Paul Belmando OniO Haherler 00 20 Program v e kapanış. 1S.35 19.06 5 Ocak 1974 Cumartesi 18.30 Açılış ve p r n ç r a m 18.31 H a b e r l e r 18.41 Nasrettin Hcca 19.11 Bir solist ve E r z u r u m folkloru 19 35 Uzay yolu «Treskollon'un Kumarbazları» 20.30 Haberler 20 55 Hava d u r u m u 21.04 Bız bize «Fecrı Ebcioğlu'nun suna cağı program» 22 30 Televızyonda sinema <Enayiler Kra'.ı» 00.02 Haherler 00.12 Procram ve kapanış. Arabadan iniyoruz. O yuksek kule va ünıversıte kalıntı19 36 ları sanki çok uzaklarda kaln u ş şimdi. Hsnıen yakınımız19.58 da üç kız cocuğu ellerinde kazmalarla toprağı eşıyorlar. Butun 2" ?0 çabaları kışın yakacak kok çı^karmak yer altından. Fotoe20.55 raf çekmek isüyonız. İşlerıni 21.05 bırakıp oıze yakjaşıyorlar, p a r a ıstıyorlar fotoğral karşılı21.59 ğında. Işaretle auia^maya çalışıyoruz. 89 yaşlarında ancak 22.09 varlar. Onlarla konuşmak ıs2^ 02 terken uzakia orta yaşlı bır 23.12 adam ehnde bır sopayla b:ze 7 Ocak 1974 doğru bağıra çağıra yaklaşıyor. Ama Adil Bey durumu kur Pazartesi tarıyor. Ahbabıymış Derken genç biri koşarak geliyor yanı19 26 Açılış ve program mıza, harabe taşlarıran Ustün19.27 Haberler den sekerek. Gıyirra kuşamı 19.32 Çömlek yapımı farklı. Kendinı tanıtıyor. H a r 19.51 50 yılda plâstik sanatlar ran koyunde oturan Cumeyle A20.13 Turk halk muziğı şıretı reismın oğlu. Babası ReBir solist: Ömer Şan şat El Hammadi ya da ReSunacağı t u r k ü l e r : şat özya\Tiz. Urfa'ya gitmiş. Bi1 Kul olayım kalem zi oğlu ağırlayacaK besbelli. t u t a n ellere, 2 Bulut kat k a t olmuş aj"in onunda 3 Hey onbeşli 4 Kapıya çıktım ki, yeller esiyor 5 Madımak oylum oylum Haberler Hava d u r u m u Sirk dunyası 'Limbocu kadm» Vasfi Uçaroğlu Orkestra^ı ve soüst: Kâmuran Akkor Televızyonda sinema • S a b r ı n sonu» O y n ı > a n l a r : Sema Özcan, Ekrem Bora Haberler P r o g r a m ve k a p a n ı ş . Ç o c u k l a n n evreni Bayramın getirdiklert «Bir köy programı» Zehir Hafiye (Dızı fılmin 2. bolümü) T u r k müziği toplu programı Haberler Hava d u r u m u «Gorevimiz tehlike» «Anka Kuşu» Bır solist (hafif batı müzıgil, «IŞIK YAVUZ» Spor Haberler Program ve kapanış. Susuzluk Üniversite harabelerinde dolaşıyoruz. Ortada bır havuz var. Taşlar üzerıne asma yaprakları ve üzum motifleri ışlenmiş. Har ran'ın üniversite merkezi, h a t t a bır ara Emevıler dönemınde devlet merkezi olması, gördüğümüz kalıntılar, herşey ama herşey burada su bulunduğunun en bü yük kanıtı. Ama sussuzluktan bü tün Harran kırılıyor her yu. Ge çen mevsim tek bır basak vermemis bu iki buçuk mayon dönümlük ova. Su .. su... su... Yazın tanker fotoğratlan ve k u r a k . hk haberleri hergün gazetelerin ilk sahifelerini kaphyordu. G e ç mişle bugün arasında gerçt yüz 20.30 21.00 21.10 22.06 ORURDIG elektronik 22 20 6 Ocak 1974 Pazar l 1 ! 29 Açılıs ve program 18 30 Haberier 2^ 40 23 50