Katalog

CUMHURÎYET 4 Ocak 1974 /* \ BUATl AYAarHLf.,,...^ pEvtEr/°ALîyy£.i OSMANI'YE J>ÜN V? OYUNLAjUA,NAMU .. DüME B/ü'M ?£HuVAN]LiK £Y pAHMEHc ANDlĞıMiZ ^ Ü FiÜI 'ıM MÜTHÎ5, MAfrUi0İY£Tı... İNnZAfcuLJNAN KAÜJJİAJMA Nü CEÜEYAN ETMft,(Fîıiz. >ADULLAH CAPON NAKAY/1MA K06A ÜTHİİ &ÎP MİİSADHME tVLEMı^LfjlDıli. KEMALi Jı'DPETlf ' İ ^ ZujiÖAZUYA MAlifc PtHLİVANlAlJıMiZA N£ ÛLDU?... (jî)|i^iMıi( PCHÜ'VAN L(K\ 1 >*f*^ ".^t. .vii Toz Duman îçinde TALİP APAYDIN 105 Ne olursa olur. Dehlık bu delılık Akıl değil. Aşır hıç soze karışmadı Başını eğıp dinledl. Inca ınce düşunuyordu Delıhk değü Bayram efendı Insan vatanı ıçın, dını ıçın, ırzı namusu ıçın gerekırse olmeyı goze almalı. Iyı davranıjorlar dıyorsun, duaman ıyı davranır nu 9 Duymadın mı îzmır' de, Istanbulda olan rezıllıklen' Oralar başka. Oralar zatı dınden lmandan çıkrrnj. Cık cık cık yaptı. Sbylejecek IOZ bul» madı. Bizi böyle lkıye bölenlerın gbzü kdr olfun, dedl Zıver hoca Mület bu duruma düştü Ute. Kımi ak der, kımi kara der Herkes kenriınt ıyı bılırım sanır. îyı bılenlerı gorüyoruz. Göruyoruz tabi. Sen ds çok ryi gorüyorsun Ben bır sey bümıyorum. Bılm]yorsun da ne dıye otüp duruyorsun ulen' dedı Kadır ağa. Kalk durzu' Yıkıl ka'ş'mdan' Bız otı tnuş konuşLyonız surada, nerden çıkıp geldın' K»m çagırdı seni buraja, defol Çok kızmıştı. Ayağa fcalkmış bağınyordu. Hacelı sarardı. Dudakları tıtreuı Ne o, dovecek tnısın benı' dedı Dovmek degıl ya, çığnenm şımdı' Köyün adını batırdığınız yetmedı mi ulen 7 Kım batırdı kovun adını' Senın gıbi tlç beş baldın çıplak. Yeter ettiğınız dürzüler! Bar bar bağınyordu. Evlerin önüne çıkanlar oldu Sız kendınızl ne sanıyorsunuzT Blr daha sesinız çıksın da goreyun. Sankl bıimıyon » yaptıklarmıa. Düml oğlu dürzüler! Zır. tabozlar Hacell Açır'a baktı. A?ır kafayı yere sok. muştu. Kadir ağanın koluna gınp oturttular Bıraii camm. uyma şunlara Kadir aga. Ne ettıklennı bılmıyorlar. Kendılerını bır şey saruyorlar. Kızma sen, otur hele Hacelı kalkıp yunidü. Ensesl, kulaklan kıpkırmızıydı. Testıoı Bayram gulerek baktı • Bana müsaade ağalar, dedi. Yolcu yolunda gerek Akşama ta Sıvaslı da olacağım. Dur yavu, acelen ne? Konuşuyorduk $urada Yok, ptmem lizım. Ben söyllyeceğıml söyledım. Herkes ona gore na eaeceğıni ayarlasın Hadı eyvallah Arabaya bınıp surdü. Samaa çuvallanna doldurulmuş testıler kımıldadılar. Tan tun »esler çıkardılar Koy joluna Çikınca atlan daha bır sıkıştırdı Ikıde bır donup gerıye bakıyordu Yol ayrınrna varınca Snaslı ya degıl Kokez'e doğru surdü Selam \ e alejkumselâm. Gel bakalım, na haber' Molla Mahmut, atı tımar edıyordu. Baktı Hacelı'nın yuzıı bozuktu Işler kotüymuş, dedi. Ne gıbr Düşman llerlıyormuş Alasehır 1 de almış Bırkaç gun sonra buraya gelecekmış Testıcı Bajram mı soyledı? He, ne bıldın'7 Başka kım getırır boyle haberıen' Her gelışte zehır kusar gıder durzu. Başka ne dedı' Kemal Paşa caymıs. Padışah hakiı demij Hah, başka Yonan musluman halka çok Iyı d8vranıyormuş Gorduklerıne hep sıgara şeker dagıtıyorlarmış. Tüh' Alçak oğlu alçak Bunu soylüyor ha^ Ulen ne düşuk adamlar bunlar? Sura. tına ıkı tokat atsajdın durrunun Bırakırlar m ı ' Onlar beni dövmeys kalktılar Kadır ağa ustume yurudu Yonan bızım yuzumuzden gehjormuş Padışah efendıye uyulsaymış, gerı donup gıdeceklermış Hastır deseydın Alıklar! Demek gene baçlarını kaldırmaga başladılar h a ' Yonan gelıyor dıye guçlcndıİPr Konva'da, Kastamoni'de haık ayaklanmıj, padışahı ıstıvorlarmış lsterler Oralarda enayı çoktur Kemal Paşa Ankarada yalnız kalmıs. Erden dışan çıkamıyormuş Yalan Testıcı Ba5 ram <n uydurması Canları o\le ıstıjor emme, oile değıl ış Pen »Idırni» bunlara Hacelı, ışıne bak So\lesın dursunlar Yonan gelıjor 0:5 e nerde'sse zıl takıp oynayacaklar Içı bozuk herıflenn Haınler' Temızlenecek çok adam var şu memlekette. Dur hele sırası gelsın Hacelı duvarın dıbıne oturdu, yuzünü boynunu kasıdı. Sıkıntısı bıraz dagılmıştı. Ulen nerden gıttım durzulerm yanına? dedı. Yenı bır haber var mı dıye merak ettım. Onda ne haber olacak? Onun caberlerl böyle olur ışte. (Deramı Var) ILK MECLIS'TEN CUMHURIYETE Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU MECLiSE SUNULAN RAPOR VE TASARI uyula gelmlştı Bu yontemın soylu Turk ulusuna ne denlı başarı sağladığı açıktır Egemenl g.n Cumhurıj etın ıiânından hemen bagsız koşulsuz ulusta olması ve bnceKi a\ların, günlerın, duruıtlare yönteminln, ulus yazgısımu hattâ son gece Ataturkun nın dofrudan doğruya ve e\lemsofrasmdakı akşam \emeginde lı olarak u'usca \onetımı ılkegeçen konuMnalar, bu olavlara % akmdan tan'K olanların ka'e sıne davanması (Cumhunje') demek oldugundan, tek kışının mınden bo\ !ece a\ dınlığa kavuşsaltanatını ke^m olarak reddaturulduxtan \e 29 Ekım 1923 den ou kelımenın kullanılması Pazartesı gunu sabahı Turk.ye ve Turkue devletınm hukumet Buioık Mıllet Mechsı bmasındft bıçımının Cumhurıvet olması ıtoplanan Ccmhuriyet ü a l k Partisı Grubunun, glzU gorüşmelerl çın Ana asanın ılsılı maddesının bır fıkra jle açiKİığa kavuşturulı zermde bılnı e'hndık^n sonra (1), şımdı de Ikıncı Turkıve Bu nuut hukuk ve eylemlı durum bakımındsn Lvsrun gorulmuştur. IUK Mıllet Mec'mnın Tutanak Derfnlennden yararlanarak, daBir CurpHjrıvet kurulduktan ha doğrusu 29 Eıtım 1923 saat sonra bu Cumhurıvetın temsılcı18 den, saat 21 e değın Meclıs t« sı olan lıır başkanlık makamının geçen görüşmelerın en onemll da olması (ıhdası) dogaldır. bo'.umlerını, ozellıkle Anavasa Bundan başka, hukumeti kuKomis' onunun raporunu, Am racak olan başbakanın Cumhurjasa Komısj'onu Eaşkanı Izm r baskanınca atanması, sorumluluMebusu Yunus Nadı Beyın su gun saptanması bakımından z o nuş komışmasını \e kanun ta runludur sarısı uzerındekı açıklamalannı Şu halde bııeun zaten var olan gunumuzun dılıjfe buraya aktadevlet bıçınvnı saptamak uzere rarak, Cumhurıyetın elh yıl once Anayasamn buna ilışkın bır, uç, Turkıje Buyus Mıllet Mechsı sekız ve do'tuzuncu maddeleri tarafından nasıl ılan edıldığıru ve Atatürk'ün nasıl Cumhurbas asağıdakı gıbı değıştınlmış ve kanı seçıldığını ve bo lece Tur açıklannış ve devletımızın dınının Islam d'ni ve dılının Turkçe kı\e Cumhurnetınm 23 Nısan 1920'den 29 Ekım 1923 tarıhme olduguna ilışkın ozel bır madde konulmus'ur Bu maddelerı yasa de*'n oluş e\ relerınm \e resml laştırılmak uzere yuksek kurulu dogru'tuda bırbırım ızleyen ve nuza sunar vs onen ve hemen yukarıda gorulmuş olan vasal goruçulmesını rıca edenz. aşamalardan onuncu ve sonunAna>asa Komısyonu Başkanı cusunun n ısıl gerçekleştığını lunus Nadi (İzmır) gozonune kcjahm Hasan Ri7a So%ak anıla^ında bu noktaya pek Raportor kı.a olarak şu bırkaç cümle ıle Celil Nurı (Gelıbolu) defınır: Katip Madde 4 Türkıye Devleti BUyıik Mıllet Mechsı tarafından ıda> re olunur. Meclıs, hukumetın ınkısam ettığı şuabatı ıdareyi I o ra Vekıllerı vasıtasıyle idare eder. Madde 10 TurKive Reısıcumhuru, Turkıve Buvuk Mıllet Meolısı Heyetı Umumıvesi tarafından ve kendı azası meyanından bır intıhab devresı ıçın ıntıhab olunur Vazıfe 1 rıj aset j eni Reıslcumhurun ıntıhabma kadar devam eder Tekrar ıntıhab olunmak caızdır. Madde 11 Turkıje Reisicumhuru devlet'n reısıdır. Bu sıfatla luzum gordukçe Meclıse v» Hevetı Vekıleye rıyaset eder. Madde 12 Başvekıl Reısıcumhur tarafından ve Meclıs âzâsl mejanından ıntıhab olunur. Diğer vekıller Başvekıl tarafından Meclıs âzâsı aras ndan ıntıhab olunduk'an sonra Heyetl Umumiyesı Reısıcumhur tarafından Mee lısın tasvıbme arzolunur Meclis hah ıçtımada değılse keyfıveti taivıb Meclısın ıçtımaına talık olunur » Tutanak Dergileri Görüşülmeyen Bir Önerge Burada şu noktayı bellrtmelc, tanhsel bakımdan gereklıdır. Nığde milletvekılı Ebubekır Hazım, Bursa milletvekılı Refet, Kırşehır mıll°t\ekılı All Rıza, Erzurum milletvekılı Refet ve tutanakta adının okunmadıgı behrtılen Balıkesır mıllctvekıllerınden bırı, dortlu bır onpıge vererek bu jasa tasarı^mın 11. maddesının fierekli gordukçe Mecllse ve Bakanlar Kuruluna başkanlık etme yetkısım Cumhurbaşkamna veren ıkinci fıkrasmın tasarıdan çıkanlmasını ıstemışler isa de, bu onerge hıç goruşme konusu olmadı (4). Yukarıya geçırılen Kanun Tagarısı okunduktan sonra Meclla Genel Kurulunda goruşmeler şby le surdu: Cumhuriyetin ilân edildiği otunımu Başkanvekılı olarak yoneten Inonu'nün ilk BMM albumundeki 'otoğndı. Feridun Fikri (Dersım) U>e Refik (Konya) Üye Ibrahım Sureyya (tzmıt) Üye Mehmet (Yazılmamış) Üve llyas Samı (Muş) Uye Rasih (Antalya) Raçkan Efendım, Anayasa Komısyonu Tasarısı ıle onerısını gundeme almıştık Şımdı nedılıkle hemen goruşulmesı komıs yonca onerüı>or Ivedılıttle hemen goruşulmesını kabul edenler lütfen el kaldırsın. Kabul edılmıştır. dılıkle goruşülmesi kabul edıldık ten sonra «Teşkilatı Esasıye K» nununun Bazı Mcvaddının Tadılıne Daır Teklıfi Kanuni» başlıgını taşıyan yasa tasansı okundu. Tarıhsel onem taşıjan bu tasarının, Ataturk tarafından dort ay once Hasan Rıza Soyak'a yazdırmış oldugu tasan bu dızinm 6 sayılı yazısmdakı ıle karşüaştırılabılmesım saglamak ıçın, bu Tasanyı, o zamankı dılı ve bıçımı ıle tutanak dergisınden alarak aşağıya geçirıjorum: Madde 1 Hakımiyet; bılâ kajduşart mılletındır İdare usulu halkın mukaaderatını bızzat ve bılfiıl idare etmesi esasına mustenıttir. Türkıye devletının şeklı hukumeti, Cumhuriyettır. Madde 2 Turkıye devletmın dını, dmî islâmdır, resmı lısanı Turkçedır. YARIN: Anayasa Komisyonu Başkanı Yunus Nadl Bey Kürsüde (1) O tarihte baska parti buluıv madığından, CHP kurulunda verılen bır karann Meclıs'te verılmiş bır karar pucunü tasıdı&ı unutulmamalıdır. (2) 4taturk'ten Hatıralar, CUt II (Istanbu) 1973) s. 188. (3) TBM.M. Zıbıt Cerıdesı (Tutanak Derçısi) ikinci donem, cılt III. (2. bası) 1968, s. 89101 (4) TBMM Zabıt Cerıdesi, Devre II. Cılt 3, S. 90. MALKOCOĞLU yazan'veçi7en:Ayhan BAŞOGLU ŞÜPHELİ ZAFER Değişiklik Tasansı Anaj'asa Komısvonunun bu kı«a raporu okunup tasannın ive «Grupta kabul edılen tâdll teslıfı akşama dogru B M M.'ne ıntıkal ettı Kanuni Esasl Encumenıne verıldı Encumenın teklıfe (dıl ve dın) hakkında bır madde ila\e etnıek suretıvle tanzım ettığı mazbata, ümumi Hevete arzedıldı. derhal rnuzakeresı istendı Muzakere netıcesmde saat 20 >ı 30 geçe blr çok mebusun (Yaşasm Cumhurıyet) avâzeleri arasında kabul edıldı » (2) DİŞİ BOND A^OTOC 7 ^ Nasıl ve Ne Zaman? Şımdi bu olaji resml Tutanak Dergısı'nden izlevelım. Bu tutanak'ara gore, Turkne'de Cum hurısetın ılânnle Ataturkun Cumhurba»kaıu seçılmesme, Bu \uk Mıllet Mecljsının Ikınci Donemının bırıncı yılındakı 39 Ekım 1923 tarıhli 43. toplantısının saat 18 den 21 e dek aralık sız uç saat suren bınnci oturu munda karar verıldı (Zaten o gun ıkmcı bir oturum olmadı). O gan Turkıye Buyuk Mıllet Mecl «ırun Başkanlık Kursusun de Ikmci Reıs Vekılı Ismet Be\ (Çorum), onun janmdakı Dnan katıplıklen makamlarında Ha ( ' f dar Rdstü Bev (Denızlı) ve A a turr. un bır a«.şam oncekı gofra sında konu^ulanlar dolayısıj'e dun.uı vazıda kendısmden soz edılen Ruşen Eşref Bey (Afjon karahısar) jer almışlardı. Geçen toplantı tutanağı ozetı okurup kabul edıldıkten ve tur lu konulara ılıskın, vazı, onen ve ^asa maddeleri goru^uldükten sonra başkan, gundemda buluran Anavasa Komısjonu Rapo runun goruşıllmesıne başlanacagını soyledı Cumhurıjetin ku ruluşuna ilışkın gorüsmeleri, gu nomuzun dılıjle, aşağıya akta rnorum (3). Başkan Efendım! Anayasa Ko.nısjonu, Anajasa'nm kımı maddelerını değıştıren tasannın nedılıkle ve hemen goruşülmesmı bnermektedır (Kabul seslerı) Ana\asa Komısj onunun Ra poru okunujor \1hSEK B\SK4\LIĞ%: Ula «umuzu dırlık \e mutluluğa go turen \ s tam bagımsızlığa ka vuşturan tannsal savaşU ulu^al Pr,r ıe1 /. ılk"sı kp^ın ol?ra^ ka bul edılmış ve her zaman buna TİFFANY JONES GARTH GARTW. NOB OtIVEBS. e ^ y se ÖNCE ZUMA'MIN OLÛM Sltji CA 3 A«E.XluO C ı T y D E Ü SENOB CAMOM OU/EESlN EVINDE GACZTU VE.PCOFE . SÖE LUMIEIOE; KJIN'/H DUCLEO