Katalog

40 YIL ÖNCE CUMHURÎYET 5.6.1934 Edebiyat sohbetleri ÎLÂÇLARA NARH Şehrimizde bulunan Sıhhiye 1 Vekih Dr. Refık Bey Istanbul un hastane ihtıyacmı temin ile meşçul olmustur. Vekil Bey eskı T:p Fakultesi senriyatında açılacak olan tam teşekkullü Haydarpaşa Nümune Hastanesirıe aıt hazırhklarla yakından ılgilenmiştir. Öğrendiğimize gore Sıhhıye Vekâletinde bır de komisyon kurularak ec2acılarla ecza deposu sahiplerımn mumessüleri ve dısardan da ban uzmanlar dâvet edılerek ılâç fıyat tarıfelerı üzerinde incelemelerde bulunulacaktır. llâçlarda en yuksek fıyatları gösterecek bır tarıfe tatbik edılip hal kın aldanraamasını sağlayacak tedbirlcr de duşünulmektedir. Bu amaçla Almanyadan 8 mü tehassıs Profesor getırtmek içii Alman Hukumetine müracaat edllmıstir. Orhan Kemarin evinde avana yaklaşan dallan pamuk 2 HAZİRAN 1970'DE ÖLMÜŞ OLAN, lanıp yana doğru çekılmış bir kauçuk fidanının yaprak MEHMET RAŞİT ÖĞÜTÇÜ İDİ. ORlan tertemizdi; her biri ayn ayr; okşanarak silınmiş gıbi. Yaşar HAN KEMAL İMZASINI TAŞIYAN Kemal'ın kahkahalarıyla konuş. NİCE HİKÂYE ROMAN BAŞARISI ma ustası Çetin Altan'ın anlattık. lan, bütun evi sevinçle doldur. İSE ŞİMDİ YÜZBİNLERCE OKURA muştu. Hıç kimse ondan söz açmadan saaüerce oturduk evde. ULAŞMIŞ DEĞERLİ KİTAPLARLA Yan odada çalışma masası, yurt dısındaki bir isçınin hazırlayıp EDEBİYATIMIZDA ciltlediği büyük anı defterinin saygı sayfaları, yatağı üstünde maskı, duvarda birkaç reEmi, ki Rauf MUTLUAY tapları \*ardı. Evu. içinde «Cemile» ve «Dünya Evi» romanlannda yiğitliHeri dile getirilmiş eşi Nuriye Öğütçü'nün analık sevgisi, şekkürler, sıkıca el sıkışmalar.» Bo'yle söylüyordu Orhan Kekalabalık ziyaretçi grubunu abır saat sonra derair bir kapınm mal; ve biz gene o yapraklan ğırlamakla sevinen oŞullan, kız ardmda kaldı. Hepuniz dışardaytertemız kauçuk fıdanınm dollan, gelini .. Geçen yılm 2 Hazi. dık, o tek başına içerde. Yurt sev durdugu odada toplanmıştık. ranı idi: ilk vıl kimsenin alamagisine adanmış bilinç kalemi, daUstasına sundugu şıır kıtabmm dığı Orhan Kcmsl Roman Arma ha ne eserler yaratacak olan yüiç yaprsğına «Ikbal Kahvesı beğanı«nı 1972'de kjızanTnış olan rekli kafasıyla. nim için ikinci bır ünıversıte •Boynu Bükük Öldüler» yazan oldu. » dıye yazmış olan Nurer • Kendı çoçuklarımı sevdiYılmar Güney'e hak ettigi ödülü ügurlu, Orhan Kemal'e duydugu ğim kadar bütün çocuklan da vermek için toplanrmştık. Ama severim. tnsanları sevmek bâOrhan Kemal'in ikinci ölüm yılbında ise tasnife kulak asdönürnündeydik. Anılar taze. amam. Her ne olursa olsun ben teş kCnenmemiş, esiyle evlâtları nın yürekleri yaralıydı. Ne var yaşarım, görürüm ve yazanın. Benım vazifem bu.. Tekrar ediyo ki babalannın o kadar sorumlurum, Istanbul'a nakletmeye can lukla yürüttüğü yaşam kavgasına atıyoruz, fakat olmuyor. Bu bir simdi çoğalarak devam cdiyorlar, • hürriveUizlik»tir. Şüphesiz büOrhan Kemal ailesi olmanm onu tün hürriyetsizJikler gibi bundan runu taşryarak giiliislerimize ka da nefret ediyorum; ve bencil ol tıhyorlardı. Bü>"iık ölüleri küçük madığım için. bu tip hürrijetsizgözvaşlanyla anmamakta birle?likten nefret eden ve etmekte miştik; Orhan Kfmal gibi konumazur bulunan insanların da Suvor, gülüyor, yiyİD içiyorduk. var oldusuna, olacafına. olması O ç e n yıl Yılmaz Günev tutuklâzım geldiğıne inanıyorum. Çün. luvdu: sonra «Büyük Gözslti» kü hayatın içindeyim ve însan. Beldi. Bu. yasanmış denevleri rolarla «haşir ve neşir»im. Bunun manlaştıran Çetin Altan'ın bu köklerini aramaya lürum yok. •ürdeki Uk eseriydi; 1973 Orhan Bunu sunl sistemler dolayısiyle Kemal Roman Armağsnmı nasıl düşünüyor değilim. tnsan oldukazandığmı gecen vazımda anlat jhım ve Insanî hiç bir jeyin ?nmıçtım. Gene bir 2 haziran eübancısı olmadıgım için. Yolladınündevdık; bu kez Çetin Altan ğmız otuz liranm makbuzunu pos da yoktu aramızda. Onu kalataçı şimdi getirdi. Çok çok tebnlık h'ır haoishanpnin görüşme sekkürler. Yazılarımm ilk madodasında tonhıça görmüs: venildi karşıhğı bu. Hiç de az değil.. memis kişiliŞinin yansıttığı ftr (28 subat 1947. Adana. Yaşar Na cekleri kendisinden dinlemiştik. bi Nayır'a mektup: bkz. Dost Kucaklaşmalar, öpüşmeler, teMektuplan 191192). T BULMACA 1 23456789 jide). 2 Bır iş yapılırken varılmak istenen netice gaye, mak sat (Yeni dil) Batı müzıgmde tek ses veya çaJgı için yazılmış beste ve bu şekilde icra et mek. 3 TERSI Yunanistanın ışareti Ne dinden yana ne dmın aleyhıne olmak. 4 Konuşulan asıl, esas konu (Eski dü) Bır akar suyu önleyici ve toplayıcı sağlam yüksekçe engel, manı. 5 TERSI Hollanda'nın nunuzu Gemilerde ambara ve makine dairesine hava vermeye yarayan ikincı derecedeki bacalar. 6 TERSİ akciğer (Eski dü) Şöhret, ün. 7 TERSÎ bir malın toptan satıldığı veya çokça bulunduğu yer yahut da eşya amban. 8 Fizikte bir cisım tarafınclan taşman ve iş çıkarmaya ya rıyan kuvvet, enerji Bır şeyın olmasını beklemek. 9 Üzerınden zaman geçmesıne rağmen değennden kaybetmeyen « •e • sr manâsma Kimyada radyunıun simgesi. iç yükümlülUgUnU kocaman bir kıtap bıçimine dönüştürmüstü: «Orhan Kemal'in Ikbal Kahvesı» (Cem Yayınevi, 1973, 472 sayfa, 20 lira). Orada çağdaş edebiyatımızın büyük hikâye roman ustalanndan birinm bütün yasam serüveni, özelliklen, yazarlık çabası, her çesıt engelle boğuşmadan zaferle çıkmış bır yazı emekçısinuı düsüncelerı, inançiarı vardı. Orhan Kemal'in hemen bütün kitaplan tekrarlarla basıhyor. okuyucusuna ula şıyor; onun adına konmuş bır armağanı kazanan «Büyük Gözaltı» hızla satılıp tükenıyordu. Edebiyatçılar çile çekıyor, suçlanıyor, içeride tutuluyor, haklan kısıtlamyor; ama toplum adına bazı kurumların yaptığı bu baskıya karsın edebiyat, gorevıni saghkla yürütüyordu. Ne demiş halkımiz bir atasözü biçımınde: «Asıl azmaz, bal kokmaz.» Orhan Kemal'in evi gene yas Iı değüdl. Bayan Nurîye ögütçü'nün gozlerinde arasıra bırıken yaşlar, konuklannı agırlamaya kosuşan hanımlık yanının duygusu; sofrasmı eşınin sevdigi, istedıği bıçımde hazırlayan dıkkati ise, Orhan Kemal'in eşi olmanuı onurunu her hareketinde yansıtan bir sorumluiuğun bılincıydi. Gozaltında tutulan iki yazarın ödüllenni alan eşleri de, asrni sır verme« ağırbaşlılıklarda. Bır ölüm gunünun umutsuzluğu yoktu ortada. Teypten seslerini dinledigimız kışiler ölü olmadıkları; eserleriyle gıttikçe çoğahp yaşadıklan ıçın. Adlırina lâyık çocuklar yetiştirio çogaldıkları için. Bır yerde hayatla sanat birbirine eklenip guçlendiğı içuı. Biz onların sanatçılıklanna saygılar borçlu oldugumuz için. Namuslu kalemlerın okuyucu müşterihklerı ülkemizde gittikçe arttığı ıçm.Umuttur yasayan ve gerçeğin ds aydınhk yanlan var tşte ilk baskılan biraa yıprarup sararmış, okunurken sayfalan çızilmiş kitaplann yamnda Orhan Kemal'in 1972 • 1973'de yeniden basılan bnümuzdekı yıllarda hep basılacak olan • eserleri: Dünya Evi (Altın Kitaplar), Arkadaş Islıkları (Bilgi Yayınevi), Sokaklann Çocuğu (Alttn Kitaplar), Hanımm ÇİItlıgi, Suçlu, Vukuat Var (Remzi Kıtebevi), Bereketli Topraklar Üzerinde (Cem Yayınevi), Gurbet Kuşları (Varlık Yayınevi), Eskicı Dultkara (Cem Yaymevı)... Bir rafta yanyana hepsi. Benim okuduğum baskıların yamnda tertemız, yepyenı, ozenlı.. Onlar da başka okuyuculann elınde dolaşa dolaşa okunup e s kıyecek, belleklere ve bılınçlere sınecek, her kuşağın ihtiyacına cevap vere vere ömürlerını uzatacaklar; Edip Cansever in bir şiirı ne güzel anlatır bu ruh ortaklığını. paylaşma guzellığım: «Sen o karanfile eğilimlisin, alıp sana veriyorum işte / Sen de bir başkasına veriyorsun daha güzel / O başkası yok mu? Bir janındakine veriyor / Derken karaafil elden ele . / Oörüyorsun ya bir sevdayı bfivütüyorus seninle...» Sağmalcılar hapishanesiyla Orhan Kemal'in evi arasında büyuk bır gun yaşadık boylece: «Paylaşmakla sevinç artar, keder azalır » SOLDAN SAGA: 1 Bır kımseye bozacak veya sozunu ağzına tıkayacak snırette ters söz" söylemek. 2 Dtysrbakır'da b:r ılçemız TERSI uluslararası traftkte Lübnan ışaretı. 3 TERSI b;r crganımız Yapraklan bahar:ı bır bitki. 4 Vücut kemıklerının ucuca veya kenar Ker.p.ıa gelip birleştigi yer Sesin en aşağıdan olaru. 5 Elçiliğe bsğ lı memur. 6 Hatay'da bır nehir Avrupa'da ba/ı devletlerde prensten sonra gelen bır isalet ünvanı. 7 Mikropların sal tlığı zehır. 8 Vilâyet Bır meclisin ıleri gelenleri, büyüklen (Eski dil). 9 Çevredekl şartlar, genellikle psikolajık şart lar Kimyada tantalın simgesi. TUKARDAN AŞAGfYA: 1 Çok uzaktan arada b:r vasıta olmaksızjn aynı anda tynı hısleri duyma olayı (Psikolo 1 Sakınmak. 2 ekaS, Ofis. 3 ğıS, Kriko. 4 llahi. 5 Randevu. 6 Miad, Atol. 7 El, Iri, tU. 8 Kapsamak. 9 çleF, Gaf. YUKARDAN AŞAGlYA: 1 Seğırmek. 2 Akıl, Ilâç. 3 Kasara, PL. 4 Is, Hâdise. 5 Kin, Raf. 6 Mor, Daim. 7 Afıyet, Ag. 8 Kik, Votka, sO, Ulu. DLNKU BULMACANIN ÇÖZUMU: SOLDAN SAGA: ARCELİIC BUZDOLABINDA RADYO İSTANBU L 05 55 06.00 06.05 07.00 07.05 07.30 07.40 07 45 08 00 08.10 08.30 09.00 09 15 09.30 09 45 10.00 10.05 10.25 10.40 11.00 1120 1140 12.00 12.10 12 25 12.40 13.00 13.15 14.00 14.15 14.30 14.45 İSOO 15 05 15.20 15.45 16.00 16.15 16.30 17 00 17.05 17.20 19 00 19.30 19.45 20.00 20.15 20.30 20 55 2100 2115 21.35 2155 22 45 23.00 23.30 Açılış ve program Haberler Günaydın Köye haberler Sabah muzığı Haberler GUnün programlan TUrküler Çevremızde bugun Ünlü yorumculardan Beraber ve solo şarkılar Hafıf melodiler Hayatın ıçınden Turkuler Tangolar Haberler Arkası yann Şarkılar Hafıf Batı müziğl TUrküler ve oyun havalan TUrkçe sözlü melodıler Solıstler geçıdi Haberler Şarkılar Darvaş ve arkadaşları Yurttan sesler erkekler korosu Haberler Oyun havaları Necdet Koyuturk, orkestrasi Turkuler Şarkılar Çetm Inöntepe orkestrasi Haberler Türkuler Rıtm ve melodj Şarkılar Turkuler Saz eserleri Radyo senfoni orkestrasi Haberler Gunden gün* Şarkılar Haberler MUzikli dakikalar Şarkılar Beş plâk Beş melodi Cumhurıyet 50 yasında Şarkılar geçidBir varmış Haberler TUrküler geçıdi Şarkılar Hafif müzik Haberler Turkülerınizle basbasa Pop müziginden bir albüm 24.00 Gece ıçın müzik 00 55 Haberler 01.00 Program ve kapanıs İSTANBUL ÎL 4 16 55 17.00 17 05 17.30 18.00 18.1 â 13.30 19 00 19 30 20.15 21.00 2150 22.00 22.10 24.00 00.55 01.00 Açılış ve program Haberler Diskotegimizden Kuçuk konser Gençlere «ıuzık Fransuca djl dersi Senfoni): n m u k Hafıf Batı müzaği Eskilerden yenilerden Aksam konseri Hafif Batı müziğl Barok müzik Haberler Konser salonlanndan Gece için müzik Haberler Program ve kapanıs Frekans modülasyonlu Kanal 42: 99,5 MHz. 20 00 Açılış, Batı müzıği 20 01 Paul Mauriat Ork'dan müzık 20.17 Akordeonla Melodıler. Milan Bîaha «Akordeon) 20.40 Hındemith Pıyano Sonatı, No. 3. Klara Havlıkova (Pıyano) 2100 Mozart: Yaylısazlar Kuartetı No. 4, Sı major (Av). Loewenguth Kuarteti. 21.26 Lekeu: Şan ve Ork. için şiırler. Ysel Poliart (Soprano) ve Edgar Doneux Yön. Belçika Radyosu Oda Ork. 21.40 Mendelssohn: Trio, Re Minör, Op. 49. Arthur Rubınstein (Pıyano), Jascha Heifetz (Keman), Gregor Piatıgorsky (Viyolonsel). 22 07 Martinu: Viyolonsel Pıyano Sonatı, No. 1. Josef Chucro (Viyolonsel), Alfred Holecek (Piyano). 22.28 Mozart: K o m o Konçertosu, Mi Bemol majör, K. 495. Roger Abraham (Korno) v e Esnest Bour YBn. Strassburg Oda Ork. 22.45 Kapanıs. İ:T:Ü: Paris'teki ünıversıte sitesinde düzenlenen (Nazım Hıkmet'i An ma Haftası) nın basında Nazım Hikmet'in şıirlerinden esınlenen 50 ressamm sunduklan tablolar sergılendi. Aralannda Abidın Dino, Hakkı ArJı, ömer Kalesı, TJtku Varlık, Mehmet (sairın oğlu) gibi Türk ressamlannın da bulunduğu sergi önümüzdeki haftalarda Fransa'yı da dolasaPARİS, (Kosta DAPONTE bil cak. diriyor) Nazım Hikmet'in 10. Ünlü sanatçı Jean Marcenac ölüm yıldönümü için Paris'te «Nazım Hikmet evrensel şair» düzenlenen anma haltası cumarkonulu bir konusma yaptı. Öntesı gecesi, Maraton sanat gosceki gün de yine üniversite sıterileriyle kapandı. înglltere ^*e tesı SEİonlarında Madeleine RıfFransa'daki Türk ögrenci Bırfaud'nun «Nazım Hikmet ve liklerinın buradaki ünıversıte baskı» konulu konuşması ıki sıtesi salonlarmda düzenlediğl yüze yakın dinleyici tarafından gösterilerın son gecesinde Miguizlendi. el Asturias, Marcos Ana, Jean öte yandan Nâzmn Hikmet'ln Marcenac, Blas de Otero ve 10. ölüm yıldönümüne raslıyan Andre Voznessensky gıbı ünlü bugıinlerde Maspero yayınevi, sairler de konusmalar yaparak, şairin iki kitabım çıkardı. «Le şıirler okudular. Ayrıca toplanMonde» gazetesi ile «Nouvel Obtı>ra gelemıyen Pablo Neruda, servateur» dergısınde uzun yaLouis Aragon ve Konstantm Sızılarla da tanıtılan bu kitaplarmonof'un mesajlan okundu. dan biri «Memleketimden însan Unlü Fransiz sanatçısı Pıerre Manzaraları» (Paysages HumaRousseau ise bütün gece boyunins), diğeri de «Kemal Tahır'e ca Nazım Hikmet'in şiirlerini Mektuplar» (de L'Espoir a vous okudu. faire pleurer de rage) dır. Abıdin Dino'nun çizdıği kapak deFransiz Radyosu Program Müseni ve yazdığı önsörle yayımdürlerinden Eve Grilıquez'ın lanan bu iki kit&bı da Münrrhazırladıgı bölümde. François ver Andaç Pransızcaya çevirmişRabbath, Colette Magny, Frantlr. cisco Montaner, Helene Martin gibı ünlü sanatçılar Nazım'ın Dörtyüzer sayfaya yakm olan çiırlerınden bestelenmiş şarkıbu kiUplann 2 200'er tane olan lar okudular. Bu arada en çok ilk baskılan tUkenmiş olup 45 alkışlanan sanatçı Rahmi SalFranga (140 TL.)dır. Maspero tuk'un türkülen de büyük ilgi yajınlannı satan Sen Mıseldeki topladı. (Joie de Lire) adlı kitabevi ise Nazım Hikrnet için bır vitrm Dört saatten fazla süren bu düzenlemiştir. son gece programında ayrıca İl Fransa'da Nazım Hikmet haftası sanat gösterileri ile hapandı han Mımsroğlu'nun Nanm Hikmet'e sundugu «Tract» adlı elekt ronık muzık parçası çalındı. Son bölümde de iki Fransiz tı3ratro oyuncusu, «Nazım'ın Kemal Tahir'e mektuplarını» canlandırdılar. Resim sergisi ve kitaplar 2 DEGİŞİK SERİ SUNÜYOR CAM PAMUGU VEYA POÜÜRETAN TECRİTLİ KLÂSİK SERİ MONOBLOK GÖVDELİ ELEKTRtK MÜHENDİSİ ARANIYOR Tesislerimmn Elektrık ehlivet ve elektronik bilgisi vakıf işlerini kendi başına yürütebüecek yanmda sevk ve kumanda tekniğine pOİİIÜk/ SERİ 14 değişik model Arçelik arasmdan ihtiyacmıza ve hesabmıza en uygununu seçiniz ANKARA 00.55 06 05 07 00 07.05 07.30 07.40 08.00 08.10 09.00 09.15 09.30 09.40 10.10 10.30 10.55 11.10 1130 12.10 12.30 13.00 13.15 14.00 14.15 Açılış ve program Gtnaydın Koye haberler Sabah turkuleri Haberler Sabab müziği Ankara'da bugün Her telden Hayatın içinden Şarkılar Hafıf müzık Arkası yarın Türküler Çeşıtlı müzık Şarkılar Türkuler Balete çağrt Türküler Şarkılar Haberler Hafif müzık öğle konseri Kutlu Payaslı'dan şarkılar 14.30 Gençler içu» 15.00 Haberler 15 05 Türkuler 15.45 Şarkılar 16.05 Küçük konser 16.20 Türküler 16.35 Albümlerden seçmcler 17.05 Fasıl 17.35 Gunden güne 1900 Haberler 19.30 Türküler 19.55 Burası TRT haber merkezı 80.10 Şarkılar 20.25 1923'den 1973'e ekonomıde devlet 20.55 Bir varmış 21.00 Haberler 21.15 Kucük konser 21.35 Erkekler topluluğundan şarkılar 22.00 TBMM saati 22.30 Çeşıtli rnüzık 22.45 Haberler 23.00 Her hafta bir yorumcu 24 00 Gece ve müzik 00.55 Haberler 01.00 Program ve kapanıs ELEKTRİK YÜKSEK MÜHENDİSİ VEYA MÜHENDİS AUNACAKTIR. Almanea veya İngillzce li$anlanndan blrinı yeteri kadar vukui ve ger.ç olraak tercih sebebidir. tsteklılerin en geç 12^.1973 tarihine kadar yazılı muracaatları r*ca olunur. TV 19 00 Açılış ve program 19 01 Haberler 19.55 Bir sanatçı Esın Avşar. Okuyacağı parçalar: 1. Küçük kuşum 2. Sandığımı açamalım 3. Güneşe giden gemı 4. Seni sevdim diye 01 20.15 Fransızca dil d "»' 20.30 Haberler 20.55 Hava durumu 21.00 Sanat olaylan (Mayıs ayı içlnde Ankara ve tstanbulda sanat olaylariyle Ugili bilgi ve gorüntü). 21.55 Televizyonda stnema «Şeytarîm kurbanlan» Oynıyanlar: MUşfik Kenter, Leylâ Sayar, Ekrem Bora 23 15 Haberler 23 25 Prnarram va k&mnıs MANNESMANN • SÜMERBANK BORU ENDÜSTRİSİ T.A.S. İZMİT KOCAELİ (Reklâmcüık: 4290) 4218 1STANBUL JANDARMA SAT1NALMA KOMtSYON BAŞKANLIĞIJSDAN Jandarma Birlikleri Ihtiyacı İçin (400) ton NebaÜ Margarin yağı kapalı zarf usulüyle satm alınacaktır. Tamamının tahmini bedell (3.1O0.0OO) liradır. Geçici temlna0 (106.750) liradır. Tsmamı bir isteldiye ihale edilebileeegl gibi, ild ejît parti halinde (200) er tonluk iki istekliye verilebilir. (200) tonunun tahmini bedel (1550.000) lira olup geçici teminatı (MJS0) liradır. • Evsaf ve şartnamesi îstanbul. Ankara J. Sat. Al. Kom. B|k. hklariyle tzmir Ege J. Dr. Bölge K. hgınd» görülebllir. Eksiltmesi 22 Haziran 1973 Cuma Sünii saat ll.OO'de Sirkeel/ Demirkapı'daki Komisyon binasında yapıUcaktır. Teklif mektuplarınm ihale saatinden bir saat «wel mecburidir. Her türlü gecikmeler kcbul edilmez. (Basın: 1S151) 4225 kalitede öneü... fiyatta ölçü Genel Satıcılan: BEKO TİCARET A.Ş. Tel.: 48 0039 BURLA BİRADERLER ve Şsı. Tel.: 45 52 00