Katalog

V/ICKS VVAPORUB (Buharlaşan Merhem) PİYASAYA VERİLMİŞTİR umhuriyeı Kurucusu: YUNTJS NADt OKUL SÖZLÜĞÜ Hazırlayanlar IngilizceTürkçe Ruşen ALAYLIOĞLU Reşat GÖNDEM OCAK KİTAP DAĞIT1M ŞTİ. ve BATEŞ Toptan Satış Yerleri: isunbul'da Bsbıalı da 50. yıl; sayı: 17747 Telgraf ve mektup adre.«i: Cumhurlyet Istanbul Posta Kutusu Marıbui No: 24* TeUfonlar: 22 42 90 22 42 9 22 42 S? 22 42 98 22 42 99 C 27 Aralık 1973 Perşembe Cuma günü bütün okullarda ders yapıfmayıp anma törenleri düzenlenecek Eskl Cumhurbaşl<anıf Atatürk Lahtinln tam karşisına gelen ve 25 sütundan olırşan yerde toprağa verilecek. Cenaze namazı Maitepe Camiinde kılınacak Bu sabahtan itibaren TBMM'ye konulacak katafalkta İnönü'nün naşı halkın ziyaretine açık olacak. Bazı Üniversite ve Yüksek Okuilarda derslere ara verildi Cumhurbaşkanı, Talu'nun görevden affı ile ilgili kararını cumartesi günü açıklayacak Ismet Inönü yarın toprağa veriliyor ANKARA, (Cumhuriyet Bftrosn) Eski Cumhurbaşkanı ve Cumhunyet Senatosu Tabiı üyesi mıUi kahraman îsmet lnbnü, Cuma.gunü'Anıtkabip'de toprağa verılecektir. İnönü'nün Anıtkabir'de defnedılecegi yer dün Bakanlar Kurulu taralından sap tanmıştır, eşi Mevhibe Inönü daha önce aile kabnstanına defnedilmesi yolunda bır arzu göstermı; ise de dun hükümet adına yapılan temaslardan sonra. Mevhibe Inönü de eşının Anıtkabır'e gomülmesi konusunda, muvafakatini bildınniştır. Başbakan Naim Talu dün bir ara İnönü'nün eşıne gıderek, merhumun ailesı ile Rörusmuştür. Görüşme sonunda Inonü Ailesi, Inönü'nün Anıtkabir'e defhedflmesini uygun Rörmüştür. Bunun üzenne Başbakan. (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) "Sağ koalisyon,, için partilerde temas yapılıyor ANKABA, (Cumhuriyet Biirosu) Cumhurbaşkanı Korutürk'ün Çankaya Köşkünde liderlerle yaptığı görüştr.eden jonra Parlamentoda grubu bulunan sıyasal partilerde hükümet sorunuriun çözümlenmesi için araşttrmalara yeniden başlanmıştır Sızan haberlerin verdiği ilk izlenimler, gelışmelerin daha çok bir s a | koalisyon olusturması bıçımindc ortaya çıktığını gbstermekteyse de ıkınci büyuk parti AP'nın CHP'yi muhalefette bırakmak isteraedigl de anlaşılmaktadır likle kunüacak ortakhğın CHP muhalefet] karşısında çok güç dururnda kalabılecegl görüşünde toplanmalttadır AP vörıetıcılen ülkenin karşı karsıva bulunduğu sosyal ve ekonomik sorunlar nedeniyle kurulacak hükümetin. ilk asamada eenis kitlelenn vasam koşullannı olumsuz vönde ctkıleyebıiecek bazı karariar almak zorurıda kal»faSını dü$ün mekte ve bu kararlara CHP'yi de ortsk etmekte yarar görmektedır ler. Bu nedenlerle Çankaya'daki H derler toplanti'îinda AP Genel Başkanı Demırel. Cumhurbaşkanının ilk önensıne paralel olarak bir mılll koahsyonun eerçekleştirılmesı gerektiâını savunmus, bu tür bir Koalisvonun vürüvebıldigı Kadar vürumesinı. aralarında «eçimTin venilpnmesınındc \er alaragı ^nı alternaniflerir; ortaklıîı sürdürmek olanaksızlaşnfı tıalde düşünülmesini dnermiîtır. (Devamı Sa. 7, Sü. 8 de) Talu'ya tepki Bununla beraber AP grubu i<;:r.. de kontenjan senatoru Naım Talu'nun Başbakanhğına karşı olduk ça geniş bır tepki olduğu da beln tilmektedir. öğrenildiğine göre, AP ortak gruplarının geçtisraı? hafta yaptıkları loplantıda söz alan üyeler Talu'nun adı uzerın'ie durmasmdan otürü Genel Başkan Süleyman Demirel'i elestirmişleı ve partinin seçimlerde uğradığı bs şarısızlıkta tarafsız Başb«kanın uygulamalarınm büvük payı oıdu ğunu iddia etinislerdir. İnönü üstüne urtsever bir rasker, mük e m ı n e D ' ' kurmay, zeki bir diplomat, olgun bir devlet adaıru, sabırb yılmaz bir politikacı olarak uzun yaşamı boyunca tsmet İnnnü'nün ülkemize yaptığı hizmctled bilimscl açıdan gereği Jrffci ıfe|erlendirebihnek için vakit henüz erkendir. Bu görevi üeride tarihçiler yerine getinneye çabşacakUr ve olaki birbiriyle çeltşen değişik sonuçlara varacaklardır. Son • yarım ynzyıllık toplum yaşantınmda baş rollerden birini oynamış bir büyitk adamı yitirmenin taze acıeı ile yüreğimiz sızlarken bugun 6 adam hakkında duygusaUiktan sıynlıp genel ANKARA. (Cnmhnriyet Bürosn) yargılara varmak elbette güç, Ismet İnönü'nün ölümü dolabelki de olaııaksızdır. yıstyle çeşitli kuruluş ve kişller Simdilik söyleyebilecefimiz, . verdıklpri demeçler ve yayınlasajısız iistiin yeteneklen sanısıdıfclan bıldirılerle eski Cumhur ra Ismet İnönü'nün talihli bir başkajıının kaybından doğan ükişi olduğudur. Her ne kadar zintulerıni belırtmıslerdır. Bu insan fcendi yazgısmı kendiçiavaâıC İnönü'nün eşi Mevhibe tzer derlerse de elimizde olmanonüVe çesitli kuruluş ve kişiyan kimi rastlantüann yazgımılerden "*çok sayıda taziyet mesaza az çok yön verdiğini bütiinü jı gondenlmektedir. ile görmemezlik edebilir miyiz? Pembe Koşk'te açılan özel def özel yaşamında Mevhibe Hater, protokolda yer alan kışılernım gibi şefkâtli, her bakımdan le yabancı diplomatlara açık tukendisine bağb, yuvasuıa düştulmaktadır. Yannkı cenaze kün bir eş bulmuş olması inötoreni için yurdun çeşitli yerlerin nü'nün talihidir. Evinde ilk fjünden yuzlerce heyetin Ankaraden başlayarak kesintisiz, 6Ürek ya geleceği belirtılmiştir. li bir huzur sağlanan İnönü, Cumhı^rbaşkanı Korutürk'ün yurt savunmasında olsun, daha esı Emel Korutürk, Pembe sonralan devlet yönetiminde olKosk.'e giderek İnönü aılesine sun, yüklendiü gör«len başarbaşsağlığı Bileğinde bulun.muşmak, karşılaştıjh güçlükleri yen> tur. Kara, Deniz, Hava ve Janmek için gerekli ruhsal rahatlığa kavuşmuş, tiim zekâsım çe. / .. (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) tin sorunlann çözümü üzeriıyie voğunlaştırma, olanağından hiç biı zaman yoksun , k'almamıştır. Kendisi de iyi bir aile babası olduğundan inönü'nün özel >aşanu baştan başa mulluluk içînde geçmiştfr. Atatürk Rİbi hiç bir jplçüye sığmayan, dunya tarihinde' benzerine az rastlanır bir ,büyüfc devrimcinin yanında ve bujruğunda çauşmak (ırsatını bulınus olması da İnönü'nün talihidir. Gerçi bu talih hepimizindir, Türk ulusunundur. Başınuzda bir Atatürk olmasaydı, Kurtuluş Savaşının karanlık günlerini ay. dınkğa nasıl ve ne zaman dönüştürebilirdik, bunu bugün düşünmek bile insanı ürperfiyor. S'e var ki gerek zaferin kazanıl. masında, gerek Cumhuriyet Tür kiye'sinin kurulmasında Atatürk'ün baş yardımcısı olan İnönü'nün talihi elbette hepimizinkmdfil başkadır. 1918de dağıtılan ordumuru yeniden kurmak, isyanları Jjastırmak, düşman saldırılarını önce durdurup sonra defetmek, Kurtuluş Savaşı bovnnca Garp Cephesi Komutanlığını şerefle başarmak, t>ausanne da emperyalist «düveli muazzam»a karşı haklarunızı koruyaıak «Millî Misak> sınırlan içinde bağımsız Tiirkiyenin kuruluşuna >ol bazırlamak, . devrim atılımlarmın Eerçekleştirilroesinde görev ve sorum yüklenmek surttiyle İsmet İnönü'nün onu sevmeyenlerce de yadsınamaı hizmetleri olmuştur. Bu büyük »damın bir talinsizliji varsa o da Atatürk'ten hemeh sonra Atatürk'ün yerine geçmek görevi ile karşUaşmasıdıf, diyebiliriz. Atatürk hâlâ parlayan ve Türk ulusu yaşadıkça padayacak olan bir güneştir. Onun ışınlan arasma giren bir yıld^ rk denli parlak olsa da aynı keskinlikle gözleri kamaştırabilir mi? Atatürkun ölumü üzerine Cumhuıbaşkanı seçilen înöfaü için çeşitli kuruluşlarda saygı duruşu yapıldı, bildiriler yayımlandı Cenaze törenine bazi SenatoBaşkanhk Divanı kuruluş kararı bozuldu ANKARA, (Cumhmiyet Büronı) Anayasa Mahkemesı. Cumhuriyet Senatosu Başkanlm Dıvanmın olusumu ile ilgili lcararı hem esastan ve hem de usul yö | nunden bozmu$tuı j AP ve CGP'li üyeierın oylarıyla ahnan ve Senato Başkanlık Uivanınm yalnu eenel tru rulda grubu bulunan siyasal par tılerden kurulmasırn öngören karara karşı bılmdiğı gıbı CHP ; grubu ile aralarında tabıi senatörler, bazı kontenıaj' senatötlen ve CHP'lı senatbrlenn veraldığı bır grup üye, ayrı a>T) dılekçeleri üe Anayasa Mankemesınde iptal davası açmışlardır. Anayasa Mahkemesi, konunur önemi dolayısı ile öncelik verrniş ve sonuçta, AP CGP kar=rında Anayasanm «Baçkanlık Dıvanı» baslıklı 84. maddesınin yanlış yo rumlandığma karar vermiştir. Anayasa Mahkemesi kararından son ra, Cumhuriyet Senatosu lık Divanında kontenjan ve Mılll Birlik Gruplan da eskısı gib temsıl edılebileceklerdır. Endişe Başbakan adayı üzerindeki an laşmazlığın 'anısıra AP vönetıcılennin eenellıkle bır sag koalıs yon ıçın duydulîlan b»7i Itavaı. lar da vardır Bu Jtaytııar özel yabancı ülkeler temsilci heyetler gönderiyor DIŞ HABERLER SERVİSİ Eski Cumhurbaşkanlanndan Cumhuri\et Senatosu Tabii üyesi İsmet İnör.unun öiumü, yurt dışmda da buyük Uzüntü yaratmıstır. Dunya radyo, aıans ve gazeteleri înönü'nün olüm haberine se ni« yer vermıştır Pransız «Le Monde» gazetesi. bırmci sayfasın da uzun bir yazı yayımlamıştır. İnönü'yü vakından tanıyan Fran sız Büvükelçılerınden Rene Mas sigli'inin yazdığı makalede Inönü'den «Kemalist elpanenin en son büyük aktöru» olarak bahse dılmektedir. «Le Fıgaro» ga^eteslnde Jean Pierre Mercier, Atatürk'ün «Son çalışma arkadaşı» diye nitelediği tnönü'nün büyük «Politika kurmavı» olduğunu yazdıktan sonra 1970'in başında Turkiye'deki yenilik ihtivacını sezememesıni yaşlılığına bağlamaktadır. CHP lideri Ecevit'le avrılmasını boylece yorumlayan Mercier, İnönü'nün tarihe Türkive'ye Parlamenter sistemi sokan politıkacı olarak geçeceğini eklemektedir. CHP, . genel af teklıfmi imzaya açıyor ANKARA. (Camhnriyet Bfirosn) İnönü ailesine bassaglığı dıleyen CHP Ger.el Baskanı Bülent Ecevit ile Cumhurnrt Serwtosu Kontenjan Grubu Başkanı Mhat Erim «Pembe Köşk» teu ayrılıyorlar Irak, petrol fiyatma % 134 zam yaptı (DIS HABERLER SERVİSİ) BAĞDAT Irak Hükümetı ürettığı petrolün fıyatına yüzde 134 zam yaptıgıru açıkiamıştır. Zam yılbaşuıdan itibaren yürurlüğe bonulacaktır. Sımdıye dek varilı 4,9 dolardan satılan Irak petrolü bundan böyle varilı 11,7 dolardan lşlem görecektır. Irak'ın aldıgı bu karann TürMye'yı yakından ügılendırdıği belirtilmektedır. Irak bu karan ile 4 gün önce 6 Basra Körfezı ülkesuun petrolün varilını 11,6 dolardan satma yolunda aldıklan karara uymuş olmaktadır. Paris'te THKC üyesi oldukları bildirilen 10 Türk yakalandı örgüt, bir ay süren bir operasyon sonucunda 1920 Aralık günleri yakalanmıştır. Komandolardan 8'inin Orly Havaalanı'na 20 kilometre uzakhktaki bir villada, ıkisinin Paris'te, üçünün ı ise İtalya Fransa sınmnda yaka landıklan bildırilmiştir. Villada yapılan aramada, 20 kiloya ya kuı plâstik patlayıcı madde, çeşitli silahlar, 18 parça el bombası, komandolar için harekât not (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) 1 Samanda ğ sanıkları 4ilal5 yıl hapis cezasına mahkum oldu PARİS, (Kosta DAPONTE Bfldiriyor) Turk Halk Kurtuluş Cephesi üyesi olduklannı; Filısttn Kurtuluş Örgütü'yle işbirlıği yaptıklannı soyleyen ve 10"u Türk olan 13 kişı, Fransız Mılll Güvenlik Örgütü tarafmdan yakalanarak tutuklanmıjlardır. Heyetler Fransız makamları tarafından Yugoslavya, Tunus ve Pakiskimlikleri açıklanmavan Türkler tan, İnönü'nün cenaze torenleden 2'smın kadm olduğu öğrenıl mıştir. Dığer üç kişiden biri Cerıne birer heyet gbnderecekle(Oevamı Sa. 7, Sü. 1 de) I zayirli, ıkısi de Fılistinlidir. ADANA1 Samandağ olayları sanıkları Abdulkadir Yaşargür. ve arkadaslan Türk Ceza Kanununun 14B/1 ve 3. maddelerini ihlâl ve Anayasayı tağyir suçundan yargılandıklan Sıkıyönetim Mahkemesinde 4 ilâ 15'er yıl arasmda hapis cezasına çarptınl• mıslard'.r. Sanıklarâan Abdülkadır Yaşar•gün. Celâl Özcan. Tahsin Akpek 15'er . yil, Cemil Alagöz, Recep Kö=e, Ahmet Kıt Alpay, Tavfur rtaıılar 12'şer yıl. Mehmet Satan 8 yıl, Mehmet Telli, Mehmet Çapan, Kâmil üçar, Sami Yaşargiin 6'şar yıl, Nail Özkaya 4 yıl hapis yatacaktır. (a.a.) TERKEDILMIŞLER Almanya'daki Türkleri ve problemlerini kim ele alıyor Muruh Havaaianır.da, uçağın kalkmasını beklıyordum. Bıyıklanndan, ucu sivrı ayakkabılanndan ve tuylü fötr şapkalarmdan «Misafir İşçı» oldukları anlaşılan iki kişi telaşla yanıma geldıler. Bıri dürttü omuzumu: Müsü, müsü!.. Var sen bü mek tayyare nereden kalkıyor? Istanbul tayyare?..! Bir yandan da, ellerini kanat pıbı saUayarak. tayyarenin uçmak ile olan ılişkısını anlatmaya çaHşıyordu. Ben de, tabıı Türkçe, kendıle rine Istanbul uçagının nereden kalktığını. çıkış kapısının hangi si olduğunu anlattım Türkçe gramer yapııuu teratne çavirs(Devamı Sa. 1, SO, 4 «•) Röportaj: MEHMET BARLAS • Fotoğraflar: ARA GÜLER CHP Ortak Yönetırn Kurulları dun bğleden sonra yaptıkları toplantıda. genel af önerisi uzerındekı son goru=melerı de tamamlamışlardır. Öneri, bugunku ortak grup toplantısında, CHP'li parlamenterlerin ifnTplgrına açılacaktır. Hatırlanacağı gibi, CHP Merkez Yönetim Kurulu ile Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu grup yonetim kurullannm bundan öncekı ortak toplantısında, partinin genel af konuSundaki geçen yasama döneminde yaptığı önerinin yenilenmesi. ayrıca siyasal hakların geri verilmesi sorunu ile ilgili olarak da bunu sağlayacak Anayasa de ANKARA, (Cnmhnriyet Bürosv) ğişıkliğı jçın gerekli girişimde Millet Meclisi Genel Kurulu buluoması kararlaştırılmıştı. bugün saat 15de toplanacak, başkanlık divanı üe karma ve Öte yandan, CHP Cumhuriyet ihtisas komisyonları üyeliklerı Senatosu ve Millet Meclisi voiçin seçim yapılacaktır. netim kurullan üyelerin bu bah 8.30'da TBMM'de hazır ">uCHP Millet Meclisi Grubu, lunmalan için çağrı çıkarmış dünkü toplantısında Millet Mec tır. lisi Başkanvekilliğine Ordu mületveküi Memduh Ekşi'ji, İdare Âmirliğine Rıze milletvekıîi Sami Kumbasar'ı Divan katıpliklerine de îçel mılletvekili Oral Mavioğiu. Yozgat milletvekili llhami Çetin ve Kayseri milletvekili Tufan Doğan'ı aday göstermeye karar venniştir. CGP ise Millet Meclisi İdare Amirliğine, Van milletvekili Müslih Görentaş'ın aday gösterılmesi kararlaştırmıştır. AP ile MSP'nın adayları bugün saptanacaktır. Meclis Başkanlık Divanı ve Komisyon seçimîeri bugün yapılacak, Danışma Kurulu 8 Ocak'a kadar tatil kararı aldı Olumlu karşılandı LAHEÎ Kuveyt toplantısı sonunda petrol uretimıru •• 10 / arttırma yolunda alman karar sanayi ülkelerinde olumlu kar(Devamı Sa. 7. Sü. 1 de) EKONOMIK YORUM Petrol bunalımı ve ışçı dövızı Türkiye gelişiyor. Geli§tikçe d>§ dünyaja açıiıjor. Avııoıkça dış ekonomüere bağımlüığı artıyor. Artık: dış dünyada ner ekonomık olay TurKiye'yı en derm bır biçımde etKiler, oldu. Batı Aimanya'nın ışçı ıüıalını HısrJama karannın arcünüan petrol tıjatlarına zam geldı. Her ıkısı de Türkiye ekonomısmj cıddi olarak sarsıcı ettaye sahıp. Hükümet Almanya'nın Kararını hafiften aldı. Yetkılıler temınat üzenne temınat vermeye devam ediyor. Petrol zammından sonraka tutum da sadece sozde larklüık gbstenyor. Hâlâ tedblr alınacaktır, sözünden başka bir şey yok. Bir de döviz stoklarımız saglarndır, korkmayrn; yollu demeçler. Tatile giriyor Öte yandan, Millet Meclisi Danışraa Kurulu Millet Meclisi(Devamı Sa. 7. Sü. 5 de) Hacı Ömer Sabancı Holding de şirketlerini halka açacak Hıfzı Veldet Velidedeoğlu CUMHURİYETIN «>. YIU ÎÇİN BELGELERE DAYAKAN VE KENDİ AMLARINl DA tÇEREN YhNİ BİR YAZI DİZİSİ HAZIRLADI . Hacı ömer Sabancı Holding Top luluğu Yonetim Kurulu Bajkanı Sakıp Sapancı, dün yaptığı bir açıklamayla topluluğa bağlı şırketlerin daha büyuk oranda hal ka açılaeağını söylemijtır. 250 mıl. yon liralık hısse sened:r.in ha'ka Eatılacağını açıklayan Sakıp Sabancı, bunun için yeni hukümetin kuruluşunu bekledıklenni iNADtR NADt fadc etmiftir. fc Htlka tçılmısının yartrk olSa. 7, Su. 8 de). (Deramı Sa. 7, Bü. t d») Sömürünün sonucu Petrol zamnnnın yıllılc dövız fiyatı 700 milyon dolar çevresınde. Bu rakam 1973 yılı petrol ıthaiâtına göre. Ilcıncısı, Petrol thraç Eden Ulkeler Orgütü'nün karan sureli. Yaptıklan zam ı ç ay îçın geçerli. Bundan sonra yenı zam yapmayacaklan konusunda herhangi bir temınat yok. Petrolü, İlk önce politık sılâh olarak kullanmaya baçladılar. KuUandıkla(DeTamı Sa. 7, Sft. S de) İlk Meclisten Cumhurıyete Almanya'd* ttç TttriL.t Yfalerlode n belli defü mj dnjfulan va yainulıklmn?» 4. SAYFAMIZDA