Katalog

SAYTA ALTI ı sCUMHURÎTET 26 Mart 1972 Haftadan 40 YIL ONCE Cumhuriyet keri bölge olmaktan çıkanlrhası kaydının kaldırılmasını istemiş ve toplantıda bizimle ilgili bazı yorumları hayretls karşıladığını açıklamıştır. ÇEŞİTLEME «Açsıruı . Mideleriniz bombo?. Yan çıplaksınız . Crtflnüz başınız paramparça. Ben sizi, dünyının en mfimbit ovasına götürecegim... En bereketli topraklar, en böyük şenirler, en zengin eyaletler sizin olacak. Şanlar, şerefler, kadınlar ve şarap ve de parlak bir istikbal sizi bekliyor.» 26 Mart 1933 tarihli Silâhsızlanma konferansı C ENEVRE, ( a * . ) Dün Silâhsızlanma Konferansında Türkiye delegesi Cemal Hüsnü bey, lngiliz projesini tenkit ederek, Boğazların as $ V BÜTÜK lâfların altına. akhnıza gelen büyük lmzalardan herhangi birini rahatça atabilirsiniz. Ama aslında bu cömert duyuru Napolyon'a ait. Uygulamasına girişmek üzere hazıriıklarını tamamladığı korkunç maceranın arifesinde, millete böyle seslenmiştl yakın geleceğin ünlü imparatoru. Sonrasını kitaplar yazıyor. Sonrasının sonrası da felâket. özellikle müverrihlerin ıskaladığı bir bölüm ibret verici. Okurken yüzünüz kızaracak, yapıcı yönleri bir yana, tarihln genellikle bir kepazelikler tekerrürü olduğuna kanaat getireceksiniz. Her memlekette bütçe açıgı varken bizim 1933 bütçemizdeki felir miktarı geçen seneye nazaran 5 milyon fazla tabmin edilmektedir. 'Taygun ORBA1 #*# • 8ENE 1815. Napolyon, Elbe'den fırtına gibi kopmus, başkente yürüyor doludizgin. Fransa'mn yüksek tirajh gazetelerinden «Monitenr», olayı kocaman başlıklarla günü gününe vermektedir. Evet, günü gününe: Tamyam, gizlendiği yerden çıktı. Zincirlerini kıran Korsikah dev, GoU Jnan'a lndi. Yırtıcı kaplan Gap mevkiine vardı. Canavar, geceyi Grsnoble'da geçirdi. Müstebit, Lione sehrini geride bıraktı. Zorba, şn anda Faris'e altmış mil mesafede bulnnnyor Bonaparte süratle ilerliyor... Fakat Paris'e (iremiyecek. Napolyon, yann başkentln varoşlanna vannı» olaeak. Iraparator, Fontaineblean'ya olaştı. Sa Majeste Emperyal dün. sadık tebaagının coşkBn sevfi göıterileri arasında Tnileries Sarayına girdi. Bu, bir çağ psikolojlslnin Napolyon'la ilgill bölümü değil, mağara devrinden bu yana gelen kinler, nefretler ve kiçisel çıkarlar birikiminin sadece bir damlasıAr. *** • EDEBİYAT Edebiyat tarihindeki çeref köşelerinden birine oturacağına samimiyetle inanan, sağda solda Nobel adaylığmdan da sık sık söz eden bir edebiyatçı, karlı bir günü ar.latıyor: «Sonsnzlnklar, beyaz kanatlı, minimini meleklerle dolmnştn sanki. Bu kanatlardan aynlan zerreler, göky&zünden nasıl da inivordu yeryüzüne yavaş yavaş, nazlı nazlı. Karlar tistfinde yere basmıyordnnnı da iki boslnk arasında yürüyordunnz âdeta... Meleklerin kanadından kopan kustüvü zerreler yüzünüzü, göziinüzü okşnyordu. Koca şetair. ufnkların ötesinden dofru gelen bir efsane sessizligine gömülmüştü.» Buna karşın. kitaplan satış rekoru kıran iddiasız bir yazar, aynı günü şöyle anlatıyor: «Dün, kar yagıyordu.» Aynca, bir de realistler smıfı var edebiyat alamnda. Kaskatı bir gerçekçiliğe saplanıp kalmışlar. Sanat yapma çabası ile direniyorlar. Duymuşsunuzdur... Öldükten sonra kadavraların tırnaklan bir süre daha uzamağa devam ediyor. Bu da bir realite... Ama hiçbir (anat değeri yok. **# • ŞÜKRAN BORCU Sacha Guitry... Gülü târlfe ne hacet?.. Gelmiş geçmiş mizahçıların en büyüklerinden biri. Saygı gösterisi ve şükran borcu konusunda şöyle demiş vaktiyle: «ömrüm boynnca üç adamın elini öptüm. Bunlardan bir] Clemenceaa idi™ Çünkü Fransa'yı knrtarmıştı. Digeri PortoRiche™ Çünkü "Amoureuse"ü yazmıştı. Gonrand'nnn da Mİ elini öptüm, çünkti sagını cepbede kaybetmişti.» • YA SABIR Ben de kendi hesabıma, gösterdiği üstün başanlardan ötürü Belediye Başkanımızın iki elini birden öpmek isterdim... Fakat imkânsız. Açtığı temizlik kampanyası en hızlı döneminde büiyorsunuz. Sayın doktorumuz pembe beyaz ellerini hele çöpten, çöplükten ve çöp tenekelerinden bir kurtarsın, güzelce yıkasın... Sonra bir kolaylık düşünürüz herhalde. asılsıriızf.. îyi misinizî ipnotizör, Manyetizör, Narkozitör, Bay Salatör YA2AN ÇİZEN Dr. Ihsan ÜNLÜER Û TUŞTURCCO mal fireten •Z1RNIK» fabrikasına yapılan baskmda laboratuvar jefi Potasyum Necati ile Lavuvaziye Hüsnü, baz morfin imal ettiklerini haşa sümme haşa inkâr ettiler. Potas Necati ezcümle: «Biz bn labo'ratuvan esasen İMAMBAYILDI imal etmek için kurmustuk» cîedi. «Amscımız (T.l.M.S.A.N.) (Türk tmambayıldı Sanayii) ni geliştirmek ve dışardan PAPAZ TAHNÎSİ ithalini önleyip eko. nomimizi kalkındırmak ve kı. mıldatmaktı. Ne çare ki, Lavavazive Hüsnü. laboratnvarın OSTOROFOZ cihazlanna yanlışhkla ZERZAVAT yerine OKZALAT ve BİKARBONAT koynnca maalesef 3 molekül pişpirik asit ve 5 mol aşikies açı. ğa çıkıp cihaz infilâk ttmis ve tesadüfen sonunda baz morfin meydana jelmisti. Vallahi de tallahi de niyetimiz asla morfin yapmak de|ildi. Kabahat pişpirik asit ve karbondioksitie» U T AZI S IZ •Üner ATDINOGLU • İLK YERLt İMALÂT İHRAÇ EDİLtYOR AMATÖR KARİKATÜRİSTLERE •Cumhuriyet», Pazar günlerl altıncı sahifesinin bir bölüraünü amatör karikatüristlerimize ayırmağa karar vermiştir. Mefhui kalmıj istidatlara kendilcrini tanıtma olanağını sağlamak düşüncesindeyiz. (•Cumhuriyet" gazetesi Magazin Servisi) adıesine gönderilevek eserler bir heyet tarafmdan incelenecek ve değerii görülenler yayınlanacaktır. Î.M.S.A.N. ZIRNIK laboratuvannda ihracat şefi • olan SALATÖR BAYRAM ilk parti mallan araba?ının bagajına zula edip de PA Dö KALE've gelirken penaltı çizgisinde Komiser Mişel STROGOP tarafından enselenmiştir. Mişe): «Qnel myster kö vons av*z monsieur 15 Salatenn deyince Salatör Bayram «Vayanasını, vallahi tallahi herif ben. de esrar oldnğnnn çaktı» diye söylenmiştir. Zira Bayram «MİSTER» kelimesinin «ESRAR» mânasına geldlğinl anla. I Baz morfin yacak kadar Fransızca çakıyordu. Bu arada Komiser* Mişel'in muavini Şarles Boyer, Bayram' ın üstünü aradıktan sonra, vücurfunun gizli yerinde 100 kilo afyon bulunca, «Sizde esrar de|iî afyon var. AFIONLü olarak sınırdan geçemczsiniz» di. ye dayatınca Salatör Bayram «Ben Afyonln değil Eskişehirliyim» diye numarasını yapmıştı. Bayram mallarm ne afyon ne de baz morfin olmadığını, bunlann, hanımına ayakkabı bağı almak için Paris'e kadar şöööle bir uzanmışken metresl Madam D5 Pompadur'a hediye olarak getirdiği Türk lokumu olduğunu açıklarfı ise de Komiser Michel Strogof: «JS nö yntmaz pa d5 cette Ioqonme. silvnple venez avek mova a I» codes» diye içeri attı. Insanlar tarihin en eski çaglanndan beri acılannı dindirecek ve kendilerine zevk ve sarhoşluk verecek şeyleri arayıp durmuşlar. tsa'dan binlerce sene önce Mısır'da TEB şehrinde Küsuf Vehbi tarafmdan bulunan afyonun bir adı da THEBAİCUM'o'u. Yunanhlar ise haşhaş üsaresi anlamına OPİUM dediler afyona. Tarihçi HERODOT böyle bir bitkinin yakılarak dumanı çekilmek suretiyle insanlann neşesini bulduklannı anlatıyor afyor.un yerine, ninnl söyleterek uyutmak modası var artık. Hani şarkıdaki gibi «Ninniler söyleyip uyuttun beni». T AZI S1 Z GUNUN Üniversite Adaylarına KITAPLARI Evlilere ve Evleneceklere DOC Dfi. SOLDAN SAGA: 1 Bahriye mektebinden mezun olup îngiltere'ye gönderilmiş ve yurda Bristol"da yetişerek pilot olarak gelmiş, yüzbaşılıkla lstanbul üzerinde Talât ve Cernal Paşalar ile uçuşlar yapmış. bir yabancının yarım kalmış Kahire'ye uçuş seferini iki uçak halinde Nuri bey ile tamamlamaya karar vermiş ve yanına aldığı Sadık beyle Taberiye (Suriye) civarında düşmüş, ilk şehit hava subayımız Buldugu özel bir alfabe ile körlerin okuma yazmasını sağlamış bir Fransız âmâ (Louis). 2 Bir renk 16. Asırda Fransız rönesansı sırasında yaşamış, tıp meztınu olup, hekimliği sırasında yazdığı «Gargantua ile Pantagruel» adlı mizahı eseri ile ünlü, filozof, eğititnci yazar (François) TERSl fikirlerin birbirini daveti. 3 Bir sayı Büyük suslü eski komutan çadın TERSÎ kanuna benzer bir çalgı. 4 cAssomoir, Dr. Pascal, Nana, Emek...» gibi eserlerindeki aşırı realist uslubu ile büyük FTan sız romancısı ve yazarı (Emile) Kansızlık Doğuştan aileden geçme anlamına. 5 ABD lerinde bir eyalet Batı Afrika'da brr körtez ve Müslüman bır ülke ismi TERSİ kim yada demir Uluslararası trafikte Türidye rumuzu. 6 Kendi kendini hiç bir etki olmadan yetiştirmiş teorist bir öğretraen olarak pekçok ögrenci yetiştirmiş ekolu ile ünlü Fransız ressamı (Andre) Çekici manasına (Eski dil) Yazı (Eski dil). 7 Diyarbatar'da ilçe Tahta sopalaria takım halinde öynanan bir top oyunu Yeryüzü parçası. 8 Denizcilikte sahile diğer teknelere açüc olma deyimi Opera komikte viyolonsel çalarak başlayan rnüzik hayatım sonraları besteciüğe çevirmiş ve «Le Papillon, Barkouf, Robin son Crusoe, Fantasio, Hoffmann ın masallan...» gibi eserler yazmış Fransız asıllı Alıîıan bestecisi (J. Levy Eberst). 9 Duygu Mektup (eski dil)' ö n adı Oscar olup yurdunda gayriahlâki sayılan bir tutumundan dolayı kovıüunca vatanı dışmda verdiği eserlerle ün yapmış (Do rian Gra/ın portreâ, Lady Windermere"nin Yelpazesi) gibi lngiliz filozof yazarı. 10 TERSÎ elo! liğe bağlı memur Kuvvetlinin zayıfa cefası Gemi içi andmlart ması ve hava alması için güverte BULMACİS !• •• 8 9 10 11 1213 14 15 16 17 18 de açılan camekânlı yer, otomobillerde motor kısmını örten kapak. 11 16. Asırda şürleri ve zamanın şairlerini havi tezkeresi, diğer yazma eserlerl (Münazaıa, Fusuli erbaa gibi...) ile ünlü bir şair yazarımız Din! bir törende Kur'an'dan kısımlar okumak TERSÎ ipucu TERSİ kimyada plâtin. 12 Hz. Munammedi Medine'ye çağıran müslüman olan yerlı Medineliler Eskiden fakirlere yiyecek dagıtan hayır evi Ancak 46 yaşında o da orkestral eserlerin yeni yeni tanıntnaya, çalınmaya başladığı sıralarda arkadaşı P. Sarste'ye ithaf ettiği keman konçertosu (Ispanyol sen fonisi) ile ün yapmış Fransız bestecisi 13 Kimyada sodyum Ev hapishane manasına Sa nat Bir renk. 14 TERSÎ tuhaf giyinişleri erkekçene halIeri Alfred de Miisset'den sonraki Chopin ile olan aşkıyla ünlü Fransız kadın romancı (önceleri ressamdı, ön adı Georg). Fransız ön adı İle Avusturj'alj valsler kralı Dünya kakaosunun üçte birini veren bir A£rika Ulkesi. 15 Rica'nın ortası Bitkilerden çıkan veya çıkanlan özsu Hindistan'da aşk âbidesi Tac Mahal'in bulunduğu şehir Bir masal kuşu. 16 Eser (Yeni dil) Hristiyanlık dininde din de relonn hareketlerinin öncüsü ve yapıcısı, protestanlığın ku rucusu olup, Almanya'yı Papa dininuer. çıkaran kişi (Martin) TERSİ kral vekiü. YUKARDAN AŞAGlYA: 1 2. Süleyman ve 2. Mustafa devrinde iki defa Şeyhüslâmlık etmış haris oluşu ve akrabalarma mal makam kayırışı, oğlunu yerine tayini üzerine ayakiananlann kızılbaş diye kendisini öldürüp Tunca'ya atraası (Edirne vakası) sonradan Papaz lara âyin yaptınlması ile tarihimize geçmiş, Şemseddinl Teb rizi soyundan gelip şehzade h o calığı etmiş ve ilmî yönü, hayratı, Fatih'teM Millet Kütüphanesini kurması ile ünlü bir Şeyhülislam. 2 Asıl adı Mane Ann Evans olup, Rabjp hayatından sahneler, Adam Bede, Sılas Marner; gibi eserlerine attığı imza ( ö n adı George) ile ünlü lngiliz kadın romancı TERSİ G. Amerika'da Kızılderililerin tepelerinin karlı oluşundan «Karlı» adını verdikleri ülke Fransa'da şehir. 3 Ekil meye haarlanmış arazi Pablo ön adı ile halen 98 yaşında bulunan btiyük viyolonsellst ve orkestra şefi. 4 25 yaşında Mendelssohn'un bir eserini başanlı ldareeinden sonra Prag Hamburg, Viyana Operası Şelİiginden New . York Metropo liten, New York Flarmonik Orkestralan Şefligine gelmiş, Brahms, Beethoven kadar kuvvetli besteler (9 Senfoni) vermiş Avusturyalı usta (Gustav) Bir fikre inanışa körükörüne bağlanır. 5 Kocaman Gırtlagm ön tarafında Tiroit be zinin şişmesinden lyot noksanlığı nedeninden hasıl olan bır rahatsızlık TERSÎ sahip. 6 • Kimyada baryum Eski Yunan ve Roma'da halkın toplantı yeri pazar yeri TERSİ deri bastalıklarında geçen yumuşak bir silikat ve onun tozu. 7 KUkürtU fazla olan sert kauçuk Bir divan şairimiz Yigit. 8 Kabüiyet (Yeni dil) Bir işl bitirmek katî kararı TER Sl birinden birşeyden taral olma mânasına. 9 Maden parlakiığı verilmiş deri, kumaş Avrupa'da bir başkent Bir ka ra şekli. 10 Bir divan şairimiz Iğrenç şey mânasına Ağn dağının öteki adı. 11 TERSİ Irlânda mânasına Geliratı bir hayır müessesesine yatırılmak üzere bağışlanmış ku • rulus TERSİ ögrenmek için çalışmak (Eski dü) TERSİ kimyada civa. 12 Modern Bir diğer adı »alize rüzgârlarından korunduğu için Rüzgâraltı Adalan olan ve Küçük Antillerden bir adalar topluluğu • TER Sİ fızikte bir iş birimi. 13 • Sonradan olma yumru TERSÎ cimri Eskiden yazı kâğıtlannı diizgünleme işl. 14 • TERSÎ: Yemiş ezmesinin yufka ha linde kurutulmuşu Caz tarihçesinde ismi geçen Wılliam C. Handy adlı bestecinin basit zenci şarkılanndan meydana getirdiği hazin iniltili tarz besteleri (Türkçe okunuşu ile) Kimyada radyumun simgesi. 15 TERSİ bir müzik eserinin veya koşunun son kısmı Bir zamarüar Avrupa'da moda olmuş (19. Asırda) beş kısımlı bir salon dansı TERSİ Yunan mitolojisinde keçi ayaklı ilâhlar. 16 ödemek Lüzum, lüzumluluk veya yerine getirilmesi kutsal bir kuvvetten beklenen dilek Sanmtrak dallı nakışlarla lşlemeli beyaz ipekli eski kumaş. 17 Notada duraklama işareti Bahçelerde çiçek ekimine aynlmış yer Kadın sesinde bir perde TERSİ beyaz. 18 Ayıp hissi Yeniçerilikte tabura yakın blrlik Polonya'da bir şehir. < Bulmacanın çozfimfl J. sayfamudadır). 1971 1970 1969 ÜNtVERSİTELERARASI (Merkezî Sistem) TEST SORULARININ tümünü (Fen Sosyal Ya. bancı Dil) çözen; yüksek puan almanızı garantiliyecek; TEK KÎTABIN ikinci OFSET Baskısı 750 kuruş fiyatla çıktı. 10 taneden fazla istenirse 375 kuruştan gönderilir. ödemeü isteme: P.K. 11, Fatih . lstanbnl • CiMSİYET OMİD KIRDAR'U, • MESELELERİ * GEBELİĞİN ONLEHMESi DAÛIT1M: BATEŞ K1TABINİN.YENI BASKISI BÜTÜN KİTAPÇILARDA ELİF KİTABEVİ KİTAP YIL1 YARIŞMALARI ELÎF KİTABEVİ, KİTAP YILI'NDA HERKESİ ŞİİR VE ÖZDEÎİŞ YARISMASINA KATILMAYA ÇAĞIRIR. Şürler; kitap, kitaplık ve okuma konularmdan birinde olabilir. Özdeyişler yalnız kitap konusunda olacaktır. Şiirler istenilen uzunlukta olabilir, özdeyişler iki cümleyi geçmemelidir. Yanşmalara katılma süresi 25 Haziran'da sona erecektir. Birincilere 300, ikincilere 200, üçüncülere 100, dördüncülere 50*şer liralık kitap verilecektir. tlk yedi dereceye giren şiir ve özdeyişler yayınlanacaktır. 4 Isteyenlere ayrıntılı yazımız gönderilir. ADRES:, Yarışma Bürosn, Elif Kitabevi, Beyazıt Istanbul • AFYON SAVAŞI RAPLARDAN îran'a, oradan da Çin'e yayılan afyon, 18. asırda Çinliler tarafından ağrılara. ishale, uykusuzluğa karşı fcullanılmaktaydı. Afyon, tedavi etkisintfen çok ahşılması kolay bir uyuşturucu olması sonucu Çin'de o kadar alabildiğine yayılmıştı ki, ölenlerin sayısı binleri btıluyordu. Bundan yararlanan îngilizler, Hindlstan'da bir şirket kurup yılda 4 milvon kiloya yakın afyon satmaya başlamışlaTdı Çin'e. Hattâ afyon tüccarlannın haklarını korumak için bu zavallı afyonkeş ülkeyi bombaVamaya kadar varmıslardı. Bu afyon savaşında Çinliler, HoneKong'u kaybetmisler ve afyon kullanmayı yasaklayan kanunlannt bile kaldırmak zorunda kalmışlardı Fransızlar ve Amerikalılar da îneilirlerin yanmdavdı. Vakta ki afyonkeşlik Amerikayı da sanp milyonlarca insan çubuğu tellendirip neşesini bulmaya alışmca 1909'dan 1948'e kadar altı tutuşan bu ülke, konferans konferans üzerine toplavıp Birleşmis ve Yapışmış Milletler Genel Kurulunu da uyararak afyon Istihsalini dünyada kısıtlama karan aldı.. Şimdi gelin âe TİMTAS «ZHINIK» laboratuvannın baz morfin, yani afyon ihracat raüdürü Salatör Bayram'a hak vermeyin» Yıllarca dünyayı uyutan, dıs ülkelere afyon kaçırmakla hetn memlekete döviz kazandınyor, hem de onlann uyuttuklan ülkelerin intikamını alıyor. Fena mı yani? Amma insanlar sartece afyonl» mı u . yuyorlar? Ne gezeeer. gimdi A çocuk Roman 10 Ura Vera Panova HABORA KİTABEVİ P.K. 8 Beyazıt lst = dizisinin 2. kitabı ^ AŞK DERSLERİ veBEKARET KEMERİ g a Redhouse Sözlüklerî . Ingilizce Türkçe 8 inci baskı 75.00 Türkçe İngilizce 150.00 Türkçe • İngilizce Küçpk Redhouse 60.00 butün kitapçılarda ANTEN YAYINEVİ PK.l264ist. Redhouse SözlukJeri tam U6 seneden beri yayınlanmafctadır. Bütün dünyada satılan dev sözlüklerdir. Bütün kitapçılarda bulunur. B. Traven'in Türkiye'de ilk defa yayınlanan romani PARUR SKNTfîRK ALTMA HÜCÜM HABORA KİTABEVİ P.K. 6 Beyazıt İstanbul The Tenses flnd Teheir Usage Zamanlar ve Kullanıhşı tngillzcenln gramenrıı tam ögrenmek tsteyenlenn başvaracaklan tek kitap (Yar. dımcı ders kitabı olarak kabul edilmistir.) 328 iayfa 20 Ura SANDER VAYINLARI Yeni çıktı... Kitapçıruzdan ısrarla ara3mıi2 (15 lira)