Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA İKİ: ıCUMHÜRİTET: 9 Mayıs 1971 f • " Temmoz 19C6'da Adana C.H.P. Mil• «* letvekili Kemal Sarıibrahimoğlu, yaptığı basın toplantısında içi ezilerek bir toplum sorununa partnak basıyordu. Deniz, göl ve ırmak . kıyıları yağtnasına işaret ederek, «Medeni Kanunumuz gereğince, bu gibi yerler ammeye tahsis edilebilir. Zenginler ve teşekküller kıyılan işgal etmekle fakiri, fukarayı orta halli vatandaşlan kıyı nimetlerinden mahrum bırakmaktadırlar. Bu, sosyal adalet ükelerine aykındır • diyortlu. Sahil yağmasının tehlikeli sonuclar doğuracajh yolunda yapılan uyarmalar Ugi görmedi. Sorun üzerine eşilen olraadj. Yağma bütün hızı Ue devam etti. Tüm Marnara re Ege kıyıları kapatıldı. Kıyılar bir tarafa. deniz çevrilerek kisilere özel parsellere aynldı. \%K vılnıda vapılan uyarı nihavet 197» yılı hasında Hükümct'de yankı buldu. 12 Ocak 1970 tarih ve 7/5! ssyılı BakanUr Kunıln kararı ile deniz ve göl kıyilarındaki Devlete, belediyrlere. özel idareleTe, köy tüzel kişiliklerine ait arazi ve arsaların satılması. kamp ve.ri olarak, tahsis edilmesi, irtifak bakkı tesisi suretiyle gerçek ve iüzel kisilere devredilmesi, fuzuli isgaUerine raeydan verilmesl yasaklandı Tedbir vetersizdi. Yıllardan brrl gerçek ve tüzel kisilere peşkes çekilen arsalar, kapatılan kıyılar. çevrilen denizler sorunuhu çöonüyordu. Bu nedenlf aynı yıl Millet Meclismrte tüm kıyıların kurtarılması amacı ile kanun teklifi vapıldı. Teklif bir iyiniyet gösterisinden ilerı gitmedi. l'vuyan tekliner arasmdaki yerini aldı. Basından Hükümetin ba hayati mrmu da ele aldığını öğrenmiş buhınuyornz. Hiikiimet kıyı yafmasını Snleyici tedbirleri saptawak üzere bir ktırulu görevlendirmiştir. Bu kurul herhalde sorunu en , kısa zamanda çözecek tedbirleri Hükümete getireeektir. IYILAR ÖZEL MtLKİYETE KONÜ OLAMAZ : Deniı ve göl kıyılannın vağma edilerek gerçek ve tüzel kiçilerce kapatılması uygulamada, kıyı şeridi denen topc*k parçasının mülkivete konu olabileceğinin KIYILAR SORUNU Prof. Dr. Ümit DOĞANAY kabul edilmesi sonucudur. Oysa uygulama yanlıştır. 1926'dan beri yiiriirlükte " bulunan Medeni Kanunun 641. maddesi hükmü gereğince deniz. göl ve ırmak kıyılan özel mülkiyete konu olamaz. 641. maddeden anlaşıldığına göre Turt toprakları mülkiyete konu olabilme bakunından iiçe aynlmıştır. O Kiiltiir arazisi ve arsalar, O Kamu emlâki, A Sahipsiz arazi. Kültür arazisi tarımsal işletmeye elverisli olan arazidir. Arsalar yapıya elverişli toprak parçalarıdır. Kamu emlâki bir kamu hukuku işlemi ile kama hinnetlerinin görülmesine tahsis edilmiş arazi ve arsalardır. Ormaniar, parklar. hastahaneler. okullar gibi. Sahipsiz arazi i.se bu iki tür toprak dışında kalan arazidir. Bu tür arazi her türlü sahibi bulunmayan arazi olarak anlaşılmamalıdır. 641. maddeden açıkça anlaşıldığı üzere doğal vapısı nedeni ile sahip olunamayan kayalar, tepeler, dağlar gibi kültüre elverişli bulunmavan topraklar bo grnba girraektedir. 641. maddede sahipsiz topraklar» Mdece hirkaç örnek verilmiştir. Doğal yapısı nedeni ile kültüre elverişli olmayan bataklıklar. çorak topraklar. taslıklar ve kıvı şeridi de ba örneklere eklenmelidir. Medeni Kanunun «32. maddesindeki taşınmaz miilkiyetine konu olabilen arazi. sadece költiir arazisi ve arsalardır. Kamu emlâki bu niteliğini koruduğu eürece özel mülkiyete konu olamaz. özel mülkiyet hükümlerine tibi değildir. 912. raadde hükmüne göre kamu emlâkinin sicile alınması gerekmer. Kamu emlâki kamu hukuku hükümlerine tâbidir. Sahipsiz arazinin hukuki durumu da kamu emlâkininkine benzer. Sahipsiz arazi de özel mülkiyete konu olamaz. Kayalar, tepeler, dağlar, bataklıklar. çorak arazi, deniz, göl ırmak kıyı şeridi de kamu emlâki gibi herkesin eşit istifadesine ve kullanmasına açık özel hukuk düzeni ve özel mülkiyet hükümlerine tâbi olmayan arazidir. Sahipsiz arazi tapu kütüğüue alınmaz. Sahipsiz arazinin kamu emlâkjnden farkı, «l'mumun istifade ve kullanmasına açık olma» özelliğini bir kamu huloıku işlemi ile değil. doğal yapısı cereği kendiliğinden kazanmasuıda aranmalıdır. na engel olamaz. Kıyılann bu özelligi nedeni iledir M, 1»33 yılında çıkarılan «Yapı ve Tcıllar Kanunu nun» 4. maddesinin «F» bendi ile. «Su kenarlannda, rıhtımdan veya rıiv tım yapılacak noktadan lu metre gemşligindeki mahal umumun istıladesine mahsus olarak serbest bırakılacaktır» hükmü eetirilmiştir. Yapı ve Yollar Kanununun bu bükmü 1B58 yılında kaldınlmıştır. Fakat Medeni Kanunun 641. maddesi 1926'dan berı vürürlüktedir Hfikmün kaldmlması kıyıların hukuki dunımunu değiştirmemiştir. 1938 den sonra da kıyılar özel mülkiyete konu olamama niteliğini korumaktadır. l'ygulamada bu verlerin özel mülkivet kansamı içine alınması böylece bireylerin eşit istifade ve kullanraasına kapatılması hukuka avkındır. Devlet de yağmava seyirci kalmakla hukuk dışı davranışa katılmıs, bizzat kendisi özel mülkiyetinde bulunan toprak kıyılannı bireylerin eşit istifade ve kullanmasına kapatarak kanun bü> kümlerini çiğnemiş. ödevini yapmamıştır. Bu köşenin yazarı arkadaşımız İlhan Selçuk, öteki sütunlarımızda da belirttiğimiz gibi, Sıkiyönetim makamlarınca tutuklanmıştır. Bu • nedenle, bugün İlhan Selçuk'tan bir { yazı yayınlayamamaktayız. Tutuklu j kaldığı sürece de arkadaşımızın yazılarınî hukuken, yayınlamamız olanağı bulunmadığını sayın okuyucularımıza iletiriz. Arkadaşımızın, en kısa süre içinde bu köşede yazma olanağına kavuşması candan dileğimizdir. CUMHURİYET j Eşit istifade ve esit kullanma ITILAR HERKESİN EŞtT tSTtFADESÎNE VE KÜLLANMASINA AÇIKTIR: Kıyılar Medeni Kanunun 641. maddesi hükmü gereği fizel mülkiyete konu olamaz. özel mülkiyet bükümleri bnnlar hakkında uygulanmaz. Kıyılar da kayalar, tepeler, dağlar cibi «Devletin hüküm ve tasarrufu> altındadır. Kıvtlar herkesin istifadesine ve kullanmasına açıktır. Devlet bireylerın kıyılardan eşit istifadesini ve kullanmasını düzenlemek, bireylerin kanundan doğan istifade ve kullanma olanağına konulan engelleri kaldırmakla ödevlidir. Kıyı ve benzeri yerler üzerine mülkivet hakkı söz konusu olmadiğl için, Devletin kendisi de kıyılan kapatarak bireylerin istifade ve kuilanmaları Yapılacak iş ıyı ve benzer toprak parçalannın bireylerin eşit istifadesine açık hulunması bu tür arazinin doğal vapısı sonucudur. Bu sonuc aslında Anayasal Temel Hak ve Ozgürlüklerle sıkı sıkıya bağlıdır. Anayasadaki temel hak ve özeürlüklerin nzellikle kişi hürriyetinin Rerçeklesmesi dağlann, tepelerin. deniz ve eöllerin ve de kıvıların kişilerin istifadesine açık olması ile mümkündür. Doğanın nimeilerinden vararlanamayan eüneşinden, denizinden. kumundan. temiz havasından, suynndan istifade edemiven kişi özgür savılabilir mi? Bu nedenle vapılacak ış hükümetin derhal kıyılan eerçek ve tüzel kişilerin haksız isgalinden kurtarmaktır. Hükümet bu amaçla gerekli zabıta tedbirlerini almalı. kıvıları en kısa zamanda kişilerin istifadesine açmalıdır K K Sağanak yagışları bekleniyor ğ haftanın hava olaylan oldukça ilginç bir gelişme gösterdi. Yurdun birçok kesimlerinde ve bilhassa batı bölgelerimizde hava sıcaklıklan o kadar arttı ki âdeta bizlere Ağustos ayını yaşattı. Yağış bakımından tabiî durum aksine oldu ve ancak bazı kesimlerde cüz'î denebilecek yağışlar kaydedildi. e Hayır Bu Gazete Elinude tuttuğunuz bu gazete ilk kez 7 Mayıs 1924 giinü çıktı. Kırk yedi yılı geride bırakmısız . AUtürk Cumhuriyetinden bir ya» küçük .. Derrimci TürkiyeBin en jüçlü savunucusu, bekçisi; Atatürkçü görüslerin yorumcusu bir basın orgam... Doğru nerede, yararlı nedir, uygarhğa giden vollar hangileridir, çağımıza yaraşraak için neler yapmak gerekir? Cnmhuriyetin 47 yıllık yasantısı hep bu ilkeleri yaymak, duyurmak. benimsetmekle grçmiştir. Bu gazete ilk günden bu yana, Atatürk ilkelerinin baş koruyucusu, baş savunucusu olmak görevini, en umutsuz, en krizli, en betgin giinlerde bile unutmamıstır. Bu sözlerimin canlı tanıkJarı yanm Tfizyıla yaklaşan Cumhuriyet koleksiyonlandır. Nedir Cummıriyet'in derrimcj bir gazete olarak ana göröşü, üzerinde yüriidüğü diişünce çizgisi? diye sorarsanız, size Yunus Nadl'nin şu sözlerini tekrarlanm: «Adamları kızdırmak ıçm değil. fikirleri yüriitmek için yazmah». Adamlar gelir geçcr.. Fikirleri yürütmektir önrmli olan. Bir gazeteye düşen inandığı fikri sonuna dek yürütraektir. Cumhuriyet gazetesi. AUtürk Cumhuriyetinin dayandığı ilkeleri «avunmak için yayın alanına çıkmıştı zaten. Bir ticaret aracı olarak değil. özel çıkark» sağlamak için de değil. Ypni bir devlet, yeni bir toplum, yeni bir uygarlık, yeni bir ulus yaratmak çabasının fikir alanında baş destekçisi olarak . Bueııi» lözeüğft «çağdaş» «fatik. «ağnmztn, geirefclerine uy<çaf dlkelerle aramızdaki nzaklıil sürefcli atılımlarla kan*k anfamriıı tasir. Atatürkmı Turkiresl «yeniliği» rîf tan ytt*f': ricn vitirraedi. Türlü oyunlara, engellere. karşı koymalara. baltalamalara rağmen .. Bir zarf açtılar geçen gün gazetede. lçinden bir kaç rcsim çıktı: Yunus Nadi'yle Atatürkü birlikte gösteren fotoğraflar. Bir jrarria. bir sofrada, bir bahçede, bir balkonda. Sevimli. tombul bir insan: inandığı. yürekten bağlandığı bir devrim liderir.in vamnda. ardında, kolunda. Resimlerinde bile görülüyor Yunus Nadi'yi Atatürke bağlavan sevginin enginliği. Bir arkadaşlık, bir dostluk. birlikte girisilen nice savaşlarm vakınlığı. Bir devrim savaMna girmişler birlikte. Cephelerde biten çarpışma bu kez yıırt diizevinde başlamıs. O tizli düsmanlara. o sinsi engelleyicilere. o çıkarcı tutuculara. güçlüklere hemen boyun eğip sonradan ilk fırsatta kuyulannı kazan o dalUavuklara karşı .. Cumhuriyet Gazetesi bir bakıma Atatürk'ün devrimci y a . pıtlarından biridir de diyebilirim. Devrimci Türkiye'nin fikirIrrini yansıtarak. yayacak, sevdirecek, benimsetecek bir güçlü *t% olsun diye . Yanlıs düşünmemis Büyük Ata. Iste yanm >üzyıla vakın bir zaman geçti aradan. Nice Atatürkçü geçinen. ler; nice Atatürk'ü destekler. sever. benimser görünenler; nice Atatürk vakınları irili ufaklı engeller, zorlnklar karsısında y e niliverdiler. dönüverdiler Atatürk'ün yolundan. Hemen ters y o . rumlara tiristiler. kendilerini kurtarmak için Atatürkçülüğü isteklerinr göre biçimlendirmeve kalkıştılar. Atatürkçülük ne oldu4u anlasılmaz tarip bir söz kalabalığından. bir aldatmacadan farksız hale girdi. Atatürk devrimleri tek tek yıkıldı, harcandı, yokedildi. gene de bu kisiler «Atatiirkçüvüz» diye bağırdılar durdular ! Yıktıklan devrim ilkelerinin üstünde yürüyerek Atatürk'e sshte gözvasları döktüler ! t v e t arıktır koleksiyonlar. gelin inceleyin. Kırk vedi yıldır Atatürk ilkelerinı saja sola sapmadan savunan tek organ C umhuriyet'tir. Bunu. bu sazetenin bir yazarı olarak enrurla »övlüvorum. Cumhuriyet'Ie vasıt bir »azar. Atatürk ilkelerindpn baska Tiirkıyeve vararlı. bir sSrüs. bir ınanç bulunduğu. na inanmavan bir Atatürk devritnrigi olarak 47 yıldır devrim sa\ası \eren bu eazetenin bir yazarı •Imanın mutluluğunu dujarak • Fıkırierl yürütmek için yazrr.aiı» Her seye rağmen bu ilkenin sa\ unacn^uvuz. yürütücüsüyüz. O fikir de orlada: Ata. türk devrimleri, o vanda bırakılan. o baltalanan, o çıkmazlara sokulan, o vanlıs yorumlara usratılan. o avaklar altında çiğnen. mek istenen Atatürk ilkeleri.. Cumhuriyet Gazetesi. en senciııden en yaslısıııa. dizırisinden yazarına. basyazarına kadar bütün kadrosmla bu >nldadır Atatürk de\ rimlerinın inançlı savunucusudur. Bu gazetpnin en jüçlü \anı budur. .Atatürk yolıından donmevisı. kırk ve dı vıldır devrimei çizeiden sapmayısı .. Bugün de böyie, varın da. olacak Elli M sonra da gene boyle l OKT/IY AKB,\L ALTitsı ELLER 8IR BASKAN VAVINLAR! NJES"IVATIOlR / 7 sayısını gördünüz mü? P.K. 1382 tstanbu! Cumhuriyet 3812 ünkü Curohurba?kanlığı kon tenjanından senatörlüğe seçılmeden önce Kız Teknik öğretim Genel Müdürü olan s a . yın Tüzünün, kadın eğitımı ile ilgili olarak, senato kürsüsünrfen. yetkililere verdiği bu ilk dilekçe deSildır Bugüne dek haklı ısteklerın «ncak yüzeyde kalan kısımlarına bir oranda iltlfat edilnnş. bol bol erifbiyatı yapılmı? fakat kadınıntaı yurt ç köylerde kadmlar Istissorunu halini alan, egitim davası nasız alfabesizdir Bu istatistik hiç bir zaman millî eğitlm davatablo okur vazarlıktan başlavıp sının bir büyük parçası olarak, diger ktiltiirel konulan da tçine bu davanın ıçinde. köklü bir şealarak uzatıld:»] zaman Itadın kilde ele alınmamı?tır. Kadın. nüfusumuzun icınde bulunduğu ların Ev karfını ve anne ola• habersizlik» blitün çıplaklıgi ile rak Türk toplumundaki üstün ortava çıkar örneğin 19fi2 vılındegerini etkin bir sekilde arttır da Massachusette Enstitüsiinün mayı hedef tutan 2 ncl Beş YılTürkiyede vaptırttıgı bir bilimlık Kalkınma Plânı Yaygın Esel araştırmaya pöre kadmlarığitim Bölümü bu hedpfe halen mızm yüzde 49'u hic bir siyasi anaçocuk saslıgı. halk saSlıSı partinin adını bile bilmemekte, ve aile planlaması programları sövleypmemektedirler. Simdi bu içınde ve Kız Teknik ÖŞretimin kadınlann kaçta kaçı medenî çesitli kademelerinde bir ölçiikanunun varlıgından haberdarde uveulanan kove vone'.ik çedır' Kaçta kaçı toplumsal haksitli vavgın egıtim proçramları larıru, en ilkel İnsan haklannı ile hizmet »dilrliSini ifade ettik. kullanabilmektedir? Bu soıulan ten eonra bunların nzel bir örakamlarla karşılayabilecek dunemle ee!iştirilme«inı VP Mill! rumda detiliz. Ama baskent AnEgitim BakanlıSı tarafmdan hakara'nm birkac saat ötesindek) zırlanacak deiSf'ik so«val o r . ilçelerde. örnetin bir Cihanbeyli' tamdaki katfmla uvgulanahüır de. bir Kulu'da birden fazla kaçe«ı*li <i7el kadın eğitimi procdınla evliligin ne kadar vavpn ramlarının daha genis halk k i t . oldugunu, hansri oranlarda arttılelprine ulastırılmasını ve buSmı bilenler bu bakımdan yetenun için de kadtn eğitımı ile ri kadar fikir sahibidirler. Anailsili bakanlıklann. kamu kurudoluda imam nikâhı bujrün meluşları, »mme varanna çalısan deni nikâhtan daha makbul tudernek ve gönüllü teşekküllerin tulmaktadjr ve bu göriiş, göçleris birlıgi yapma=ını ön görmüşle beraber şehirleri. bu sehirlertü. Bu arada Köv tşleri Bakandeki gecekondu havatını da e ^ lıŞı kurtılıı^u sırasında tamamiv kilemeye başlamışlır Birçok le politik nedenlerle köv tsleribölselerde Itızlar kole jribl, para ne bağlanan «Köv Karlmlan karsıliğı satılır. Kız çocuğuna Gezici Kursları>nın, bfr surc. boî çehiz vapma amacı ile eeîenek lukta kaldıktan «onra. ıhti«a=ın haline eelmiş olan «basiık usulü» eerektırdi»ı sibi. veniden Kız gün seçtikce, türlü şekillerde kaTeknik ÖSretim Kurumlanna dın ticaretine dönüstürülmüştür. ba§lanma«ı vararlı olmuş ve bu müe'Seseyi kurtarmıstı Fakat sonuç olarak busüne dek. tinik bir «vap boz ve boz vap» zihnivetinin gerektirdigi ıtüzeltmeler dısınria kadın egitimi için cld'ysa ki, Mustafa Kemal dadî bir atılım ve hattâ bu konu ha 1123'lerde «Kadının yükile il'ili cidriî bir arastırma snz selmesı ve bîltün haklarına knnu«u olmamı?tır. E^a=ep v u sahıp olması Türk devletimn karda da snriildüsü gibi tkinci esas umdelerinden bırıni teşkil Be= Yıüık Planın van tpribir o . edeeektir» dlyerek kadın devrllarak attıcı ö?el programlar t e . minı Türk temel devrımierden meldeki hnzukluklara inilmedik. bir tanesı olarak cıhana ilân etCP yeterj kadar yararlı olamazmış ve kadınıarı haklanndan tfı. voksun bırakılarak van varıya kötüriim hale getirilen bir ulusun hiç bir zaman tlerleyemiyeceğini her fırsatta tekrarlamış»ı. 6 Nisan 1971 secesı, Cumhurıvet Senatosu kürsüsünden «bir kadın egitim seferberllği» dilekugün uygar btldiğımiz t o p . çesi veren sayın Senatör Zerrin lumlann hepsl «Obscurantıs Tüzüne T ü r k ı v e Cumhume« ile yöz yıllarca önce sa. rıyetinin yeni Başbakanı sayın vaşmıs toplumu kadın erkek Nihat Erim aym sözlerle cevap tüm olarak ve çocukluk çağmveriyordu Bu güzel sözler, acaba bu kez edebiyattan öteye gi da, programlı bir milli eğitiro politikası ile, afcılcı, ahlâkcı üdebüecek mi? Türk kadmının reticı yola kavusturmuşlardır bugün ıçinde bulunduğu durumu Çoctığun kız erkek, batıl inanç rakamlann ışığı altında ve gözlardan. hurafelerden, sömürü lemlerimizle saptadiktan sonra Dençeiinden kurtanlıp bilgih karşımıza kocaman bir soru çıbilinçli, çahşkan, lyi vatandas kıyor: Bunu nasıl vapabiliriz? ERİ kalniLş ülkernizde okur yazar olmıyan nüfus yüzde 50 tıin biraz üstünde olduğu halde bu oran kadın nüfusuna uygulandığı zanran yüz de 70'i bulmaktadır. 1965 nüfus savunına göre. erkeklerin ve oğlan çocuklann yakla şık olarak yarısi okuyup yazma bildiği halde kadınlarda ve kız çocuklarda her üç ta • neden ancak biri, 25 yaşından yukan olanlarda her 10 kadından biri. hele küçük yerlerde 20 kadından biri o 6 1UTSAK KAMN VE İLLİ ınu\ıı/ YAZAN: Jale CANDAN 23468'ı 6 sınıflık ögretmen okullanna, 147'si kız olmak üzere 39 4801 ÎmamHatip Okullarına ve nıhavet 2440 da teknik larım ve bahçıvanlık okullanna gidebilmektedir. Yanı 100 çocuktan bir tanesı. ilkokııldan sonra bir yerde. a? çok yetişme olanağına sahiptir ve kız çocukları bu oranın içine bile girememekte. dir. C 1 Oysa ki. O halıne getirilmesınden sonra. dır ki. tamamlayıcı veya telâfı edici özel kurşlar. her nasılsa egitim görmemıs nispeten k ü . çük gruplara vararlı olabilir. Büyuk halk kıtlelerine. çocuk Vişlarında. ulusal bir temel egitim veremiyen toplumlar ise, yabancı uzmanlann her gün ortaya attıkları veni formöllerle hu^bütün şasırıp ka'an deney lâboratuarjarından farksızchr^ lar. fCiteklm gert kalmış toplumlarda 15 vıldan farla bir süredir denev mahivetinde toplum kalkmması metodlarının, birçoju terkedilmış, yerlerini ne somıç vereceffi simdiden kestirilemiven yenilerine bırakmışlardır. Türkive'deki büvük kadın e»itimi sonınunun nasıl çözümle. necegini saptamak için herşey. den önce istatistik rakamların c ^vled1klerine bakalım: %5 gpnel nfifu? savımına göre kadın nüfu=u genel nüfu«ıın vüzde 4P'unu kapsamakta ve bu nüfusun vüzde 72'si kövlerde vasamaktadır. Gene 1965 nüfus sayımı dökümüne g o . re tanmda çalısanların vüzde 4fl'u erkek. vüzde STi kadınd:r Demek ki. Tvirk kadınınm çok büvük çogunluŞu vasamını, anne. ev kadını ve üretici olarak, kövde «iirrfıirmektpdir ve kadının eeitim davası. her«<"vd<»n önre köve vönelik hlr millî eğitim davası içindedir, ne ÖZP) programlarla ne de gönüllü çabalarla halledilemez Haklanndan ve dünvadan habersiz, tutsak köy kadınını klâsik bir okul bilgisine dayanan egitim de kurtaramaz. Ulusallıktan yoksun, halka sırt çevirmis. ezbercı eE». men sınıflann çıkarlanna göre hazırlanmıs rfers proeramları yerlerini gprçekçi. ulusçu. akılcı programlara bırakmalı. köv cocuğu kTz, erkek elele, havatını hemen deği.ştirecek, gelinnı arttıracak bazı bilgı ve becerilere kavuşturulmalıdır. Tuîsaklık, kıımalık, yancılık, ortak cılık ve hizmetkârlık artık onun kaderi olmaktan çıkanlmalı. kendi kendinl bulan, kendl kendine eüvenen bu çocuk «kula kulluk» etmekten baska bir. sey yapmalıdır. Oysa kı. 19671968 ders yılında köylerde, ilk. okuldan sonra öğretim görme durumunda olan 4.5 milvon genç ten ancak 7238'] kız olmak üzere utsak kadmuı aydınlıSa kavuşturulması herseyden 8nce köve vönelmi? ulııscu. akılcı ve dinamik. rümüyle kendi uzmanlanmız tarafından eeçmiş denemelerden yararlanarak hazırlanmıs bir yeni egitim politikasınm basansma bağlıdır Erim kabinesinin ön plâna «ldısi .«Atatürkçü Eeitim Birligi» hpdefi sevmdi^i .ojmakla bersher yeterli <*egildir. ÇHirıkü AtaKirk'ün bir deyimi iİe ctnkılap mevcut müesseseleri zorla değiştirmek» demektir. örneğin bir tmamHRtip okulu kurumunu gericl hüviyetin den kurtarmaktan başka eğer. onu vepyeni bir akılcı temel ü?tüne orurtmazsak bugün. 12 Mart muhtırasınm tazeliŞi süreci icinde gir^ilen bu dü?Pİtme hareketi çok kısa zamanda eski haline dönüsmeve mahk*ımdıır Ça? dışı Kur'an kurslarını kapahTiak bu konııda kanun vasakları koymak da yeterli deeildir: ta kl cocuklanmızı vepyeni akılcı bir volda %nırt sevgisi ile sevklendireüm v > < her türlü sömiirüye karşı bilinç T < ^ Visan 1940'da toplanan \M TB.M.M.. Köy Ensti• Kileri Kanununu çıkartmı^tı Hiçbir vabaneı etkiden esinlenmemifti bu Vanun Ulu"al olduğu. kendi ihtivsçlsnmırrlan doğduğu için egitim tarihimizde bir yıldız gibi Darladı ve kı«a öm. riine rathnen fevkalâde meirveler ıerdi Bugün bilimsel arastırm» alanında vaşamını sürdürdülrten bafka. geri kalmı» birçok ülkelerce taklit edilmektedir. Tam 31 yıl geçri ardından. Sl yıl sonra Atatürkçiilüğü yeniden rayına otıırtmak amacı ile venl bir döneme giren T.B M.M.'im egitim reformu ile ilpll olarak miilete sunacağı yeni kurumlann adları ne olursa olsun. kövü Snplâna almalan ve Kö» EnyritüVrinden geride katmamalsn. kadın davası vönünden de. en büyük dileğimizdir layacak, haita suresmce deni» suyu sıcaklıklan 12 ilâ 14 derace civannda bulunacaktır • AKDENtZ BÖLGESt: Blrıki gün Dogu Akdeniz İç kesımleri hafif sağanak vagıslı, öteki verler BX bulutlu ve açık geçecek. hava sıcaklıklan tedncen azalacaktır. Uç gtln sonra vajj;slar tamamen kesilerek, günesll sunlere dönülecektir. Vn sıcakönümüzdekf bir bafta lçincle lıklar artarak mevsim normallsvurdumuzun önceleri kuzey, sonrınin Uzerine çıkacaktır BÖIRSralan eüneyli hava akımlarının de deniz suyu sıcaklıgının 22 ılS etkisinde kalaeağı beklendiğin24 derece civannda bulunacagı den haftanm tahmıni sövledir tahmm edilmektedir. • MARMARA BÖLGESt: Bir • tÇ ANADOLU BOLOESt: kaç eün oarçalı bulutlu ve pov Üç dört eün hemen hemen bolrazdan orta kuvrette rüzgârlı senin her verinde sadece öSleeeçecek. hava sıcaklıklan geçen den sonraları sağanak yagışlan haftaya nazaran biraz azalacakeorülecek, hara sıcaklıkîan yatır. Dört gün sonra bolgeri'1 gışlar sebebiyle tedricen aza)&dogu kesımlerinde hafıl ve kı«a caktır. Rüzgârlar vağıs anında süreli jagıslar baslavarak rüznısbeten kuvvetlı olarak esecek gârlar hafifleyecektir. Hafta son ve ver ver etkilı olacaktır Haflarında hava tamamen düzele ta sonlanna doğru hava düzelerek sıcaklar artacak ve günesli cek ve yeniden az bulutlu güngünlere dönülecektir. lere dönülecektir. • EGE BÖLGESt: Dört beş • GÜNEY DOGU ANADOgün süre ile Egenin sahil kesimLU BÖLGESt: tkıüç gün böt leri parçalı bulutlu. iç kesimjer genın Batı kesimteri öğleden kararsız^k sebebiyle öğleden sonraları yer ver saganşk yağıy sonralatf yer yer saganak vagıslı. öteki verler az bulutlu *• lı geçecek, hava sıcaklıklan bt açık eeçecek. hava sıcaklıklan raz azalacaktır. Bes giin sonra geçen haftaya göre biraz senn vagışlar şiddetint azaltacak ve olacaktır. Cç gün sonra Batı ksveniden eüneşli sıcak günlere sımlerdeki yağışlar bölgenm Dodönülecektir. gu kesımlennı de etkileyeeektir. Hafta sonlanna dogru vagışlar • KARADENtZ BÖLGESt : tamamen kesilerek, günesli »• Birkaç gün bölgenin sahil kesıeak günlere dönülecektir simleri parçalı bulutlu, Bolu • DOGU ANADOLU BÖLKastamonu ve diğer iç kesımler GESt : lidüç gün parçah bulutöğleden sonraları yer ver sağalu geçecek, hava sıcaklıklan binak vağışlı eeçecek, hava sıcakraz azalacaktır. Üç gün sonra lıkları uzun süre normallerinm Erzincan ve çevrelerinden ıtıbabiraz altında bulunacaktır. Rüzren öğleden sonraları kararsızlı1* gârlar kuzey yönlerden Batı Ka vagısları baslavarak ve bu dnradenizde mutedil, doğuda ha rum halta sonuna kadar ver yer fıl olarak esecektır. Dört gün devam edeeektir. Yajhslann k«sonra sağanak vağısları şıddetısilmesi ile.birlikte hava sıcalcni azaltacak ve yeniden hava Ukları yeniden artacaktır. düzelerek, sıcaklık artışlan baş \ Nisan ayı nasıl geçti ? Prof. Dr. Umran E. ÇÖLAŞAN Geçtiğimiz Nisan ayında yurtta kaydedilen haıa sıcakiıkları uzun yıllar ortalamalaruıa göre daha soğuk seçmiştir. Günün en vüksek sıcaklık ortalamaları. Erzincan, Erzurum Elâzığ ve Antalya çevrelerinde normalleri civannda geçerken, diğer bütün bölgelerde uzun vıllaı ortalamaların dan 12 derece daha düşük kaydedilmiştir. Gecenin en düşük sıcaklık ortalamaları Ege. Akdeniz Dölgeleri ile Malatya, Elâzığ çevrelerinde 1 3 derece daha düşük geçerken, İç Anadolu, Karadeniz. Doğu Anadolu'nua Kuzey kesimlerı ile Diyarbakır çevrelerinde uzun TÜlar ortalalamalanndan 13 derece daha sıcak eeçmiştir Y.AGISLARA GELtNCE: Marmara bölgesi: Bölgede Kdirne ve Bilecik merkezleri nor malinden fazla, Kocaeli merkezi normalin civannda yağış almıs olup, diğer merkezlerin aldığı vagışlar normal lerinden eksiktir Karadeniz bölcesi : Genel olarak normaJınden fazla vağışlı geçen bu bölgede, Zonçuldak. Rize Ordu ve Trabzon merkezleri nonnallerinin altında vağış almıştır. Ege bölgesi: Ay içinde böleede vuku bulan vagışlar Afyon. Emirdağ. Dikili ve Kdremit çevreleri hariç tutulıırsa normallerinden noksandır. Vağış noksanlıkları bilhassa Bod rum. Milâs. Muğla. Manisa ve Avdın çevrelerinde daha belirli olmuştur. tç Anadolu bölgesi: Eskişehir merkennin normalı civannda yağış alışına mukabil bölgenin diğer bütün merkezlerinde kaydedilen yağışlar gerek normallerinden ve geretse geçen yılın Nisan ayı vağışlanndan da fazladır. Ay içinde kaydedilen normallerine göre metrekarede. EskJsehirde iâ e karşı 2i), Ankarada 38 e karşı 42. Akşehirde 67 ye karşı 115, Konyada 28 e karşı 3S Niğdede 3» a karşı 79 Yozjatta 52 ve karşı H5 Kayseride 30 ve karşı H3. Sivasta 52 ye karşı 118. Polatlıda K va karşı 4ü. llgında 52 ve karşı 69, Aksarayda 42 ve karşı 70. Nevşehirde 47 ve karşı 90, Kırşehirde 37 ve karşı 59. Çankmda 37 ve karşı 65 Şarkışlada 48 e karşı 17f>. Kangalda (>6 va karşı 117 tlluktşlada 48 e karşı 93 kilogTamdır Akdeniz bölgesi: Bölgede Antalya. Fethiye ve Finike merkezlerinin noksan vağış alıslarına mukabil diğer merkezler normalinden fazla ve yer ver normali civannda va ğış almıştır. Bilhassa tskendenın. Mersin Antalya islâ hiye, Maraş. Anamnr Peke ve Adana merkezlerinde nor mallerinin iki katından da fazla vagışlar teshit edilmiştir Güneydoğu Anadolu bölgesı: Bölgenin bütün merkezlerindr kavdedilen yağışlar. eerek normallerinden ve cerekse ge çen vılın Nisan vağışlanndan fazladır Nisan ayı yağış ortalaması «6 Idlocram olan bu bölgede bu yıl Nisan ayında ölçülen vaîıslat metrekarede Akçakale' de 101, Ceylânpınarda 107. Siirtte 134, Siverekte 136, Divarbakırda 164. Kiliste 170. Cizrede 175 Gaziantepte 303. Adıyamanda 334. t'rfada 236. Mardinde K0 ve Besnidc 322 kilogramdır. Keza son 7 ayhk devrede tesbit edilen vağışlar da aynı periyoddakı normallerinden Tazla ve ver ver normalleri civanndadır Ooğu Anadolu bölgesi: Nisan a n rağışlan bötgede (leğişik durum arzetmektedir Nitekım Malatva F.lâzıg. Bitlis Sarıkamıs, Gürfln, Bingöl ve Hakkâri merkezleri normal lerinden fazla Erzincan. Encurum. Ağn Van. Muş. Iğdir ve Ardahan çevTeleTİ ise normallerinden rtnksan vağış al mıştır. MÜjDE Pabrıka ve apartıman \ lara SU KUYUSU AÇARIM \ Suyu takip ederim. İki tür J lü beton atanm. Tecriibem J çoktur. RAMİZ KARAN î Telf: 21 45 96 ^ • . ' » ^ ' • • » » • • » • » J Cumhuriyet 3815 Rakamlann dili ŞEVKET SÜREYYA AYDEMİR B makedonya'dan ortaasya'ya ENVER PASA CİLT H 19081914 35 yaşında Harbiye Nazırı olarak ordunun başma geçen, bir imparatorluğun umıtleri ve kaderi etlerine teslım edilen Enver Paşa ve devrinin hikâyesi... 31 Mart Vakası, Balkan Harbi, Turkçüluk Akımlaru Birinci Dunya Harbine giriyoruz. Bir İmparatorluğun Çokuşu... 45 resim, 565 sayfa 20 TL. NİMBÜS REMZİ KİTABEVİ ISTANBUL Cumhuriyet 3811