Katalog

SAHÎFE tKf 2 Temmuz 1910 CTJMHURtYEl Anayasası 46. maddesinde «sendika knrma hakkı»nı demokratik ve sosyal hukuk devletine uygun bir biçimde düzeolemiştir. Bu yeni düzenleme ilc birlikte, o zamana kadar jürürlükte bulunan 1947 tarih ve 5018 sayılı «tsçi ve İşveren Sendikalan ve Sendika Birlikleri Hakkuıda Kanun» Anayasaya ay kın bir duruma düşmüştür. Bu aykınlığı ortadan kaldırmak amacıyla çıkanlmıs yeni Sendikalar Kanunu ise, 1963 tarih ve 274 sayüıdır. İşte bu Sendikalar Kanun unun önemli bazı hükümlerini değiştiren bir kanun tasansı bu ayın başlannda, büyük bh sür'at ve gizlilik içinde BMM'nde müzakere ve kabul edilmiştir. Böyle önemii bir kannnnn bo kadar seri ve gizli olarak müzakere ve kabul edilmesi dikkati çeken bir noktadır. Adı geçen kannnda yapılmak istenen değisikllklerin BMM'nde dört oya karşı ikiyüs otnz oyla kabul edilmesi de, bir başka yönden dikkati çekmektedir. BMM'nin değişiklik tasansını kabul ettiği günü izlcyen gunlerde DİSK (Türkiye Devrimci İşçi Sendikalan Konfederasyonu) toplantılar v» yürüyüşler düzenlemiştir. Bunlar, İstanbul. Kocaeli, Sakarya illerindeki 113 iş yerinde T O J K M ' d e n fazla işçinin çalısmaması, sonra yürüyüş yapması ve yollan trafiğe kapaması biçiminde gelişmistir. Hattâ 16 Haziran günü fabrika bölgelerinden şehir içine doğru yüriiyen işçilerin polisle karşılasması ve çatışması sonucn dört kişi ölmiiş ve yüzlerce kişi de yaralanmıştır. Bonun üıerine Bakanlar Kurulu 17 Haziran gecesinden itibaren bir ay süreyle Kocaeli merkez ve İstanbul ilinde sıkı yönetim ilân etmiştir. endikalar Kanununda yapılması istenen değişikliklerin sebebiyet verdiği olaylar saydıklanmızla da bitmemistir. Bu sefer yapılan değişikliği savnnan ve buna karşı çıkan işçi örgütleri arasında, karsılıklı tnünakasa ve saçlamalar da birbirinl izlemiş: özellikle Türktş degişiklikleri savunurken. Disk başta olmak üzere, bağımsız işçi sendikalarından birçoklan değişikliklere karşı çıkmışlardır. Gönil düğü gibi bütün bu münakasalarda Türk lşçile rinin ikiye aynlmış olması, dikkati çeken ve de üzücâ bir başka husustar. Bütün bu olaylar zin ciri kamu oyunda yapılmak istenen değişiklikler konusnnda haklı bir merak uyndırmışttr. Bo yazmuzda biz, Sendikalar Kanununda yapılmak istenen değişiklikleri sadece müsbet hukuk. özellikle Anayasa açısından değerlendirmek; huknki durumu kısa ve açık olarak belirtmek istiyornz. Aynı konunun. Milletlerarası Hukuk yönünden incelenmesini. önemi nedeniyle, bir başka yaoraıza bırakryornz. SENDİKALAR KANUNU ÜIERİNE Dr. Kenan TUNÇOMAĞ İstanbul Hukuk Fakültesi İş Hukuku Profesörü sandaki hükumleri tek bir tasan içinde birleştirmiş ve sonra da Meclise sevketmistir. Bugün üzerinde tartışılan tasan işte bu tasandtr. Aslında her tasannın bütün ilgilflere gönderilmcsi; hattâ yayralanması gerekir. Çünkü ancak bu snretle tasandaki eksikliklerin giderllnıe si. yanlışların düzeltilmesi, kısaca efkân umumiyenin de işbirliği sa&lanmış olur. Fakat Sendikalar Kanunu gibi son derece önemli kanun tasarılaruıda ise. bu >olun seçilmesi zorunlu idi. Oysa Sendikalar Kanunu tasansı hazırlanırken son derecede gizli davranılmış; hazırlanan tasan, üniversitelere iş hukuku ve sosyal siyasetle uğraşan öğretim üyclerine bile gön derilmemiş; fikirleri sornlmamıştiT. Kanan yapma tekniğine ve çeşitli devlet müesseseleri arasindaki işbirliği düşüncesine tamamen aylan olan bu davramşın sebebini mılatnafc kolay dejildir. A Anayasa yönünden. Ay"nm (*) 4C. maddesi «Sendika Kurma Hakkı» baslığı altında şu hükmü koymuştur: «Çalışanlar ve işverenler önceden izin almaksızm, Sendikalar ve Sendika Birlikleri kurma, bunlara serbestçe üye olma ve üyelikten ayrılma hakkına sahiptirler.» Buna. kısaca çalışanlann •mesleki birlik kurma hakkı. ( • • ) diyeblliriz. Ay 8'11 gereğince bu hakka uymı zoronluğu vardır. Çünkü adı geçen fıkraya göre. «Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makam lannı ve kişilerini bağlayan temel hukuk kurallarıdır.» Bu itibarla. «mesleki birlik kurma hakkı»nın, diğer anayasal haklar gibi, özel bir korumadan faydalanacağı âşikârdır. Eğer bu hakkı Anayasa yerine bir başka kanun tanımış olsaydı, onu, diğer bir kanunla değiştirmek veya ortadan kaldırmak mümkün olacaktL Oysa, bugün mesleki birlik kurma hakkmın smırlanması ancak bir Anayasa defişikliği ile sağlanbilir. Fakat önemle bdirtelhn kl, Anayasa değişikllğiyle daht bu temel hakkm özüne dokunulamaz: Ömeğin tamamen ortadan kaldınlamaz. Gerçl mesleki birlik kurma hakkı Anayasanm 9 ve 153. maddelerinde yer alan •defiştirilemez Anayasa hükümlerl. arasında yer almamıştır. Fakat bn hakkın \Y 10/1'de sözü edilen •doknnulmaz. devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetler. arasında bulmtduğunda da kuşku yoktnr. Anayasanm 11. m*ddesi, temel haklann özüne kanun yolu ile .kamu yaran. genel ahlâk. kamu düzeni. sosyal adalet ve millî güvenlik gibı sebeplerle de olsa» dokunulamıyacağuıı belirtmiştir. Bu madde, sadece kanundan söz etrnişse de, buradaki kanun terimi. kanaatimizce Anayasa>yi da icine alacak genişliktedir. Diğer taraftan, mesleki blrlik kurma hakkı olmadaıı «sosyal hukuk devletUnden de söz edilemez. Sosyal hukuk devleti ise, AY 2 gereğince, Türkiye Cumhuriyetinin niteiiklerinden bulunduğnna ve devlet şeklinin değiştirilmes) de AT S ile yasaklanmış bulunduğuna göre, mesleki birlik kurma hakkınm hattâ Anayasa değişikliği ile de ortadan kaldınlamıyacğı iddia edilebilir. Anayasanın 46. maddesindekl mesleki birlik fsondika) kurma hakkı. sadece tek (münferit) isciler yönünden mütalaa edilmemelidir. Çünkü madde tek kisilerin mesleki birlik kurma hakkı yanında, bu birliklerin blrleserek üst kurulusjar omeğin Federasyonlar ve Konfederasyonlnr) meydana getirme haklarını da konımuştur. Bu itibarla, AY 46'nm hem tek Uşilere ve hem de kişi grupların:) (blrllklere) ait bir hakkı düzenIediği ve koruduğu kabıtl edilmelidir. Yukanda yaptığımız açıklamalan esas tutarsak. Sendikalar Kanunundaki değişiklikleri kolay lıkla değerlendirebiltriz. 0 Sendika, Federasyoa ve Konfederasyonlann kuruluş şartlannm tasandaki şekilde ngıriastınlması Anayasaya aykındır. Çünkü AY 4C mesleki birlik kurma konnsunda kişilere ve blrliklere tam bir serbestf tanımıştır. Oysa, tasarmm 9. maddesinhı 2. bendinde Türkiye capında faaliyet gösteren bir işçi sendikası kurulabilmesi için, o işkolunda çalışan İşçilerin en az 1/3'ünün: isçi federasyonlan kurulabilmesi için. en az iki scndikanın ve o işkotundaki işçilerin en az 1 '•!' ünün ve nihayet işçi konfederasyonlannm kurulabilmesi icin de sendika ve Federasyonlann en az 1ft*üile Türldyedeki sendikalı işçilerin en az 1/3'ünün bir araya gelmesi zorunludur. Sendika, Federasyon ve konfederasyon kurulmasmda böyle bir çofunlok aranması. yenilerinin kurulmasını son derecede güçlestirdiğinden. AY 46'daki «mesleki birlik kurma hakkı»nm özünü zedeleyid mahiyettedir. Üstellk, bunun gerçek Türk Sendikacılığma bir fayda geüreceğini de sanmıyoruz. # Üyelikten aynlma hakkınm tasandaki sekil şartına bağlanması, Anayasaya aykındır. Ger çekten tasarmm 6. maddestnin 1. bendi «çekilme noter huzurunda münferiden kimliğin tesbiti ve istira edecek kisinin imzasrnın tasdikiyle olur» hükmünü koymustur. tşci, bu hükumle tıtifa için notere gitmeğe ve noterce onanmıj bir yazıyla istifaya mecbur tutuimuştur. Bu hükmün lşçiyi, dolayiı olarak, istemediği bir sendikada kahnağa zorlıyacağı açıktır. Çünkü işçi ne zamam ve ne de tnali durumu iribariyle böyle bir şartı kolayca yerine getirebilir. Oysa, AY 4*'y» göre İşçi «serbestçe üye olma ve üyelikten aynlma hakkına. sahiptir. Bunun anlamı, işçinin sendikadan aynlmada tamamen serbest bırakılmasıdır. Bu serbestlyi doğrudan doğruya veya dolayısiyle ortadan kaldıracak her kayıt AY tt'ya aykın düşer. Hattâ tasandaki bn ağır sekfl şartı, kanaatimizce. iherkese maddi ve manevi varlığını gelistirme hakkını) verea AY 14'e de aykındır. # Uluslararası mesleki teşekküllere kablma sarflannm ağırlaştınlması da Anayasya aykındır. Tasannın 11. maddesinin 3. bendi nlnslararası mesleki teşekküllere katılahilme hakkını sadece Türkiyede en çok isciyi temsil eden işçi konfederasjonn veya konfederasyona bağlı sendikalara tanımıştır. Bd hüküm sendikalann üst teşekküller kurma veya bunlara ka tılma hakkını kısıtladığı için AY 46'ya aykın düşmektedir. Bu konuda yukanda (2) baslığı altmda yaptığnnu açıklamalan hatırlarınz. Kayla'nın mektubu Ziya Kavla. Basbafcanlık Vüksek Denetleme Knmln üvesı ve Merkez Bankası'nın eski Müdürüdür. Yalnız bn kadarla kalsa, Sayın Ziya Kavla'nın bir önemi olmazdı. Çünkü birtakıra makamlara yükselmis bir alay içi bos ve eigersiz adamın yönetira piyasasını doldurdnîv çafcı vasıyoraz. PartizanlıSın ipini knllanarak en vOksek makamlara tırmanan kisilerin savısı gittikçe çoğalmaktadır. B8yle bir devirde sn veya bn makam sahibi olduğnnu sövliyerek bir kişiyi değerlendirmek mümkün değildir. Ne var ki Ziya Kayla, oturdntu makamdan değil. kisiliginden gflç alarak adını dnyurmus bir yüksek devlet memurndur. Çeşitli makaleleriyle aydın çevTelerinde tanınmıştır. Ve iste bn yolda yürfirken Bay Süleyman Demirel'in hışmına ufrayarak Tüksek Denetleme Kumlu üvellfinden nzaklastınlmıstır. Çünkü : Sayın Ziya E»yl», B*y SOIeyman Demirelin kardeslerine defgin birtakım dosyalan incelevip rapor düzenleyen Tflksek Denetleme Kurulu üyelerinden birisidir. Demirel biraderlerin Demirvollarından satın aldıklan arsalar ve Ziraat Bankasmdan çıkardıklan kredileri ele alarak bir volsuzlnk bulnnup bnlunmadıtmı incelemek, yolsnzlnk veva nsnlsüzlük varsa bnnn bir resmî raporla teshit etmek. 1970 Türkivesindr büyük bir »nçtiır. Ankara'nın «fifakm» «aran «dudo mnannit» çoktandır bir «*nlmet»e dönüstöğünden, nanıuslu her vatandasın basma gelebtlecek olan, Sayın Ziva Kavla'nın da almvazçısı olmustur. tşte böyle bir ortamda Sayın Ziva Kayla'nın çörülen lüzum üzerine «Srevinden nzaklastınlmasına sasmamak t'rekir. Ülkemizde çok sükür nesli tükenmemis bİT namusln devlet memurn tlpi var. U\r bu tipin cesnr bir temsilcisi oldutu anlasılan Savın Ziya Ka>la. Bav Süleyman Demirel'e bir mektnp vazmıstır. Bu mektubn aynen köşeraize alıyornz : «Savın Demirel, Kardeslerınizle ilgill volsuz işlemler konusunda, garetecilere verdlğinız demeçte *Kim ne biliyorsa söylesin. belge göstersin* buyurmuşsunuz 23 yıl bulundujum Maliye MüfettlsHifi görevinde ve 27 Mayıs Devrimirden sonra yaptıgım Yüksek Soruşturma Kurulu 8'inci Kurul Bsskanlıâ'nda edindiSim tecTÜbeve davanarak söyliyeyim ki. hic kımse kendisınin <;uçlu olduğunu ele verecek bir belee hazırlamaz. E8er. kardeslerinizin sizin nüf«?unu7daff ysrarlanarak çıkar saSladıklan. sizin imzanızı taşıyan bir bel(teye davarılsrak ispatlanmadtkça suçlu sayılamıyacsSınızı sanıvorsanız. bu «izin hukuk bilginizin noksan olduğunu gösterir tcra mevkilerinde bulunanların suçlu olduğu. yalnız kendllerinin tmzalannı taşıyan belcelerle ispatlanmaz. îcra organınm basında bulunsn Hmse. bir yol'uriuSu ortaya çıkaranları. hulunduklan eörevlerd>n uzakİB?tırır«a. bu tutum. kpndi^ının yolsuzlukla ili=kisi oldugunun bir karinp>;i sayılır. Bu takdirde. zan altmda bulunan kim<ienin bu uzaklaştırmavı ne maksatla yaptıgmı inardırıcı bir şekilde İ7ah etmesi gerekir. Ovsa siz ne yapıyorsunuz? Kardeşlerim Devlet Demiryollanndan ama satın almıslarsa, bankalardan kredi saglamışlar«a. bu ijlemleri vapın dive ben nni emir verdim? Hani belgesi? diyorsunuz. Evet, Savın Demirel, belki böyle bir belge yok Ama kardeşlerinize T C. Ziraat Bankasından büvük 51çüde kredi verılmesini, kardeslerinizin Devlet Dçmiryollarından baz: arsalan usul ve nizamlara uymıvarak satın almalannı eleştiren raporlan hazırlayan Yüksek Denetleme Kurulu üyelerinin görevlerinden uzaklaştınlmalanna dair kararnamelerde Hükumet Bajkanı olarak sizin imzanız var. Bu kimseleri, kardeşlerinizle fiffili yolsuz ve usulsüz işlemleri meydana çıkardıklanndan dolayı görevlerinden uzaklaştırmadıgınızı söylüyorsunuz. O halde niçin uzaklastırtfınız. lutfen açıklar mısınız' Herkes bildiğini söylesin, dedlniz. Ben bildiklerimi yazdım Şimdi sizi. bildiklerinizi söylemeye davet ediyorum. Yüksek Denetleme Kurulu'nun dokuz üyesinin uzaklaştırılmasının. kardeşlerinizle ilgüi usulsüz işlemleri bu Kumlun ortaya atmıs olması ile ilişkisi oldugu hususnnda yaygın bir kuşku var Bu • işlemi ne için yaptığımzı inan*ncı bir şekilde açıklama*sanıı bu durum surüp gidecek. Bizi bir an önce bu kuşkudan kurtar J manızı rica ediyorum.» S Sayın Zlya Kayla'nın mektnba bnrada bitiyor. Ve sonısa eevap bekllyor. Herhalde Bay Süleyman Demirel, devietin yüksek nwmnr lanru bir çırpıda niçin görevden uzaklaştırmış olduğuno açık lamalı ıorund»dır. Akat balde Türkiye Cnmhnriyeti bir kanaa ve hvknk devleti değil, kerfi olarak idare edilen bir asiret bey Uridlr. Sonııc endikalar Kanunu ta«ansinın gerek,wiinde. yapılan değişikliklerin nedeıı. föyle açıklanmaktadır. 1963 yılında vürürlüğe giren Sendikalar Kanunumın zamanla baıi boşloklar ve eksiklikler taştdiği, bn boşlnk ve eksildiklerin Türklyede blT sendik» bolluftıı y«rattığı; bn sendika bolluğnnun be. calışma ve İş hayıtını engelledlği. cmekçi sınıfa zarartar verdiİH ve Türkiyede eiıçlü sendikacılıgı kurabihnek için bn değişikliklerin yapıldığı bellrtilmlştir. Gerekcede yer alan bu fikirlere katıl tnamak mümkün değildir. Memleketlmizde sendika sayısı ırerçekten çok fazlaHır. san sendikalar aiıp yürümüştür. Fakat bütün bunlar Anayasaya aykın düsen hükümler konolmasım haklı göstermez. Dlğer taraftan. ffüçlö sendikacılığı mutlaka kanun yolu He sağlamaya çalısmak da zorunln değildir. Çünkü sendikacılık. bilrili ve çalışkan sendikacılarm faliyetleri U« Itellşir. Sendîkalar arasında rekahetm bulnnması zararlı değil, faydaudrr Nihayet Sendikalar Kannnundakl bosluk ve eksiklikleıi mntia ka kanun yolu ile doldurmava calışrnak da gerekmez. Ciİnku kanundaki eksiklik ve boşluklarm mahkeme kararlanylo doldurulması ve sık sık kanan yolnna başvurulmaması çok daha Isaketll yoJdur. (•) AY Anayasa'nın kısaltümışı { • • ) AY 46/1'deki >sendika birlikleri kurma» terimi elverissizdir; dogrusu, ttnesleki birlik kurma hakkı.dır Çünkü adı geçen madde. bu terimi, çalışanlann ve isverenlerin .mesleki birlik kurma hakkı» anlaınında kullanmışıir. Diğer tarftan, «Sen. K. 9A>ent 2 a'daki sendika birlikleri» terimi ile de kanşıklığa sebebiyet vermektedir. Tenkidi O Kanun hazırlama tekniği yönünden Sendl kalar Kanunu ile Toplu tş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kannnuna ilişkin ilk tasarılar, Türklş ta rafmdan hazırlanmıs fakat geçen dönem sonnna kadar çıkarılanıadıçı için hükümsüz olmastm. Bu defa. yanılmıyorsak, CHP milletvekilleri ve hüku met tarafından hazırlanan iki tasan. TBMM Karma Komisyonuna verilmiş ve bu komisyon iki ta endikalar Kannnunda yapılmak istenen S değişikliklerin tenkidi. ÜNDEN ÜNE Ön koltnktan galeriye Dış dünya ile ilgilenen aydınlanm» «Hair» isminde ve Revne tanındaki müzikal bir oyunuıı Amerika'da, tngiltere'de ve şimdl de Paris'te tiyatro salonlarını doldurdugnnu bilirler. Artlk banş isteyen, savaşlardan, kavgalardan hiçbir sey çıkmadıfını çören, iafer kazananlann bile bu zafer sonunda ellerinde ve avuçlannda şaşkmhktan baska bir şey kalmadığını anlayan yeni kusaklar, kavga etmek yerine içgudulerinin gösterdigi yolda yürümek istiyorlar. Korkusuz, endişesiz, keyil içinde ya«amak... Mntsuzluk veren her türlü sosyal baskıyı atarak, istediğini istedi|i zaman yapmak, hiçbir kayda bajlanmadan sevişmek... Gerekirse keyiflenmek için heroîne, esrar gibi suni çarelere başvurmak... Hair oyunu «Porte Saint Martin»deki tiyatroda iste bu dünyayı tasvir ediyor.. lç donnn üzerinde tngi"liı bayrağı, tuvalet için kullanılan Amerikan bayrafı... Uıun aaçlardan şikâyet edenlere tokat gibi bir afiş : «Hitler'in saçl ı n kısa, tsa'nın saçları uıun idi '..» gibi... Bunnnla benber gürültücü bir pop müziği... Ben Hair hakkındaki düşüncelerimt de|U de, bn oyun dolayısiyle bir başka meseleyi oknyucunnn dikkatine sunmak istiyorum : 1950 ve onu takip eden yıllarda, Frannı tiyatrolannın en pahalı kolıuklan 20 frangı geçmezdi. Yirmi frank o tarihte, yani bizim paramızla 14 15 liradan fazla değildl. Bugün yirmi (ranklık yerler 55 franka yükselmis.. Bizim para da kıymetini dört kere kaybedince aradaki fark dünya ile cehennem arasındaki fark gibi altı yedi misline çıkıvermis.. Yani 1955'te 21 frankla 15 liraya en ön koltukta oturan Türk vatandası bugün 60 liraya, aynı para ile kendisine ancak galeride yer bulabilmektedir. Maliyeci ve iktisatçılarımız ne derler, bn galeriye yükselişı nasıl yornmlarlar? bilemiyeceğim. Fakat benim kanaatime göre sahnenin dibindeki yumuşak koltnktan galeriye giden yalnıx züğiirt Türk vatandası defeildir. Bu yuvarlanışın tekerlerinde yaıüı difer isimler de şunlardır : Türkiye'de iktisadi durum kötüdür, malî durum berbattır, bunun neticesinde de ulnsal itibar gerisin geri gitmistir. Kim ne derse desin, bngnn Avnrpa'da dolasan Tfirke, Avrupalı 1950 55 arasındaki dnygn ve gözlerle bakmıyor. Sınırlara iş aramak için hficnm eden, ve Türkiye'de is temin edebilmek için kendisinden alınan binleree liraiık riişvetin karsılıfını elde etmek için sinirlenen, kollektif seyahatlerde birbirlerinden eesaret alarak tecavüzü suça kadar vardıran işçi adayı Tfirk vatandaşmın dnrnmnnn Recep Bilginer birkaç gün evvel bu gatetede çok guzel anlatıyordn. *** 15 senede knvvetinden dört misli kaybeden bir paranın sahip ve yöneticileri her halde bn netice ile övünmüyorlardır. Kendilerine haber verelim ki, Türk parası fle birlikte Türk vatandaşmın, Türk vatandası ile heraber Türk Devletinin itib»n da ön koltnktan tavan ara«mdaki galeriye dofra itllmektedir. eslin Karakılavuz, ülkücü bir bayan öğretmen olup mesleğinin daha ikinci yılında idL Öğretmen Okulunda «Öğrenci Başkanlığı» yapmtştı. Köylülerin aralarma girmek* kadın erkek ayırt etmeden dertlerini dinlemek, sorunlanna çöçiim yolu bulmak istiyordu. Böyle yetiştirilmiştL Bu yıl beşinci sınıfı okutuyordu. Parasız yatüı ve ögretmen O kulu sınavlanna bazırlıyordn ögrencilerini. Ama yetmezdi buBabalan ile de görüşmek gerekiyordu. Köylerde analann sozü olmaz, babalann sözü geçerdu Okula çaguxbğmda nedense gelmiyorlardı. Onlarla konuşmak. fikren hazırlanıak İçin köy kahvesıne gıtmeğe karar verdi. Birgün yanına bir bayan öğretmen arkadaşım da alarak gitti. Hazır bulunanlarla konuştu. Çocuklan nı bu smava yollamalannı isteyerek, özellikle kız çocuklann okutulmasının önemini beltrtU. Genç, ülkücü bayan öğretnjen konuşurken, hlç beklemedlğl bir anda, hiç beklemediğl birşey oldu. Bir kencünl bilmez, önce çirkin sözlerle kalbinl kırdı, sonra üzerine yürüyerelc rastgele tokatlaznağa başladı. tkı bayan öğretmen neye uğradıklarmı anlayamadüar, şaşınp kaldılar. Saldırgan adam, pencerenln içinde bulunan keseri kapmak istediğl sırada fırlayıp dışan kaçülar Canlannı zor kıırtarmışlardı. Du rum ilde duyulunca Millî Eğitmi Müdürü köye geldi. Buna iki bayan öğretmen önce çok sevindıler. Başlanna geleni bir anda unutuvermlşlerdi. IldekJ büyük âmirleri işte gelmiş, dertlerini dinleyecek, umut verecek, eesaret verecekti... Onlar da yine eskisi gibi ve de eski kaldıklan yerden çauşmalanm sürdürecelslerdi. Ama uzun sürmedj bu sevinçleri. Kendisinden koruyucu bir davranış, bir umut bekleyen bayan ögretmenleri Millî Eğitim Müdürü: «Siz neden kahveye gidiyorsunuz? Sizin gibi genç lozlar kahveye gider ml? diye paylamıştı. tki genç, İM ülkücü bayan 6ğretmene müdürün bu sözleri, köy lünün attağı tokatlardan daha ağır, daha acı gelmişti. M Oğretmenin yazgısı ögretmenlerlniz kahveye çıkmazlar mı geceleri? dedim. Hocalann biri burda, dedi bir vatandas. Köylülerin «Hocalann blrl» dediği genç yanuna yaklaştı. ögretmen vekili Yasar Kutluk olarak tanıttı kendisini. Sonra ötekı öğretmenler Tahir Erdem üe Ahmet Kaynak da geldiler. öğretmen Okulu ve parasız yatüı okul sınavlanna öğrencilerini ha zırladıklan için okulda bulunduklannı soylediler. Bu lşi, gündüzleri, paydostan sonra yapmaianmn nasıl olacağmı sordugumda «Biz gündüz ve gece olmak Uzere günde iki kes yapmaktayız bu çahşmaları» dedüer. Yasalarm ögretmenden istedigi normâl çalışmalann dışmda yapılmaktadır bu işler. îstedikleri salt, bahtsız köy çocuklannın yetlşmeleri, parasız yatıh okulun sınavlan tçin yaparlar bunu. Bulgar sınınnda, âmirlerinın gözlerinderj ve gösterişten uzak olarak... ocatarla köyü 3 öğretmenlıdir. Okul Müdürü Mustafa Toprakkıran da ötekı arkadaşlan gibi ülkücü bir öğretmen di. Okulunda yaptığı çahşmaları gosterdı bana. Kışisel gayretlerle büyük işler görülmüş. Bunlan gösterirken bir yandan da dert yanıyordu: «Görüyorsunuz, burası yoksulluk bölgesidir. 3 yıldan beri bu köydeyim. Zevkle ve heyecanla çahsıyordum. Pakat Ijoykottan sonra rahatıro ve huzurum fcaçtı. tlçedeld elebaşılann kışkırttığı birtakım insanlar var kı, köyleri çekilmez duruma getiriyorlar. Çahşma koşullan çok ağırlaştı Daha fazla dayanamayacagım. odasına gelen ögretmen tbrahim üzel'i dögdügünü gazeteler yazdı. Kınık Uçesinin Yayla köyünde ögretmenlerin hunharca saldınya uğradıgını duytnayaa kaldı mıî öğretmen Harun Ates hastanede iyi olacagı günleri bek Uyor. Yozgatta 3 oğretmenin döğüldüğünü TÖS Genel Baskan Yardımcısı Dursun Akçam açıkladı. rırun bir hayll kısıtlanacagı kanısına varan işçilerin bo kanaatle vukubulan hareketleri gerçekten ayaklanma ve Isyan mı idiî Ayaklanma ve isyanın: doğrudan siyasi amaçlarla karakteristigi apavn nitelikte olması gerekmez mi idiT Hükumet hâdiseyi ayaklanma niteliglnde görmüs ve «ıkıyönetim getirmiştir. Bu nihayet hükumetçe zorunlu görülmüş ve başvurultnuş kanuni bir tedbirdlr. Asıl mesele bu değildir. Asıl mesele, bazı siyasi çevrelerin, bir kısım politikacılann partizanca düşüncelerle genellikle sola, devrimci kesıme karşı ve dolayiı olarak, yürüyüş yapen DtSK'e bağlı işçiler hakkındaki olumsuz tutum ve anlayışı meselesidir. Nitekim Mecliste yapılan konuşmalarda bu konudaki tutum ve anlayış sert ithamlarla apaçık belirmiştir. Örneğin; GP Gn. Başkanı Turhan Feyzioğlu'&un, DÎSK'in «komünıst» oldugu yolundaki suçlaması, Tabii Senatör Ahmet Yıldız'ın konusması üzerine, Başbakanın kendisini «Fuzul! şagil» diye nitelemesi, parlimenterler ve partiler arasında havanın birrfenbire gerginleşmesi, vesile düştükce herkesten ziyade kendilerinin şikâyette bulundukları bunalımı artıran ve olaylara yol açacak olan afır tahrikler değil midir? Politikacılanmız bu zihniyette oldukça milletçe huzura kavuşmamız nasıl mümkün olabilir? .J 5 S : •••••••••••••••••. • A. ADMAK ADIYAR'n TARİH BOYUNCA İLİM VE DİN adfı eserinin butünlüğünu sağlayan kifabi: Beklenen yeni baskısı çıktı... Osnanlı Turkiye'sinde geçen beş yüzyıl içinde, muspet ilhnler alanında neier oiduğunu ve neler olmadığını gösteren değerli bir arajtırma ürünö... 220 sayfa, buyök bdy, mükemmel baski; 15 TL RB4Zİ KİTABEYİ İSTANBUL Cumhuriyet 6642 Sonuç S K lndirmek ve yüdırmmlt için girisüen bu çabtüar ögretmenleri oünusua yönde hiç de etkilemedi. Onlar yine ders içi ve ders dışj çalısmtüarmı, vatandası aydmlatma görevini eskiden oldugu gibi, belki biraa daha da fazla olarak sürdürüıorlardı. Çalışmamn karsıhğmda ödül yerine c e a almak... Bu, Ulkemizde oğretmenin değişmes yazgısıdır. Etem tTÜK (tlkoknl Müf.) KIRKLARELİ MEVLIT Aziz je sevgilj MÜNİRE DAMCI nın vefatının 40 ıttCı günü ve Türkiyemizde bunalım oplum olarak hiç de hayra alâmet olmayan bir gidi» tuttuğumuzu ve bir bunalım içinde bulunduğumuzu göstermesi bakımmdan son gfinlerin ülaylan Rerçekten özüntü vericidir. Gazetelerde; işçi yürüyüslerin deki 61u ve yarah sayısı ile beraber Sıkıyönetim haberlerını okumak ve askeri birliklerle işçilerin karşı karşıya gelmiş olduklannı görmek hiç de iç açıcı değildir 1? Haziran tanhlı Cutnhurlvette bas sayfadaki fotoğrafı cörünee acı duyrhığumu açıklamadan geçemiyeceğira. Bunlar, bu karsı karsıya gelenler kimlerdi? Türk askeri ve Türk iççisi. Düşmanı ezdıkçe gögsümüzfl itabartan Mehmetçiğin kendi 'oplumu içinden bir kitle ile karsı karsıya gelmesi hangi nedenle olursa olsun acıdır süphesiz. tşçUerin parlamentodaki tlgill kanun tasansı nedeniyle yürüvüş ve direnisp geçmemeleri, sonucu bekleraelert herhâlde hem kendilen yönünden, hem memleket eüvenligi bakımmdan {faha havtrlı ve daha normal biı hareket olurdu Bununla beraber herhangi bir vürüyüş ve direnışin parlâmentovu baglavsmıyacagı da tartısm» sö'tfirme» bir ger<;ektır aİ!"» Kanununda yapıl MÜNEVVER DAMCI (Alpar) mn vefatının 1 inci senesi dolayısıyla 3 Temmuz 1970 Cuma günü. Cuma namazmı müteakip, TEŞVİKİYE Camii Şerifinde, Hafız Kâni Karaca tarafından Kuranı Kerim ve Mevlidi Nebevi kıraat olunacaktır Bütün dost ve tanıdıklanrruzın ve arzu eden Müslüman kardeşlerimizin bu davetimizi kabu) etmelerini rica ederizAtLESt Ut. Dz. Tek. Mlz. Sat. A4. Koms. Başkanlığından 1 Kapalı zarf usulu üe iki adet GEMÎ TİPİ YARDIMCI BUHAR KAZANI VE DONANIMLARI satın alınacaktır Muhammen bedeli 2200000 TL olup Q. Teminatı 79750 Liradır Şartnameleri Komisyonumuzda KKK Ankara ve İzmir Lv Amirliklerinde görtlebilir. 2 İhalesi 22 Temmuz 1970 günü saat 1100'de Kasımpaşa'daki Komisyonumuzda yapılacağmdan isteklüerin 2490 saydı kanuna göre hazırbyacaklan teklif mektuplarmı üıale günü saat 1000a kadar Komis' yonumuza vermeleriBasın 17268 6646 T Reklâmcıhk: 1813 6651 SONUÇ P mekh General Sayın Ke** nan Esengin'in; Türkiye' deki bunalımın nedenlerini »ok gerçekçi bir görüşle saptayan 'Esas olan ortam yaratmamaktır» baslığı altındaki yazjsmda belirttiği gibi esas olan; toplumun herhangi bir kattnda veya kesiminde hareket ve dhenişı doğuracak tutum v e dsvraniîa yer verilmemesi, aynca da ve en başta vönetici, parlamenteT ve politikacı kadrosunun toplumda tahriklere yol açan parHzanca miicadele zihniyetini ve suçlama taktigini terkederek örnek hareketlerde bulunmasıdır Her şeyden evvel her konuda Snce bastakiler, poliökaeılar tarafsız ve doŞru hareket etmekte, yanlıs adım atmaroakta herkesten fazla dikkatli ve hassas olacak. Her türlü sükun ve hu*ur ancak bu tedbirle gelebilir Bunalıma gerçekten ıOn vermek Ktivorsak, milletçe muhtaç ol•iııSumuz bu mutlu suur ve \irske biran evvel ulasılması yönunde. istisnssız herkesçe çaba efi'terilmpsi mMlî hir nmaç olarak benim«»n AVNt Bu mu armağan? erzidere köyüne vardıgımda saat 21.00 dt Kahveye girdim. Daha önce de birkaç kez geldiğim için tanıdık yüzlerle karsUastun. Hos beş ettiler, ikramda bulundular. T Ne yapmak düsUncesindesin? Bu ÇOK sevdiğim mesleğimden aynlıp Almanya'ya işçi olarak gidecegim. Boykotçtı öğretmenlere venlen cezalarla hızmı alamayanlar bu kez kaba kuvvete başvurmak tadırlar. Kayseride Millî Eğitim Müdür Yardımcısının. bir is için NİMBÜS 1 Müessesemizce. 250 Adet 3X10 Amper 380/220 Volt 50 peryot 4 nakilll trifaze elektrik sayacı 200 Adet 3X20 Amper 380/220 Volt 50 peryot 4 nakilll trifaze elektrik sayacı 50 Adet 3X30 Amper 380/220 Volt 50 peryot 4 nakilli trifaze elektrik sayacı teklif alma usulü ile ve Türk parası karşılığında satın alınacaktır2 Bu Iş,e ait şartname Müessesemiz îç Ticaret Müdürlüttnde şrörüleHilir3 İstekliler hazırlayacaklan teklif mektublannı teklif fiyatlan üzerinden yatıracaklan %7,5 muvakkat teminatlan ile birlikte en geç 13/7/1970 Pazartesi günO ir saat 17 30'a kadar Müessesemiz Yazı tşlerine verm olacaklardır 4 Postada vaW gecikmeler nazan itibare alınma vacagı gibi telgrafla yapılacak müracaatlar kabul cd\' 5 Müessesemiz siparişi yapıp yapmamakta diledigine yapma kta serbe=;ttir Basın: A 10281 17282 6650 ftvıkara Eleklrik Havagazı ve Otobüs Işlelmesi Umum Müdürlüğünden Trifaze elektrik sayacı satın alınacaklır m