Katalog

f SüTCU IEVYE ^ Damdaki Kemancı ROMAN İHayrullah Örs'un çevirisi ile satçu Tevye'nin beş guzel I kızmm aşk hıkayes) Fiyatı 7,5 TL. •HBREMZİ K İ T A B E V İ B H J umhuriYet Kurucusu: YUNUS NADÎ UNIVERSÜTELER ' $? Test lmtihanlanna Hajfiriama Kurslan Son Devre 28 HAZtRAN'DA BAŞUTOB 4 Güven Dersanesi SENDİKALAR TASARISI İÇİN KOMİSYON KURULDU Kayıtlar yapdmaktadır Brosür lsteyıniz 47 yıl, sayı: 16487 Telgraf ve mektup adresl: Cumhunyet İstanbul Posta Kutusu: îstanbu) No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 B7 22 42 98 22 42 99 21 Haziran Pazar 1970 Osmanbey Halfiskârgazl CadNo: 200 İstanbul Telefon 47 46 68 (İlâncıhk: 8147 6287) 31 kişi daha gözaltına alındı flskerî tedbirler artırıldı İSTANBUL HABER SERVİSt Sendikalar Kanunu tasansını protesto etmek amaciyle sürdürülen işçi eyleminin bazı fabrikalarda «işbaşı yaptlmaması» şekünde devam ettirilmesi üzerine, İstanbul'da askeri tedbirler genişletilmiştir. Meclis Çalışma Komisyonu Başkanı, Sendikalar Tasarısında tek kelime değişiklik 18 HAZtRAN TABİHLİ LE MONDE GAZETESİNDE TAYINLANAN BAŞYAZI, TtJHKİTEDEKİ SON OLAYLARI T O RUMLAMAKTADIR. BU YAZININ ÖZETİNÎ OKtJRLARIMIZA SUNTJYOBUZ: SOSYAL BUNALIM Salı akşamı ve çarşamba sabahı yapılan işçı hareketlerı sonucunda Turkıyede ilân edılen sıkıyonetim şaşırtıcı degıldır Sayısız >aralı toplam 3 ölu alışılmışın dışında değıl. Ordu kuvvetleri çarşamba akşamın dan berl duruma hâkım bu(Arkası Sa, 7. Su. 7 de) Hukuk Kurumu tepki yurufan tosurıya kurşı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türk Hukuk Kurumu Yönetim Kurulu dün bir bildiri yayunlayarak, Sendikalar, Toplu Sözleşme, Grev ve Lokavt Kanunlannda vapılması düşünülen değişiküklere karşı çıkmış ve bu tutumun demokratik kurallara avkın oldupımu öne sürmüştür. Ey Sağduyu, Nerdesin? oltuğunu bırakmamak hususunda Başbakantn surdurduğu inatçı direnışten 'kendisine >a da partisine bir varar geleblleceğini dusunse>dik durumu biz de anlayışla karşılardık. Oysa bu konnda olum lu hir yargija varmanın itnk&nnzlığı her geçen gun bir az daha anlaşılmakta, her geçen gün Basbakanın i>ice yıprandığı açık seçık ortaya çıkmaktadır. tktıdar sahiplerine karjı gerek basından. gerek parlâmento çevrelerinden laman zaman slddetli saldınlar yoneltilmesini olağan savarız. Vuk%ek jerlere hrmanıtııs devlet adamları bnnlara goğus germeyi pesin pesin goıe almalıdırlar. Yukarıdaklni duşurmck ıçln d«|rtı yanlıj çeçitli iddialar ilerl sftrülebiHr, snelamalar vaoılabilir. O arada maksatlı clarak iftira silâhını kullananlar da bulunabılir. Bu durumda devlet adamınca tutulacak jol hnknkun ve sağduyunun ongorduğü yollardan başkası olmamak gerekir. Hakkında ağır ithamlarla dolu ya>lım atesine kalkışan bir garetcjl mahkeraeje vennekle sayın Demırel herkesin saygı İle karşılavacağı bir yola başvnrmuştur. Bağımsız Tıirk yargıcınm hnzuruna çıkılır ve elbette hak yerini bulur, adalet tecelli eder. Ama is o kadarla kalmamıs, olay parlâmentoya nçramıs, Başbakan hakkında bir Sorusrurma Hazırlık Komisyonu kurulması T.B.M. Meclisinde kabal edilmiştir. Işte bundan sonra durum çapragık bir hal almaya baslamıştır. Komisyona seçilen bes A.P.'li uyeden ikısi, sayın thsan Gursan ile sayın Salahaddin Cizrelioğlu Demırel'ci A.P.'Iiler tarafmdan beğenilmemiştir. Demirel'd AJP.' liler bu iki saym parlâmenterin muhalıf uyelerle Basbakan aleyhine birlesecekleri onyargısma kapılmışlar, bonu yaparken de çalışmalarında objekttf hukuk kurallarından saşmaması gereken bir parlâmento organına inançsızhklannı gizleyememışler, aynı zamanda uyesi de bulonduklan parlâmentoya saygisızlık ettikleriBİ farkedememislerdır. Bundan sonra mesele artık obJektlf hukuk alanından kaymıs ve politik taktik oyununa donuşmustur. Bir sure once Sorusturma Hazırlık Komisvonuna oy veren Demırereı A.P 'lıler bu kez fikır değıştırmişler, Başbakandan aldıklan ılhamla Anayasa'nın 132. maddesıne sarılarak mahkemedekj dâva sona erinceye kadar T.B.M.M. de konu ile ilgili hıç bir işlent yapılamayacağına karar vermisler, vânı parlâmentonun icrayı denetleme olanağını ortadan kaldırırcasına ertelemislerdir. Ana>a<a Mahkemesi'nin bozduğu karar bu karardıı \e sayın Demırel'in durumu bu yüzden gerek parlâmentoda, gerek kamuoyunda son derece kritik bir hal almıştır. Basbakan çekilmeye niyetll görunmedığine gore şundi ne olacaktır. Taraf tutmakla suçlandınlan sa>ın thsan Gursan, ağırına doku ıduğu için hem Komisyon Başkanlığmdan, hem de Komisyon C\eliğınden a>Tilmışhr. Onun yerıne bir başka AJVIİ seçilecektir. O zaman da kamuoyu haklı olarak bu uyenin Demirel yanlısı bir kişı olduğn kuşkusuna kapılacak, Hazırlık Koraisyonundan Basbakan lehine çoğunlukla alınabilecek bir karann durustluğune inanmak isteme>ecektir. Bu takdirde, yakınlaruıa haksız çıkar sağlamak suretiyle goretini kotuve kullanmış olduğu şupJıesi altında snyın Demirel yerinde ne kadar dajanabilecek, nasıl huzur icınde iş gorebilecek, Basbakan olarak uğrayacağı birbirınden ağır saldırıları nasıl goguslcvecek. jurt duzeyinde otoritesını nasıl koruyabilecektır? E»et. gerçı bir Başbakanuı hangi koşullar altında ışbaşma gelip oradan çekıleceği Anavasa'da >azılıdır Ama bir de sağdu>u vardır. Ve Ana\a^a'nın olduğu gibi de\let yonetme sanatının da en guçlu kaynaklanndan hırı «aedııvudur. Sendikalar Kanunu tasaruı. nı protesto etmek amaciyle sürdürülen isçi evleminin bazı fabrikalarda «işbaşı yapılnmması» şeklinde devam ettirilmesi üzerine, fstanbul'da askeri tedbirler genişletümistir. Gece saat 0 2'den sonra bazı işçüerın İstanbul'da yuruyuş yapacaklan ıstıhbaratının alınması uzerme oncekı gun saat 17'den Itıbaren tank bırlıklen şehre gırrnış, Vılâyet bınasını kordon altına almışlardır. Ayrıca, butun askeri bırlıkler alârma geçırılmış; Bakırköy, Eyup, Şışlı, Hurnyet Âbıdesı çevresı, Çağlayan ve Okmeydanrnda Sılâhlı Kuvvetlerce sıkı gUvenlık tedbırl almmıştır. (Arkası Sa. 7, Su. 4 de) yapılmayacağını söyledi B ldiride, şoyle denilmektedir: «1 Sendlkalar kanunu ve loplu Is sözlesmeleri. grev ve lokavt kanunlanna detlşiklik petiren rasanlar Anayasamıznı çalışanlara tanımıs oldngn «sendikalara girip çıkma» ve «toplu sozleşme vapabılme» haklannı, dolavlı vollardan kisıtlamakta, iktidann «kendme yakm saydıgı işçi drputlerini kajnrarak», «eylemlennden hoşlftnmadıgı »gütlen ortadan kaldırma» amacını Ifürmektedir. Bövlece sSzfl çeçen tasantar, kanunlarda aranılan «genel olma nıtehğı» nden yoksundurlar. 2 «Kanun yapma parlâmentonun görevleri içinde bulunduguna ve kannnlann Anayasava uvgun olmasina da Anayasa Mahkemesi bekçilik ettigine eöre. va (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) CHP'de genel görüşme istendi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Içel Mületvekıh Celâl Kargılı, Grup Yonetım Kurulu Baskanlığına başvurarak, değişiklik ongorulen sendıkalar kanunuyla ılgılı olarak CHP ıçınde bu konuda orta>a çıkan goruş farklannın bır genel goruşmede tartışılmasını ıstemıştır Ecevit'in isteği [THA.nın bıldırdıgıne gore, CHP Genel Sekreterı Ecevıt, dun Partı Meclısı toplantısında yap. tığı konuşmada, Kargılı'mn onergesının hemen gundeme alınmasını ıstemış, «Grup ydneticilerin. den bunu rica edivonım» demışUr] OJay çıkan bir ilçeye askerî birlik göaderildi PINARBAŞI, (Kayseri) Mus taia Parlak adlı vatandaşla poLts AU Er'ın dün sabah öldünılmesı Uzerlne Pınarbaşı ilçesinde olaylar çıkmış, jandarma ve Toplura Folisi gtivenlik tedbirl almıs ür. lld klşinln ölümü ile sonuçlanan ve ilçe halkıru inlıale sevkeden sert ctnayet şoyle olmuşUrr Sabah 8 sulannda Prnarbaşı terminallnde otobüa bekleyen Mustafa Parlak, Betır Cslu adlı bir sabıkalı tarafmdan kan dâvâa yüzünden tabanca Ue öldürülraüştür. Bu sırada olay mahal hndfl bulunan polis memunı All ET, duruma müdahale etmek istemişse de Beldr Uslu'nun karde şl H a a Osman tarafmdan YUTUlarak ölmüştür. Cinayetleri ögrenen halk, sanık lan llrıç etmek lstemiştir. Kansıkhjdarrn gittikçe artması üzerine ilçe yetkilılerl Valilıkten yar dım istemiş ve Pmarbaşı'na aske rt blrllkler ve Toplum Polisl sevkedilmıştir. Kayseri Valisl AbduUah Asım îğnecıler berabe rinde Jandarma Merkez Komutanı ve Emniyet Müdürlüğü yetM lılen olduğu hakle Pmarbaşı'na gelerek gerekli tedbirleri almışlardır. ASKERÎ TEDBIR Ola\ların baslaması \e Sıkı>onetimin ılânından sonra askeri birlikler, fabrika bolgelerioı tum k«ntrot altın» almıs, stratejik noktalara yerleşmislerdır. Fotofrafta, Eyüp kesim indekı askeri birlikler görulu>or . ANKARA (Cumhumet Bürosu) Türkls Yonetım Kurulu, dün bır "bıldıri yayımlsyarak Sendlkalar Kanununda \apilan degı şıklığm Anayasaya ayKirı oldu ğu volunda bazı profesörlerin gorüşlerını yermış, degışıkhğın Anayasaya aykırı olmadığını bıı kez daha iddıa etmıştır Bıldınde, «Bu konunun Anayasa 'v a avkırılığı öne surulurken, vapılması gereken, yuvarlak lâflarla konuyu geçiştirmek değil, hangı maddelerin Anayasayı ihlâl etmekte olduçunun açıkça belirtilmesidir. Genellikle, bilim adamlarının bu anlayışı benimsemiş bulunmalannı bilim havsiyeti adına vaz geçılmez bit sart saymak kamu orunun en tabii hakkıdır» ri°nılmektedır. • TÜRK İŞ, profesörlerin görüşünü yerdi Parti Meclisi toplandı CHP Partı Meclısı. dun Tahsin Bekır Balta'nm başkanlığında toplanarak. goruşme açılan 274 Sayılı Sendikalar ve 275 Sayılı Grev, Lokavt ve Toplu Iş Sozles.mesı kanunlarmda değişiklik yapılmasmı ongoren tasanlar ve bu değışıklıklerm kamu oyundakı tepkılerını ıncelemeye devam etmıştır Saat 10'da başlayan toplantıva 13 30 da ara verılmış, oğleden sonra saat 3'den ıiıbaren çalışmalara devam edilmiştir Sendikacılar dinlendi Sabahkı topîantıda, bazı sendıka ve federasyon temsılcılen dıtı lenmış. bu arada muzakeıe açılan konuda bır bıldıri vayımlanıp yavımlanmaması, uzun tar» tışmalara jolaçmıştır Partı Meclısı, oncekı gun de, bazı sendika ve federasyon temsılcılerıni dınlemış, gorüşlerını alrr.ıştı. Org. Atalay: "Maksatlı davranışlar var» Gece yasağı 4 saate indirildi Gece sokağa çıkraa vasafı, dânden itibaren 2 saat daha kısaltılarak, 24 M.00 arasına »hnmıştır. Airıca. bazı maksatlı hareketlere kalkısanlara karşı kannnî takibata geçildiği açıklanmıstır. Sıkıyonetim Komutanlıgının bu konulardaki 3 maddelik 15 savılı bildirisi, aynen söyledir: TRT'yi uyarma milingine katılanlar "Fatiha,, okudular tZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Izmır Ulkü Ocakları Bırlığinın •TRT'yi Uyarma» mıtmgınde, Ege Unıversıtesı Iktısadi Tıcar4 Bılımler Fakultesı oğrencüennden Cemal Ozsov konuşmasına Fatıha okuyarak baslamıştır Mıtıng alanında bulunanlann da katıldığı Fatıha okunmasından sonra mıting cıler Başbakanı masonlukla suçlajarak şıddetle çatmışlardır Mitıngcüer bu arada, besteledıkleri «Alta^dan gelen ses» marşının TRT'de bir hafta ıçınde çalıranadığı takdirde Turkıje çapında eyleme geçeceklerını bıldırmışlerdır. Ellerınde «TRT. kızıl rad\odan farkın ne?», «TRT, ja Turke hizmet et, >a sesini keseceğız., «Ozcrklik komunizm propagandası yapmakla olmaz», Vietnam'dan IMoskova'dan değil. Türkislan'dan ber ver.» gibi dovizler bulunan 500 kışı, ellerınde kırm'zı kâğıtla kaplı bir tabutu da yol boyunca taşımışlardır. «Bozkurtlar gelivor!» dıye bağıran ve «Mtaydan çelen ses Marşı»nı soyleyen mıtmgcıler genelhkle TRT'yi suçlamışlardır Komisyon kuruldu Oğleden sonrakı goruşmelerde, 274 \e 275 sayıh Sendlkalar ve Grev Lokavt Kanunlarrndaki değişiklik tasarılarını uıcelemek uzere bır ıhtısas komisyonu kurulması kararlaştırılmıştır. Merkez Yonet.m Kurulundan Seref Bakşık, Senato Grupundan Fıkret Gundoğan ve Meclis Grupundan Coşkun Karagozoğlu yasaları ınceleyıp bugun saat lö'e kadar bır on rapor hazırlayacaklardır Rapor, Partı Meclisinde tartışılacak \e varılacak sonuç, adı geçen >asalar hakkında CHP nın goruşJ olarak kamu ojuna açıklanacaktır. Partı Meclısı. bugun saat 10' dan itibaren çahşmalarına devam edecektır Çay üreticileri, fabrikaların özel sektöre devrini kabııl etmiyor PAZAR, (THA) Ankara'da Gümruk ve Tekel Bakanının «Çay fabrikalannın ozel teşebbüse devri» yolundaki teklıfınl mcelemek Uzere yapılan toplantı sona ermış, çay fabnkalannın yıne Gümruk ve Tekel Ba kanlığı tarafmdan ışletılmesi kararlaştınlmıştır. Gümruk ve Tekel Bakanlıgı, Tarım Bakanlıgı, Devlet Plânlama Teşkılâtı yetkıhlerıyle 122 çay ekicısi ve kooperatıf temsıl cılermın katıldığı topîantıda, «Çay fabrikalannın kooperatiflere veya kooperatiflerin de katılacaği karma tespbbuslere de\ri» (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) (T) tstanbul üe Kocaeli Merkea ve Gebze ılçelennde 3 gecedenberı devam eden sokağa çıkma yasaklanna, Sıkıyonetim KomuTanhğı isteklenne tamamen uyulduğu tesbıt ve muşahade edümıştır Bu bakımdan gece sofcafa çıkma yasak saatlen 20 Hazıran 1970 gununden itibaren 24 00 den baslamak üzere 04 00 arasındadır. (Arkası Sa. T Sü. 4 de) , RIZA KUAS, DEMİRSOY'UN İŞÇİYİ KÜÇÜK DÜŞÜRDÜGUNU İLERİ SÜRDÜ TİP İstanbul Mılletvekıli ve DİSK Ikmcı Başkanı Rıza Ku as, dun yaptığı açıkSamada Turklş Genel Başkanı Seyfı Demırsov un ıddıalanna cevap verf rek. «*P iktidan ve soyguncu patronlar ile elele veren Seyfi Demirsoy, Tıırk işçi sınıfıııın sendıkal ozgiırluğunu ve Anayasa'vı korumak için vaptığı dire nişe, valanlarla, iftiralarla, işçi sınıfını kuçıik duşürerek karşı çıkmava çalışmıştır> demıştır. Kuas, bu konuda ozetle ŞUD lan soylemıştır (Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) AP Grupu olağanüstü topianacak ANKMU, (a^ı) Adalet Partisı Mıllet Meclısi Grupu, vann saat 14 30 da olağanüstü toplantıya çağınlmıştır. Olağanüstü toplanü gundemlnın «Başkanlık Dıvanımn sunuşu» adı altında tek maddeden ibaret olduğu oğrenılmıştır. Tren, vapvr ve otobüs seferleri ayarlandı Sıkıyonetım tarafmdan gece sokağa çıkma yasağının kısaltılma'=ı u?erıne \apur, tıen ve otobus seferleri, dun yenıden a\ arlanmıstır Vapur ve arabalı vapurların son seferlen, şoyledır: ÇALISMIYORLAR Ejup'tekı bir tabrıkada isçıler, u\armalara rağmen, çalısmamaktadır. Bunlar, ya bahçede oturmakta ya da gezınmektedırler .. Adana'da maketi TRT yakıldı Vapur K. Koy H Paşa Kopni 23 Karakoy Kadıkoy 23 B Ada Heybelı • Burgaz Kınalı Kadıkoy Kopm 22 Kopru Hejbelı 22 22 Buyukada Bostancı 22 Bostancı Buyukada 21 Koprü Sanver 22 Koprü Küçüksu 00 00 00 30 10 45 00 30 OLAYLAR IN ARDINDAKİ (Cumhurivet Burosn) Ulku Ocakları, ITİ1 ve Genç Ulkuculer kuruluşları tarafmdan «işırı akımları ve TRT'nin tutumunu protesto» amacıyla yapı(Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) GERÇEK Itimat ortamı? faktdru aramak lâzımdır Son zamanlarda maalesef bu sebeplerden dolayı bankalardan para çekılmıştır Ama, çok kısa zamanda ortam, ıtimat ortamı halıne gelecektır » Basbakan'ın temennisine katılma>acak ve bozuk ortamın • ıtimat ortamı» halıne gelmesını istemiş ecek kısı yoktnr. Ne \ar kı, Demirel ola^ların teşhisinde para darlıgını «psıko'ouk faktorlere» ba*lı>arak janılmaktadır. Bir kere para darlıgının bir maddî nedeni vardır. Ithal edilecek mal bedellerıne karsılık olarak Merkez Bankasmda yatan paralar dovız kıtlığı yuzunden gittikçe bırıkmekte ve 4 mıhar lıra\ı asmaktadır. tthalâtın tatlı kârlar sağlı>an cazıbesi, bu kadar büyıik bir mık tarı Merkez Bankasına çekebılmıs, transferlerin gecıkmesi de para darlıgının yoğunlaşmasına sebep olmustur. Bu maddî neden yanında para darlıgının psıkolojık faktdrleri de elbette vardır Ama psı••* 'Arkası Sa. 7, Su. 8 de) '•& AŞB\KAN Suleyman Demirel, piyasada para darlığı oldngunu soyliven gazetecılere iddiaların doğrn oldngu cevabını vererek; «Bunun çeşıtlı sebepierı psıkolojlk faktor len \ar Turkıye'de her gun ınanç^ızlık jaratmak ıçın çeşn!ı haberler dolaştınhyor» demiştır Demirel'e göre; «Bu haberler çıkarılınca da ekonomı zarar goru\or Memleketın esasen zor olan meselelerı daha da zorlaçıjor Bırçok meselelenn kokunde psıkolojık Arabalı vapur Kabataş Üskudar 23 30 Usküdar Kabataş 23 00 Harem Sırkecı 23 00 Sırkecı Harem 23 00 Yalova Kartal f02 00 seferleri harıç normâl sefer uygulanacak). Kartal Yalova C22 20 hariç normâl spfer uygulanacak). îstınje Paşabahçe (Normâl sefer ujgiı'anecak) (Arkası Sa 7 Su. 2 de) Zaten günde bir saat çahşıyoruz» denilen Teknisyenler lorumunia eylem kararı almamadı f'T. t ^ NAOÎ ANKARA Personel Kanununda, kendılennın memur statusune alınmalarını protesto ıçın nasıl bir evleme gıtmelen perektığı konu^unda dun bir forum duzenleven muhendıs ve teknisyenler gurultuler arasında bır ";onuç alamadan tfağılmışlardır (Arkası Sa 7, Sö S de) YARAIT DOKTOKLAR GELD1 Ulus.ıl Vercm Savaşı Derneğinin %plalva'da duzenlediği genel kurul toplantiMiıdan sonraki tezıdf otobıısıın mandava carpmasından do£an kazada yaralanan doktorlardan bır grup, dun uçakla tstanbul a gclmıstır..