Katalog

ÇumhuriVef BASl.N AHLAK YASAS1.NA UYMAV1 TAAHHÜT EDER * * * NAZÎMT NADt # G«n«l Yayin Miidflrn ECVCT GÜTJEStj» SorumJu Va» tsten Uiıourü: Oku* KURTBOKS Basan n Yayan CUMHURİYET MATBAAClI.tK *• GtzcteeHik T. A. 5. Cagaloglu Halkevl tokak No 39 41 GOney fllerl KurukfprB 34. loluk No. 40 Adan» Telefon: «50 • 3934 ANKARA Atatüık Buivan lşham 104 •II» Tel : 31230 • 24709 Y«M* Ap. Yenlselnr Telefon: 1209 2 0 1 2 0 9 « 1 2 « 4 4 7 57 35 • İZMtS: Fevzlpas» Buivan Afsaroğlu ABONEveİLÂN Senelik C aylık 3 aylık Türkly* 7500 40.00 22.00 Htrtct 198.00 99.00 49.50 Bashk (Maktu) 250 Lira 3 üncü tayf. (Sontlml) 60 2. «• 7 Dd tsyfa (Santlml) 55 4 5 6 ocı cayfa (Santtml) 50 Nişan, Nikfih. Evlenme Dojuna 85 Ölüm. Mevlld, Tesekkür ( 5 Cm.) 100 Ölüm, Mevlid. Teşrkkür 2 3 üncu (9 Cm.) 150 25 Toplu namazlar (Bastarafı 1. sahifede) Iiyetçi olarak kendilerini tanıtan mütecavizlerden, gençler ancak kenar sokakJara kaçarak canlarım kurtarabildi! Savaş alanına dönen Taksim'de bütün bu olaylar cereyan ederken 1000'den fazla Toplum Poli«i. inzibat erleri, hattâ 66. Tümene bağlı tam teçhizatlı askerler vardı. Acı tarafı. gençlere saldıranlar, ellerindeki sopaları, polislerin önünde cakayla sallıyor, «Komünistleri perişan ettik diye övünüyorlardı!.. Bir kahraman gibi, Taksim gezindeki arkadaşlarının arasına katılıyor, sonra da binlercesi hep bir ağızdan, Ta ya ya. şa sa şa polis polis çok yaşa». «Ta ya ya. şa sa şa Tural Tural çok yaşa. diyerek tezahüratta bulunuyordu. peryalizm ve söinfirnye karsı isçi TÜTÜVÜSÜ», «Sosralîst Türkiye». Yürüyüs boyunca megaionlarla halka seslenilmiş ve yürüytişe katılmaları isteniyordu. Göstericiler, bu arada Çemberlitas'ta bulunan «DİSK» Genel Merkezî önünde tezahürat yaptı ve hükümetin istifasını istedi. Hızlı btr tempo ile yapılan yürüyüşe katılanlardan çogunun elinde «Vedat Demircloğlu» nun resmi bulunduğu görülmüştür. Yol boyunca da Amerika ve Emperyalizm aleyhinde gösteriler yapan yUrüyüşçüler, Eminönü, Karaköy, Dolmabahçe yolu ile Taksime çıktılar ve hareketli baş layan bir gün kışkırtılmıs kişilerin saldırısiyle kanlı bir »ekilde sona erdi. llk yardımda (Bastan.fi 1. uyfada) tlk Yardım Hastanesinin bütün koridoriarı kan içindeydeydi. Yerler karlan kıpkırmiw olmustu. Ortalık bir ana baba günUydü. Her da'.aka, hattâ her saniye bir yaralı getiriliyordu. Çoğu yedikleri darbelerden ba3'gın haldeydiler Bu kadar fazla yaralı karsısında hastanein personeli de sasırmıstı ne yapacagını. Yaralılann fazla olusu karşısında derhal alarm verilmiş ve bütün doktorlar görev basına çafnlmıstı. Radyo da anonslar veriyor ve yaralılar için ican verilmesini istiyordu. Hastane kısa bir süre sonra daha da karıştı. Olaylan öğrenenler yaralılar içinde kendi yakmlannın da bulunup bulun madığını merak ediyor, bir bilgi alabilmek için oradan oraya koşuşuyorlardı. . Kışkırtılmış kişiler bu sırada Ilkyardım hastanesinin de etraiını sannışlar, Taksim meydanmda yaraladıklan gençlerden hınçlarını alamamış olmanın verdiği duygular içinde yaralılan tasıyan vasıtaları tajhyorlardı. Bu sırada, kan vennek isteyen vatandaşlar hastanenin önünde toplanmağa başlamıştı. Kıştartılmış kişilerin bunlara da saldırmasını önlemek için polis tlk Yardım Hastanesini konlon altına aldı. Kısa bir zamanda kilolarca kan bağışı toplandı. Ancak bu kanlar, akanlardan azdı. Yaralılardan bir kısmı da Şlşli Çocuk, Beyoğlu P=lediye, Gümüssuyu Askerl Hastanelerine götürülmüştü. Çoğu hayatl tehlike içinde bulunduğundan derhal müdahalede bulunulması gerekiyordu. Ama operatörler buna yetişemezlerdi ki. Haydarpaşa Nümune Hastanesindeki Operatörler getirildi. Hemşire kadrosu, Hemşire Okulundan geürilenlerle güçlendirildi.. tstanbul'un hemen bütün hastanelerindeki lizol kokusunun yerini dün kan kokusu almıştı. Kanlı pazar (Baştarafı ı. sahifede) ölenlerden Ali Turgut Aytaç'ın memur ve Duran Erdoğan'ın da isçi olduğu anlajıbnıştır. Hastanesine giderek yaralılarm ifadelerini aünaya ve ölenlerin ölüm sebeplerini araştırmaya baslamıslardır. Büyükelçi, polisin hareketini diplomatik kurallara aykırı buldtı iunun notröfi Zor zoru getirecektir Hücum başhyor Yürüyen işçi ve öğrenci kafilesi Gümüşsuyunu geçip, Opera binasnun önünde görülmeye başladıkları an, Taksim Parkını dolduran 10 bin kadar bir topluluk, ellerindeki sopaları havaya kaldırarak «Kahrolsun komimistler» diye bağırmaya başlamışlardır. Yürüyen işçi ve öğreneiler ise «Bainnsız Türkiye sloganını devam ettirerek Anıta doğru yollanna devam etmişlerdir. 10 bini aşan din yolu ile kışkırtılmış kişiler, sadece iki sıra olan ve karsı koymaktan kaçındıkları göriilen polislerin barikatını kolayca aşarak, yürüyenlere hücuma geçmijtir. llk önce( Anıtın önüne gelen kafîleye polis barikatını aşanlar tarafından silahla ate; açılmışdaha sonra da el bombası atılraıştır. Bir anda Taksim Meydanı tam bir savaş alanına dönmüs, «Komünistleri geberteeeğiz» avazeleri arasında yüzü gözü kan içinde kalmış yaralılar. hastanelere tasınmaya baflanmıştır. Bu arada eli sopalı mütecavizleri polisin ladece durdurmaya çalıştığı ve hiç cop kullanmadığı dikkati çekmistir. •İslâm geliyor», «AUahüekbersesleri arasmda, kadın, çocuk farkı gözetmeksizin yakalannda kendi yapUkları özel işaretleri olmayan halka da saldırıyı devam ettiren grup, çok kısa bir zamanda yürüyüşü yapan işçi ve öğrencileri ara sokaklara süraüşlerdir. Olaylann gelişmesi üzerine olay yerine askeri birlikler sevkedilmis, öğrenci ve işçilerin bulunduğu ara sokaklar polis kordonu altına almmıştır. Olaylar sırasında iki kişinin öldüğü, agır ve hafıf olmak üzere 200 kişinin yaralandığı. daha sonra tesbit edilmiçtir. Morga kaldırıldı Taksim saldırısında, bıçaklanarak öldürüldükleri bildirilen iki kişinin naaşlan, dün gece morga kaldınlmıştır. Öte yandan, koma halinde bulunan Fikri Çıtır adlı şahsın da bıçak yaralan aldığı tesbit edilmistir. Komer'in basın foplanlısında, gazefecîlerin konoşmalarını polis tesbit etti ADANA, (HA) Amerikan Büyükelçisi Komer'in basuı men suplan şerefine verdiği kokteyl de, gazetecUerin konuşmalannı zapteden 1. Şube memurunun Emniyet Müdürünün bilgisi dışmda bu ise tevessül etüği açık lanmıstır. Ayni gece Büyükelçi Komer'in basın mensuplanmn tepkisini dile getirerek, yapılan hareketin diplomatik kurallara aytarüığmı belirtmesi üzerine, Emniyet Müdürü Kemal SerhadU, Büyükelçiye, «Bu benim bUgün dışmda meydana gelmiş bir olaydır» demis ve özür dilenüştir. Yaralılar Hareketli bir gün başlamıştı Bir bahar havasma bürünen Istanbul, dün sabahın erken <aatlerinden itibaren çok hareketli bir güne başlamıştı. Bir tarafta «Toplu sabah namazlaru Kilınıyor, «Öğle namazmdan sonra birlik ve beraberlik» konusunda vaazlar veriliyor. öte yanda ia «Emperyalizme ksrşı Mustafa Kemal Yürüyüşü»nün son hazırlıkları gözden geçiriliyordu. Toplu namazlar Gençlere karşı din yolu ile kışkırtılan vatandaşlar, bir gazete tarafından Beyazıt Camiinde Toplu namaza çağmlmıştı. İstanbul ve çevresinden özel taşıtlarla gelen vatandaşlar Beyazıt Camiinde sabah namazını kıldıktan sonra dağılmıs, *akat büyük kısmının, geldikleri yerlere dönmeyişleri dikkati çekmişti. Beyazıt Camii. adı üstünde Beyazıt'ta idi ve 48 öğrenci kuruluşu ile işçtlerin birlikte düzenledikleri yürüyüş de buradan başlayacaktı. Bir yazı Namazdan çıkan vatandaşlar, ellerindekl bir gazetede «Cibada Hazır Olun» başlıklı yaayı okuyorlardı. Yazıda, «Büyük bir fırtınanın ba.şlamak üzere olduğu, topyekun savaşın kaçiTiılmaz bir hale çeldiği, silihlanmak gerektiği, Allah yolunda cihadın farz olduğn belirtiliyor ve silâhlann patlayacağmdan» söz edlliyordu. Albay'a rağmen Aynı gazetede, öğle namazmdan 8nce Dolmabahçu Camiinde «Birlik ve Beraberlik» konusunda bir Taaz verüecegi de duyumluyordu. Saat ll'e doğru gençlere kar»ı din yolu ile fcşkırtüan vatandaşlar, Dolmabahçı; Camil önünde toplanmağa başladılar. Ama, Dolmabahçe çevresı askerl bölse ilan edildiğiı. len, görevli albay, namaz kılınmasma izin vermedi. Uzun süren tartışmalar sırastnda vatandaşiardan bir kışmı Pmdıklı Camîme gittiler. Bu sırada. Merkez Kumandanlığı ile yapılan bir telefon konuşması sonunda Dolmabahçe Camiinin açılmasına izin verildi. Fındıklı Camüne gidenle'den büyük bir kısmı bu camiye döndüler. Dolmabahçe Camii ile Fındıklı Camii, «EmperyalİMne Karsı, MusUfa Kemal Yürüyfl?ü»nün yapılacağı yol üstünde bulunuyordu. Namazlar sona erdikten sonra, Gümüssuyu yolu birden kslabahklaştı. Camiden çıkanlar Tak sim'e dogru yürüyor, bir kısmı da vakit geçirmtk için Dolmabahçe çevresinde, uçak gemisini seyrediyorlardı. Sonunda Taksim Gezisinin banklannda oturacak yer kalmadı. Merdiven'.or de dolmuştu. «Emperraliıme Carsı Mnstafa Kemal Yiiriiyüşn» de Taksim Meydanında sona erecekti. Miting başhyor Devrimci işçi örgütleri ve üniversite öğrencileri tarafmdan düzenlenen «Emperyaliıme Kar91 Mustafa Kemal Yürüvüşü» saat 14.20 de başladı. Hürriyet Meydanı, vürüyüşten biriki saat önceden hıncahınç dolmuş, «Kahrolsun Amerika», «Bafımsız Türkiye» sloganları ile yavaş yavaş vükselen tansiyon, bayrak ve pankartlarla gelen her yeni grupun karşılanışında daha fazla artmıştı. Bu arada Hürriyet Meydanında Pazar günleri kurulan «Bit pazarı» satıcüarından bazılan, 10 binin çok üzerinde olan kalabalık karşısında tezgâhlannı toplamışlardı. Yürüyüşten önce bazı gençlik kuruluşlan temsilcileri Meydanı doldurap halka hitaben konuşmalar yapmışlar, dı. Az sonra Devrim İçin Harcket Tiyatrosu» oyunculan tarafından Amerikan Emperyalizmini yeren bir oyun oynuyordu Amerika'nın Vietnamda giriştigi harekâtı yeren oyunda, Vietnam halkının bir çarşafla örtütmüş sınğın ucundaki gaz tenekesinden bir maske ile canlandınlan Amerika ile olan kavgası seyirciler tarafından alkışlar ve «Kahrolsun Amerika» sözleri ile seyrediliyordu. Gençlik temsilcileri ise mitinge katılanlara hitaben, «Bayrağımızı yırttılar, hesabını soramadık, kadınlanmıza saldırdılar. hesabıru soramadık, sorun artık hesabını köylüler, işçller. esnaflar» şeklinde konuşuyor. Türk halkı tek bir yumrnk eibi onların tepeslne inecektir diyorlardı. Yüriiyüşe geçiliyor ' YUrüyüşçüler bundan sonra harekete geçti. Önde gider bayrakların hernen arkasından gelen çeşitli pankartlarda, su ifadeler göze çarpıyordu: «Geldikleri giM fidecekler», «Emperyalizme ve nnun yerli usaklanna karşıyız». «Sükan*ın polisi! Türk olduğunu onutma». «ölecefiz. Atatürk'ün volundan dönmeyeceğiz». «Rezil Coni bir daha pelme», «Pahalılık vofcsulluğu, işsizlik faşizmi dofunn1» «Amerikan iti toprağımızda hai layamaz», «Amerika ile tartışılmaz, savaşıhr», «Yaşasın ezUen dünya halklannın kurtuhış «avaşları». «Emekçi halkın kaderi 6. Filo'ya baflı olamaz», «Em Taksim'deki kanlı olaylarda yaralananlar çeşitli hastanelere kaldınlmışlar, Y <nlardan bazılan ilk tedavilerinden sonra taburcu edilmişlerdir. Çatışmalar sırasında birçok gazeteci de dövülmüş ve yaralanmışlardır. «Son Havadis» gazetesi foto muhabiri Bahattin Şenol, ayaklar altında çiğnenmistir. Şenol'un durumu ağırdır. (BaşUrafj 1. sabifede) j Hastanelerde tedavileri yapılan nız. Hiç bir jekilde olay çıkmasıveya yapılmakta olan yaralılar na müsaade etmeyeceğiz» dedl. j şunlardır: Olanlar oldu | tLK YARDIM Bu hastaneye olaylann başlanMitingi yapmak için izin alan ] gıcında 80 yaralı getirilmiş, bunlar Taksim'e yöneldikleri zaman, j lar tedaviye almmıştır. kıyamet koptu. Sanki her şey ön I Nuri Fidan, Ali Rıdvan Aydın. ceden plânlanmıştı. Polis nerede j Hüseyin Yıldız. ömer özdal, Baidi. Polis Müdürü. onlann yardım j cıları ve nihayet şchrin en büyük j hattin Şenol (gazeteci), Atakan mülki âmiri Valinin aldığı tedbir ' İnanöz, Hasan Necati Yıldırım, ler nerede idi. Tertibat alanlara. Dursun Bozlak, öner Bozkurt, sanki. «Gelenlere saldıracak olanMuammer Aşar. Nurettin Çetin, lar engellenmeyecek. Serbest bıBahadır Gölyurt, Ali Taşyapan, rakdsm» denmişti. Polis ellerinde Mehmet Baydan, Inci Zan. sopalar, şişler, özel şekilde yaŞtŞLİ ÇOCLTİ pılmış coplar bulunan bir topluAhmet Turan, Hüseyin Gülay, îuğun. ellerinde flâmalarla yüAhmet Kıran, Halit Tunçay, Rarüyen, kanun gereğince yürüyüş mazan Vural, Fikri Çıbr, Mustaizni almış olan grupa saldıranlafa Buçak, Hristo Kralidis, Ahmet rı. yaralayanlan. öldürenleri seyŞahin, Yiğit Terzioğlu, Şaban Karetmişü. Olaylar süresince de sey ya, Hacı Yılmaz, Halit Soykök, rediyordu. Bazı polis şeflerinin oSavaş Kanoral, Levi Kleyn, Hütomobillerinde polis olmadıklan anlaşılan kigiler dolafiyordu. Bir seyin Yılmaz, Cahit Yılmaz, Tuihtilâlden arta kalan bazı eski ran Türkay. Bunlardan Fikri Çıpolis şefleri de bu olayı gülerek tır'm durumu ağırdır. seyrediyorlardı. Ve bir şehirde SAMATYA tŞÇt StGORTALARI kardeş kardeşi vuruyor, yaralıAyhan Şirin (sağ kolundan bıyor, öldürüyordu ve de asmyişi çakla yaralı), Faik Çavusoğlu sıfırın altına düşen bu jebirde Kanlı zafer fkalçasından tabanca kurşunu ;le Vali Poyraz telsizle emirler veriyaralı). Nurten Arca. Yaralananlar ve bu arada öyor ve diyordu ki, lenler kanlar içinde hastanelere CERRAHPAŞA •İki taraftan suçlulan yakalakaldırılırlarken. Taksim MeydaCan Bala (bacağından kurşunla yın. Gereği yapılsın.. Bu konuşnına hâkim olan saldırgan grup yaralı), Saner Kentoğlu, Metin ması sırasında Taksim Meyda«Müslüman Türkiye», «Yaşasın Şener, Ayhan Özyıldız, Ali Onnında kanuni toplantı ve gösteri Toplum Polisi» sloganları ile ve gun. yürüyüşü süresi dolmuı, günes ellerine geçirdikleri yürüyüşçüYUKARIGURABA batmış, ışıklar kanlı meydanın lere ait afiş vefiamalarıyakarak Zekeriya Durgaç, Hayrettin üstüne inmişti. Kanun dinzaferlerini kutlamaya başlamışMert, Ismail Turan, Hayrettin leyen kimdi? Konusraacılar, lardır. Eren. Resul «Cihad, Cihad» diye bağınyor, poKışkırtürnış kişiler. polisin ıs Canbolat, MUşfik lislerin gözleri önünde eli sopararı üzerine tekrar Taksim Parkı Topçu, Burhan Öçal Ziyaoğlu, li. şişli kişiler yere yıkacak adam önündeki yerine çekilmi;, «Müslfi Kemal üsta, Sezai önder, anyorlsrdı. GÜMtŞSUYU ASKERt nıan Türkiye., «KahroUon koADAN A. (Cnmhuriyet Börosu) îşte bütün bu hava içinde karaünistler» şeklindeki bağırmaBurada ilk tedavileri yapılan 17 Alüncı Filonun İstanbul limanunu temsil edenler ellerinde cop nma gelişini protesto amacıyla ları bir saatten fazla devam et yaralı taburcu edilmistir. lar bulunan, polis degü de cihad dün saat 11 de Yeniistasyon miştir. HASEKİ cılardı. Onlar istedigini yapryor. alanında 5 dernek tarafından düParka giren, olaylarla ilgisiz baSelâhattin Hasdemir, Kâzım onlar vuruyor, kırıyorlardı. Can zı vatandaşlar da dövülmüş, özen, Ahmet Hamdi, Mustafa Çerenlenen mitingte, tertip komive mal emniyetinin kalmadıgı Is tesi kıyasıya dö%Tilmüs, yaralanpolis yine sadece yarahlan gö tin (Polis, elinde molotof koktanbuı sokaklannda, ybneticilerin mış, toplantı dağıtılmıştır. Mitürmek üzere müdahale etmiştir. teyli patladı). yüzünde tarih boyunca kara bir tingi tertipleyenler, polisı suçlaTezahürat ve «safer kutlama» ESNAF leke olarak k&lacak olaylar ceremıs ve hükusaeün tutumunu gösterlleri devam ederken, ciple Talât Demir, Muharrem Yavuz, yan edivordu ve ef '«lctT de. Bazı yermişlerdir. devriye gezen görevli komutan, Sefer Kıral, A. Rıza Günerer. dükkânlar taşlanıyor. Din'i «taltopluluğun dağılmasını istemiş, Tarsus ve Adanadan mitinge ŞİŞLİ SİGORTA kan yapan topluluk saldınyordu. «Milliyetçiliğinize hiUp ediyokatılacak olanlar, meydana gelTevfik özdemir, Yüksel Yolaç. rnm, hemen dağilm» demiş.tir. dikleri zaman, filonun gelişini FRANSIZ Onlara bayratn Ancak dağılmayan topluluğa destekleyen teşkilâtlı bir kiüe îsmail Efe. Muzaffer Baştürk. tarafından karşılanmış ve mi sözcüleri Ahmet Şenal hitap etBütün bu olaylar sırasında 6. miş, «Komfinistlere ihtar etmiş Emniyet Müdür Vekili Filo Komutanlığına bağlı bir he ting komitesi başkanı Devrimci Yapı Işçileri Sendikası Genel tik. Geldik ve onlan püskürttük, likopter bir ara havalanmış ve Başkanı Selâhattin Uyar başta en şanlı harekethnizi yaptık şekdurumu görmüştü. ne diyor? linde konuşmuştur. Ahmet ŞeTaksim alanındaki olaylar sıra olmak Uzere TİP'li Belediye Meclisi üyesi Ali Aydın, tktisanal devamla bundan böyle solEmniyet Müdür Vekili Hadi sında akşam olmuş ve 6. filonun di ve Ticari Üimler Akademisi cuların hiçbir hareketine müsaaSağnak, olaylan önlemek için bütüm gemileri ışıklarla donanmışöğrencisi Necati Dogru ve Al de etmiyeceklerini belirtaıiç, tün tertibatın alındıgını bildirmiş tı yine. per Bursalı admdaki gençler dö«Kara tüppeli Üniversite prove şunları söylemiştir: Gözü yaşlı bir ana, ışıkları So vülerek yaralananlar arasmda fesorleri, solcu basın bizi iyi din«Olaylann çıkmaması temenni gaz sulannda yansıyan Ameriknn bulunmaktadırlar. lesinler. ihtar ediyoruz, Sıra onedilirdi. Polis. üzerine düşen göregemilerine bakarak; «Bayrara mı lara da gelecektir» demiştir. «Polisin bimayesinde APIflervi yapmış, olaym büyümesini önyapıyorlan» demekten kendıni le kendilerine komando süsü ve10 bini aşan topluluğun bir kıs lemiştir. Eğer polis, camilerden alamıyordu... ren bazı kimseler tarafından» mı Teknik Üniversiteye doğru çıkan ve Taksime, mitingi izledövüldüğünü iddia eden ve yü hücuma geçmişse de Teknik Üni mek üzere geldiklerini bildirenlezunden yaralı bulunan Selâhatversite öğrencileri tarafından u ri kordon altına almasaydı. yaratm Uyar, olaydan sonra Sendizaklaştırılmıştır. lı ve ölfi sayısı çoğalabilirdi. Poka binasında bir basuı toplantılislerden de, atılan molotof kokBir uçak sı yapmış ve «Vietnam kasabı, teyli ve taşlardan yaralananlar adam kasabı, haysiyet kasabı Taksun'deki kanlı olaylar sü olmuştur. Molotof kokteyli ve (Baftarsfı l. smhlfede) Amerikan emperyalizminin karesince, bir topçu keşif uçağı, taş; atanlar, olayın çıkmasını tahBaşbakandan önce konuşan sabı Komer, Turkiye'den defodevamh alan üzerinde alçaktan Hükümet Sözcüsü Seyfl Öztürk, rik edenler tesbit edilmiş ve haklup gidinceye kadar, mücadelekısa daireler çizerek uçmuştur. «Sıkıyönetim» diye bir durumun larında koğnşturma açılmıştır» mize devam edecefiz. Başbakan, Uçağın. alandaki olaylar konuolmadığını, Bakanlar Kurulu topMeclis konuşmalarmda (Yasalar Sağnak, geç saatlere kadar 30 sunda askeri makamlara bilgi lannsında yalnız tstanbul'daki va.. Kanun va..) der dnrur. Gökişinin nezarete alındıgını ve Adulaştırdığı yetkili kaynaklardan olaylarm görüşüldügünü beUrterüyoruz ki. kanun yok, Anay»liyeye teslim edilecegini bildiröğrenilmiştir. rek, herhansri bir yorum yapmasa rok, kanuni hakkunıı olan miştir. mış. «Bu adlî bir meseledir. Ben bir mitingi tertiplemek için norGece yürüyüş belki objektif olamam. Onun için mal müracaatlarımız dahi savNe diyorlar? Saat 18 sıralarında sözcülerinin şimdilik bu konuda konuşmak ıs> arzusu üzerine, birbirlerini taDün gece kendiler üe görüştütemem.» demiştir. Seyfi öztürk, saklanarak kabul edilmistir» denımak için yakalarma taktıkları ğümüz bazı polis şefleri, «Biz terIstanbul'daki olaylarda sopa, taş. miştir. Yaralılar şikâyetçi olabayrakları çıkaran topluluğun bir tibat almamış oi .yuık daha çok rak Savcılıga başvuracaklannı Molotof kokteyli ve benzeri tahkısmı dağılmaya başlamıştır. Bü kişi ölür ve varalanırdı. Tertibabelirtmişlerdir. rip unsurlarının kullanüdığım yük çoğunluğu ise Tarlabaşı Cadtamdı. sözlerine eklemiştir. Gençler, Vali, Emniyet desine doğru yürüyüşe geçmişler tımız çatışma Fakat kordon yarılınca başladı. Polis iki Ayrıca Hükurnet, yayınladı«ı dir. tarafın çatışmasını önlemek için Müdürü ve Toplum bildiride «Yatandaşlann tahrikle«İslâm geltyor», Müslüman Tür gerekli gayreti gösterdi. Bundan re kapılmamasını, yeni olaylar» kiye, «Kahrolsnn komünistler fazlası yapılamazdı» demişlerüir. "olisi Şefini sebebiyet verilmemesini» istemişsloganları ile Tepebaşı'na gelen Emniyet Müdür yardımcılarmdan tir. mahkemeye verecekler topluluk bu arada duvarlara a biri Taksim meydanmda alınan sılı bulunan afişleri yırtmışlar, polis tertibatını gösteren fotoğbir pavyonun reklâm vitrinini raflan göstererek. «Bakın polis İZMİR, (Cumhuriyet Ege Büparçalamışlardır. rosu) Cumhuriyet Alanında ne kadar güxc\ teıvibat aldı. ReKışkırtılmış kişiler Şişhaneden simlerde bu uçık seçik görulüyor» düzenlenen «Tam bajcımsıı Tün aşağı dönerken bir ara tekbir de demiş, ancak «Bu kadar tertibakiye» mitinginde çıkan kanlı (BaşUrafı 1. sahifede) | olaylarla ilgili olarak, TMTF ve getirmiş, daha sonra yöneticileri ta rağmen nasıl olnr da polis üzere müdüriyete geldigini, hü | ona bağlı öfrenci kuruluşlan nin ikazı ile eski sloganlannı tek kuvvet ve kudretini, kanun uygurara başlamışlardır. Saraçhaneba kflmet tarafından aerhangi bir : temsilcileri, dün düzenledikleri lamadaki sücünö ortaya koyamaortak basın toplantısında «S»l şma gelen bu topluluk itfaiys şrkilde eörevlendirilmediğini» meydanında toplanmı?, iki Fatiha mıstır? Neden ölen ve yaralanan dırganlan koruyan tzmir Valisisöylemiştir. okuduktan ve Istiklâl Marşı söy olmuştur?» şeklindeki bir soruya ni, Emniyet Müdürünü, Toplum Bir rastlantının sonucu olarak lendikten sonra saat 19.30'da da ise, «Bu bir .ında oldn işte» diye Polisi Şefini ve Hükumet Komicevaplandırmıştır. Emniyete geldigini belirten Dış serini mahkemeye vereceğiz» ğümıştır. işleri Bakanı Çağlayangil, «HüPolis şefinin gösterdiği fotogdenüşlerdir. kumet, bunca olaydan sonra, 6. Yaralananlardan rafların ise olaydan çok önce çefilonun bundan sonra Türkiye'ye İlk protesto kilmiş fotoğraflar olduğu anlasılçoğu halktan gelip gehnemesi konusunu gözmıştır. yürüyüşünü yaptılar den geçiriyor mu?» sorusuna karDiğer taraftan llk Yardım, Şiş Sağcılar mı Solcular mı? şüık, «Biz bu sorunun cevabını DtYARBAKIR Bir ay önce li Çocuk, Gümüssuyu ve Beyoğlu Millet Meclis'inde izah etmişizögrenime açılan Diyarbakır Tıp Hastanelerine kaldırılan yaralılaIzinsiz bir toplantının kanun dir» demiştir. nn büyük bir kısmının sivil halk t"akültesi öğrencileri, dün ilk çerçevesi dışma çıkan topluluğa potesto yürüyüşlerini Amerikan ve kadın olduğu tespit edümiştir en şiddetli şekilde davrandıklanölen memur Ali Turgut Aytaç'ın 6. Filosu için yapmışlardır. nı ileri süren bir başka polis şeSaat 14.30 da sıkı bir güven mitingle hiçbir ilgisi olmadığı fi ise, «Çatışmalarda en çok cop lik kordonu altmda başlıyan yü tespit edilmistir. yiyen ve polis tarafından hırpalarüyüş sâkin geçmiş, halk tarafın nan sağcı gurup olmuştur. Bu Sopalar dağıtıldı dan ilgi ile izlenmiştir. öğrenciarada polisten de yaralananlar ol. Kışkırtünuş kişilerin saldırı sıANKARA (Cıunhnriyet BBrosu) ler, Atatürk Anıtına üzerinde muştur. Cam kırıklan ile yüzleri sopalar ve boğazlan kesilmiştir.» derken, öncekl gün egitinı yürüyüşün «Git artık 6. Filo» yazılı siyab rasında kullandıklan '"intlı bir de çelenk koymuşlar olaydan 20 dakika kadar önce yine kanun çerçevesi dışma çıkıp den sonra polisle gençler araTaksim Parkı'nın arka tarafma Taksimden ünkapanma ve Saraç•<ır. sında meydana gelen çatışmada gelen Anadol marka kırmızı bir hane yönüne yürüyüşe geçen salnezarete almanlardan, ikisi kız Sükan: Polis hususl otomobilden çıkanlmıştır. dıncı gruplara neden seyirci kaalmak üzere. 9 kişi Adliyeye sevBazı kişiler otomobilin plakasını lındığı sorusunu cevaplandınnaltkedilmişlerdir. görevini yaptı tesbit ettiklerini söylemişlerdir. ta güçlük çekmişlerdir. Adliyeye sevkedilenler şunlardır: Şirm Yasıcıoğlu, Nur Tü ANKARA. (HA) tçişleri Üç Savcı Yardıracısı Bakanı Dr. Faruk Sükan, AnHesap sorulacak reyürün, Ali Artul. Arif Efecan, kara, tzmir, Trabzon ve diŞer Cafer Topçu, Cem Aydemir, Tael koydu tki kişinin ölümü jüzlerce kişibazı yerlerde cumartesi günü mer Gök. Cafer Surgun, Halit nin ağır ve hafi: yaralanması ile «Taksim olaylan»nda yaralanan rereyan eden eösterilere karşı Ziya Angmer. «polisin normal förevini yerine ve ölenlerin soruşturmasını yap sonuçlanan kanlı 16 Şubat PazaSorgulan yapılan 9 kisiden eetirdiiNni» söviemiş. «poli». va mak için savcı yardımcılanndan nnın mes'ullerine hesap sorulaca2'?i işçi olmak üzere 6'sı tevkîf zifesini yapıvor. Zabıta knvvet Mahir Cangökçe. Şinasi Gücer ve ğını belirten yetkililer. «Suçlular edilmişlerdir. Tevkif edilenleri. kınnninrlnklırın karşısın Turgut Özenen tüörevlendirilmiş yakalanacak, tekr. teker tesbit ler; Cem Aydemir. Arif Efecsn da dnrnyor ve darmaya devam edilecek ve adalet önünde hesap lerdir. Ali Artun, Tsmer Gök, C«fer edecek» demiştir. Topçn, Cafer Sungur (tşçi)dir Üg savcı yardutıcıu İlk Yarcmn vereceklerdir» demişlerdir. , Yetkililer (Baştarafı 1. sahifede) lara doğru girisilen itelemelere karsı direnebilmesi idi. İtelemeler, yalnn muhalefetten gelmemistir. Çeşitli gruplar, çeşitli hesaplarla Başbakanı kendi çıkarlarına uygun davranışlara sokmağa öteden beri çalışmıslardır. Hattâ kendi partisi ve beraber çalıştığı arkadaşlarındı bile bn çabs görnfanâştür. Son gunlerde ise Demireldeki bu özelliğin değişmeye basladığı gözden kaçmıyor. Senatodaki bütçe müzakerelerinde hırçın bir tutum içine girmistir. Arkasından Millet Meclisinde Ecevit'in soylediklerini tersine yortımlayarak gereksiz çıkışlar yapmıj. toprak gasıplannm paraleline düşerek, haklılığın de<il, haksızlığın savunucusu olmustnr. Aynı sinirlilik Bolükbaşı ile çabşmasında da kendini göstermektedir. Ve bütün bu gürültüler arasında sayın Başbakan Anayasa nizamını koruma kanunu tasansına bir can simidi gibi sanlmak istidadmdadır. Düz ya da eapraz baskıların insan siniri üzerindeki yıpratıcı etkisini kabul ederiz. Ancak unutulmamak gerektir ki bu baskılar iktidar sorumlularını yalnız Türkiyede değil. başka ülkelerde de yanlış yönlere doğru götürmüşler, fakat yanlışlık iş işten gectikten sonra anlaşılabilmiştir. •Zor zoru dâvet eder» diye değişmeyen bir kural vardır. Anadolunun orta yerinde karakollarm yakddığı. geneler'in coplarla, tekmelerle savaştığı, keylüler*in hazine arazilerini gasbedenlere karşı harekete gectigi ginıüınüzde bo kuralı hatırlatmak faydalı olacaktır. ECVET GLRESİN Anayasa Nizamı Tasarısı sert tenkitlere uğruyor mı tasansı» ile ilgil olarak dün bir demeç vermiş, iktidan bu konularda kasıtlı olmakla suçlayarak, «Bütün junlann bir plân daireslnde yaptldığı anlaşılmaktadır. Kalkınma plânlanm uygulayamayan AP iktidan, Anayasayı adnn adım tahrip plânıru basanyla uysulamaktadır» demiştir. Olaylar sırasında toplum polisinin gençlere karşı takındığı tavn şiddetle yeren Aybar, birtakım düzenlerle devrimci gençlerin pusuya düşürüldüklerini ıddia etmiş, gençliğl ve halkı bu tertiplere karşı uyanık olmaga, kanun sınırlan dıçına çıkmamağa çağırmıştır. Aybar, aynı tascn hakkında da, «Bo kanunun gerçekte kapkaç düzenini korumak amacıyla hazırlandığını» söylemiştir. 1 Adanada mitingciler dövüldii ve dağıtıldı Demırel ANKARA (Cumhuriyet Bfirosot Hükumet tarafından T.B.MJ4.'ne Yetmisaltı öğrenci kuruluşu, sevkedilen Anayasa nizamını kodün ortak bir bildiri ile Amerikan Büyükelçisi Komer'in ko ruma kanununa karşı gösterilen tepkiler dün de devam etmiş, Annusmasına cevap vermişler, «Vıkara Gazeteciler Cemiyeti. ceza hu etnam halkmı bölfip ezme çabakuku öğretnn üyeleri ve hukukçu lannımn ilk etabım ülkemizde larla dün bir toplantı yaparak tade basanyla uygulamaya başlasarırun Ana>*asaya aykırı olarak dımz. Fakat şunu hatırlatmz M, hazırlandığı görüsüne vararak kodfinyada ilk kurtuluş savasınj vermiş olan Türk halkı, en az nunun hukuk otoritelerince incelenmesinden sonra bu konudaki Vietnam halkı kadar omırludur. görüşün kamu oyuna duyurulmaAmerika'ya gereken cevabı vesını kararlaştırmıstır. recektir» demişlerdir. Ankara Gazeteciler Cemiyetinöğrenci kuruluşlarının bildiride toplanan hukukçular heyetinin sinde aynca, Komer'in Türkiye' kamu oyuna duyurulması amaciyyi gezerken bir Içişleri Bakanı le oybirliği ile vardıklan görüşle. gibi davrandığı belirtilmekte, ri kapsayan bildiride. «tasarı önle«Gençlifin ancak '•3'flnün 6. Fime tedbirleri getirmek snretiyle loya karşı gösteri yaptığı» şekbir polis rejimi knrmaktadv» delindeki konuşması şiddetle tennilmektedir. kit edilmektedir. lstanbulda bir demeç veren Anayasa Hukuku Profesörü Hüseyin Nail Kubah da verdiği demeçte, tasannın «Olağanüstü hal rejimi k ihdas etmek istedigini bildirmistir. CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit de dün yeniden verdiği demeçte. tasan hakkmdaki göriişlerini «Bu kanun soygoncuyu, vnrguncnyu korama tasansıdır. Bu ta san, kanunlaşsa bile nygnlanamıyacaktır. doğsa bile ölecektir» şek linde özetlemiştir. TÎP Genel Başkanı Mehmet AyANKARA. (Cumhuriyet Bfirosn) bar da, AP'nin Anayasayı «Adm» Millet Meclisinde öncekl gece adnn tahrip ettifini. ileri sürmüşDiyanet îşleri Başkanlığı bütçe tür. si görüşülmüş, Devlet Bakanı Hüsamettin Atabeyli, önümüzdeCemiyetin toplantısı ki yıl ImamHatip Okulu me1 Dâvet üzerine Ankara Gazetecizunlannın Üniversiteye alınacak I ler Cemiyetinde toplanan Ankara lanra açıklamıştır. Üniversitesi Hukuk Fakültesi ABakan «İmamHatip Okulu me 'nayaaa Kürsüsü Profesörü Bülent zunlan imtihana tâbi tutulacak, Nuri Esen, S. B. F. Basın Yayın 6 dersten mutabakat üntihanı Yüksek Okulu Müdürü Ceza Huvermek suretiye Üniversiteye gir kuku Profesörü Feyyaz Gölcüklü, mek hakkını alacaklardır» deAnkara Üctisadi ve Ticari llimler miştir. Akademisi Reisi Ceza Hukuku Diyanet İşleri Başkanlığı büt Profesörü Hakkı Uma, Hukuk Fa çesi görüşülürken YTP"li Nihat kültesi Ceza Hukuku Doçenti ErDUer, imamlara köylerde lojman alp özgen ile Baro eski Genel Sek verilmesini istemiştir. TİP'li reteri ve Gazeteciler Cemiyeti HuYahya Kanbolat, Diyanet İşleri kuk Danışmanı Avukat Yekta Gün Başkanlığmın Kuran Kursu açagör Özden, kanun tasarısını bütün mıyacağını, Türkiye'de büyük edetaylanna kadar müzakere etmiş ğitimin Millî Eğitim Bakanlığı lerdir. Gazeteciler Cemiyetinde toplanan hukukçular heyeti, Milemrinde olması gerektiğini söyle let Meclisi'ne verilen «Anayasa ni miştir. CHP'li Nuri Kodamanzamma karşı islenen suçlarla ilgioğlu ise Diyanet îşleri teşkilâtıli kanun tasansı» konusunda «oy nın siyasi ve iktisadî mücadelebirliği ile» su sonuca vardıklannı lerin dışmda kalması gerektiğini açıklamışlardır: bUdirmiştir. • Tasarı önleme tedbirleri ge. Sahipli tirmek suretiyle bir polls rejimi kurmaktadır. gayrimenkııllerin Komer suçlandı İmam Hatfp mezunları alınacak Üniversileye Kubalı ne diyor İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Profesörü Prof. Hüseyin Nail Kubalı, dün verdiği demeçte, T.B.M.M.'ne sevkedilen Anayasa Nizamını Koruma Kanunu Tasarısınm «olağanüstü hal rejimi ihdas edecek» nitelikte olduğunu söyl;miştir. Prof. Kubalı demecinde sunları söylemiştir : «Anayasa nizamını korumak için hazırlanan kanun tasarısının resmi metnini henüz görmedim. Gazetelerde yayınlanan baslıca hükümlerinden anladığıma göre. Kanun, bilhassa düsünce, basın, öğrenme ve ögretn t hürriyetlerini, yani fikir taayatımızı bütün ySnleriyle ajhr baskı altına almak hedefini gâtmekte, dolayısiyle üniv«rsitelerimizin ilmî mnhtariyetini de tebdit edici bir karakter taşımaktadır. Düşunce ile eylemi, fikirle fiili ayırmayan, esasen mevcnt vehaklı tenkid konusn fikir suçn nnsnrlarına daha tehlikeli bir kaypaklık veren, bnna karşılık cezalan çok ağırlaştıran, nsule ait yeni yetkiler getiren tasan, âdeta Anayasamn öngönnediği bir çeşit olsganüstü hal rejimi ihdas etmekte ve üstelik «na devamlılık vermektedir. Ağır baskı yüzde 6O'ı tapusuz MiUet Meclisinde dün Tapu ve Kadastro bütçesi görüşülürken yapılan konuşmalarda özellikle toprak reformu üzerinde durulmuş, Devlet Bakanı Hüsamettin Atabeyli, sahipli gayri menkullerin yüzde 60'nın tapusuz olduğunu açıklamıştır. Tapu Kadastro bütçesi kabul edilmiştir. TİP Grupu adma konuşan Cemal Hakkı Selek, tapu işlerinin bitirilmesinin toprak reformunu daha kolay gerçekleştirmeyi sağ tayacağmı söylemiş, «AP. Anavasanın toprak reformu konusnndaki hükmünü savsaklamaktadır» demiştir. CHP Grupu adına konuşan Osman Yeltekin, toprak reformunun Atatürk'ün bir görüşü olduğunu bildirmiş, bu konuda Atatürk'ün yaptığı konusmalan hatırlatarak iktidarın tutumunu eleştirmiştir. ] AP U Ali Rıza Çetiner ise, j «AP. toprak reformuna karsı de j ğildir. Bir tanmsal kalkınma ; kannnu tasarısı hazırlanmış, | Meclise sunulmak üzeredir. An i cak, Türkiye'de toprağı olma ] yan herkesi toprağa kavuştur j mak bir hayaldir» demiştir. | Tenkitleri cevaplandıran Dev j let Bakanı Hüsamettin Atabeyli, esas meselenin tapu işlerini hız | landırma olduğunu bildirmiş ve Söyle konuşmuşfur: «Sahipli cayri menkullerin )üzde 60 kadan tapusuzdur. Tnrkiye'de asıl şikâyet bizzat tapnsnzluktan ileri gelmektedir. Harita almayı kolaylıkla ve hızla yapıyomz. Ancak, uygulama çok zor. Simav'da z köyfln sınınm ancak birbnçnk yılda tesbit edebildik.» Soyguncuyu koruma Çağlayangil Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Bülent Ecevit. dün Anayasa nizamını koruma kanun tasansıyla ilgili bir demeç vererek «Bu kanun, soyguncuyu. vurguncuyu koruma tasandır. Bu tasarı, kanunlaşsa bile uygulanamı yacaktır. doğsa bile ölecektir> demiştir. Bülent Ecevit, bütün dünyada daha ileri bir fikir özgürlüğüne doğru bir yönel e olduğunu, İ K tidarın ise Türk toplumunu olduğu yerde dondurma, hattâ geriye götürme yolunda çabalar harcadığını belirterek özetle şunlan söylemiştir « Anayasamn kesin hak olarak tanıdığı özgürlüklere ağır hapis cezalan öiçtiği yetmezmiş gibi, tasan, bu Anayasa haklannı işçiler kullanırsa, cezalan iki katına kadar arttırmaktadır. Böylelikle Adalet Partisi iktidannm, Türk işçisine Karşı giivensizliğini ve saygısızlığmı da ortaya koy maktadır. Oysa Türk isçisi kendisine tanman ileri haklan. 5 yıldn, övünölecek bir olgnnhıkIa ve sorumlnlnk dnygusayla knllanmıştır. 1960 öncesi Türk toplumnnnn bile tahammül edemediği özgürlük kısıntılanndan daha ağırları, 1969 Türkiyesirî özgiir toplnmnna kabul ettirilemez. Bueünkü Türk toplumu, böyle kısıntılar getiren bir kanunu, bünyeye uymayan bir yabanct çörük organ gibi reddeder...» Anayasa düzenimizi özeilikle faşizme ve komünizme karşı koruma gayesiyle hazırlandığı anlaşılan bn tasarı, bilhassa düşünce ve basın hürriyetlerini afir baskı altına alarak Anayasamızın demokratik felsefesinin temeli ve insan kişiliğinin »ay. irıdeğerliği prensibinin ifadesi olan dfisünce plüralizmini tenkid hürrivetini bile yasaklayan bir ölçfide tehdit ettiği için gayesinin tam aksini yapmaktadır. Zira, ancak faşizme ve komünizme yakışan bir terör rejimi yaratmaktadır. Bu hali ile kanunlaşmaması gerektiği, kanunlaştığı takdirde Anayasaya açıkca aykırıhgı sebebiyle ölü doçmnş bir kanun olacağı kanaatindeyim. Anayasa düzenimizin, millî birlik ve bütünlüSümüzün bn tarzda komnmak istenmesi, iyi niyetle kaş yapmak isterken, göz çıkarmay» benzemektedir.» SttRVTE HÂKİMLER VE SAVCI BİLDİRt YAYINLAD1 StİRT, (a*.) Siirt Adliyesinde görevli bulunan 10 hâkim ve savcı. dün ortak bir büdiri yaymlayaıak ödeneklerinin artınlmasını, mahrumiyet zammı ile loiman verilmesini istemişlerdir. Bildiride, diğer meslek dallannda görevli personele çeşitli sosyal haklar tanındığı belirtilmekte ve özetle şöyle denilmektedir: «Diğer meslek mensuplanna ödenek verilecefine dair Anayasada herhangi bir hfiküm bulunmamasına rağmen, hakinılere aylıklan dışmda ödenek verileceğini nnpören Anayasamn 134. maddesi muvacehesinde, hSkfan ve Cnmhuriyet Savcılanna diğer meslek mensuplanndan daha az tazminat verilmesi, Anavasanın bn açık hükmüne aykınlık teskil etmektedir. Hâkimlik tazminatı mefhumu, malî teminatı da kapsadığından her gün artan hayat pahalılıfı karşısmda hâkim ve C. Savcılannm ifa ettikleri görev ve işgal ettikleri mskam onuruna uygun mali ve sosyal imkânlara «ahip kılıntntJan kaçınılmaz bir zarurettir.» 9 genç, Adliyeye verildi Anayasayı tahrip TtP Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar, son öğrenci olaylan ve önceki gün Meclis'e sevkedilen «Anayasa nimazını koruma kanu V EFAT Emine Erşsn'in eşi, Niyazi Erşen, Nejat Erşen, Necdet Erşen, Çetin Erşen in babalan. Gülgün Erşen, Tamay Erşen'in dedesi, Nazan Erşen. Fahrünnisa Erşen, Resmiye Erşen'in kayınped»ri Eskişehir eşrafından İstanbul müteahhit ve tüccarlarından fedakâr ve fazi'.stli insan. Abdurrahman Erşen geçirdiği âni bir Knlb krizini müteakip ebediyete intikal etmiştir. Allah Rahrneı eyleye. Cenazesi bugün öğle namazını müteakip Şişli Camünden alınarak Zincirlikuyu Mezarhğına defnecülecektir AİLESt t Cumhuriyet: 1741)