Katalog

V to g l 365 ULKU Yaprağı da Renkli DIİVAR TAKVİMİ Memleket Manx*ralarfl« Sötlu Evınııın En Güzel Süsödür umhuriyet KURUCUSU: VUNUS NADİ ALMANHALK EFSANELERI Gustav Schwab r Çevlren: Dr. Nevin Selen Müll Eğıtım Bakanlıgınca Alman • Klâsıklen serısınde yayımlanmış.tıiY ', Mülı Eğıtım Bakanlığı Yayırrevlenyle bütfln kıtapçüarda 20 lıra fı'•atla satılmaktadır. (Basın: 29351/15291) 4 45. yıl sayı: 15942 TcJgraf \t mektup adresr Cumhunyet [stanbuJ Posta Kutusu: îstanbul No 248 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Cuma 13 Araltk 1968 Maliye Bakanı. vergiler konusunda "Kölclü tedbirler alınacak9. dedi Bazı Tekel maddeleriyle akaryakıta ve ithalâttan KURUMLAR VERGISI ARTTIRILIYOR I ÖZGEN ACAR Senato'da 5 Tabiî Senatörün d okımul m azlığı kaldırıldı ANKAR4 (Crnharivet Bürosu) Cumhuriyet Senatosunda dün, elektrikli ve zaman za> man tartışmalı geçen bir oturumdan sonra >ID() adında gızli teşkilâtla Uişkili olduklan iddia edılen 5 Tabii Senatdr; Sezaı O'kan, Şukran Özkaya, Mucıp Ataklı, Ekrem Acuner ve Suphı Karaman'ın dokunulmazlığı; AP'lilerin ovlanyla kaidırılmıştır. Komısyon Sozcusü Selâhattin Cızrelıoğlu (AP), dokunulmazlığm kaldınlmasına mahal olmadığı hakkındakı kcmısyon raporunu savunmuş, ozetle, «Isnat, ciddiyetten uzaktır. Hava Kuvvetieri Komutanı Tansel'in MDO hakkında o zamanki Başbakan Inonu've bir dosya verdiei ve Inonü'nun dosyayı reddettiği söylenmiştir. Inonü, kabul etmemekle, yerinde hareket etmiştir. Tansel, niye avnı dosvayi Demirel'e vermemiştir?» demıstır. alınan damga resmine de zam yapılacak AP Orupunda maaşlara % 130 zam için teklif yapıldı ANKARA, (Cumhurijet Burous) AP Senato grupunda dun, grup içınde personel kanununu ıncelemek uzere kurulan Komısyon Başkanı Yığıt Koker, bır konuşma yaparak, çalışmalar hakkında bılgı vermış, bu arada kendısının memurlara 1958 maaşlan başlangıç alınmak uzere yuzde 130 (yuzotuz) zam vapılmasmı bngoren bır kanun teklıfı hazırladığını bıldırmıştır. Teklif, AP Senato grupunca benımsenmış ve konunun gelecek oturumda ele almması kararlaştınlmıştır. Koker, konuşmasında yeni haeırlanmakta olan Personel Kanunu hükumlenyle ilgıli olarak katsayının 4 olarak tesbıt edılmesl halınde, yılda hazıneye 1 mllyar 700 mllyon lırahk kulfet (Arkası Sa. 7, Sfl. 2 de) ANKARA Maliye Bakanı Cıhat Bilgehan, Butçe ve Plân Karma Komisyonunda 1969 Butçesınin goruşulmeğe başlaması dolayısıyle yaptığı konuşmada, vergiler konusunda «Köklıi tedbirler» almacağım belırterek «Adil vergi» sislemini savunurken, Maliye Bakanlığınca yeni vergiler getırecek tasanların hazıılandığı öğrenilmiştır. • Bu ay içinde Bakanlar Kuru VERGİ ADALETSİZLÎĞt ÜZERİNDE GÖRUŞLER Ticaret Bakanı: «Sun'î bir hayal pahalılığı var» | 350 bin ton buğday alıyoruz ANKARA, (Cnmhurivet Bürosn) AP Senato Grupunds dun bır «raştırma onergesi dolavısıy'a havat pahalılığı ve buğday ithalı konusunda açıklamada bulunan Ticaret Bakanı Ahmet Tur kel, bu yıl 350 bin ton buğday ithal edileceğını ve ithal lşımn Mart ayına kadar tamamlanacağını bıldırmıştır. (Arkası Sa. T, Sü. S de) ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) • Gazetemızde yaymlanan vergı ada letsızlığı konusuyla ilgılı ınceleme uzerıne eski Maliye Bakanlarından Ferıt Melen (GP) bir demeç vermış, «Vergi adaletine yaklaşabilmek İÇİD vergi sistemi uzerindeki çalışmalann devamlı bir çalısma haline getirilmesi gerektiğini soyle miş, bugun vergide adaletten çok vergi ile adalet yapma revaçtadır» demıstır. Turkıyede ilk gelır vergısi uygulaması sırasında Genel Mudur ola rak bu uygulamanın başında bulu nan ve 1963/64 yıllarında Bakan olarak vergı reformu kanunları getırılmesinde rolü bulunan Ferıt Me len şunları soylemıştır: «Vergi Adaleti sistem çalışmalarmm devamı şart» YENİ ZAM TASARlLARI İ Malıje Bakanlığı, 1969 malî yılı butçe kanunundakı açıkları kapat mak amacıyla, bazı vergı kanunun dakı vergı oranlannı arttıran, bazı yeni vergiler getıren ve bır kı(Arkası Sa. 7. Sü. 7 de) luna sevkedilecek bu tasanlar; tuz ve şeker dışında bütün tekel maddelerine, kururalar vergısıne, akarvakıt'a ve ithalâttan alman damga resmine zam vapılmasını ongortnektedır. Tasanların kanunlasması halinde, 1969 yılında 2 milyar lira civarında »k bir gelir elde edilecek ve böylelikle bütçedeki açıkların kapatılmasma çalış şılacaktır. İskenderun'da 5 bin ev su altında Süreklı yağmnrlar, Iskenderun'da bir felâket halıni almıstır. Yagmnr »ularından 3 köprü ıle 20 ev vıkılmıs, S bine yakın evi sular istili etmiştir. Akıntılarda, kimlıgı tesbit edilemiyen bir erkek cesedi bulunmu», vuzlerce hayvan telcf olmustur. Askeri birlikler, evlerı •nların istilisına nğrıvanları, >uksek bınalara tasımaktadır. SEL buskınına uğrayan İskenderun dan bır gorunuş (Fotoğraf: THA) (Arkası Sa. 7. Sfl. 1 de) Bir grup Şebırde, çogu yerde gıdişgelış, ancak sandallarla vapılabilmektedtr. TağıMardan cerevanların keıilmesi büvük çapta ekmek sıkıntısı yaratmıstır. Imar Bakanlığı, Kaymakamlık emrine 60 bin lira gbndermiştlr. fgkenderun'da tüm zararın milyonlan astigı «fivlenmektedır. (Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) «Adil vergi sistemi güç» •Vergi sistemimizin, Cumhuriyet ten bu yana yapılmıs olan reformla ra rağmen vergi yukunun âdil bir sekilde dağıtılmasma elverişli oldu ğunn iddia etmek guçtur. Bu bizde (Arkası Sa. 7. Su. 5 de) ÖLDLRILEN OTOBLS HOSTESİ SABAHAT GLLERYIZ Nixon, ortağmı Adalet Bakanı yaptı WASHINGTON Yeni Amenkan Başkanı Nıxon, Adalet Bakanlığına, New Yorktakı hukuk burosunun ortağı John MıtcheU'ı getırmıştır. 55 yaşmdaki Mitcnell, seçım kampanyasmı da yonetmış tır Yeni Amerıkan kabınesı tamamıyle Cumhurıyetçılerden meydana gelmektedır. öte yandan çoğu Amerıkan ulusunun tanunadıgı kışüerdır. Yeni Amerıkan kabınesınin başlıca özellıklerı sozle ozetlenebılır: 0 Tamamiyle Cumhuriyetçilerden mevdana gelen bir kabine. • Sağ ve solcu hıçbır aşırımn yer almadığı «ılımlı» bır kabine. • Hiçbir tencinin yer almadığı bir kabine. • Hıçbır kadırun yer almadığı bır kabine 0 Çoğunluğuvia teknisvenlertfen meydana gelen bir kabine. • Yeni kabınenın yaş ortaîaması 53 tur. Yanı Nıxon'un kendısınden ıkı yaş gençtır. Başkan Kennedy'mn kabınesmın ortalamasmdan 6 yıl yaşlıdır ve yaş ortalaması bakımından aşağı yukan Johnson kabmesıne eşıttır. Kn yaşlı üye Maliye Bakanı (4rkaaı Sa. 7. Sü. 6 da) Komandolarla aranan kaçak er/er teslim oldu TAKSİ ŞOFÖRtİNÜ, ELEBAŞl SAFFET ÖZTÜRK ÖLDÜRMÜŞ AD4NA (H.A.) Bir haftadanben havadan uçaklar, karadan bin lrrce jandarma ve komando erı tarafından dağlarda gece gunduz aranan kaatıl erlerden, Mustafa Sankaya'run onceki gece teslim nl ınasından sonra, dun sabah saat 08 00 de Saffet öıturk ve Yılmaz Kı zılkaya da yakalanmıştır. Mu=tafa Sarıka\a, Mısı? mevkunde tbrahım Günay adlı bir şahsa aıt çıftlıŞe surunerek gelen koylulere, «Teslim oluyonım, jandarmava haber verin» demıştır Ayaklan yuruyemıyecek kadar şış ve açlıktan bıtkm olan genç, arkadaşlannm kendısıne, «kaçmava devam edeceklerini» soyledığını bıldırmiştır öğrenc/, Egeli'yi öiümle ; tehdit etti îstanbul Ünıversitesın» glremeyen 25 30 kışılık bır grup oğrencı, dun Rektor Ekrem Şerıf Egeli'yi olumle tehdıt etnuştır. Senac to toplantısmdan çıkan Prof Egelı'nın ozel otomobılının onune yatarak hareketıne enge' olan oğrencıler, arabayı yumruklamış, «Okumak istiyoruz, buna sen engel oluyorsun!» dıye bağırmışlardır Ayrıca, gençlerden bırı, «Ben, bu tniversiteye giremezsem, bu Üni t versite'de ilk hajatı kavdırılacak adam sensin, benim hayatım kavdıktan sonra, senin de hayatım kaydırırım!» demıstır • Şimdi karakola giderim» diyen Egelı ye, «N'ereje gidersen git» î karşılığım veren oğrencı, Rektorun tekrar arabasına bmmesınl onlemek ıstemıştır Otomobılin hareketı sırasmda oğrencıler, yerlere vatmış, daha sonra da «Rektörün evine gidelim!» dıye bağırmışlardır. (Arkası Sa. 7, Su. 1 de) (Dış Haberler Servisi) ünün İllÖİiİflI Valiler ve plân POLİS FlKRt DtLBAZ 67 ilin valisi Istanbulda ikinci 5 yıllık plânın uygulanması konusunda onemlı bir toplantı yaptüar. Bu toplantıya ait konuşmalar maalesef (evet maalesef) gazetelerimizde yeterince yer alamadı. önce toplantının dış ilişkileri iyi organize edılmemiş, daha doğrusu organıze edılmesi duşıinülmemişti. bonra da kabine dedıkodulan; siyasi çekışmeler arasmda Tarabva görüşmeleri tantuna gıtmişti. Oysa Istanbulda toplanan idare âmirleri sadece âsaviş gibi, günlıik işlemler gıbı meselelerin adamlan değil, aslında plân ve programlann uygulavıcısıvdılar. Onların davranışları, onların çabalan sonucun olumlu ve>a olumsuzluğuna katkıda bulunacaktı. Her neyse, valiler aşagı vukarı kendi aralarında konuştular, tartıştılar ve dağıldılar; basınımız ise meselevi daha çol çarşı pazar dolaşması, felekten gece çalmalar gibi eğlenceli tarafından aldı ve kimse ne olup bittiğini anlı>amadan toplantı sona erdi Bir plânın uygulanabilmesi için hesaplann birbirl fizerine yığılması vetmemektedır Doğu bloku ülkelerinde bile artık anlaşılmaktadır ki plânda olumlu sonuç, onun u\ gulamasiyle ilgili ünitelerin tam bır koorılınas>on içinde çalışmasivle alınabilmektedir. Zira Merkezde hazırlanan emredıci prcgramlar, otorite ne kadar kuvvetli olursa olsun masa baslarında tahmin edileni vermemektedir. Merkezi plânlamalarda gorülegelen bu aksamalar klâsik demokrasilerde busbutun sırıtnor. Bağlantıların kurulamam<ısının nlân uygulamalarını çorap sokuçıi gibi bozduğu artık bilinen ve bilinmesi gereken bir husustur. Nitekinı 1 inci beş vıllık plânın beklenen sonucu tam olarak vermemesi valnız tarım kesimindeki dalçalanmalardan değil, koordınasv onun tümüyle sağlanamamasmdan gelmiştir. Şurası gerçektır ki Birinci 5 vıllık plânın uygulanması İçin kunılan il koordınasyon kurulları çoğu yerlerde beklenen randımanı vermedi. Şuphesiz bu kıınılların iyi işliyememesinde başlıca sebep plân fikrini hazmetmiş yeterli elemanın her bölgede bulunamaması ve ozellikle partizanlıkların, fırsatçüıklann knrnllara hâkim olma istıdadmı gostermesidir. Bu yüzden bir çok yerlerde kurul çalışmaları durmuş, bazı jerlerde ıse keyfilik yüzünden uygulamalar ters sonuçlar vermiştır. Ve daha kotüsü bu ters sonuclar halkta henüz >er!eştiril»memiş olan ve hâlâ aüpheyle bakılan plân fikrini busbutun zavıflatımştır. Burada mesele bir nokta>a gelip dajanmaktadır: Turkijede ıdari sıstemın yeni anlavışa u^gun olmadığı açıktır. Içişleri Bakanının soUedığı gıbı eskidir, eskımıstır. Plân ve programlar tum emredicılik yerıne >ol gostericilik sistemine oturtulduğu, uygulamada merkezıjetçılık reddedıldıgı halde, idare, uniteler olarak, otonom, hatta \arı otonom bıle degıldır. Gerçi idare âmırlerinin uygulamalarda Merkezden >onetımı beklemelerı sojlenmektedir. Ne var ki merzuat heııuz dpğışmemış, sorumluluklar, gorevler sojlendiği sekilde yeniden taMn cdılcmemıştır. Bu durumda idare âmiri elbette ki meselâ İl KoorAıa^on Kuıullarını gerektiği şekılde çalıştıramayacak, elbette ki plân öntulugune gırışırken eskı ve kohnemış mevzuatın, kırtasijeciliğın sınırlamalari\le karşı karşıva kalacaktır. Icışleri Bakanı ıdarı reıorm icin vapılan hazırlıkların may.s ayında biteceğinı sovluvor. Iınlaşılnor ki değisiklik ancak Parlâmentonun yenı doneminde gerceklrşi"..!cbılecektır. Tabıi ka\gadan, gıırultuden ona zaman a\ nlahılir'e. Aslında ıdarî reformun da, ötekilerin de 1 inci 5 vıUık plânla birlıkte ele alınması. u^gı!lama>a birlikte gırılmeM gerekırdi Bovle yapılnarl'. \n i lm»rii£i ırmlır kı t'iıcıın ak'iklıklar arka arka%a sıralanınak ta ve pro^ıanıldidaıı ıs.teııeıı soııu<,ları almak guçleşmektedır. BİR POLiS BBRABER YAŞADIGI GENÇ KADINI ÖLDÜRDÜ Toplum Zabıtasında gorevAı polıs memuru Fıkrl Dılbaz, otobus şırketlerınde hostes olarak çalışan metresı Sabahat Gulerjuz'u oncekl aksam, be>hk tabancası\Ie oldurmustur Olay, Emnıyet ılgılıleu tarafmdan ba(Arkası Sa. 7, Su. 4 de) Ve komandolar Samsunlu Saffet özturk ıle Bolvadın'lı Yılmaz Kızılkaya, dun sabah Ceyhan nehrımn doğusunda bulunan tepelerdekı iki çıftlık arasmda kendılennı ıyıce sıkıştıran jandarmalar tarafından ele ge çınlmıştır. Kaçak erlenn yakalanmasına Vıranşehırden gelen jandarma komando birlıği de yar dımcı olmustur. Arkadaşlan arasmda «Mangal yiıreklı» adıyla tanınan, elebaşı Samsunlu Saffet Ozturk yakalandıktan sonra, «Yanımda 500 kurşun vardı. Son kursunumu harcamadan beni lıiç kimse teslim alamaztlı. Anıa olan oldu işte» deı Arkaii Sa 7. ıı i de) Karadeniz'de gövde gösterisi dun sona erdi İNCELEYENLER # # Prof. Edip ÇELİK Doç. A. Haluk ÜLMAN Em. Amiral Pazartesı gunu Karadenız'e çıkan 880 borda numaralı «USS Turner» ve 834 borda numaralı «USS Dyess» ısımh Amerıkan destro\erlerı, tatbıkatlarını bıtınp dun sabah Boğaz'dan geçerek Akdenız'e donmus'erdır Bu suretle, Karadenız'dekı ABD SSCB govö"e gostensı, »ona ermıştır Karadenız de Turk sahıllerıne paralel, fakat 25 mıl kadar açıkta sevreden Amerıkan destro\erlerı, Sovjetler tarafından bujuk bır dıkkatle ızlenmıştır Karadeniz'de bulundukları sure içinde Turk lımanlarına uğrama\an Amerıkan sa\aş gemılerınm elektronık ra^ad ve atış cıhazları ıle manevra açık sularda ıse denızaltı ıskandı len yaptığı sanılmaktadır Ankara da "Tam Gün,,ü uyguiayacak ANK4RA, (Cumhurıvet Bflrosu) Ankara Ünuersıtesı Senatosu dunku tjplantısında, ctam gun valışmd» ko nusunu goruşerek prensıp ıtıbarıyle uygun gormuş, bu prensıbın uygulama şeklının tâyını ıçın Fakulte Genel Kurullarının mutalâasının ahnmasına karar vermıştir. (Arkası Sa. 7, Sfi. 3 te) 0 Sezai ORKUNT Pazartesi günü CUMHURIYBT'te BIR DAKİKA: Söylemesi kolay Dfinv» gazetesi, su sırada tstanbulda toplanan 67 ilimizin valilerı arasmda, kfiçfik bir soruşturma yapmış. Sordoklarından biri <mini etek hakkında ne düşunüyorsunuz?» Sayın valilerden kimi «çok yakısıyon, kimi «fevkaiâde», kimi «zevkli ve renkli», kimi «pek guzel şey> cevabuıı vermiş. Hattâ «daha da kısalmalı», yahut «o kadar güzel kd tarifi imkânsız» divenler bile var. Hemen hepsi böyle. öyleyse, şimdi, çoğn valilere, kendi illerinde, bn fikirlerini TSVmak düşiıyor. Yâni kadım kara çarşaftan knrtarmak. Bakalım, makamlanna döndflkleri zaman, burada söylediklerini hatiTİiT»bilecekler mi? D. N. İL E 3 GÜN CUMHURiYET'te ECVET GÜRESİN BtRLÎKLERİNDEN KAÇTIKTAN SONRA BİR ŞOFÛRÜ OLDÜKEN 3 ER: YILMAZ KIZ1LRAYA, SAFFET ÖZTÜRK... MUSTAFA SARIKAÎA, (Fotoğraf. H.A.)