Katalog

K Ocak 1968 CUMHÜKtYET SAHİFE ÜÇ AIANSLAR • RADYOLAR ^Pueblo» olayı metikan casus gemlsi «Pueblo»nun Japon Denizinde Kuzey Korelilerce esir alınması, Tonkin KöHezi olayını hatırlatıyor. Kuzey Vietna»n hücumbotlan, 24 ağustos 1964'te, iki Amerikan destroyeri •Maddox» ile «C. Turner Joy»a »ataşmışlardı. Başkan JOHNSON hemen arkasmdan hücumbotlan Ve kıyıdaki ikmal üslerine, karşı misilleme emri vermişti. 7 ağustos te da Konsrredetı Vietnam savaşuıı tırman^ırmada yararlandığı meşhur yetkıyi almıştı: « Amerikan Kuvvetlerine karşı girişilcn silâhh tecavuzleri puskürtmek \e gelecekteki muhtemel saldınları onlemek için lüzumlu bü tün tedbirleri almak.» JOHNSON. 28 şubat 1965 te başlayan \e gitgide yoğunlaştırılan Kuzey Vietnamın sürekli olarak ha vadan, denizden ve karadan bombalanması karannı 7 ağustosta aldığı yetkiye dayanarak vermişti. Önemli bir nokta hemen dikkatimizi çekiyor: JOHNSON Tonkin Korfezi olayuıa otanla pek yumuşak tepki gostermiştir. Misilleme ve Kuzey Rorenin bombardım«nı yerine, derhal «iade. bzür dileme \e tazminat» istvmekle yctinmistir. Sebep gayet ba«ittir. Fevri ve sert bir tepki, Amerika için Asjada, gırtlağına kadar saplandığı Vietnama ilâveten tkinci bir cephe açılmasına yol acabilirdi. Bolünmüs Korede de. iki Amerikan tümeni (23.A0O asker) ile komünist VVilson'ın Moskova temasları esrar perdesi içinde sona erdi DIŞ HABEKLER SERVİSÎ MOSKOVA D ü n akşam göruşmelerim bitirerek Londra'ya hareket eden Harold Wılson'ın zıyareti, »Halka karşı karşüıklı bir sevgi gösterisi, fakat görüşmeler hakkında tam bir ketnmiyet» olarak nitelenmektedır. •*•" Sızan haberlere gore Wilson, Başbakan Kosigın'den Hanoı ile Washington arasındaki anlaşmazlıkların giderilmesıne yardımcı ol masmı istemiş ve barış ıçın «köprüler atılması» gerektiğinden bahsetmiştir. K O P E N H A G , (a a ) Ingiliz Başbakant, Kosiginle 3 sacrt V/etnom'ı görüştü ALBAY LADAS Popadopulos'a karşı darbe hazırlıyor ROMA, hadiseier arasmda Fetvâ , » firk dili eski metinleri ara<J| P J sında «fetva» ların büyük J ^ bir yeri vardır. Bunların *™ tnühim bir kısmı muhtelif fetva kiuplannda toplanmıştır. Edâ ve mâna bakınundan dikkati çekenleri .i İstanbul Üniversilesi Türkivat Enstitüsü Müdürü Profesör «Fâhir Iz» in derledıği «Eski Turk edebiyatında nesir» adlı eserinde gördfim. Arada arledeyim ki; kıymetli Profesöriin «Eski Türk Edebiyatında Nesir» a dında bir, ve gene «Eski Türk Edebiyatında Nazım» adı altında iki cütlik eserleri Türk dUi bakımından emsalsu derlemelerdir. Profesörü, dilimize bu hizmetinden dolayı tebrik etmemek kabil değildir. Şimdi gelelim fetvalara: Bu fetvaların bir kısmı devrin icaplanna uyularak verilmiş oldu ğu meydanJadır. Bir kısmının ise o gün dahi mânası olmamak lâzım geldiği anlaşılıyorsa da zamanm telâkkilerini ve ifade tarzını anlatması bakınundan ibret. le okumaya deçer. Bunları hiç bir hüküm • vermeden yazıyorum. Islâm dini akıl dinidir. Aklı haşında Müslümanlar bu fetvalar bakkında hükümlerini versinler ve ne gibi şeylere kadar fetva verildiğini ?örüp ibret alsınlar. İşte sualler ve cevaplar: Sual Bir mahaUenin müczzini bayramda salıncak kurup başına papaz takkesi geçirip burnuna kâfir sureti (maske) geçir'p papaz şek'.ine girip halka oynayıverse ne lâzım Relir?" Cevap Azil ve tâzir (azarlama) tecdidi iman ve nikâh lâzım gelir. Sual Tavuk kesildikten sonra Ki çıkanlmadan kaynar suda haf lanıp tüyünü siderdikten sonra içi çıkarılsa yenmesi helâl olur mu? ' Cevap Olmaz. Sual Hind (kadın) öldükte ipek ile defni CJİZ olur mu? ? Cevap Sakınca yoktur. Sual Fai7cinin yemeğini yemek caiz olur mu? Cevap Olmaz. Sual Bir gayri müslim sarhoş iken kelimei şahadet getirse İsiâm sayılır mı? Cevap Sayılır. Sual Cennet lisanı Arabî mtdlr, Farisî midir? Cevap 4rabi ve Farisîdir. Sual Birisi satranç oynadıktan sonra iki elini bir kova içinde olan suya sokup yıkasa, elinde necaset olmayıp valnız kir a\s& yalnız kir temizlemis olmakla o kovadaki su Ue abdest almak caiz olur mu? Olur. Sual Cennet kuşlanndan tutî kuşu (konuşan kuşlardan) secde âyetini okusa bunu işiten kimselere secde ve tilâvet vâcip olur mu? Cevap Olmaz. Sual Yılan babğınm yenmeil helâl mıdır? Cevap Helâldır. Bu fetvalar verildiği zaman ba suaUerin sorulmasına nedense ıhtiyaç hasıl olmus veya suali »oranlar müftüyii möşkül duruma düsürmek istemiş; hulâsa bir zaruret hasıl olmuştur. Bu fetvala~n çogu eski fetvalara veya rivavetlere ve şüphesiz anlatışa göre verümiş şeylerdir. Bugün için n« dereceye kadar makbul olduğiınu izaha hacet yoktur. tşte «zamanın değişmesiyle ahkâmın değişmesi inkâr olunamaz» kaidesinin cari olduğu yerler bunlardır. Pırasa yemenin İslâmiyetle ne mü nasebeti vardır? Değil mi?.. Dlni mutfağa kadar sokmanır ona karşı bir hürmet olmadığı rneydandadır. Bunlan yazmaktan maksadımıı vaşadığımız devirde İslâmın tasarrufları ve hareketleri hakkında fetva verenlerin çok dikkatli ve ihtiyatü olmalan lüzumuna işarettir. B. FELEK A rgus Prensa» ajansının Atina'dan aldığı haberlere göre. bir süreden beri dunımunu sağlamlaştırmı; gibi görünen cunta'nın içinde hâsıl olan çatlaklıklar, Yunanistan'ın yeni olaylara gebe olduğuna ijaret sayıbnaktadır. Sağcı bir Danimarka'da Sosyal Demokraflar kazandı animarka'da yapııan Genei Seçimlerin kesin sonuçları japon, Sovyet Başbakan Yardımc.sına (ahla kılıçja saldırdı ağcı bir Japon gencı Nagoya ıstasyonunda tahta bir kıltçla Japonya'yı zıyaret etmekte olan Sovyet Eaşbakan Yardımcjsı Nikolay Baybekof'a saldırmıjsa da, Baybekof yaralanmadan genç durdurulabilmiştir. Beybekof, Tokaido hattındakı bır trene bırımek i<;ın istasyonda beklemekteyken, Sağcı «Şova» Gençlik Teskilâtının Baş kanı 24 yasındaki Toîitaka Suridate'nin sl'dırısına uğramıstır. Hükumet kaydedilen bu olay dolayısiyle derhâl Tokyo'daki Sovyet Buyükelçiliğinden özür dılemiştir. Rayhan SAĞLAMER lArkası Sa. 7, Su. 3 de) alınmıştır. Sonncjar föyledir: Sosyal Demokratlar: 973 009 ov («o 34), 263 ıskemle (1966'da 1068 911 oy (»i 38). 269 ıskemle). Radikaller: 427 326 C'o 15) 28 i*kemle (1966'da: 203 858 (% 7,3) 13 iskemle) Mnhafazakârlar: 581477 (»A 20) 413 ıskemle, (1966'da: 522 028 (H 18), 734) Liberâl • Çittçi: 530.031 (»'. 18,6) 35 ıskemle. (1966da: 539 927 (•» 19.3) 35 ıskemle. Halkçı Sosyalistler: 174.506 (•, 6), 111 iskemle. (1966'da: 304.437 (•• 10). 914. Komönistler: 29 824 ("i 1) yok (1966'da: 21.553 ( / 0,7 y O k). •« Bafımsıılar: 14.347 (°,o 0,5) yok. (1966'da: 44.994 (»/. 1) yok). Solcn Sosyalistler: 56.987 ('« 2) yok. (1966'da: Halkçı Scsyalist Par ti bunyesinde meydana gelen bir hizip sonucu kurulmuş yeni bir parti olduğundan 1966 seçımlerıne katılmamıştır). o Buna karşüık Kosigin «Vietnamdaki Amerikan emperyalizmini» yer miş v e Başkan Johnson'a Kuzey Vıetaam'ın bombardımanını durdurmayı söylemenın Wılson'a dü| e n bir ödev o l d u ğ u n u ima etaıiştir. Bılindiği gıbi Wilson Ue J o h n son gelecek ay Washington'da buluşacaklardır. Kosigin v e Brejnef tarafından, k o n u k l a n hakkında gösterilen samimiyet pek de az gosterişli değildi. Nıtekim salı akşamı Wilson ş e refine v e r ı l e n y e m e k t e hazır bulunmak üzere, bütün h u k u m e t v e parti yoneticileri âdeta seferber o l muşlardır. Y e m e k t e karşıhklı verılen s ö y l e v l e r de, y i n e aynı sami mıyetin bir tezahüru şeklinde görunmuştu. Ancak, Wilson'ın zıyaretinden önce. «İzvestia» gazetesınde bu ziyarete n e kadar az yer ven l d ı ğ ı n i b i l e n gozlemcUer, aradaki tezadı gozden kaçırmıyarak bun u n n e anlama geldiğini keşfe çalışmaktadırlar. B u husasta heniiz kesln blrsey s o y l e n e m e m e k l e birlikte, başbasa yapılmış olan gönişmelerln ilgi çe kici y ö n ü , çok uzun stirmüg olmasından lleri gelmektedtr. s NAGOTA, ( a * AP) Doların gücii nereden geliyor? WASHİNGTON (a.a.) a merikan dolannın fücü, m karşılığı olan altından H değil fakat Amerikan iktisadiyatının sağlanüı|ındaa Ueri gehnektedir» diyen Amerıka Hazine Bakaru Henry Fowler, kongre üyelerınden Başkan Johnson taraiından istenen altın iarşılıgın en kısa zarnanda ortadan kaldırümasuu tasvip etmelerini talep etnnştir. Fowler'e göre, paramn altın karşüığının kaldırılması bütün dünyaya, Amerika'nın elindetd altın stokunun, altının ons'unu 35 dolar olarak muhalaza etmek için kuUanılacaguu ispatlıyacaktır. (( Gerçekten cuntanm bir numaralısıyla dort numaralısı arasındaki goruş aynhkları gun geçükçe şekil almaktadır. Cunta'nın bır numarası Başbakan Papadopulos Ue dört numarası olan Albay Ladas, her ne kadar bazı törenlerde bir arada gorünüyorsa da, aslında, bırbirlerini ortadan kaldırmak için plânlar kurdukları herkes taraiından bilinmektedir. 13 aralık günü Kıral tarafından girışilen başarısız hukumet darbesı karşısında birleşen Yunan cuntasının 38 iiyesi son zamanlarda birbirinden tamamiyle kopmuş görünmektedir. 21 nisan harekâüna cunta'nın «Troykasuyla beraber katılmış bulunan albaylardan bir çoğunun, o gun, bugün Genel müdürlüklerde kalmış olmaları, Bakanlıklarda ise. «işe yaıamıyan bir takun sivilletin bırakılmış bulunması» albaylar arasmda derin bir memnuniyetsizlik ve hayal kırıklı ğı yaratmıjtır. LADAS Bu albayların başuıda Kamu Düzeni Bakanlığında Genel Sekreter olan Albay Ladas bulunmaktadır. 13 aralık günü karşı darbeye karşı cuntayı savunmuş bulunanlardan biri olan Albay Ladas. kendisine daha •sorumlu bir mevki verilme mesini ve «Troyka.nın istediği gibi Bakanlıklara tasarruf etraesini hazmedememcktedir. Durumu dolayısiyle butüıı âsayiş kuvvetlerinin başında bulunan Ladas, birkaç kerre Başbakanla çatışmış, hattâ hü kumet darbesine teşebbüs ermesi hir saat meselesi sayılmıştır. Albay Ladas yonetimin kontrolü altında bulunan gazetelere direktif vererek, Başbakanın resimlerinin yayınlanmamasını istemiş, fakat sonunda ikisinin de resimlerinin aynı günde yayınlanması şartiyle Başbakanın fotoğraflarının gazetelerdc yer almasına nza gostermiştir. MANEVRA Geçenlerde, Selânık'te bazı aske rî kuvvetlerin radyo ile postaneyi işgal etmelen her ne kadar «tatbikat» dıye ilân edilmişse de, esasta bunun Ladas tarafından yapılmış bır manevra olduğu anlasılmıştır. Ayrıca, hiç bir sebep olmadığı halde Atına'da tankların dolaşması gene bir «tatbikat» adıyla savuşturulmuştur. Soylendığine gore, tank ların harekâtmı gormuş olan Dışışleri Bakanı Pıpınellıs, Yunan res mi ajansına ne olduğunu sormuş ajans ıse kendıne bır müddet sonra «manevra» yapıldığını bıldirmistir. Askerî yonetimin «sert» kolunu tes kil ettiği haber verilen ve adına kâh dış cunta ve kâh «proleterler» adı verilen Albay Ladas'ın grupunda aşın milliyetçi yarbaylar, binbaşılar ve yüzbaşılar vardır. Başbakan tarafından yılbaşında ilân edilen genel aftan «komünlst» ve «aşın solcuların» hârıç tutulmasını temin eden işte bu dış cunt«lır: " .îîtt. Kısaca, • DUON Isviçre'den Paris'e gitmekte iken Jura dağlannda Andelot ve Muchard arasında raydan çıkan bir ekspres en aşağı beş kişinin ölümüne. 31 kişinin ise yaralanmasına yolaçınıştır. Tarahlardan 10'unun durumu ağırdır. • SÜVEYŞ Kanal yetkilllerine göre, Süveyş kanalırun güney kesiminln teraizlenmesi ışınin 50 gun içinde tamamlanacağı ve kanalda mahsur kalan 15 germnin Kızıldenize çıkmasının mUmkUn olacağı sanılrnaktadır. • SARAYBOSNA 1914 yıbnda Arşidük François Ferdinand'ın ölumüyle sonuçlanan sui kastı düzenleyenlerden biri olan Frederic Kranjcevitch, suikastın yapıldığı Saraybosna'da ölmüştür. Suikasten sonra tutuklanan Kranjcevitch 10 yıl küreğe mahkum edilmiş, ancak ilk dttnya savaşının sonunda Avusturya • Macaristan tmparatorluğunun yıkıhşı üzerine 1918de serbest bırakılmıştı. • CENEVRE Bırleşmiş Milletler Uyuşturucu Maddelerle Mucadele Komisyoynu, Birleşmış Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyine sunulmak üzere tL.S. D. ve böızerl maddelere ıryRUlanacak âcil denetlelme tedbirleri» yle ilgili bir tasanyı kabul edecektır. 1968 rıltnda 17 MILYON Bir G Vietnam şehri dnştii KE SAN ÜSSÜ, (a.a.) e San Amerikan Deniz f ssü Komutanı Albay Da\id Lownds'un açıklamasına göre, Kuzey Vietnam birlikleri Güney Vietnam'daki Ke San şeh rini ele geçinniştir. Amerikan üssü, şehrin dört kilometre uzağındadır. Ote yandan, merkezi yaylalarda Dak To'daki Amerikan üssunün yakınlannda Vietkong çetecileri iki Amerikan birlıgıni top ve otomatik silâhlar kullannarak üsse donmeye mecbur etmışlerdır. Amerikan sözcüsüne göre, olay sırasında yedj Amerikan askeri ölmüş, 24 kişi yaralannuştır. Rusya, Kolombiya'dsn sonra Venezuella ile de ilfşki kuruyor NEW YORK <a.a.) Temmuz 1952'den beri kesilmiş hulunan Sovyetler BirUği ile Venezuela arasındaki diplomatik iiişküer yeniden kurulmak üzeredir. Ügili çevrelerden öğTenildiğine gore, bu husustaki bir anlaşma yakın bir tarihte, tarafların Birîeşmiş Milletler nezdindeki temsilcileri arasında imzalanacaktır. Buna benzer bir anlaşma da geçen hafta içmde, Sovyetler Bırliği ile Kolombiya arasmda imzalanmıştı. Anlaşmayı Sovyet ler Birliği adına Nıcolas Fedorenko, Venezuela adına İse Manuel Berez Guerrero imzalayacaktır. K W 1968YHJNDA BÜYÜK FİRSATI DEĞERLENDİRİNİZ... 1968 Ümitlerinizin gerçekleşeceği yıl olacaktır. Şimdi Türkiye Iş Bankası tasarruf sahiplerine tam 17 Milyon lira tutarında ikramıye dağıtıyor. biriktirdiğiniz p'araları muntazaman Türkiye îş Bankasma yatırarak şansmızı mutlaka deneyiniz. Bu yıl ümit •yılıdır. Bu yılkazanacaksınız. TDRIDYE £ BJUUUSI PARANIZIN... İSTİKBALİNİZİN EMNİYETİDlR TCZIRAAT BAHKASI JftOyım. j I