Katalog

11 İvaiını lt»64 Atatürfttin polifikası Prof. Dr. Fahlr H. ARMAOĞLU TURHAN AYTUL elarak mahvolmaktansa, son nefe re Uall etmege basUmış olacaktır sine kadar mücadele ve müeahede ve »rtık bmna yerinden kımıldat• ç Rus kozmonotuyla karşı karde bJİunmaga azmetmiştir». 30 O. mak mttmkfln olmıyacaktır. Işte I şıyaydım. Titov : cak 1923 de de Izmirde gazeteciler dâşmanlarımmn, hakikî düsmanla ' « Aya gideceğiz.» dedi. Yale yaptığı konusmada, kapitülâs rımızın mavafakat, bir türlü rıza nında oturan ikinci kozmonot PoLozan Konferansında Atatürkfln yonlar konusundaki sonuna kadar gösteremedikleri bndur». povıç kaba kaba güldu ve ilâvt polıtıkası, Milli Mucadelenin dış dayanma karannı bir kere daha etti : pohtıkasına egemen olan iki te açıklamış ve «muhtaç oldugumuı mel ilkeden başkası olmayıp, bu esbabı hayatiyeyi ve istiklfili te« Amerikalılar aya gittikleri Atatürkün kapitülâsyonlar konu zaman bizi orada bnlacaklar!» iki ilkenin konferansta mılletlera min edinceye kadar basladı£ımız rası bir tammaya sahip olmasım iste devam olnnacaktır. Milletin sundaki kesin karan, sonunda, her Doktor kozmonot Egarof utanalanda olduğu gibi, zaferini sağla gaç bir lesle konuşmayı tamamla»ağlamaktı. Bu iki temel ilke de, eiddi karan budnr» demıştır. zmş ve Lozan barışı, kısa bır geçiş yeni Turkiyenin millî ımırları i . devresinden sonra kapitulâsyonla. dı : çınde tam bağımsızlığıdır. 1922 ka« Belkl bir yıl içlnde ... rın yok edilmesini kabul etmiştir. sımında Petit Parisien adlı Fransız Anlaşılıyordu ki Moskova, 1964 Bu nokta ile ilgıli olarak bir nok gazetesine verdiği demecinde, Tur Batılılar, Osmanlı Imparatorlutayı belirtmek gerekir. Ataturk, yılının kasım gunlerinde «Feza kıya için Lozan Konferansında iz ğu zamamndaki zihniyetlerıni ter« Sabahlan erken ve dinç kalk Sarayının tam karsısınd» bir otellenecek iki amacı, «Hndndn mil ketmeyince ve Atatürk'ün azım ve yabancı sermayenın memlekete gır değil, Ay» devrini yaşıyordu. mak lâzım.» dedi. «Gece erken u de kaldım. Her sabah, kilometrelimiı dsbillnde bnlunan toprakla karan da herhangi bır yumuşama mesine hiçbir zaman karşı koymaynmahyız kl erken kalkalım.» leri geçen insan y«pı»ı kuyruklar, rın bize verilmesinde ıgrar edece ve gerileme gostermeyinoe, Lozan mış ve hattâ bunu, yeni TürkıyeGorulüyordu ki Moskova, 1964Lenin mozolesine giriyor, onun bal ğiz. Ondan sonra bo toprak Konferansı 1923 şubatında bir ke. nin kalkıntnasında bir zorunluluk Oleg, Türkçeyi kurşun atar gibi lar dahilinde tamamiyle müsta. sintiye uğradı. Yeni Turkiyeyi bir olarak kabul etmiştir. Bu zorunlu konuşan bir Rus gazetecisiydı. yılının kasım gunlerinde «KAR mumu ilt yaıatılmağa çahfilan fcil, yanl kapitülâsyonsuz blr Tür an önce barışa kavuşturmak iste luğu daha Erzurum Kongresınde vücudu önünde hürmet duruıu ya< Hadi.» dedim. «Bir gece ku TACA» disiplinıni yaşıyordu. kiye yaşamasını istiyoraz. îşte bfl. mesine rağmen, bu durum Ata açıklamış ve yeri geldikçe de tek. lübüne gidelim. Barda blr, iki kapıyordu. Bu bütün Ru« halkınm tün istediklerimiz bndnr» şeklin türk'ün tutumunda herhangi bir rardan kaçınmamıstır. Fakat O deh atarız.» ve Moskovalılann en büyük furunun üzerinde durduğu esas nokta, de ifade etmiştir. Fakat öyle gö değişiklik meydana getirmemiştir. ruydu. Gözlerimin içine baktı. Sonra : Bu Kartaca disiplini Kozmoz rünüyor ki, Atatürk'ün Lozan Kon Çunkü, 1921 de Franklin Bouillon'a yabancı sermayenin, memleketın Işte ben tize, burada ayı fethe « Gece 11 den sonra her yerdevrini yaratmıştı amma Moskokaynaklarım kendi hesabına so. feransı konusundaki esas endişesı, dediği gibi, «Şeklen, nsnlen sulh all an kapahdır, olmaz.» dedi. millî sınırlar meselesinden zıyade, yapabiliriz. Fakat istiklâli tammı mürmesi, memleket ekonomısim yı vada birşeyler ölmüştü. İnsan şah 5 » bile, gündüz makine »«•/•mn dışındakı ftlemi Hayretle sordum : sıyeti yoktu, atmosfer yoktu. Her P « k « b ü « * Ü n d Ü ! m a k İ n e g ^ b İ asıl kapitülâsyonlar olmuş ve Batı mızı temin etmiyecek olan bn gi. kıcı bir rolü benimsemesi ve dola « Neden?» lıların, kapitülâsyonlar bakımm. bi BHİhler ve itilâflarla milletimiz yısiyle milletin bağımsızlığını •ekoşey makineleşmiş, otomatlaşmıştı. çalışan, gece ya sarhoş ya da hoHitlervari nutuk söylüyormuş dan Türkiyenin yakasmı kolay ko hic bir vakit hayatına ve lükunete nomik vasıtalarla içeriden kemır. Moskovada, beş kulesinde beş rul horul uyuyan fakat «anatın en lay bırakmıyacaklanm gayet açık mazhar olmıyacaktır. Eger mille mesi tehlikesi idi. Bunun dışında, gibi ellerini sağa sola uzattı ve : kızıl yıldızın parladığı Kremlin üst noktasına çıkmış bizim katadolar Rusyada 9 Turk Hrasın» oskovamn Rublesi Ameriba insanlarına benziyen LENİN'in bir şekilde gormuştür. Milli sınır timiz buna razı olsaydı, bann ka Atatürk'te bir yabancı sermaye geliyor. kan dolanndan daha kıymetÇOCUKLARINI anlatmaya çalışalar konusunda fazla endişeye ka bnl istidadında bnlunsaydı™ müca düşmanlığı olmamıştır. Bu noktayı li amma Rusyamn dışında Ortalama olarak bir Rus aidaha Lozan Konferansının arıfesın cağım. pılmamasımn sebebi, Mılll Muca. dele etmeğe hiç de lüzam yokto. geçmiyor. 1 dolara 90 kopek velesi 150 200 ruble kazamyor, de bir yabancı gazeteciye, «Türkidele sonundaki fıilî sınırların, bır Daha mütarekenin ferdasında IÜ • riyorlar. Yani 1 rubleden 10 Bu ona ayağını yorgamna göiki istisna dışında, esasen Turk gu knna geçmek mümkün olabilirdi». yenin istiklâli her sahada tamakopek eksik. Türk parasının cunun elinde bulunmasıydı. Fakat Millet ıse uzun ve çetin bir müca men ve kâmilen tasdik olunmak re uzatan insanın rahatım «ağMoskovada çok 8»sırdım! belki de en değerli olduğu mem kapitülâsyonlar, her şeyden önce dele yaparak, yeni bır varhk ya sartlyle kapılanmız bütün ecnebilıyabılır. Işte Moskovamn fiyat Büyük kalabalıklar sabah kuyleket sadece Rusya. 10 liramıza bir zihniyet meselesiydı. Batılıla ratmıştı ve bu varlığın yepyeni lere genisce açık kalacaktır... Tür. ruklar halind* işe, akşam eve ve1 ruble veriyorlar. Bdylece 1 çizgilerinden bir küçük örnek: rın kaiasından bu zıhnıyeti çıkar bir şey olduğunu ve butün haya kiye bize de, onlara da kâfi geleya tiyatrolara gidiyorlardı. Gece kadar vâsi ve lengindir» mak elbetteki kolay olmıyacaktı. tiyet hak ve sartlanna sahip bu. cek EV KİRASI 2 od»lı blr ev 70 120 lira arasında kiralanabilt23'ten sonra sokaklar sadece carBunun için, yine aynı demecinde lunduğunun da kabulü gerekirdi. şeklinde ifade etmiş ve kapıtulâsyor. Bnn» ısıtma, elektrilt, havagazı, sn ve telefon ücretleri hoşlarmdı. Üstelik Moskova güne» bu noktaya ısrarla değinerek, Atatürk 17 subat 1923 günü îzmir yonlara en şiddetle hücum ettiği dahlldir. battıktan sonra mutlak karanlığa «Her şeyden evvel şnrası bilinmek îktisat Kongresini açış söylevinde tzmir Îktisat Kongresini açış soyle gömülür. Değil Paris veya LonYİYECEK Turfanda sebze ve et diğer memleketlere nisbetle lâzımdır ki, Büyük Millet Meclisi bu noktaya değinerek şöyle demiş vinde de, yeni Türkiyenin yaban dra, bizim Istanbulun ışıklan bil» daha pahalı. Meselâ et 40, pırasa 25 lira. Fakat ekmek 50 kuHükümeti kapitülâsyonların ibka tir: «Hâlâ muhataplarımız eski Os CJ sermayeye «jandarmahk» yapa. Moskovada yoktur. ru». Patates, lâhana gibi sebzeler ise Türkiyeden daha ucuz. Einı asla kabnl etmiyecektir. Ş a .manlı devletinin tarihe inkılâbet mıyacağım belirterek, «KanonlarıMoskovada üç sınıf lokanta var. Bizim ahçı tâbır ettiğimiı yet tebaai ecnebiye eskiden oldu tifini, bngün yeni Türkiye devleti mıza riayetkâr olmak şartiyle, eSıra sıra dizili 500 er mumluk ğu gibi bnndan sonra da kapitülâs nin mevcnt olduğuna ve bn Türki. nebi sermayesine lâzım gelen te onlann lokanta dedikleri yerler hayli ucuz, fakat kalitesiz. sokak lâmbalan dev caddelere yonlardan istifade etmeyi düsünü ye devletini knran milletin çok aminatı vermefe her zaman hazırız Restoranlar lüks sayılıyor. Buralarda bir kişi 10 15 liraya mahzun bir loşluk veriyor, Londrajorlarsa, aldanıyorlar. Kapitülâs zimkâr ve celâdetli bir millet ol ve şayanı arzndnr ki, ecnebi serma karnını doyurabilır. Lüks yerlerde ise 50 60 lira vermek nın Piccadilly meydanı, Parit'in yonlar, blzim için mevcnt değildir dnğnnn ve bn milletin artık istik yesi blzim sâylmize ve serveti sâChamps Elyıees'si, Roma'nın Fongerek. ve asla mevcnt olmıyacaktır» lfili tamtmndan ve hâkimiyeti milli bitemize inzimam etsin. Bizim iGİYECEK Blr takım elbise Î00 300 liraya alınabilir. Ancak tana de Trevi'si, veya Istanbul'un yesinden zerre kadar fedakârlık çin ve onlar için faydalı neticeler tstıklâl caddesi gibi Gorki bulvarkuroasların kalitesi çok düşttk. Ayakkabıları çok hantal. Kaversin. Fakat eskisi gibi değil» yapamıyacagını anlamamışlardır... dıyordu. larının da özel sektör şehrâyinine dın iskarpinleri bile biçimsiz. demiştir »LAYAKOVSKİ BULVARI 1917 Rus ıhtılâhnın buyük Rus ıhtiyacı var. Amma komünist devBn devlet, bn millet, hâkimiyeti EĞLENCE YERLERİ Sinema ve tiyatrolar son derece ucuz v« iktisadiyesini temin ederse o kadar şairi MAYAKOVSKİ'nin adını taşıyan bu bulvar Moskova sokakları let anlayışı özel sektörl* birlikte YARIN kaliteli. Ancak buralarda yer bulabilmek için bir, iki gün önkuvvetll temel üzerinde yerlesmis nın bir örneğidir. Tertemiz ve çok muntazam. Ancak bu koskoca onların şehri canlandıran reklâm LOZANDAN SONRA ceden bilet almak gerekiyor. Gerçekten, Lozan Konferansı a ., bulvar geceleri koyu bir karanlığ?. gömülür. ısıklarını da bir kenara ittigi için GAZETE, KTTAP Rns halkı çok oknyor. Kitap ve gazete neçıldıktan hemen sonra, kapitülâs • bu modern, bu dev ve bu Avruretler çok düşük. Bn yüzden de bn gibi yayınlann tirajlan yonlar, tartışmaların üzerinde yopanın gökyüzüne en fazla tırmançok yüksek. ğunlaştığı esas mesele haline gel mıs şehrini karanlıkta bırakmıştır. SİGARA, İÇKİ Sigaralan lert ve içimi kötü. Votka ucuz. Şamiş ve bu da Atatürkü yerınde ola Böylece Moskova geceleri bir Türk I rap kalitesiz ve pahalı. Konyak iyi ve ucuz. rak »ınirlendirmıştır. Aynı za. kasabası kadar karanlık oluyordu. I SAGtlK MALZEMESt Dünyamn bn konnda en ucuı memlemanda, kapitülâsyorjarı tarıhe ketl. tlftc ve haıtane ttcretlerl para denmlyecek kadar ncnı. Kızıl çocuga kendi dlliyle hitap J gommek hususundaki azim ve kararını da siddetlendırmistir. 25 ara ettim ve: lık 1922 de başka bir Fransız gaze« Nlyet (1)» dedim. Muhammen bedeli beher kilosu 8.25 lira ve geçici teettim ve: tesine verdiği demecinde, bu kesın minatı (6.250.) lira olan (100.000. lirahk Sülyen) işinin Güldü. kararım şu sözlerle açıklamıştır: « Da.. Da. (2)» dedim. kapab zarfla eksiltmesi 21/11/1964 cumartesi günü saat « tşten sonra. Şlmdillk ls 7 sa«Ba meselenin mevzunbahs ve mü11.00 de Komisyonda yapılacaktır. Şartnameler mesaî saatattir. Amma SJ saatlik işler de Moskovada çok şaşırdım 1.. zakere edilmesi bile izzeti nefsi Moskovada çok şaşırdım!.. lerinde Komisyonda ve Istanbul Lv. Amirliğinde görüleSaat: 23. Hava soğukluğu «ıfınn var. Fakat yine kadın erkek farmillimize tevcih olnnmuş bir ha. Lokantadaki garson ve taksideki altında sekiz. Kıpkırmm bumunu kı yapılmaz. Iş saatleri de sadece şofor bile devlet memuruydu. Nabilir. Taliplerin 2490 sayılı kanun hükümleri dairesinde karettir. Kapitülâsyonların, Türk başortusü ile kapatmaya çalışan Işln •{ırlıgına gore «yarlanır. Ka tional otelınin önünde duran mamilleti için ne derece menfnr bir hazırlıyacaklan teklif mektuplarını ihale saatinden bir yaşlı ve şişman kadını göstererek: dınlar da bn saatlere uymağa mec vi lâmbalı taksiye: şey oldnğnnn »ize tarife mnktedir saat evveline kadar makbuz mukabilinde Komisyon Başdeğilim... Türkler kapitülâsyonla« Tovariş.» dedim. «Bn kadına bnrdur.» kanlığına vermeleri. Postada geciken mektuplar kabul edil« Gertsana caddeslne.» dedim. rın idamesinin kendilerini pek az acımıyor mosnnus?» Merakla sordum: mez. (1975 Basın 20816/13770) Aldırış etmedi ve ters ters: bir vakitte ölüme sevkedecegini Komünist devlet bilgimin yok« Kocası istemezse dahi kadın « Işim var!j» dedi. pek iyi anlamıslardır. Türkiye, esir sunluğuna acır gibi suratıma bak çalısmaya mecbnr mndnr?» İkinci taksiye gıttim. Cevap yitı ve gururla konuştu: Omuz silktl. ne aynıydı. « Bizde kadın, ağır sanayie ka « tsterse çalışmaz. Fakat aptal« Işim var. Müşterim biraz dıdsr her I? kolnnd» çalısır. Kadın lık etmiş olnr. Allenln eline daha EVİN İÇİ Çalışan bir karıkocanın evi. Televizyondan buz do erkek "tynmYj~oktu~.~^İittum ç »V rnble g ç Ç»geçer, hayat şartları da * a " i , Ç l " 1 ü ' c u feir d ö r d ü n c u v e „!. Çş , o i m ı labına kadar her şeye sahiptirieY. Kadın doktor, erkek mühendistir. ı, s m aya meebnrdnr ve verimi k« ba •tttlaaır. Amma btzde çaUşmayarım saat süren bir taksi :V::::V::::::::T:V::V::V;:^^ Çocuklar için oyuncak Rusyada hem bol hem de ucuzdur. Ancak ge dar rnblesini alırj» yan kadın ancak binde birdirj» Türkiye BüyükelK.z,l çocuga kendi diliyle hitap nellikle oyuncaklar kalitesizdir. « Ya a?kî » Gertsana caddesine gidebildım. « özür dilerim^ dedim. «Taksi •<••••••••••••••••••••••••••••••••• >•»••••••••••••••••••••»•»•••••••••••••••»•»»••••••••••••* bnlamadım, hepsinin müşterisl varmış.» Beklektiklerim güldüler. « Moskova böyledirj» dediler. «Taksiler de devletin olduğn için soförler isten kaçmak için hep bn usule başvururlar^ Ankara Elektrik, Havagazı ve Otobüs İşletme Müessesesi Umum Müdürlüğünden : Benım komünist • devlet anlayısım azdı amrna Moskovamn memur ğünde, yedek parça listeleri ile bu işe ait şartname tatil 1 Müessesemiz Otobüs Işletmesi Müdürlüğünce soforleri de pek hayırsızdılar. günleri hariç her gün mesai saatleri dahilinde Ticaret İşkadro dısı bırakılan 28 adet MAN marka otobüs ile, 1 adet Kızıl çocuga kendi dıhyle hitap leri Müdürlüğünde görülebilir. tenteli jeep ve 1 adet FORD pikap açık arttırma ile ayn ettim ve: ayn satılacaktır. « Niyet!» dedim. « Satış 26/11/1964 Perşembe günü saat 14 de Müessese Umum Müdürlük binasında toplanacak Alım ve 2 Otobüsler orijinal Avrupa karasörlü olup, 70 kişiMoskovada çok şaşırdım!. Satım Komisyonumuz marifetiyle yapılacaktır. liktir. tnsanı büyüleyen sonuçlar var3 Bu otobüsler şehir içi yolcu nakliyatında kulla7 İstekliler, şartnamede tesbit edilen miktarlardadı. Komünist devlet anlayışı «Hürriyetsizlik içinde kalkınnılabileceği gibi şehirler arası yolcu nakline de müsaittir. ki teminatlannı Müessese vezaesine yatırarak yukarıda manın» en guzel örneğini veryazıh gün ve saatte adı geçen komisyonumuza müracaat 4 Satışa konulan otobüslerin orijinal çeşitli yedek mış. insan gucunü harıkulâde edeceklerdir. parçaları da mevcut olup, otobüsleri satın alanlara dileeserlerle değerlendırmiştı. Amma, dikleri kadar ambar maliyet fiatlan üzerinden verile8 Müessesemiz otobüsleri satıp satmamakta veya devletin de garsonluğa kadar, tak cektir. dilediğine satmakta serbesttir. sı soforlüğüne kadar her ise bur5 Satışa konulan otobüsler ile Tenteli jeep ve Ford nunu sokmasına ne lüzum vardı!.. (Basın 21069 A. 12850/13772) pikap Hipodrum karşısındaki Otobüs İşletmesi Müdürlü LOZAN Moskova ^^ KDSTA CZCN BtB SÜRB BtZ T O R K L E R l ^ N ÖNEMLt DERECEDE KARANUK KALMIŞ BtR ÜLKEDİR. BURADAN BAHSEDtLİBKEN TA «TU KAKA» DENMİŞ VETA KULAKTAN KULAĞA METHtYELER FISILDANMIŞTIR. ANCAK GERÇEK ÇOĞUNLUKLA ÇOK GERİ PLÂNDA KALMIŞTm. BU YAZI SERÎSİNİN ÖNEMLt TJNSURU, ÖZELLİKLE MOSKOVA'NIN VE MOSKOVA'LILARIN HATATLARINI BİR FOTOĞRAF OBJEKTÎFİ GtBİ ÖNÜNÜZE SERMEKTİR. ZAFER BENİ ÇOK ŞAŞIRTTI!. r MOSKOVADA BIR KESINTI Lenin'in çocukları blzim kasaba insanlarına benziyor ve Kartaca disiplini içinde koımozu değil Ay'ı fethe çalışıyor Rusyada 9 Türk lirası 1 dolar M KAPİTÜLÂSYONLAR M.S.B. Ankara 3 No. lu Sal. Al. Kom. Bşk. iığından: MALKOÇOGLU konu veresim: Ayhan Başoglu Nakil \ asıtası Satılacaktır ••••••••••••< *•< ••••< >•••••••••• »••••••••••••••••••••••••< >••••< (1) Nıyet Hayır. (2) Da.. Da Evet. evet. MERİNOS KUMAŞI SATIŞI Merinos Yünlü Sanayii Müessesesi mamulü muhtelif tipte top ve parça halinde kumaşlar şartnamesine göre kapalı teklif alınmak suretiyle satılacaktır. 4O 11 Kasım 1925 tarihli Cumhuriyet'ten Tekliflerin en geç 19.11.1964 Perşembe günü saat (13) e kadar Müessesemizin 3 üncü kat koridorundaki satış teklif kutusuna atılması ve şartnamenin Müessesemiz Yünlü Şubesinden alınabileceği duyurulur. Fransızlar Suriyeyi bontbardıman ediyor Iskenderiyeden haber verildiğine göre Fransızlar Suriye'dek. isyancılan havadan bombardıman etmektedirler. Şimdiye kadar 300 kadar kerpiç evin tahrip edildiği ve ölenlerin sayısınm ise 17S kişi olduğu beyan olunmaktadır. Bu bombardıman sırasında General Sarail'in karargâhı da tahrip olmuştur. Müessesemiz satışı kısmen veya tamamen yapıp yapmamakta serbesttir. SÜMEBBANK ALIM VE SATIM MÜESSESESİ (Basın 20849/13767) KAYIP Elbistan Nüfus Memurluğundan aldığım hüviyetımi kaybettim. Hükümsüzdür. Darülelhan'daki dünkü müsamere Darülelhan mualümleri tarafından beş günde bir aile musiki müsamereleri tertiplenmektedir. Dün akşamki müsamerede genç sanatkârlanmızdan Nimet Vâhit hanrnı İtalyan ve Alman bestekârlarının en guzel ve en güç parçalaruıı okumuştur. Düyunu Umumiye reislerlerinden Vâhit beyin kızı ve Müzder müdürü merhum Hamdi beyin torunu olan Nimet Vâhit hanım Avrupa'da şan tahsil etmiş nadir istidatlanmızdan biridir. General Sarail Nimet Vâhit Hanun lunan ferağ muamelesinden sonra kbşkün tapusu Paşa'ya takdim olunacaktır. tzmir Belediyesinin Mürsel Paşaya hediyesi tzmir Belediyesi, Izmir'e ilk giren Süvari kumandanı Mür«el Paşaya bir kösk hediye «tmeye karar vermistir. Bitmek fizer* bu Cenevre'de Cami inşa edilecek Paris ve Berlin'den sonra İslâm memleketleri murahhaslarınnı bulunduklan Cenevre'de de bir cami inşasrna karar verildiği hab * ahnmıstır.