Katalog

29 CUA1HLKİ1KT HÂDİSELER DÜŞÜNCELER Tarihi Kanştınrken Dün ve hugünkü cumhuriyetler Yazan: Ahmsd Hldayel Reel 25 yılda Üniversite şuurtımıızııiî gelişmesi Yazan: Prof. Fındıkoğlu mnyetin iş hayatma soktuğn kadma 5 sual Doktor, avukat, sanatkâr, memur, talebe, daktilo, hastabakıcı. îşçi kadm ve kızlarımız neler söylöyorlar? Âüketi yapan: Jale Gânay Her içtimal müessesenin biri ıcsââe ve kaynastıran menfi bir amf! derecesine tekrüğine, ötekisi suuruna ilişen âd gelia inmiçtir.» •Cumiruriyet», şüpbe yok ki. bugıin yetlere hiç blr Uakx ve teair ahuada kalBir kısmı beîid doğnı olan bo tenkld iosaa topluluklanmn ec iyi, en »ertbest cıadan kvnfmalan, ta«rii aalâhiyeü haiz mesifaulunduğu,bütün sosyoloji doktrinlerinoe kabul edilen bir gerçektir. Ister ve tefsirlerin açtığı yol malum: Islalıatî bir heyat sürmelerüıi sağlayan bir hü citie<:lis> üjtleriai aerbestçe »eçmeleri. din, mıkuk... gibi büyük çaptaki mü Üniversite müessesesi «lız ve kansızdır. kumet »eklidir. Şimdilik daha üstün, bu »uretU laamleketi idare edeo«k ioesseseler olsun, Ister tesda mahsulü mü Muhlt, bu kam verecek durumda d« daha mükemmel bir idara tara henuz ral kurvetİA »^trilinde ve devlet r«Uidojruya, esseseler olsun hepsinde çatı ile ruh, ğildir. Başka bir muhitten aktarma su keşfedilememiştir. Fa^at, hepimizin bil nin inUhabuıdm ya dofrudan beden ile mana kâh atbası, kâh biri ön retile kan ve serum celbelmek lâzım diği' veçhile <içümaî nizam» m bu mu yahud da «bUvanta» muvafakat ve reyde, iki nevi aerpilif gürülür. BizdeM dır. O gıralardaki tesadüflerin de sanki tekâmil noktaya eri^mesi «n iptidai |rtirnn> haVtTw T*1^B^ eflanırr dayaıur* ki Cumhuriyet hâdisesinin yirmi bef yı Maarif Vekill İçin hazırladığı nasyonal cbirlik» ten be^lıyarak bn.samak basa Bu htuc g*rçek olarak: tace 1T87 öe BirDOKTOR KADIN Fakat • beyaansmed lını arkamızda bırakırken müesseealeri sosyalist hareket, bu aktarma işinl kc mak ileılemesi ve yükselmesile kabil ol le?ik Aaaerikida ktiklâl Ba. Müüd» KAnm ila, sonra da 1T8S da Mrflk Traasa. Ihmizin her iki istikametteki durumuna laylajtırdı. Cumhuriyetin 25 inci, ısla muştur. Kuley diyor klkadnu olsMttr, beaı 4e tl'âli ile tanınmıçtır. geriye dönerek bakmak, btr ikinci yir hatm 15 lnci seneeine tekabül eden Vâkıa, ilk çajiarda Jntrulmuş Tlrk 21 aen«dsnb«rl ; 1 Eski ievirde. raal 1948, demek oluyor ki, yalnız blr çeymi t&hakkuk ettlrerek mi bef yıla girdiğimis aırada bize Ur Avrupad* ve Am«rflcadadkl cvmUuriImparatorluklanıun, Yunan <Cite> leridoktOTnm. Üniversi • mcdeol haklanm benüa kaoouınMtdık tıUbilirlm. Ba tek*n bana rek aaırlık Cumhuriyet Universnesinln başka hıa ve suur veıeueLUr. yeüeriu ekserısi iıüviyetleri ılıbarJe nin, Rosna davlrünln «oumhuriyet> eta 3 tocu îç hasta • kan devirde, ra^anuf ekardma yot rejini verdi. Beaee Türk Umversite müeraeseai, bu bfertm muhasebesina değil, aynı zamanda bas easlanna yakm b»a ldare tekillerirrt blrbirine benzaoekle berber teçkilât hklan klirjği do ! memd olabilir snydhdzf AjuMoizie yacadıgı devtrl» b« 4ev>t Ur bteakl* ka muhitten taçınan su ile döndürUlmek bakımmdaa jrekdlgerkıdem farkhdnrlarci yinni bee yılda ne gibi bir sergüzeşt mazhar olduklan görülürse de bu teşekçentiytm. Sualleri İ aranızda büyük görüs fnrfciıtTi var kesip aytrmak hatah mkm. Tfcılılıılı kıytsviçre ve Birleçik Amerikaıuo ber geçirdi? Türk Universitesi dlyiace, an istenen bir değirmenin de bilânço he küllerin feeliyet ve lihniyet m«kanizciz« oevablanm şan : ntıdırT Knrnn veyahud bu^onüa Imetll « M M M güaal tttvadlan ile bosablaruu kontrola yol açıyor. veya bu fehirdekl Uaiversite adh ylikmalannd» ytrleşmi? ferdt tahaikküm ikisi de federatif enmhm lyrüeı dlr. lar dır: : gene km İle annrada g^ir% terklan Cumhuriyetin onuncu yılında maH«ri kamMerkd UrUştMp «a. •ek öğretim müesseaini kaadetmediğind Fakat te^ril ve lerat mekanlzmalarm esaslan ve halk arafroda bir osir nnıiı: mevcod mudorT artf iflerine bakaa bir dokt^run « I g n Ur «Bİavif igfakde 1 Her devtr ax Böylemek isterim. Maksadım, «bflgU yi mn m«vcud olması onlann hakikl btrar \ faaliyeti cihetinden onlar da b&fka baı; 2 Genc kn hk meeVk ve iş m yütmriiyU. Jflerinia çokluğu yüook rtar.dard inaan ttpleri yetişttrir. Bu ka fekiller arzsderler. ör.ce «illm», sonra da «fen» hanrte sokan «haricdekl cumhuriyet olarak kabul •dllmelenne I »rh^şj, heViıııTh kmk tipîer arasuıda du^ünc» ve duygu ay İ hibt eUrak nn ytti^nrHiöeU? £vl«. *•* bütün müesseseleri lçine alan bir üni zuaden müeeaeaeye llkayıd kalan> üru iımkltt buvkmaz. versite hocalarmdan bahsedisi, 194S da kak Wr J, ve amedck «tıfi» Vrn'igi olması tabiidir. Bu itibarla bir : ninee ve eocağn ohıaea tffaıi tmlnıl versite mefhumunn, bu mefhumun da Tabiat v* cemryetm içlnd» hiç bir EkMilâddan evvel dârdonoa «arda bi! meli mât Krleninoe koeaamm ssall va^yeti M fuuruna ne nisbette eristigimizi belirt tekrar ortaya çıktı. Demek ki 19331934 rind defa olarak tcumhuriyet» kelime rf ve iradl rol «ynamadaB onlaruı ka neslin aaadet ölîüsii ile bir «vvelkinin bellrtllen derdlere derman bumınlarına yalnK Intibak etmekle kal aynı olmaîma imkân yoktur. Hel« bu | S Camhnrlyet lejlmlodiı b«b iainl terkttfi» y&m «vOe aaaful etmektir. Bu defa aıadd! tatmin çare aini kullar.an, hattft »iyasete ve deviet sıak jırf kayvanlara mahjuı bir karajc iki nesü arasınd» memleketimlîde oldu i ledjğlnt» ba?km »eyler v«« ndırT v Türk Üniversiteeinm gerek ORaaa m Üd kitabdan leri arandı ve bulundu. O tarihten iti ldaresin* aid fikirlerlni < terdir ^Şüpheai» bu kadan da e oina fu gibi btıük iosyal değışnıeler ol : 4 Kadınlara verilen MtotijetU oğullan devrindea evvel ve m'Ureklkeb diaîo^ae tarandaki eeerine BÜe mflessesesio* zaran dokınnır « o ? baren aetuz Drtisadl uayattakina benmahluklann hayatuun »ağlanmasına muşsa. uzun macer&sm, gerek Bizansa aoa vemedeot haklan vernd» btdvBuyer, fatai o adt reren Eflârjuı, bu tariıoi her hangi I Böyük fefatrlerimizde kadmyeter. İlk devirlerde insanlar da böyle ren 1453 ıle b&jlayan mazisini kültür eer bir kültür eycle'l ki asa£ı yukar» Şahsan anneml* g5r3ş îarktmm pek arfak ve«ifelerim*rt yapnakt» olursa olsun <devlet> karşılığı btrnmzm sahit> olduğn kfiltürel te F»kat be&taa 4e h&kfemttam VMraanl tarihi feyleaofuna bırakarak, bugün on, on bes »eneyi içine ahyor geçme kullanmış, blr taknn lsabetli müjahede yaşamışlardır. ü oîduğurjı kanıim; çürJrS cerrJyetid«4fl 4a. kaadl kmdbnladea LAkin, fuurlu bbe eemivet kayat kur ırdzda kadjnlartmızın mesieki ealifma •iyeTİ bnrün Tftrk kadmhut bayTamı yapılan Cumhuriyeâe bera diji ioja bulunan çareleria tasiri bak lerine ragır«?n Mr çok hayall *e naıarî kında Ur sey ıdylenemes. Beklenea »ey. bir (dkiyeöm vwı Georiere eek m •> mayıt başladıklan »»TTnınd»^ ltibaren İ4 lan btr yenllik oldu&u devrede mesleğe da nasıl vayabiliriıî ber beşlamif tarihgeei gozSnfiae alızurca Sfirt, göı nu fanterSere kapılmaktan kecdlnl alıko degiıınijtİr. Derhal hürriyetlerlne ve fl intisabımda en bayük yardınu annenıhemmiyet rts&ym. OaAarsa 4a ıfeı parmak baalacak bir kaç aokta g&rtLne de halen raaMyett» bohmduğtom, hakkı ehriBİ1 ktrlerinia, lçtÖıadlarmın tezahürü «ay den gSrdüm. lür. Herseyden evvel 1923 ün Üatver ruuu T» alm terinl Türk tştn garibl, Efl&tua, e saman .«um dıklan reylerioe değer verilınesi yolunsıtemlzi maddeee çok <aln bulduğuna kallarmdı Mrfedsn bir ünlversit* hoî Knt v« erkek her oocuğun terbi veruifi balolarla mıttali oldugum Yar4 EturrtyvMM horiyet> i mllletteıı ziyade devletSn ha da mücadeleye giri>mi»lerdir. Böylemek lâzım. Buna rağmea 19141918 CMI tipidir. Tam bir ünivtrslta yeslrsde, hayatta tütiın Ihümalleri kar dunsevenier cemlyetl gibi teçekkOllere zarark oljunt arasındaki teskilat hamlelerinden hı* nun lstedi£t ba ttpl muhltlmiıd* rcuh kÜEİyeti tanmda bir idare çiill tasavBugün hâll İptidai olarak kalmı* oe ş'lıyacak iktidarda y€tiştir"Vcesl lc«b j dayanarak, kanaatimoe büyük ••hirie1 Bo i*e vor etmia ve açın davletçilik temayül miyetlerin tetkiki bu mfluleanın ne ka eder. rimizdaki kadınlana kültCrel ıe\iyesinl alan müeasese, 1919 dan eonra bnaa ol toriyrt kmnuaa t«y«3tnd« •artttr, öğretmecdare lad gGrtermiştir. Onun bütun Türk kaduüanaa tefmil etmek ç«ydar haklı oldugu&« beUrtk. Afrikadakl hetinde» oldukja fcttwetH idL Oteden umİdil* bugttn Cumhariyeti» 8 Cumhurtyet her aahada kndaıl»tür. Konfereoslar tertrb , eeertndeki telâkkl ve telkinleri imkânmıdır. rck Zulular, Bantular, Hotanto'lar, Ame nznıza inki^J hnl^ânım verrrlş ve ki5a beri bühasea Tıb fakülteal vaataslto da konuamalar yafanak faydsh e h a ( ynkan fu fabrlarla hulâsa elunabillr: rikadakl Kınl Derlliler, Çia Bu evvelemirde Ur ejrüı» ve Tmmea hakikl ünivershelere Bahsua müll Ur blr tarih içbıde bütün medenl haklar m •£iyaat prenarpler, genisletimıia ahlâkt endisenin k m l d m l a m aaina beeleDAKTÎLO KIZ btxd« ka ytrnd b«f e«a«lardan Ibarettir. Siyajetin gayasi Junglerinde yan vahsl JJmür fjeciren ya dan İBÜfadeyi temin etmıştir. NiteMm meseleeldir. Bütün Türk kadmlanm miş olan Uruverriteınfa, 1919 dea hi yıl içiM* a» fciflb«n« tnia« r» a* ni*baniler arasında bile aeçimler için Cumhuriyetten blr sene evvel knydolup hiç obnazsa ilk tahslle cahib eMuklan Ifafane Özyetk*. A tosanlan fazilet tahihi kılraak ve m « baren, bilhassa Edebiyat fakülteal va b«tt* dninüğin* geli^ti? BirlncUi, mAeski Atina Agoralarmdakine Roma Fo da devamdan menedildiğimia Tıb Fa zaman kadınlığrmmn kültürc! sevivesi ud etmek oîduğuna göre, deviet, ferdleri rumlanndaklne benrer toplantuar ya kultesiae ancak Ciımhuriyetln ilânın umuml olarak tabiatile bugünkü vaai nadolu Sgorta şJr«•sesenin gerek bir aokt&daki, gerek bir sıtasile çok diri bir varlık ketmde daktila B»> bu ideale doŞru yürütmek için her tür pıldığı müaabede eJunmaktadır. <3öru dan «oııra devaın lmkânını elde ettlk. yetinden çok ürtün olacakbr. mütareke ve ljgal eenelarinde mOll hamer, uiak tefek çok ltt otoritesini kuUanraahdır. Deviet her lüyor kl insanda hürriyeto ve kendisinl 4 Çalışan ve hayatıru kaıanan genc yat telâkkiainin yuğruldugu blr kudret ,. , , . , tır>n ssr «rtna m* »eydir, ferd hiç. bir şey değüdir. İcab idare edecek teskilâtı büoat kurmaya W k o t a b u SANATKÂR KADIN ve irsad merkexl halini afanıytı. 1923 ifte ' ***** ku veya kadm yaşamasmı bugünkü ceİlk tuaUmi adeta te devleün yat Fakultesrini b«lH de memleketin za edene mülkiyet esaaı bile Iı^mak hevefa aonradaa iktisab edÛmia mlyetln görüş saviyesine göre ölçülü oBedia Ştatzer: bu müesaeseyi muhtariy«t« kavuçturdn lâçla karfiladı. rsnot fed« «tü, buna amkabfl bufÛD menraati lehine ortadan kaldırılabilir.» bir temayül değil, «ioğuşta ttrettaa ave «emvaH rnenkul» •• gayrim«nktıl» larak tanzim etmelldlr. Çalısmak ve Şehir tlyatrosunda 1 O devtrtarde Bu flkirlere bakarak <«nm Eflirnn'u tkti»»d v» Ormaa TakOlt*l«rüe altı blr heelertir. artlst Evli, bir çotasarrufuna kadir, |«h«ly»11 hükmlyeyl maddl imkânlara aahib olmjık, bulunmesud yasenabUeoedaOı bir gSvde halinl abniftr. Ankars nsüfrit bir solcu blle aayacagı geliyorBugün Arioto'yu endlfeye cuk sahlbi. Sualiehaiz. kıldı. O raır.ana kadar ansl olaJini pek «annetmlkolu. bu müddet içlnde Hukuk FaMl Lfekln, Aristophane meseleyi e baiım nıahzju da tamamlle ortadan ka3kmı?tjr. duğu sosyeteden ayktrı harekete cevaı rime fu oavablan rak milll devlet bUnyeemdes «771 düfAnnemle arkadaandl Eğer kendir.1 büsbütün serbest teM f jvâ kttdan Zirast r»kiUt«si bm dan Ineelememis, «kseri mütalealaruun O, demokrasinin anoak pek kiiçuk bir verdi: müş olan ÜnİTerslt» b« tarlhte» l«b«bir kadmdır. Haftukt »oilera hayat ya» addeder ve Slçüsüz hareket edarse, hem kımrodaa «avt Trfe ve DÜTarih Fakül tatbtklnlıı güçlüğünO ileri «ürerek «Ka Cit<> te tamamiJe yerleçebUeoegtni üe1 Kadmlann ren •• artık aynı büny* için* girnılf, şayaa btr eok f*ne kdanmB n* kadav teleri ltibarfle mekanlk btr gehfnı* drr dmlar Meclisi» adındaki eserinde Efla rl «ürüyor ve onun «ahaımı blr insanın kendlne. hem oemlyete zararh olur. g«ri kafalıdır. Pantalon glymek, aigara Ankara v« îstanbul 5 Büyük BehLrteriır.lzde kadmlann her tlürlü medenl reai feçirdL Ba topogreük ferpiUfe kar tun'la açıktan açığa alay etmisttr. Bu stsan bütun halk mecUal erkânmiö duhaklardan mahrum i?mek bir fey ifade etmaa kil. Univerrit» muraffar «evlyesinln köylere yayılmaaı Wr aalll! derinügin» blr geUfm* oliu^onv mmla beraber «cumhuriyet> mefhumu yabllecegi kadar dar tasavvyr ediyorâu. j bir m'.m e*iHm rr"=cl?sidir. oiduğu bir devirde mlsakın hududu içind» yeni bir hayatm 2 Her gene kma Ur meale^ oe» ob}«ktli elarak cOrtcrea Ünri »raftırm* na «devlet» kavTamı karçıhğı olarak a DevTimiziu, telgrai ajansları, radyo masiid olabileceğimi «annetmiyonM». malı. B«n Türk Kuşuna bilgi kaynağı olarak çalıjınaga başla0| larda mahrumus. Müabet v« macsvt Unlara yüzyülarca aonra dahi tesadöi mtrkezleri ve gazete'erl bir m«mlekeü Cumhuriyet rejlıninden en çok bix ar ay uçtum, hayatımm an mesud günlerlAVUKAT KADIN mıgtır. Dd w"^"f« k&rbfat mcnbuBi, edıllr. değil, bütfcn döaıyayı Aristo'nun tasavÜstler isüfade ttmedik mi? 923 senekuruttuğu g«no sfifuaım yvrin* y«ıfl«ri h*txUa Avuket Bayaa dlr onlar. Fakat tam « gfinlerde kadoa» Blr aamanlar, TıeMıt KSkümdarian vur ttögi jninjratOr dsmofcratlk şehir sinde Izmirde ük d©£a »ahneye Çikn«L lardaa tayyareel olamaa dedflar. Çıkageçmeğe beıladıkç», BMml«k«t Ikl h f e Kadrije Daldal: taifl aylan nrfnda, gazrU aa muayyem btr ıınrf taraimdau •eçülr, hsline gettrraemi* midir? için »arfetağl TMİiJnB yvnş &S3/934 senesin Yenl evUydlm. Sanat hayatımı Cumhu nldık. Hayata kınldıa» ve baoka me*« berlerl veerta«öe bai boî babcrdar b* tahdid edilmif blr müddet için bo| luBuyoıcak da bualar kafckmda erüease» Onun İçin, bogün tade «nnrJıuriyet» canlandırdıkça UnlverdtemiziB de Ist H'Jİnık fa rivete boreluyum. Ben ue eskinin taa» lek lfftemedrm. Şirodl üniversitey* glv» da kalırlardı. Bu hükümdarlara kral adrnı taşıyaa ve bu idare fekUnin büdershanaleri btrtr Ikişer doldv. Hkta, renin içinde boî\mmrklı£ıınrra ra^ntea [ küHesinder. rr.ezun subuna, ne de bugünün aeuı modern medlğime plşınanım. Fakat evlenip ço» dendlji hald« devletin adı «Cumhuri tun vecibelerini kabul etmif ievletlerin Bğreümd« tna Mr bü«t edlnebflmi» deftilU. Bu veouk doğuran kadın bence isird terfeetortada olduğu gibi olmustur. Bir avu fikirlerine taraftarım. b«»»a fik Oe 0nlver«ttel«rİBib4n idare mı yet. ti. Fakat •cumhuriyet» in garib ve değil. meerot! pTensiplere dayanan, hat3 Bütün genc kıalar bir 1» ve mea meli. Ancak ecmiyete çok faydalı btr de yenl Mr k«m»yet katla evlidir. Dört güiü&f olarak hiç de yerinde kullaml t* daha geri kalmıj hukumetlerin bile dı, millî devlet, mütareke v* 1««1 •• kaaüanna A ş e s beTki ehemmlyettia, maması bususunda ÜÇÜTMA Napolyon yaşjlannda bir oğlu lek tahibl obnalı. Ben çalıamayı seve vazüesl varsa, onu muhâfaza edebilir. nelerind» kendls!ıü nraktan desteHe fakat tnlvenite Be eemryeâ birbtria» record kırmıştır. Bu sat bastırdığs pera insanlık hakkınm, vatandaelık aalâid vardır. Suallere ju cevablan veriyor: rim. Çok küçük yaçta hayata aoldım. Erkekltrtn kttfade etttgi bütte miş olan Universlteye vakit vakrl urv bağlamak rübarüe taydah bSr vazifesi larm btr tarafına «Fransız eumhu yetinin hududlannuı ne kadar genişle1 Insanlann saadstlerini kendilerl Artlst olmadan 1 gene fransızca hocabğa haklardan lstlfade etmek ttterdik. Ni:E1? olduğunu lâyıkile ve hakküe idrak gi tezahürleıi gosterdL olduğna* dOçünüyeromı Oeçmif ıene riy<rtl> kellmelerini yazdınr ve öbür tarün yaratacaklanna kaniim. S?&det zfi yaproıştım. Çalışan kndının kendl ken çin btr genc kız tayyareoi olamıyor? hr 4e 4ahfl e*dngu haMe her geçea rafma da «Imparator Napolyan. lmzasuu etm<;eri gerekür. Çünkü, haîk kütleleri man ve mekâna tâbl değildir. O devirde dln« güveni artar, kocasmı kıskanclık 4 Şuurlu bir hürriyet hiç btr Banaa n îimdiye kadar aonsuz ferakârlıklara xat de yH3?mıa olsaydım kendi fahsî te'âk »hnelsrile vormaz. Çalışan kadınm kone boyaaaa jrerb. v*ya milletleraraaı zararh olaroaz. Fakat Cumhuriyetin «nmM yıhmd», lanmak, seller grbi kanlar akıtmak pakongrelaTC katda* tnivenrte hocalankime göre gene mesud olacağımı zanne oaa daha mesud olur. 5 Küjüiken bir arkadaaoa. vardk 1933 te, n« taraftan ve niçtn Mtigl p«k hasına elda ettikleri fikir ve rey hürritua eml dftnya ftmlna »aler tcnduklannı derdim. S Cumhuriyet rejimi bife bOttm Uk mekteb hocssı elup Anadokıya §*" belli olmıyan bir yel, flctidarla unlveryetlerindea Uo Wr semaıı vazgeçmiyee mcdera Eim kafajn»nieni mflletUr ftfaninde cjtfü karBugCjıkÛ genc knLhnmmn daha Jİ h£.klarumıı vermijtir. deceğim derdL Gitti. tdeali uiruaa bed«ite arasındaki f«mpatiyi ferfettt. O &£ gfire verilen mana, btr mffieti teşkil cekler, fHia şaham veym falan rCmrenm Ur eüaadıklansi 4 iyi kullaıulan bir hürriyet niçtn baht oldu, çunktL onun yacdjklarma JİS» de\Tİn Maarif Vekiline g6r« b v n mmenfaat v» mtfatknoa ax\a alet ohnıya yada hakikl mahiyetini henüz kavrıyaeden btltOn ferdlerin, keadi mukadderat madıklan ve ancak finemalarda gör •erar verstnT re Anadoluda kadm en tabö haklanBa bebleri junlardı: 1) Memlekett» liya «eşretmek. Aacak Myie btr ara?tırneBve r« iaadetlerîle llgili olan tiyasî faali eailardır. dükieri Amerikan terbiyesinin ıâhıri sî. içtimaî büyük inkılâblar oldu. Üni Cte atmak aoreüledir ki, derİAİİğine f 5 Eskiden Anadoluya tlyatro tur dan bile mahnrmdur. Blr teaküât kur» versite bunlara karfi bitarrf blr mfl|a uşmlf bir ftniv«rtite çuurunnn. âereceA tnuzlanna yöklenlyor. Daha açüc ıdyli doktorannı yapea asiıtanUr için dtiçttn icablarına mej>yal olup Türk cemiyetl nelert yapardık. Bunun halkm seviye mal:yız. seyahatler yapmalryu, Ideallal hid gibi kaldı, 2) Drtisadi sahada «aMİı netiee olarak lilm rapma iktldanmu yeüm: 485 inci »enesini, Cumhuriyetin dügü küçök taızninatu bira» aıtmmak nin görenekleri"îe biraı aykın har« •lnl yük*eltme bakımından çok faydas ilk mekteb hocalannm savm artmalı. hareketier oldu, Univeriit* bonlardB» hakkmda ayim bir kfiksa* varabUlriı. 25 tcci senesimde idrak eden İrtaabul farüle, doktora. yapmamıs olanlara da ket etuklerini xaryr:ederinv. Bundan do ohıyordu «annedijorum. Tlyatro mü Belki radyodan da çok UtSfade edile IV Ürcverrtel, hem kendisine, hem de tesmil «ylemtk flk akia gelen tedbirler layı ar&moda gcrüa farln olduğuna kemmel bir terblye ve fiklr yayma va tilir. hahersiz göründü; S) Harf lnkıUbı ei»ehirlerimiade kuruhrmş ve ku arasmd»dır. Her halda traiversite şuuru kanrlm. du, öz türkçe hareketi bafladı, UniverBir Mealekette flahreratte fourunuı srtasdır. Bundan istifade etmeU. Harb HASTABAKia site hiç ünmadı; 4) HukukU radflcal derecsai, e BMmlek«tte finiverslte mü> rulneak ilim mfle?sesel«rine hoc« yetis rvtm zaaoaa İçlnde kvvveÜeDmesi, B*> I Bv dogrudaa doftnrra fene kula baslıyak bu turnelerdeıı veageçtik, haBayan Aliye Ç J de^işıkîikler oldu, Universit» bunlarla eaaeaealnl vafatan ergia neeli» kendin ttrmek vazlfcsile karşj kar^rym bulunu kân loind* ç«*iâU ravrolansa vollan Oe nmııın anulanna bejbdır. Bugünkü yat pahalılaab, maddl istifade temin asrh, Umas hastaaljkadar olmadı; 5) Yeni blr tarih t* d«n »onra ınüesseseyi «muzlan ftrtund» yor. Bu rtrada hazırlanmakta eian ts yayüması mealeğin vaaı& ameleleriıri lktisadi havat sartlarma göre aflt bir edilemlyor, fakat bunu tekrar yapraaga nesiade hecnslrcdir. elabilecekür. liğinin idamesl Için mtohakkak ki kea baslamahyta. lâkkisi ülkeyi sardı, Ünlversltede buna gene W"> nMİl yeüçtirrae hu taniml Ünlversitesi asistanlar tallmat yetiçtirmekl» mamküft Nl^enbdrr. Suallerikarşı bir alâka uyanmadu Biraa todl eunndaki gayret ve hlmmenle ölçülür, namasi ae eekilde eıkarsa çıksm, Üni FazUctin dyaet tazahflrl dem«k olan dlnm ds gerek maddeten ve gerek aalr n*e sq cevablan ver7ersite kanunuaun bu m«seleye ald n eumhuriyetle, fazUetlm auurunu aşıla hujuBİarda her türiü yardımı raruridlr. olarak düşünülen bu gibi •ebeblerhı Aosbt blrdekl ttnlverslte şuartu bo MEMUR KADIN di: truml hfikibnleriaâea vzaklafmak mflro yan ünlvenhe müaaeaesi anaradaki tefsirini yapan aynı lat »3yl« dlyorda: viyed«n, nasü blr not alabuhr? Bn. Hidayet Ma i I Kanaattmee CumhtBİyet devri• Fakülteler arasında Uml çalıjma Wr uzaktan bakılvM b* nottm pek tattda kfia elamryaoagı içtn durumtra veai bb bafbtagı eaoak iyi «saürid» lee yeCîtir nin Vj^iTit.nınTM verdiğl eo büyük kak 1) O devirde y«danoğlu, Tekel meaasaydım mesud eliği teessus edilmeml», baa müesseseltr edici eteiBdîğmı ioylemek m&nktİTidCr LÖm neeli yetiştirm«k hurururdt elv« mekle kuvvetlendlrebileeejiz. Zira a bug&nkü eeınljıel hayaünda murlarmdandır. Kalamaadım rannediınunhasıran meslek mektebl aaHnde Üniversheieıimis ar&iında eo zirade, a* ri«slz oldugu aoylenebfllr. Zjra adı ge •Manlardır kl Ur tantftaa k«ndUeri&i keğin müeavi addedilısesine ınedar dıkoyünde Mıaırh yorusa. Medeniyeti severim. Kadına hali kaîmış. dersler profesörlerin takrirîertne çck an'anesl bulaaaa tstanbtd Ünlver şea kanun, a*İ5tanîığı g«reken ehemaaim ü f nniTirn, Ur taraftan da eak telâkkintn ruotyl bulmasıdır. Yamtc oğlunda Çesme Sok. inhisar etmlş, ekser hocalar haıjedeki Bİtesine bu yftnden bas vaıÜelerin dü» yetle g5&5n'5De aknamı», hurarile maddt g«rektrM »emleketia beakm kSeelerinda ber nimet küîfetine göredİT. Bücumle No. 8 de oturmakta kısa r«rmiyen bir cemiyet, medent olatatraln dhetinl layfld veçhfle duşünme yenidea işlerinin çokluğu yüzünden müesseaeye tüğünö rann«diyortıx. aeılaeak Oim jttrdlannm haklara malik bolunaA kadm onua tahmaa. Ben eski devir kadıru Ue bugönün dtr. tgt« eevablan: lâkayd bulunmu?, hooelar ibnî fayna«ti fikk demeı^m teşkil mll ettigi vecaibe de tahammül etmeiiBugünkd durutnda ArJranuiaii nla, başka blr içtimai vepıya »ahib aalUüv«« Beni «n üç ya çok modern kın ortasındayım zarmedih^iz eser vücude getirememiç, büyuk ürdversite edeceklerdir. On b«3 Mae ervel baf dtr. dananna, yartaki vaıi ınenılekeüerln aslıtmıldc amda Iken evlendir yorum. makamlar ssdece ban profesörlarln m yette muhtelil büyük şehirlerinurd» taklld ve tekib eyleml?« benziyor. Kon vurnlan tafuna eu ile değirmen çevir•ni?ler diye ıSze bas 2) Her genc kzzm blr iai oknalı. Bvle4 Bo •erbecttretfeı «fie »ıOeBieae tirp.slarını kamçılayan vesilelere mey kurulması vaklt vakit totenea yfiksek trol ve tasfiye devresl te«kfl eden nam a>» livaaettBİ bir daba durunm«mek Isl&dı. Bu bütün çocuklugumu, geno kız ninee eiseri işini tarketmesi icab eder. teetri oîama*. dan vermiş. Universite muhtariyeti İM ogretiın yuvalanna eianaaa yetiştirın» redllk zajrjını blttikten sonra aaktanlan tiyonak bm. noktava ehemmiye* rerhayatımı lehirledi. Aynldığım za( Ne eeki kadmlar cemlyedzıe ve man 14 yaamdaydım ve o lamatm zih Şu halde tahsil etmenin ne faydası var ys'rz mo\k\ ve makam ihtiraslaruii *şl. en çok tstanfcJİ Ünlveniteflinfaj. o daha çok benbnsemek, kanuaua valnn mektea baçka çare yoktor. diyeceksinix. Fakat faydası çoktur. Hanlyetine gör«, hayatı bltml* bir dul ka yata atılnus, onunla mücadele etmis bte ycrua, yatrud, eadde J i Cumhuriyet rejhninin kadm kadm, kocasının krymettni daha iyi anİştanbul cokaklaOaerindeki tasarrui iara bahçettigi haklardan istifade ede lar ve orraa m«kteb nralannda verdiğl nnda gezip dolaave inbJoer hakkını rek memur oldum ve hayatımı kurtar emekler hiç blr zaman zlyan olmto. Tahmak öyle blr hüaer 7 r kuBanarak dolu di dırn. Başka btr »ey «Byleaıeğe lüzum var silli, ınüıvevver btr kadm, cemlyete lâhaline geldi ki, böy gtn koeaa meeeiâ riu? Anaemle aramızda hüyük görüş yJc çocukler yetiftbir. le giderse, okul prog bir B«lediye otobüfiü farklan vardı, fakat aynı farklar buramlarma bir de ak 3) Cumhtaiyet rejimi bize her nütn. hı^mma uğrıya günün çok fazla modern terbiyo alan robasi dersi ilâve everdi. eağsam hesablamakızı ile de mevcnddur ve çabuk değişen dümediğl takdirde, dan, taygıaızlık edip, ocdan evvel g«ç bir eemlyet kl anneler hiç blr laman 4) Şuurhı blr hftrriyet »ararlı değfl, yetişecek nesil yol kalkışıyoruı; yol vergisi verdiği knlarma tesir edemiyor, bilâkia onlann faydahdır. yorümekte çok güçmf» için yollar sanid«B biztKcnia gibi tesirl altaıda kalmak raruretini duyulük çekecek. 5) En birinci sart konferanslar terüb bir vehme k*pılıp gldlyuıuz. TAVAT», stı vorlar. E zm. kalajalık blr caddede karçıdan etmek ve Anadolu ile büyük sehlrleriımz! oyn*tua& «Ko)vuklardan balık kac 1 Oena kızlar İçin en mükemmel daimî bir irtibat halinde bulundurmakk:ı:ıya geçmek icab ettiğl zaman, kalpiyearnhı «ahne vazımda da bir yar İÎİIB jnüeasesesi ianat mektebleridir. ter. dırırr.da bir müddet dorup, ortada kayçacık kuror yok nm, derstnlz? Ekseri, çalıçan kadmlar evlenince l?leboş. safaM yok vaBt •akird* n :an h?lka ibretle bakıyorum. O ka ikinci vajıf, ptre gibi aük «imakte. AKIZ Meselâ, Ç«rkex beyi &A, kcndl k*n rlni terketmlyorlar mı? Şu halde yükhtr lr>va!'k, bir iki dakika sonra, bu kaldı yaklarmızm lür&tl, sağdaa, »oidan, 6nTekel Şemsipaşa erkekH aktOriertyla. Cadde ve •okakjdlne takmAJı adı beğeci» benkasrfen sek tahsil yerlerlni erkeklere terketrırr.'rn ötekine geçerken ne yapnyan, den, arkadan çaprazlama gelen bütOc ve çu bizira ArAara cadd«sir.de, oynadıgi sicler ve çocuk yetiştirnıesini, ev ida, işletmesi tütün işîî?s:] hsreket etxem icab edeceğtei^ ba otomobillerin •üratltrlle n:ep*uten madediğüniı pertenkereni, mtırdar çilerinden Bayan m o'ocıkta c^rcten bir açık hava mek tenasib değilse, ıckağa çıkraanız, aîelâmendebur ertasi&da, senaryo »nıx piyesla «n civoivll sahnesd geçiyor. j resinl ögrenslnler! E 20 yaşıntjri vszifesi görüyor. tstanbul şehrinde, de bir ceb çakısue Çakırcalının ksrşıeunu beledryenm kaleme alıiŞı densiı Basbayağı yokuşa cadde deyir.ce, biz 8 Menmriyet et hayatmda kadm ne | » d a v u n d e d i'; kıl:".:rım arasındaki mesafeyi aşmak, EUia çıkmak kadar büyük bir eesaret kadar «abırtı kalabalıgı bir müddet »ey bir piyesl dırrmadan oynuyoruz. Bizzat eav&Ilı aktörler, aksesuar boîlugu içinde kadar «alısırsa, çalışsın, kfifi d e ı e c e d e ; . ı , beıcâl ™ ve sonra sualsual retükten sonra «u neticeye vanırm: Bu senaristina» seytraimlzdlr. Piyes, onun bocalayrveriyonız. Evvelki gtta, bir Be ciidive alıraruyor ve hep erkekler ilerdj:y3nın hiç, ama hiç bir tarafında, eeeridir. l larımi cevablandırksldınmdan karşı tarafa feçerken yapı İTtediği olgunluk dere«e9İne ulasmadığı ledlye otobüsü, g«ne blr kadtm, tam yohi~ tir kn?£nin sahib olamıyacağı kaBunu düzeltmeli. Üçürıcü vasrl, Hazreti Eyöb eabn fle 'dı: dsr bvyük hüncrlere ihtiyac gösteren müeehhez olmak. Bakm, bn cihet gayet Iscak hareket üçtttr. Biri, baîimn durkendisi henüz oyunumuzdan mem kuşua alt ba^nda çiğnedl. 4 Bazı laydaların yanmda bazı 1 Eski devirde madan sağa so!a çe^rmek, ikirıcisi pist bi" :eyahat işidir. SermristİEiize, »ahne vunımısa ve seönemlidir. E\"velâ, bilmenlr gerektir ki nun görünmüyor. Her gün biraz daha mahzurlar olabilir. yaşamak istemez üıerinde patenle kayarcasana Tiçraak, üyircimize sorarsanız, mutiaka kabahati sokak siıin değil, tekerlaklerindir. 0 dolan, ayaklarımm bhbirine her gün E\aelâ. kulağı gayet dellk ohnak II5 Çok büyük teşkilât belki ?ene dim. Hürriyetimi, çalışma hakkımj seçüncünl, kollannızla ayaklannın, karr aktöre bulacaktır. Ama, Babıâli yokukadar ki, kaldınm kenannda durup ZJ rdır. Gerçi sokaklarımızı fenlendirlerden sonra bu isi başarabillr. viyorum. Annemle aramızda büyük gaeık burgacık gekllne kabil oldufu ka biraı daha dotaçtıran eokakltr, onun mpxte klaksonlar asla kusur etmiyor beklerken, «geç yiğitim» deroerdze bile dar yaklaîtırmak. Slz, Karsbas Tecvid tam Istedlgl dereeeyi bulup, artrk geçld Burdan otobüı Vçl etmek igne d«liğind«n farklar var. Arkadaşlanmla anlaçıyohalat geçtrmeğe ograsmaktan farksumahal yoktur. YiğiÜer size •ormadan. ÜNÎVERSÎTELÎ KIZ lar ama, şoförlerimiz azlzliği pek ieven rum. katar halinde geçerlar. Beklema müd cüründen fjrlarro» bir kargaoık burga namraa btr «ey kahnedifı gün, bu «Ko dır. Hele mekteb tslebestnin kitab. defEdebiyat Fakülteins?n)ar olduklarmdan, kaldırımda ka2 Kadınlığını unutmamak şartile detl, katarın uzunluğunaj geçişinin «ür cık gibl boyle ezile büzflle, iSrile kıvn vuklardan baîık kaçtı» oynmurtda tam ter, kalem almak için dükkân dükkân sinden içeriye adun yan tekerleklerin hışırtısını bile duyurher genc kız bir meslek sahibi olarak atine bagbdrr. tstanbuMa Syle kaldırtm la, taÜı canmızı blr yakadan 5bür ya ttıükeznmellyete ula^accğız, alkıçiTrus dolasttjı, Babıâli yokuşuntt bir mekteb atar atmaz sadelik nnadan bumunuzun dlbine kadar gellp kaya atarken, sakın, bu hallnize gülen toplayacaJuL yetiş'.irilmell. Evlenince işini terketmeteneîfüshanesi giH kalabalıklastırdığı içinde gayet şık giödünüzü pstlatmak tertibinden eana yaler olur dlye korkaîâjTn. Kimin ktme si sartile. Ama çalıştığı «eneler boja Şehlr ^prVTny oynatılas kom«sdlnin Baarte. mek için gelip, nakü vasıtalannın keyyinmis, ince uzun kın şakalar yapanlan pek çoktur. Kugülecek hali var ki? O »ırada, herkes Otmez, okvımuş bir anadan başka çocuk sıkan tafcazan senaristlmlzin fini bekliyenler arasında, blr bekleme boylu 2üzel blr genc lagınız yerin kulağı kadar keskin de müddeti zarfcnda tanışan, sevişen, dan sızin gibidir, herkes canını kurtarmak raflan olmuyor değü. Bazı aktörler, Rejisörümüzden, h*>pimiz namına btr yetişir, cahil anadan da başka!. kız ra^an dikkatımi ricara var. VRİlahl de billlhi de ro!ağilse, dalgm bir arunızda, kulak toru lıp aynlan çiftlere raagelirslniz. Gene kaygısındEdrr. Saglı sol'.u btrikmlç oto acemiliklerrni tamamüe atEmadıklan müzü artık tamamile ezberledik. Bir 3 Cumhuriyet hükumetinden büce'.bcttı nüzu patlatan bir cayırtı fle uyanırsınrz. bu kadar rarnan zarfanda ortaklarla ti mcbülerin, otcVüs'.erin hain homurtu l;in, komediyi feclay» döndüren hâdlgün sahneye teşrif etseler de, hep birBayan Neriman tün işçilerin beklediği bir şey vardır: Azizliğin ölçÜ3Ünü şaşırıveren blr sofSre c&ret rnvkavelelerl akdedip, alışverif'er kn arasmda, kaçacak delik aremaklı seler oluyor. Muhterem seyircimiz, bu likte fcir prova yapsak. Hem doğruyu Yavuzer, bu sene Kıra evinde oturmaktan mahvoluyoru». rasladığmız takdirde, bu uyanış, maa yapmak, ortaklar arasmda çıkan ihtllâf Bize \ade ile ödiyeceğimiz evler yap|i.u tecrübesizlığimize bağıtlasın. |scy~.e;'iğım. anlarbr, hem de, ayak o Turkolojiden mezıın obr.uş. 22 yaşındazallah, yirmi dört saat sonra Cerrahpa yüzünden mahkemelik olmak işten bile Bir Irtanbullunun yirmi dört saatin1 Ama, bu kabahat büsoütün bizde de !j yuTilar:m;zın zor'.uğunu kendi nefisîe yım dedi. «En büvük 2ayem yszı hoya tırmahdır. şa hastanesinde, hattâ Münkir, Nekirln dcgildir. c'en kp.g Esatini «ınuba.'azai nels» kay3 tecrü'ıe cdip in?ca gclirler, sah tma atılmaVtır, dive ilâvp etti ve su4 Zararlıdır. Gcrçi, kusur ediyoruz, günün e n | n n d karşısında bile vaki ojabilir. Ifte bu dürbüa kadar keskin gısile h«ba' ettigini hesablar.'ak çaşırıp | kal&bahk saatinde, hiç lüzumu y o k k 2 n j r e y e 5 Okullar, kitablar ve gazeteler bu daha kolayca bir piyes ko allerrme şu cevablan vardi: çeldz«e «04 «wik, Yaya kalrra. Eaos devrinl tanztr eden ru baaıisulanan asfaltta ayaklarımm kaydırı1 O devirde yaşamış olsaydım bel isi yapabilir zannediyorum. r SoaHer. 6ÖRÜNÜR KAZA Yazan: Hamdl Varcğln ı