Katalog

24 Mayıs 1939 CUMHURİYET Başvekilin bütçe tenkidleri etrafmda verdiği izahat IBaştarafi 1 inct sahifede] yaseticumhur, Divanı Muhasebat, Başvekâlet, Şurayi Devlet, îstatistik Umum Müdürlüğü, Devlet Meteoroloji iş'eri Umum Müdürlüğü, Diyanet işleri Reisliği, Maliye Vekâleti, Düyunu umumiye, Tapu ve Kadastro, Gümrük ve Inhisarlar Vekâleti bütçelerini müzakere ve kabul etti ve Dahiliye bütçesinin müzakeresine başladı. Meclis, yannki toplantısmda Dahiliye Vekilinin tenkid ve mütalealara cevablannı dinliyecek, ve bütçe müzakerelerine devam edecektir. Bugünkü celsenin tafsilâtım bildiriyorum: koymak gayet kolay... Mezbaha diye bir allahın belâsı var. Bütün dünya, sıhhat namma mezbaha yaparken bizde halkı, müstehliki ve müstahsili soymak için yapılıyor. Bu, et meselesi üzerinde komisyonlar senelerce etüd ettiler. Sanki bir ilim işi... Uğraşıp duruyorlar... Anadoludan davar gelir, kayığa biner, navlun verilir. Yap, Üsküdara bir mezbaha... Varsın süslü olmasın da fennî olsun; meclisi idare azası da olmasın!» Rasih Kaplan: « Onun da meclisi idare azası var mı?» Emin Sazak, devamla: « Var ya... Bu mesele üzerinde çoktanberi uğraşıyorum. Hangi Vekilden rica edeceğimi şaşırdım.» Emin Sazak, Toprak Mahsulleri O fisinden, ekmek ve fırm meselelerinden bahsettıkten sonra sözlerinin sonunda Başvekilden şu ricada bulundu: « Bir orman kanunu yaptık. Anadolunun maalesef koyun yaşıyacak yeri kıttır. Bir hafta evvel 10 lira olan koyun 8 liraya iner, bir hafta sonra 6 liraya düşer. Yağmur yağmazsa, adam, koyunu başından atacak olur. Bu noktadan tetkik edilirse, görülür ki, bu memlekette, keçi kaybolsa, icad etmek lâzımdır. Bir kanun yapıyoruz ki, kabili tatbik değildir. Bu kanuna göre, Kastamonuda bir tane keçi yaşatılmaması lâzım gelir. Dört çalı bir araya gelince adına orman deniyor.» hemhal ikmal edilmesi lâzımdır. Zamanla elimize geçecek maddî imkânlar derecesinde bunları yapmak, bizim borcumuzdur. Ancak bu suretle tam medenî bir devlet teşkilâtı kurulmuş olacaktır. Bunlar kademe kademe olarak yapılacaktır, basit bir idare ile istediğimiz ve fikren düşündüğümüz mütekâmil yürü yüşü elde etmeye imkân yoktur. Zaman la devlet teşkilâtının göreceği hizmete uygun bir teşkilâtın yapılması fikrini, ya pılabileceğini kabul buyurmanızı rica e edeceğim. Pek tabiî bir neticedir ki, teşkilât tam olmazsa nekadar kontroî ederseniz ediniz, iyi bir netice, sizleri memnun edecek bir netice vücude gelmez Buna başka türlü cevab vermeye imkân yoktur. Bendeniz, devlet teşkilâtında iyi iş görecek, teknikman, iyi yapılmış ve çerçeveler içerisinde derece derece tatbikata geçilebileceğini arzetmek Jsterim. Bu sene bir kısmım, gelecek sene diğer kısmını yapmak lâzım gelecektir. Yalnız şunu arzetmek isterim ki, gittikçe devlet teşkilâtı fazlalaşıyor da iş görülmüyor gibi bir zihniyet hâsıl olmasın. Eski m ü t e k a i d l e r meseiesi. Arkadaşlarım tahattur buyurursunuz ki Halil Menteş arkadaşımız burada bir sual takriri verdiler. Maliye Vekili arkadaşım da bu mesele hakkında arzı malumat etmişti. O vakittenberi biz bu işin tetkikindeyiz. Eski mütekaidler üzerinde ne yapılabileceğini tayin etmek için çalışıyo ruz. Dün burada bir arkadaşımın da dediği gibi yekun 4,5 milyon liradır. Bu 4,5 milyon lirayı bunlara vermek meselesi, kanun noktai nazarından bunun şümulünün ne olacağmı, nereye gideceğimizi bilmemiz lâzımdı. Onun için bu meseleyi tetkik ediyoruz. Esasa muhalif değiliz. (bravo sesleri). Binaenaleyh bu meseleye temas etmiş olan arkadaşlarunı bu suretle teskin etmek isterim. Bunu bitirmeden evvel huzurunuzda bir meseleden daha bahsedeyim. O da zannediyorum ki lâkırdı arasında biraz geçti. 930 senesinde çıkardığımız bir kanunla harb malullerini, malulini askeriyeye ve bil hassa bunların eytamına Monopoller idaresinden tahsis edilecek bir bey'iye vermemizdir. Bunu bendeniz tetkik et tim. Bunu da huzurunuzda arzedeyim, mümkün olduğu kadar bizi tatmin eder mahiyettedir. 938 senesi nihayetine ka dar sekiz milyon 95 bin küsur lira Inhisar ve Gümrük Vekâletindcn bu iâ. için Millî Müdafaaya tevdi edilmiştir. Me selâ müsaade buyurursanlz hersenemnki burada ayrı ayrı yazılmıştır, 938 sene sininkini okuyayım: kolaylıkla verir. Emin Sazak (Eskişehir) Oyle demedim. Başvekil Refik Saydam (devamla) Bir de Orman ve keçilerden bahsettiler. Bendeniz, keçilerin bu kadar masum olduğunu bilmiyorum, (gülümsemeler) vaziyeti tetkik edeceğim. Kanunda herhangi bir değişikliği icab ettirir bir vaziyet varsa huzurunuza getiririm. (Alkişlar). 9 1 0 senedenberi Pariste ikametinden bahisle bu Vekâletin bu kadar tecrübe sahibi olmuş elemanlarmı biraz da merkeze getirip istifade etmesini, bu suretle yetişmesi icab eden kuvvetli anasıra ve genclere de oradaki malî teşekküllerini tetkik etmek fırsatını vermesini temenni etti. Fuad Ağralı, kabul edilmiş olan kanun mucibince, 933 Türk borcu tahvilIerinin Türkiyeye akm etmekte olduğunu tekrarladı. Düyunu umumiye meclisi idaresinin aradaki mükaveleye müsteniden bulunduğunu, zamanı gelince bu mukavele üzerinde görüşüleceğini, Dainler Vekili olarak Pariste bulunan arkadaşların da vücudlerinden istifade edileceği zaman bittabi merkeze çağırılacağını beyan etti. Fasıllara geçildi. Düyunu umumiye bütçesi, müteakıben Tapu ve Kadastro bütçesi kabul olundu. Gümrük ve Inhisarlar Vekâleti bü çesinin konuşulmasma geçildi. Ali Rana Tarhan, bazı suallere cevab verdi. Kısa bir müzakereden sonra bu bütçe de kabul olundu. lerden misal alarak halkın su ihtiyacmın baraj, şehir ve memba gibi muhtelıf yer lerden ayni zamanda istifade edilerek temin olunduğunu söyledi ve bend suları nın şimdiden, içilir hale getirilmesini zarurî gördü. Yahya Sezai, Türkiye Cumhuriyetinde 62 vilâyet, 378 kaza, 944 nahiye \e 40,240 köy olduğuna ve umumî nüfusumuzun yüzde 76,5 ğu köylerde bulunduğuna göre, Dahiliye bütçesinde köylenn daha çok mevkii olması icab ettiğini söyledi. Köy kalkınması mevzuunda hemen herkesin heyecan ve hararetle söz söyledıği halde, herkesin bunu ayrı cepheden telâkki ettiğini anlattı ve izahları sırasında nahiyelerde münhaller olduğu halde talib çıkmadığını, zira senelerce saçını, sakalını ağartsa bile eline geçecek para 70 lira olduğu hade beri tarafta 6070 lira üc retli maliye odacılan bulunduğunu söyledi. Yahya Sezai, vilâyetlere konulan tahsisatı birer birer tetkik ve bunu diğer ve kâletler tahsisatile mukayese etti ve bu mukayeseye göre, kırtasiye için beher kazaya 68 lira, mefruşat için de 45 lira düşmekte idi. Murakabe ve teftiş Başvekilin bu izahatmdan sonra Sırrı İçöz (Yozgad), devlet idaresinde murakabe ve teftişin esas olduğunu ve teftişin nekadar sıkı ve şiddetli, müfettişin de nekadar hür olursa, iyi neticeler alınacağmı kaydederek her Vekâletin ayn ayrı teftiş heyeti olduğunu, bunların Vekâlete bağlı bulunduklannı, Vekâlet müdürlerinin intihabile tayin olunduklannı sözlerine ilâve etti. Teftiş işlerinin Başvekâlete, hatta Divanı Muhasebat gibi Büyük Millet Meclisine bağlanmasını daha muvafık buldu. Fasıllara geçildi. Başvekâlet bütçesi de kabul olundu. Devlet Şurası, îstatistik Umum Müdürlüğü bütçelerinden sonra Devlet Meteoroloji işleri Umum Müdürlüğü bütçesi üzerinde de müzakereler açıldı. Refik Ince, umum müdürlüğün teşkilâtına ve tesislerine dair, Nevzad (Bursa) da cevvi basiret yani hâdiseleri evvelden haber vermekte ne dereceye kadar muvaffak olunduğu hakkında sualler sordular. Maliye Vekilinin cevabları Meclis, saat 14 te Abdülhalik Rendanm başkanlığmda toplandı. Maliye Vekili Fuad Ağralı kendi Vekâletini alâkadar eden meseleleri mevzuubahs etti ve hatiblere ayrı ayrı cevablar verdi. Bu arada Mazhar Müfidin sene içinde tasarruf edilen paraların niçin bütçeye konmadığı hakkında dünkü celsede vâki sualine cevaben: « Arzedeyim ki, maaş teıtiblerinde, kadro ne ise bunun 12 aylığını koymak mecburiyetindeyiz. Esasen, bunlardan yapılan tasarruf, muhasebei umumiye kanunu mucibince, başka tertiblere dahi nakledilmez» dedi. Sene sonuna bırakılan münakaleler hakkmdaki mütaleaya da: « Hakikat şudur ki, devlet îşleri ve hizmetleri genişlemektedir. Ve bazı hizmetlerde görülen sıkışık vaziyetlerde mümkün olan tertiblerden münakale mecburiyeti hasıl olmaktadır» cevabını verdi. Mubayaaların tevhidi yolundaki te menniyi mevzuu bahsederek kırtasiyede bunun temin edildiğini, düğer mubayaalar hakkında da tevhid hususunda tet kikler yapıldığını beyan etti. Bu sene Meclisçe de malum ahvalden dolayı vergide tahfif yapılamadığmı, fakat bütçenin imkân verdiği tenzilâtı icra hususundaki mesaiye devam edileceğini söyliyen Maliye Vekili, vergilerin tarh ve tevziinde kolaylık gösterilmesi işinin esaslı bir gaye olarak ele alındığını, bunun için tedbirler ittihaz edaldiğini ve ittihazına devam olunacağını, herşeyden önce bir eleman meselesi olan bu mevzuda bu cihetin halli de derpiş edildiğini, s.u anda tahsisatı Maliye bütçesinden verilmek suretile ve ileride Maliye teşkilâtında ça lıştınlmak üzere Mülkiye mektebinde 100 talebe okutulduğunu, anlattı. Fuad Ağralı Refik İncenin mütalealarına da cevablar verdi ve Düyunu Umumiye bütçemizin tekaüd ve yetim maaşlarını da ihtiva etmek üzere % 19 nispetinde olduğunu kaydederek diğer devlet bütçelerile mukayeseler yaptı ve bunun fazla olmadığını tebarüz ettirdi. Maliye Vekili, devamla: « Tediyat sıkmtısı olduğundan, aayıs ayında fazla takibat yapıldığından bahsettiler. Fazla tahsilâtın son aylara bırakılmasına işaret ettiler. Filhakika daha evvelki senelerde mayıs tahsilât vaziyeti böyleydi. Fakat son senelerin tahsil cetvellerine bakılacak olursa neticenin de gişmiş olduğunu teslim ederler. Mayıs tahsilâtı diğer aylardan pek farklı değildir.» dedi. Maaşlarla ücretler arasmdaki nispetsizliğe iştirak eden Maliye Vekili, mü zakeresi yakınlaşan yeni barem lâyihalannın bu maksadı temin edeceği ümidini izhar etti. Vekâlet emrine almak mua melelerinde bazı adaletsizîikler vuku bulduğu şeklindeki mütalealara da cevab olarak: « Maliyeye aid kısımda bu yolda yapılan muamelelerimiz arasında vicdanana ıstırab verecek bir muamele olmadığını emniyetle arzederim.» dedi. Dahiliye bütçesi Maliyenin kadrosu Galib Pekel, Maliye Vekilinin beya natındaki bazı noktalar üzerinde mütale alarını söyledi. Harcirah fasıllarına te masla bazı Vekâletlerde kısıldığı halde, Maliyede artırıldığını ileri sürdü. Bunu nisbetsiz buldu. Fuad Ağralı: « Tabiî, kadromuz genişliyor!» dedi. Bundan sonra masraf bütçelerine ge çildi. Büyük Millet Meclisi Riyaseti Cumhur, Divanı Muhasebat bütçleri fasıl fasıl okunarak kabul edildi. Başvekâlet bütçesinin müzakeresinde Başvekil Refik Saydam söz alarak şu beyanatta bulundu: Meteoloji umum müdürünün izahatı Meteoroloji Umum Müdürü Tevfik, bu suallere cevaben, izahatta bulundu. Umum Müdürlüğün teşkilâtmı ve istasyonlarının çalışmalannı etrafile anlattı ve hava istidlâllerine dair olan suale de cevab vererek havanın bizatihi seyyal olduğunu ve hava hâdiseleri üzerine müessir seksen, doksan faktör bulunduğunu kaydettikten sonra kuruluş tarihleri çok daha eski olan müesseselerin bu husustaki tahminlerindeki isabet yüzdelerini kaydetti ve cevabları arasında: « Yüzde hesabile söz söylemeyi teknik namma fazla cesaret telâkki ederim» dedi ve General Kâzım Sevüktekinin Meteoroloji Umum Müdürlüğünün askerî tayyareciliğe hizmeti hakkmdaki sualine de ayrvca cevablar verdi ve bu izahatı kâfi görüldii. Doktor Refik Saydamın beyanati Emin Sazak'ın sözleri Maliye Vekili, bütün noktalara ayrı ayrı cevablar verdikten ve uzun izahlarda bulunduktan sonra Emin Sazak (Eskişehir) söz alarak kürsüye geldi. Ez cümle dedi ki: « Bütçenin hazirana bırakılmasında herhalde bir hikmet düşünülmüştür. Bizim memleketin hayatı umumiyesinde başhca istihsal, toprak mahsulü olduğundan ve hazirandan mahsulâtı arziyenin vaziyeti belli olacağına göre, devlet aıasrafını, gelirini ona göre hesab etmek için malî senebaşmı haziran olarak kabul etmiştir. Baktım, Bütçe encümenindeki arkadaslarımız havaların kuraklığmı nazan dikkate almamışlar, yani bu hikmeti hesaba katmamışlar... İnşallah olmatnası şayam temennidir; fakat tam manasile orta Anadolu yaylasmda kuraklık var dır.» Emin Sazak, sulama işlerine ehemnılyet verilmesini temenni etti. Sonra hayat pahahlığı bahsini ele aldı. Eskişehir kazalarında etin kilosu 15 ken Istanbulda 50 60, Sivrihisarda 15. Tosyada 18 ken Ankarada 45 kuruş olduğunu kaydederek dedi ki: « Bunun hikmetini bulup da ortaya Ankara 23 (a.a.) Bugün Büyük Millet Meclisinde Başvekâlet bütçesinin müzakeresi esnasmda, Başvekil Doktor Refik Saydam, Başvekâleti alâkadar eden meseleler üzerinde sorulan bazı suDiyanet işlerinde bir itiraz allere cevaben aşağıdaki izahatı vermişBundan sonra Diyanet işleri Reisliği erdir: bütçesine geçildi. Hakkı Kıhcoğlu, her « Müsaade buyurursanız, arkadaşyıl olduğu gibi bu defa da söz aldı. Yılanmızın, Başvekâleti alâkadar eden meŞehid yetimlerine ferd başma düşen larca bâtıl itikadlarla, medreselerle, huseleler üzerinde sordukları, anlamak is para 19 lira 81 kuruştur. Birinci derecede tedikleri bazı suallere cevab vereceğim. malul subaylara düşen para 204 lira 50 rafelerle mücadele etmekle beraber dinlerine sataşmadığını kaydetmekle beraber Berç Türker ve Refik Ince, kanunla kuruş, erlere düşen para 102 lira 25 kuteşkilâtı esasiyesinde lâik olduğunu karın elyevm mevkii mer'iyette bulunan ve ruş. bul ve ilân etmiş inkılâbcı bir memleketin bulunmıyanlanm ayırarak bunlarm bir îkinci derecede maîul mütekaid su Başvekâlet bütçesi dahilinde bir Diyamecmua halinde neşrçdilmesini istediler. baylara 184 lira 5 kuruş, erlere 81 lira net işleri bütçesi mevcud olmasına aklı Bu, evvelce de burada mevzuubahs ol 80 kuruş. ermediğini ilâve etti. Ve Başvekilden muştu, fakat bir neticeye iktiran etmeÜçüncü derecede malul mütekaid su önümüzdeki sene olsun, Meclise bu bütmişti. Başvekâlette bunun için bir komisbaylara 143 lira 15, erlere 65 lira 35. çeyi getirmemesini istedi ve sözlerini şöyyon teşkil edeceğim; kanunlann elyevm Dördüncü derecede malul mütekaid le bitirdi: mevkii mer'iyette bulunanlarile bulunmılerden subaylara 122 lira 70, erlere 40 « Şimdi Diyanet işleri Reisine söyyanlanm ayırmak suretile bir neticeye lira 90 kuruş. liyecek bir tek sözüm kalmıştır: Eğer iyi varıhnca onu huzurunuza getireceğim. Beşinci derecede malul mütekaidler dindarlar yetiştirmek istiyorsa, bir reform Arkadaşım Karabekir tahsisatı mesden subaylara 102 lira 25 kuruş, erlere yapsın. Bu suretle, din, yalnız cahillerin tureden bahsettiler. Malumuâliniz, tahdeğil. bilginlerin de dini olsun.» sisatı mesture, eskiden, alâkadar Vekâ 20 lira 45 kuruş. Diyanet işleri bütçesi de kabul olunAltmcı derece malul mütekaidlerden letlerde idi. Bilâhare Meclisi âlice kabul subaylara 81 lira 80 kuruş, erlere 20 li du. edilen bir kanun üzerine doğrudan doğMaliyenin bütçesi ruya Başvekâlette toplanıldı. Elyevm ra 45 kuruş. Bunu bir hatıra olarak arzettim. BiMaliye Vekâleti bütçesinin müzakeredevletin haricî ve dahilî emniyeti noktasmdan istimali lâzım gelen tahsisatı mes naenaleyh sizin kabul buyurduğunuz bir sinde Refik İnce söz aldı ve vatandaşlature, Başvekâlet emrindedir. Bunun ha kanunla harb malullerinden gerek su nn doğrudan doğruya temas ettiği bir ricinde, Dahiliye Vekâletinin emniyet baylara ve gerek yetim kalanlarına elden müessese olmak itibarile maliye işleri ettahsisatı vardır. Bu da Başvekil, Dahili gelen yardımın yapılmış olduğunu hu rafmda uzun uzadıya mütalealarda buye ve Maliye Vekillerinin müşterek bir zurunuzda tebarüz ettirmek isterim (çok lundu. Tatbikata aid bazı güçlükler üzerinde durdu. Ziya Gevher de mütalealakararnamesile alınır. Senede bir kere bu güzel sesleri). Refik İnce arkadaşım, Atatürkün rını söyledi. Fuad Umay (Kırklareli), nun evrakı müspitesi Başvekâletçe görüezcümle dedi ki: lür, tetkik edilir, tasdikinden sonra, vesi anıdı meselesinden bahis buyurdular. « Çocuk, malî noktai nazardan da kaları imha edilir. Başvekâlete aid olan Arkadaşlar, bu mesele, Parti Grupunda mevzuubahs olup, müspet bir karara ikti çok kıymetli bir mevzudur. Bazı vergitahsisat Başvekille Maliye Vekili tarafından imza edilir. Askerî, haricî ve dahilî ran ettiği tarihten itibaren bendeniz mese lerde, meselâ kazancda nazarı dikkate emniyetf için sarfedilir. Dört aydanberi leyi elime aldım, bununla meşgul olmaya alınamaz mı? Yüz lira alan bir memur, elime aldığım mesele bu şekilde cereyan başladım. Evvelâ Rasadtepe üzerinde lâ 8 çocuğu olsa da, hiç çocuğu olmasa da etmektedir. Kitab neşrinden, resim ve zım gelen kadastro muamelesini yaptır ayni kazanc vergisini veriyor. Içtimaî asaireden bahsettiler. Benim zamanımda dım, arazi üzerinde tatbikat yaptırdım, bu dalete daha uygun bir şekil bulunamaz raya ayrılacak arazının vüs'at ve hududu mı?» böyle bir mesele olmamıştır. nu tespit ettirdim. Lâzım gelen haritalarıMaliye Vekili Fuad Ağralı, hatiblerin Tahsisatı mesture meselesi budur. nı yaptırdım. Müzakere buyurulan bütçe tenkidlerine tekrar cevablar verdi. Bu aDevlet t e ş k i l â t m d a n bahsolundu. nin Maliye Vekâleti bütçe 246 ncı faslına rada kazanc kanununda yazılı nispet cetAyni zamanda kontrol lüzumu ileri sübakacak olursanız, Atatürk anıdı istimlâk velinde sarahaten gösterilmiyen bir nisperüldü. Bendeniz, bu ikisini birbirile telif ve proje masrafı olaTak 250 bin lira gö tin Ticaret Odalarının mütaleası almaedemedim. Elyevm hali inkişafta bulureceksiniz, burada 287 bin metre mu rak mümasillerine kıyas edilmesi, kazanc nan Türkiye devletinin teşkilâb heyeti cerabbaı arazi istimlâk edilecektir. Bir kıs kanununun hükmü iktızasmdan olduğulilenizce de malumdur, gittikçe tevessü mı devlete, bir kısmı Belediyeye, bir kıs nu, fakat bu mütaleanın lâzimül'infaz bir edecektir. Buna hiç şüphe yoktur. Amme mı da eşhasa aid arazidir. Herhangi bir karar mahiyetinde değil, [stişarî olduğunu hizmetini görmek için ta köye kadar gımuhakemelik iş olmazsa istimlâk bedeli zikretti. Fuad Umaym çok çocuklu aidecek olan devlet teşkilâtının merkeze 205 bin liradır. Mütebaki 45 bin lirası leler için vergilerde tahfif temennisme kadar zincirleme gelmesi ve bunun her da beynelrhilel bir müsabaka açılması karşı da bunlar hakkında bir tahfif yapsafhasmın medenî bir teşekkül halinde içindir. Bu suretle Atatürkün büyük ruhmaya sureti umumiyede temas edildiğibulunması için her şubei idariyenin teşki ları ve maneviyetile ve büyük Türk milni söyledi. Bu noktaya Bütçe encümenilâtının tam yapılması lâzımdır. Burada letinin şerefile mütenasib bir proje kaça nin de temas ettiğini ilâve etti. mevzuubahs şikâyetleri hepimiz dinliyo mal olacaksa huzurunuza bir kanunla Maliye Vekâleti bütçesi de kabul oruz, kalben birçoğunu da tasdik ediyoruz. gelecektir. (Bravo sesleri, alkışlar). lundu. Noksanlar, yapılamıyanlar teşkilâtın taDüyunu umumiye bütçesinin müzakeEmin Sazak arkadaşımız, demin söymamlanmaması yüzündendir. Devlet resinde Ziya Gevher, hâlâ ortada bir merkez teşkilâtma aid kadrolar, teşkilât lerlerken hesabı güç verilecek işlerden düyunu umumiye meclisinin bulunmasıkanunlan huzurunuza geliyor, hapsini gö bahsettiler. Vekillerimiz içinde hesab na lüzum olup olmadığını sordu. Ziya rüyorsunuz, buradan ta köye kadar ine güç verecek veya veremiyecek kimse yoktur. Hepsi huzurunuza çıkar, hesabını Gevher, maliye memurlarından iki zatın cek olan her Vekâletin teşkilâtının be Müteakıben Dahiliye Vekâleti bütçesine sıra geldi. İlk sözü Berç Türker (Afyon) aldı. Memleketin dahilî asayişinden ve bu asayişi temin eden PoHs ve jandarma kuvvetlerinden sitayişle bahsetti. Sadece, vazifeleri ağır olan bu vatandaşların daha ziyade terfihlerinı ve karakollarda istirahatlerinin teminini is tedi. Yol parasına temas ederek bedenî mükellefiyetle çalıştırılanların muhtac ailelerinin vaziyetinin gözönünde bulundurulmasım dıledi, bilhassa Ankaradaki mesken buhranı için Vekâletin ne gibi tedbir düşündüğünü sordu. Ankara otobüs ücretlerinin pahalılığmdan bahisle bu ücretlerin indirilmesi için Dahiliye Vekâletinin tavassutunu rica etti. Mülkî teşkilâtımıza temasla bazı kazaların bağlan dıkları merkezle uzak mesafede olduk larını, meselâ Konyaya bağlı Akşehrın kendi intihab dairesi olan Afyona raptınm daha münasib olduğunu ve Kütahyaya bağlı olan Uşakın Izmir veya Istanbula daha yakın olduğunu zikretti ve bu vaziyetlerin resmî muamelelerde hayli zaman kaybedılmesıne sebeb olduğunu anlattı. Ziraî asayişsizlik! Abdurrahman Sami, ziraî asayişsiz lıkten şikâyet ederek hazırlanmış olan kanunun bıran evvel heyeti umumiyeye sevkini istedi. : Mehmed Aldemir (îzmir) de ziraî asayişin lüzum ve zaruretinden bahsetti. Vilâyet hususî idarelerinin vaziyetine temasla bütçelerinin muhtelif kısımlarının yüzdelerle devlet merkezine çekildiğini, halbuki devletin hususr idarelere yardım mevkiinde olduğunu kaydetti. Yol parasına temasla dedi ki: « Sırtında yük taşıyarak günde 40 kuruş kazanan 8 lira verirken, milyoner vatandaştan da 8 lira alınıyor. Vatandaşlar arasında âdilâne muamele yapılması için bu kanunun tadili lâzımdır. Sonra Cumhuriyet kanunlarile her cihetçe erkeklerle müsavi muamele gören bayanların da bedenî mükellefiyete dair hükümle rinde biraz tadilât yapılarak hiç olmazsa, 50 liradan itibaren ücret alanlarının bu şereften mahrum edilmemelerini rica ederim.» Abdülhak Fırat, jandarma ve polisin ikamet ettikleri yerlerin sıhhî vaziyeti üzerinde nazarı dikkati celbetti. Mazhar Müfid, otobüs kazalarından bahsederek seyrü seferde tedbirler alınmasını istedi. Ankara otobüs ücretlerinin pahalılığına da temasla buna otobüslerin benzin sarfiyatı ziyade olmasının sebeb gösterildiğini kaydetti ve fazla benzin yakan otobüs almmışsa ceremeyi ahalinin mi çekmesi icab ettiğini sordu. îçme suyu meselesi Doktor Osman Şevki Uludağ, içme suyu meselesini ele aldı. Nafıanın, Zira' atin, Sıhhiye ve İktısad Vekâletinin ayrı ayrı birer su siyaseti olduğu halde doğrudan doğruya Dahiliyeyi alâkadar eden ve belediyelere bırakılmış olan içme suları işine bir istıkamet verilmemiş olduğu«Muhtarlara ücret verilmeli» nu kaydeden hatıb, sözlerine hulâsaten Lutfi Gören, kendilerine bir sürü külşöyle devam etti: fetler tahmil edilen malî, dahilî ve adlî « îstanbul Belediyesi, 2 3 sene kanunlardan mes'ul tutulan muhtarlara, evvel Terkosu ele geçırdiği zaman bü hiç olmazsa ayda beşer lira verilmesini tün rakib şebekeleri bertaraf etmekle bu teklif etti. Hamdi (Trabzon) dan sonra nu bir ticaret işi olarak ele aldığını gös doktor Ali Süha (Kütahya), Berç Türterdi. kerin bir sözüne cevab vererek dedi ki: îstanbul gibi nüfusu 500 bini tecavüz « Arkadaşımız, bir nevi anşlus yapeden bir şehırde nüfus basına isabet ede mak, Uşakı Afyona bağlamak istedi. Evcek vasatî su miktarı 120 litreden aşağı velâ arzedeyim ki, Uşak Kütahyaya 157 düşmemelidir. îstanbul Belediyesi, Kırk kilometredir. Güzel bir şose ile bağlıdır. çeşme sularında eskidenberi koli basil bu Uzak değildir. Bunun haricinde olarak lunduğu halde Terkosu eline ahncıya Uşaklılar, Kütahyalılar, birbirimizden kadar sabretmiş, bundan sonradır ki suyu gavet memnunuz.» Sıhhat Vekâletine tahlıl ettirerek içil Başka söz istiyen yokru. Vakit gecik mez damgasını vurmuştur. îstanbul için miş olduğundan reis, celsevi yarın saat de bazı fabrıkalarda ve hatta Darpane 14 te toplanılmak üzere tatil etti. gibi devlet müesseselerinde hâlâ Kırkçeşme suyu kullanılır. Yerine bedava TerYENİ ÇIKTI kos vermek icab ettiğinden camilerdeki şadırvanlardan da bu su kaldınlmamış tır. Kırkçeşme sularının men'inde ciddiyet ve samimiyet yoktur. Kaldı ki, îstanbul Belediyesi, Terkos üzerindeki programında tamamen muvaffak olsa dahi, nüfus başma günde 80 90 litre su temin edebileceğinden ihtiyacı karşılayamıya Şiirler caktır. Senelerce evvel kurulmuş olan Kırkçeşme suyu tesisatının ıslah edilerek muhafazası birçok noktai nazarlardan elYazan; zemdir.» Öksüz dilekler ve kırık hayat Ecnebi memleketlerde... Osman Şevki, diğer ecnebi memleket Fuad Hulusi Demirelli Bükreş Fılare istasyonunda ıki petrol treni çarpışmış ve birkaç sanıye içinde petrol vagonları ateşler içinde kalmıştır. Bu yangm 40 metro ilerideki bir petrol deposuna sirayet etmiştir. Resmimiz yangından sonra trenlerin halini gösteriyor.