Katalog

27 Şubat 1937 CUMHUBÎYET ÇALIŞMAK ÇINDE TURK KAHRAMANLARI Jen " Te dağlan Asyanın pek fazla yüksek olmamakla beraber en çetin ve iarp arazisidir. Çin hududunda Tonkin körfezile Kırmı'zı n c hir arasında 10 bin kilomctro murabbaı bir yer işgal eder. Oraların eski fatihleri, Türk beyleri bundan yetmış sene evveline gelinciye kadar çok müstahkem kalelerde kirmey* tâbi olmadan müstakil yaşarlar, ne Ton~ kin umum valisini, ne Çin lmparatoru nu, n« de Annam kralını tanırlar, civardaki bütün halka hükümlerinî serbestçe geçirirlerdi. 1860 senesinde Tekin Tulga da kabi" lesinin başında adilâne ve kahramanca reislik yapan bu Türk beylerinden biriydi. Kendisine sorulmadan Tonkin'den Pekin'e geçirilmek istenilen askerî kıt'alara hücum ederek onları berbad ve pe rişan etmiş, fakat yaralandığı için adam" larından ayrı düşmüş, Jen Te dağlan eteklerinden birinde baygın v« halsiz kal" miştı. Eger güttüğü manda sürülerini nehirde sulamaya gelen küçiik çoban biraz sonra pek yakmdan geçmcmiş olsaydı Tekin Tulga mutlaka ölmeğe mahkumdu. Yarasından akan kanın fazlalığı onu birkaç saat içinde öbür dünyaya gÖtüre~ cekti. Küçük çoban on beş yaşında ya var, ya yoktu. Cahil, fakat çok. zeki ve merhametli bir Türk çocuğuydu. A " dı Kodamandı. Kodaman yaralınm kim olduğunu bil" meden onu kaldırıp mandalanndan birinin üstüne yükledi, kulübesine getirdi, ya" rasını silip temizledi, sarıp sarmaladı. Tekin Tulga gözlerini açtığı vakit gayet sakin ve rahat bir yerde bulunmasına şaştı, bir müddet evvelki faciayı hatırhyarak vücudünün her uzvunu ayrı ayn muayene edip te hiçbir tarahnda fazla acı, sızı duymayınca hayretten hayrete düştü. Yaralmın aklının başına geldiğini gö ren Kodaman onu sol elile tutup kaldır" dı, sağ elile bir tas taze süd uzatarak: Korkma iç! Dedi. Tekin Tulga siitü içince biraz daha kendini topladığı için hayatım kurtaran bu genc çocuğun hüviyetini Öğrenmek istedi. Aralarında şu sözler geçti: Sen kimsin? Ben garib bir çobanım.. Adım Ko" daman.. Ya sen kimsin? Beni tanımıyor musun? Hayır.. Ben Tekin Tulga'yım!. Bu ismi duyunca çoban samandan ya" tağın öniinde diz çöktü. Yaralının elle rini şapır şapır öpmeğe başladı. Ben de, dedi, ne zamandanberi seni görmek, çobanlığı filân bırakıp se" nin en sadık askerlerinden biri olmak istiyordum. Allah beni sana nihayet kavuşturdu. Hem de ne türlü ?. . Işte Jen Te dağlarında yabancılara Çaltfkan olaniann Almlart ak olur!.. Boyle çocuğun yartn Hayatı parlak olur!.. Çalış, »mtk vr, yürü, Atıl, dörtyam bürüL Çalışmıyamn ömrü Çb'l gibi kurak olur!.. Ata MÖzüdürt Ktf, yaz Dinlenmeden oku, yaz!.. Çahşkanlar hiç durmaz Atılgan, kıvrak olur!.. * Çaİışmak bir merdiven: Rahata çıkarsırt *«n/.. Eğer emek vermezsen Merdiven alçak olur!.. * Mektebde çalışanlar Sonra bu tözü anlar!.. Yani tenbel olanlar Rahattan uzah olur!., * Tenbel koşta dSrtyana Kimta demez: Gel bana!., Her yerde çalışkana Açılmış kucak olur!.. N. R. MCMLC^CTLCRPC ÇOCUKLACL [merakh Kırk katır mı, kırk satır mı? Bırleşık Amerıka cumhurıyeti hükumetlerinden İdaho senatosu, ıdam mahkumlarınm ölme şekıllerini bizzat kendilerinin seçebüeceklerine dair bir kanun lâyihasını müzakere etmiştir. Ölüm şekilleri arasında zehir içme, elek dehşet salan kahraman Kodamanın işe ilk başlayışı böyle oldu. Tekin Tulga »ade halâskân değil, ayni ramanda hayranı olan çocuğu derhal yaverliği vazifesine tayin etti. Kızlanndan birini de ona ve rip kendisine damad edindi. Erkek evlâ* dı olmadığı için veliahd yaptı. Aradan epeyce zaman geçti.' Fakat harblerin, mücadelelerin ardı arkası kesilmedi. Nihayet 1887 senesinde Fran " sızlar Tonkin'i kat'î surette işgal ettiler. Jen Te daglanndaki Tiirkler, bilhassa Kodaman'la kayınbabasi Tekin Tulga çok müşkül mevkide kalmışlardı. Burada genc adamın isrnini daha evvel zik rediyoruz, çünkü Tekin Tulga çoktan işten çekilmiş, reisliğe ve kumandanlığa Kodaman geçmişti. Evet, Kodaman, Tekin Tulga, kabilesi ve askerleri çok müşkül mevkidey diler. Çünkü Fransız kıt'aları Jen T« dağlarının, her tarafını işgal etmiş, onları dört cihetten kuşatmıştı. Çekılecek ve eskisi gibi hür ve müstakil yaşıyacak kö şeleri kalmamışh. O zaman Tekin Tul * ga Fransız kumandanile gizli müzakereye girişti. Zira, Kodaman kat'iyyen teslim olmak istemiyor, kendisinin son damla kanı akmadıkça, askerlerinin ve kabilesi erkânının son ferdıne varıncıya kadar hepsi mahvolmadıkça hürriyet ve istik lâlden vazgeçmeği hatırından geçirmiyordu. Tekin Tulga bir gece korkunc bir ha* Jalet gibi kayaların arasına süzülerek Fransız karargâhmın yolunu tuttu. îhti yarhğına rağmen çevik ve atikti. Nöbetçi Tekin'i yakaladığı zaman o, evvelce Fransızlarla aralannda kararlaşmış olan parolayı söyledi. Bunun üzerine asker onu doğru Fransız kumandanının yanma götürdü. Tekin Tulga kumandana bütün kabile ve askerlerile birlikte teslim olaca" ğını vadettikten sonra sözünü §u şekilde bitirdi. trık sandalyasına oturma, kurşuna dizilme, balta ile başı kesilme, asılma tarzları mevcuddur. Fakat mahkumlara soracak olursanız onlar hiç şüphesiz bunlardan birini değil, idam edilmemeği tercih edeceklerdir. Maaşlı hayvanlar İngiliz Malıye Nazırının hazurladığı son bütçe raporunda garib bir fasıl vardır. Bu fasılda îngıltere bütçesinden maaş almakta olan bazı hayvanlarm isimleri yanlıdır. Maaşlı hayvanlardan FAVDAÜ BU.GSLER | Mektub zarfı Bugün bize gayet tabiî gelen mektub zarfı ancak bir asır evvel icad edilmiştir. Ondan evvel zarf denilen şey dünya yüzünde mevcud değüdi. İlk defa Londrada bir İngiliz, mektublan böyle bir şeyin içine koymayı düşünmüş ve bu keşfmi bir kâğıd tüccarına bizim c Baba ve ktz Şubat ve mart bulmacası c Jm v II 1 /• LÜLJ % Şu gördüğünüz yer bir sergi blnasıdır. Farzedin kİ otomobilin kapısı açılıyor ve içinden siz irüyorsunuz. Bu serglde görmediğinız, geçmedığirıiz hiçbir oda ve salon kalmıyacaktır. Yal nız şu şartla ki her yerden ancak bir defa geçecesk, ora ya bir kere daha dönmiyeceksiniz. Bu yolu jTikarıki resmin üstünde kırmızı kalemle çizip gösteriniz! Bu bilmecey\ doğru çözenlerden birinciye 5, ikinciye 2, üçüncüye 1 lira mükâfat verile cek ve dığer 100 kişiye münasib hediyeler dağıtılacak tır. Cevablarm martın sonuncu günü ne kadar «Cumhuriyet Çocuk Sahifesi» adresine gönderilmesi lâzımdır. Geç kalanlar hedıye alamazlar. Bilmeceyi bugünkü paramızla 80 kuruş mukabi linde satmıştır. Kâğıd tüccarı bu işten mılyonlar kazanmıştır. Adı Smith olan bu adamın torunlarmın bugün Glas gow civarmda müthiş şatoları vardır. Serhas'ın hazineleri Cebelüttarıktaki bir eşek, gene oradaki birkaç maymun, İngiltere Mıllî Bankasmdaki Rufus ismindekı kedi, Buenos Aires'teki İngiliz konsoloshanesindeki kedi ile, diğer birçok müesseselerdeki kediler göze çarpmaktadır. Bu kedılerden her birinin maaşı dörder şilindir.* Haydi kediler fare tutmak dolayısile işe yarıyorlar, diyelim, yaeşekle maymunlann İngiltereye ne hizmetleri dokundu acaba? Bundan 2500 sene evvel Yunanlılarla İranlılar arasmda cereyan eden Pon harblerinin bırmde Salâmin önünde İranlılarm donanması mağlub olmuş ve Kodaman buna muhaliftir amma, sayısı dokuz yüzü geçen gemiler deniben onu aradan çıkarmanın kolaymı bul" dum. Uyuyordu, başının altına bir bomba koydum. Saati gelince patlıyacak.. Biraz sonra sarayından müthiş bir gü " rültü işitecek ve göz kamaştıncı bir alev sütununun yükseldiğini göreceksiniz! Ayaksızların istekleri Amerika Birlefik cumhuriyeti dahilinde iki ayağı dibinden kesik birçok zavallılar vardır. Bunların pek çok oldogru çözenlerden bize fotoğraf gön duğu muhakkak.. Çünkü içlerinden 200 derenlerin resimleri de mükâfat kazanıp kazanmadıklarına bakılmaksızm gazeteye basüır. Kumandan, hürmet ve samimiyetle Tekin Tulga'nın elini sıkıp teşekkür etti. Tekinpek yorgun oldugu için yamkki odalardan birinde bir müddet istirahat et mesine müsaade buyurmasını kumandan" dan diledi. Fransız generali bu dileği memnuniyetle kabul etti. * * * Evet, biraz sonra hakikaten müthiş bir gürültü işitildi ve göz kamaştıncı bir alev sütunu yükseMi. Fakat Kodaman'ın sarayından değil, Fransız karargâhmdan. Tekin Tulga, çok sevdiği kabilesini ve onun kahraman şefi, hayatınm halâskân Kodaman'ı kurtarmak için kendisini fe" da etmiş, en fizli şekilde saklıyarak ge tirdiği dinamitleri Fransız karargâhma atmıştı. Generalle, erkânıharbiyesinin ve bü " tün maiyetinin bir anda mahvolması Fransız kıt'alarında müthiş bir kanşıklık yaptı. Kodaman'la askerleri ve kabilesi bir harika kabilinden husule gelen bu patlama ve panikten istifade ederek muha sara hattını yardılar, Çin arazisine geç ~ tiler. Orada gene hür ve serbest yaşadı ~ lar. Tekin Tulga'nın aralannda bulunmadığını görünce bu akıllar almaz kah" ramanlığı onun yaptığinı anladılar. H a tırasını her sene gözyaşlarile andılar. zin dibini boylamışlardı. Birçok tarih mütehassıslan bu gemüerde o zamanki İran hükümdarı Serhas'm çok kıymettar hazineleri olduğunu iddia etmektedirler. Bu iddiayı hakikat olarak kabul eden İngiliz maliyecileri o hazineleri çıkartmak teşebbüsüne girişmek üzere bir şirket teşkil etmişlerdir. Her halde gemiler şimdiye kadar çürümüş ve parçalanmışlar, kıymefttar hainelex de şüphesiz kum ve taş yığını altında kal mışlardır. Fakat şirket kuvvetli vasıtalarla bu kumlan ve taşlan atacak, gayesine vâsıl olmıya çalışacakmış! Bilmeceyi çözenler tanesi İndıanapolıs şehrinde toplanıp hükumetten bazı isteklerde bulunmuş lardır. Bu isteklerden bazıları şunlar dır: Otobüslerde, tramvaylarda, şimendiferlerde yarun ücretle seyahatlerihj temin etmek, muhtelif şehirlerde ta vanları gayet alçak odalı evler yaptı f ] rılmasına delâlet etmek ve saire... Bu haberi Star of İndianapolis gazetesi veriyor. Eğer yalansa, gunahı onun üs tüne! Nurinnisa. 11 Kayseri Bez Fabrikasında 601 Hamdi oğlu Alı Rıza. 12 Afyon Cumhuriyet ilk okulu 305 Cahid Dikmen. 13 Malatya piyade alayı tüfekçisi Şemseddinin oğlu Orhan. 14 Konya ilk okul 65 Ulvi Arıkanlı 15 Yozgad merkez komiseri Salâ ' haddin Erdoğan kızı Zehra. 16 Sıvas Ziraat Bankası muhasıb' vasıtasile Hamıd Gökalp. 17 Bursa Apolyond okulu 138 Nilüfer. 18 Adana erkek lisesi 108 Gönen. Çocuk portreleri Orh^nın bulduğu para.. Küçük Orhan yolda bir lira buldu. Geçenlerden birine göstererek: Amca, dedi, bu kaç para.. Bir lira yavrum! Ve cebinden bir kart çıkarıp çocuğa uzattı: • Babana şu adresi ver, bana iki lira daha yollasm; çünkü ben avukatım, bana her fikir danışmanın ücreti üç liradır.. Ercan ile Özcan birarada Bilmeceyi doğru halledenlerden bize fotoğraf gönderenlerin resimlerini basmıya devam edıyoruz. Fakat burada resmi çıkmak mutlaka hediye kazanmış olmaklığa delâlet etmez. Mükâfat ka zananların isimleri her ay neşrolunan büyük listeye basılır. Soldan sağa sıra ile: 1 Bursa Demirtaş okulu 306 Hayriye. 2 Afyon lisesi 20 İsmail. 3 Galata Yüksekkaldırım Küçük Fridman apartımanı Moriz. 4 Ankara Adana seyyar posta memuru oğlu Vahid. 5 Tarsus İnhisarlar Başmemuru yeğeni Şemseddin Tülek. 6 Ankara İnönü okulu 142 Haluk Göğeren. 7 Bursa Kapalıçarşı Zaman mağazası sahibi Mustafanm oğlu Orhan. 8 Haydarpaşa lisesi 306 İhsan Çintan. 9 Beyoğlu 11 inci ilk okul 105 Mehmed. 10 Zevrek kız lisesi talebelerinden