Katalog

8 Mart 1936 CUMHURİYET 11 Memleketimizde radyo işi nasıl halledilebilir? Esaslı tetkikler neticesi alınacak tedbirler cezrî olmalı ve radyoyu bir lüks olmaktan kurtarıp bir ihtiyac haline koymalıdır OKUYUCULARIMIZ Emlâk Bankasmın gösterdigi kolaylıklar Japon kabinesini .Diyor ki M. Hirota teşkil ettî Orduyu memnun etmek için geniş ıslahat yapılacağı anlaşıldı Alpların tayyare ile ilk defa geçilişi... Jeo Şavezin 25 sene evvel iptidaî tayyaresile koca dağları aştıktan sonra yere inerken kapaklanarak öldü Emlâk ve Eytam Bankasmın bu se fer mütekaid, yetim ve dullarm üçer Tokyodaki isyan hâdiseleri bastırıl aylıklannın iskontosu muamelâtını Kur dıktan sonra împarator bir yandan yeban Bayrammdan evvelki üç gün gibi kısa bir zaman zarfında yetiştirmek hu ni kabinenin teşkilile bir yandan da issusunda ittihaz ettiği musib tedbirler yana iştirak eden zabitlerin ve efradın ve bu yolda sarfettiği gayret ve feda cezalandınlması işile meşgul olmağa kârlıklar her türlü takdirin üstünde başlamıştır. İmparator, âli meclis reisi ve sağ ce dir. Senelerdenberi bu millî bankamızdan nah azasından Prens Konoyeyi saraya maaşlanmı devamlı surette iskonto et davet ederek kabinenin teşkiline ken tirmekte olan bir emekli sıfatile diye disini memur etmişse de, Prens Konoye bilirim ki; bu defa maaş tevziatmda gör bazı sıhhî sebebler göstererek Başba düğüm intizam ve mükemmeliyet haki kanlığı kabul etmemiştir. Bunun üzerine, kabinenin teşkiline, katen övünmeğe şayandır. Müessese, müracaat edenlerin sayısı Dıs İşleri Bakanı M. Hirota memur edilarttıkça tediye usullerini tedricen te miştir. 1934 tenberi Dış İşleri Bakanlı kemmül ettirmiş ve nihayet bu sefer de ğmda bulunan M. Hirotanın, kabinenin numaralı fişler üzerinde işaret olunan kurulması hususunda ordunun yardımısaat ve dakikaya göre erbabı müracaa nı da temin ettiği hakkında bazı habertin maaşlannı hiçbir üzüntüye ve te ler şayi olmuşsa da, son alman malu hacüme meydan vermeden ve banka mata göre, ordu, muavenette bulun binasınm müsaadesi nisbetinde oldukça mağı kat'î surette reddetmiş ve M. Hirotanın emekleri akim kalmıştır. rahat bir şekilde ödemiştir. Asilerin cezalandınlması hususunda Banka, mart ayınm Bayramdan ev Jeo Şavez için heykel dikilen İtaiyada Domodossola îstanbul Telsiz Telefon şirketinin im rafından sureti daimede başarılamıya velki yalnız iki iş günü zarfındaki müd alınan tedbirlere gelince, İmparatorun şehrinin panoraması deti bütün erbabı ihtiyacın maaş mua başkanlığında toplanan hususî konsey, Eyazı müddeti bu sene bitmek üzere ol cağı afikârdır. Binaenaleyh büyük istasyonun biran melelerini bitirmeğe kâfi görmediğin hususî bir askerî mahkeme teşkiline kaduğundan imtiyaz müddetinin temdidi Bugünlerde dünyanın büyük vak'alaiçin şirketin teşebbüste bulunduğunu evvel tesisini ve bu istasyonun işletil den makamı aidinden müsaadei mah rının yıldönümleri birbirini takib ediyor. ve bu hususta İstanbul istasyonunun mesi için icab eden teşkilâtın vücude susa alarak bir tatil günü olan 1 mart ıeçenlerde Napolyonun anasının ölümükuvvetini artırmağı ve neşriyat saat getirilmesini temin etmek zamanı gel pazar günü dahi bütün memurlannı sanün yüzüncü yıldönümü, lokomotifin yelerini tevsi etmeği teklif ettiğini ve rad miştir. Memleketimizde büyük bir is bahtan akşam geç vakitlere kadar fani şekle girmesinin 25 inci devri senevisi, jro kanununun neşrini taleb ettiğini ga tasyon yerine daha az kuvvette müte hştırarak ve banka dahilinde mühür ve mühim uçuşlann başlangıcının 25 inci zetelerde okuduk. addid istasyonlar vücude getirilmesi ge tasdik ettirecek ve vekâletname yaptı yıldönümü yapıldı. Bugün dc biz havacıracaklara bir sühulet olmak üzere bir Şu kısa cümlede îstanbul Radyosu rek fennt ve gerek iktısadî noktai na lığa aid bir yıldönümünden bahsedeceğiz. zardan şayani tercih görüldüğü takdir de noter bulundurarak bizlere elden genun ve umumiyetle Türkiyede radyo Tayyareci Geo Chavez (Jeo Şa de tstanbul istasyonunun takviyesi mev len her türlü kolaylıklan yapmaktan meselesinin esaslı noktalanna temas evez) in yirmi beş sene evvel bugünlerde zuu bahsolabilir. Fakat bu istasyonlann geri durmamasından dolayı her suretle Üilmiştir. işletılmesinin gene devlet teşkilâtına müteşekkir bulunduğumuzu ve millî Alp dağlannı uçarak geçmeğe muvaffak Bu esash noktalan burada tesbit ede tevdi edilmesi icab edecektir. bankamızın emekli, dul ve yetimleri olduktan sonraki ölümü!... Em: Radyo imtiyazının istimali, radyo mize gösterdigi bu sühuletlere karşı, Geo Charvez, Peru Cumhuriyetinin istasyonu veya istasyonlannm kuvveti, % Neşriyat saatleri ve programı da halkımızdan da ittihaz edilen usul ve tanınmış bankerlerinden A . Charvezin bu halde kalamaz. Zira bugün her mem tedbire riayetkâr olmak suretile maaş neşriyat saatleri ve programlar, radyo oğludur. Pariste mühendislik tahsil etmiş aboneleri miktarmın arttınlması ve rad lekette sabahleyin saat 6 da başhyan ve tevziatında intizam ve sükuneti muhageceyansına kadar devam eden radyo fazaya itina göstermeleri de şayani şüktayyare meraklısı bir gencdi. Dünya o yo kanunu. neşriyatı halkın terbiyei bedeniyesin ran olduğunu ve bankanm bu şefkatli zaman tayyareciliğin henüz başlngıcında 1 Radyo imtiyazı, bizde Posta, Telden başlayıp talim ve terbiyesine ve usulü muhafaza etmesini temenni et bulunuyordu. O zaman Charvez Parisin graf ve Telefon umum müdürlüğüne günün meseleleri hakkında tenvirine yakınında Yssy les Moliuraıuc kasabayerilmiştir. O da bunun istimalini mu hâdim olduktan sonra dimağî ve ruhî mekte olduğumu umum maaş iskonto ettirenler namına muteber gazetenize sında tecrübelerini yapıyordu. O günün ayven bir müddetle Îstanbul Telsiz Te ihtiyaclarını da tatmin ediyor ve bü yazmanıa saygılanmla dilerim. tayyarecileri için Alp dağlannı aşıp İtallefon şirketine bırakmışttr. Îstanbul tün manasile bir kültür vasıtası oluyor. Kabine teskilini kabul etmiyen yaya inebılmek en büyük gaye idi. Askerî emekli L. Binbaşı Radyo şirketi, vesaitinin mahdudiyeti Bu neşriyatın ruhu ayni zamanda memJeo Şavez için dikilen heykel Prens Konoye HÎLMÎ ne rağmen son zamanlarda şayani tak leket propagandası olduğundan radyo Isviçreden Mılânoya kadar olan 165 rar vermiş ve Harbiye Bakanını bu mah dir bir faaliyet göstermiştir. tıyor ve bu uçuşun ya büyük bir kaza ile, işinin en salâhiyettar makamata doğrukemenin riyasetme tayin etmiştir. Bu kilometroluk mesafeyi uçarak geçme müyahud da büyük bir zaferle neticeleneceTiyatro ve konferanslarla <röle re dan doğruya raptedilmesi mecburiyet teşküâtından ileri geldiği saklanılamı askerî mahkemeye verilecek olan asiler, sabakası herkesin alâkasını celbetmişti. !ais» ler temin edilmiş, stadyomlardan halini almıştır. yacak bir hakıkattir. Memleketin asrı İmparator hassa birınci fırkasının ye Müsabakaya Charlez ile Italyan Catta ğini söylüyordu. Bırdenbıre dağlar üze ve mümasil mahallerden röportajlar 4 Radyo abonelerine verecekleri bir ihtiyacmm tatmini hususunun bu dinci topçu alayından ve üçüncü piyade neo; Alman Weymann ve Fransız Pai rinde siyah bir nokta göründü. Herkes yapılmış, Ankaradan ve Avrupa istas paraların bu neşriyatın icab ettirdîği yolda istısmar edilmesi doğru değildir. alayından 1400 zabit ve askerdir. lette iştirak edecekti. Tecrübeler netice gözlerini sanki bir dürbün adesesi yap yohlarından da transmisyon tecrübeleri masarifin esaslı karşılığını teşkil etme Halkımızın satın alma kabiliyetile kaOrdu da tatmin edilecek sinde sonda Chavez ile Cattaneo kalmış mak için azamî derecede açıyordu. Her muvaffakiyetle neticelenmiş ve her fır 9i icab eder. Îstanbul Telsiz Telefon şir bili telif olacak fiatlarm temini lâzım Tokyo 6 (A.A) Hirota, hükumetin h. Uçuş günü havanın bozuk olması îtal kalb sanki Chavezin motörü idı. O, dusatta stüdyo programlarının tenevvüü ketinin abone miktan diğer ecnebi mem dir. Evvelâ şurasını kaydedelim. Mem muvakkat programında, dış siyasa hurunca kendilerininki de duracaktı. Biraz ne çalışılmıştır. Yalnız neşriyat saat leketlerde olan abone miktarile kabili leketimizde radyo sanayii, teşekkül edin susunda sulh ve banş ve iç siyasa husu yanı da dışan çıkartmıştı ve Chavez yalnız kalmıştı. Hâdise çok mühim olduğun sonra uçak Domodossola avasının üzerinlerinin geç başlaması ve erken bitmesi kıyas olamıyacak derecede azdır. Hal ciye kadar ecnebi mamulâtına ihtiyacı sunda da teskin edici bir hattı hareke dan dünyanın her tarafından Isviçreye de bulunuyordu. Herkes hayret ve tak büyük bir noksan teşkil etmektedir. buki diğer ecnebi memleketlerde abo mız vardır. Fakat bu mamulâtm han derpiş edileceğini söylemiştir. gelmiş olan seyirciler ve muharrirler dirle onu alkışlıyordu. Tayyare hafif haStüdyo programlarımn genişletilmesi nelerin temin ettiği varidatla yeni mu gisi daha iyidir, hangisi daha ucuz ve Ordudaki hoşnudsuzluğu izale içi fıf inmeğe başladı. Fakat bu anda bütün hususunda şayani temenni pek çok ciazzam istasyonlar ve stüdyolar vücude elverişlidir ve hangisi lüks telâkki edil cezrî mahiyette bir takım ekonomık ve Simplon Kulmda toplanmışlardır. hetler mevcud olduğunu itiraf etmek getirilmektedir. Bu sebeble abone mik mek icab eder. Bunu halkımıza göster sosyal ıslahat yapılacak, fakat umumî Hâdıseyi o zamanın gazetecilerinden gözleri bulandıran, gülen çehrelçri bu icab eder. Bütün bu noksanların para tannın artırılması, en mühim mesele mek ve halkımızın bir takım reklâm siyasada hiçbir değişiklik olmıyacaktır. lilhassa Chavezin dostu tanınmış Italyan ruşturan bir hâdise oldu. Tayyare yirmi azlığından ve elde mevcud vesaitin mah lerden biridir. Radyonun memleketi lara kapılarak parasmı heder etmesi Orduda disiplini tesis için çok şiddetli luharriri Barzini Luiginin ağzmdan din metro kadar yüksekte uçarken birden kamizde taammüm etmesi için başlıca a ne mâni olmak millî bir vazifedir. Bu tedbirler alınacaktır. dudiyetinden ileri geldiği malumdur. nadları bükülmüş bir kuş gibi aşağı yu liyelim: millerden birkaçını yukarıda zikrettik. nun için muhtelif tarikler vardır. Me Kumandanlar arasında Bu şerait altında radyo imtiyazının «İşaretten iki üç dakika sonra Chave varlandı. Hızla yere vurup arkaya devselâ radyo ahizelerinin Türkiyede satışı istimali meselesinin yakmdan tetkik edeğişiklikler zin tayyaresi görünmeğe başladı. Çok rildi. Halk ve itfaiye efradı koşuştular. Radyo teşkilâtının kuvvetli ve mü hakikî bir Türk müessesesine veya bir dilmesi lâzım gelmektedir. Îstanbul ve kemmel bir surette olması ve neşriyat millî teşkilâta verilir. Bu müessese veya Tokyo 7 (A.A.) Yüksek harb divanı hızh uçuyor ve daima semaya doğru Chavez ölmemişti. Fakat hastanede muAnkara istasyonlannm zayıf ve eski saatlerinin ve programımn tevsi edil teşkilât, Posta. Telgraf ve Telefon u azasının ve Sü Bakanı Kavaşimanın te 'ükseliyordu. Biraz sonra üzerimizden ayene neticesi bacaklarının, sağ kolunun sistem olması dolayısile neşriyat her ta mesi bu hususta mühim amillerden ol mum müdürlüğünün fennî murakabesı kaüde sevkinden sonra, generaller arajeçerken onu heyecan ve takdirle selâm ve iki kaburga kemiğinin kırıldığı anlaşılrâftan iyice dinlenememekte ve bu se makla beraber neşriyatın anzasız bir altında mamleketimizin ihtiyacına te smda yeniden mühim değişiklikler bekdı. Tehlikeli bir vaziyetteydi. Fakat ölüm beble radyo memleketimizde taammüm surette dinlenmesini temin etmek te o vafuk eden Avrupa ve Amerikan ahi lenmektedir. Asi zabitlerin bir derece ladık. O geçtikten sonra anladık ki bu kimsenin aklına gelmiyordu. Çünkü Chaedememektedir. Radyo neşrivatımn te derece mühimdir. zelerini getirtir ve cüz'î bir kazanc mu mafevki olan zabitler de mes'ul tutu havada uçmak çok tehlikeli ve korkuncdu. Rüzgâr tayyareyi, kudurmuş bir de vez atlet vücudlü bir gencdi. Hali o kakemmülü, abonelerin artmasile pek ziBugün kuvvetli bir radyo ahizesi alan kabilinde satar. Bu kazanc, o müessese lacaklardır. nizde dalgalann hücumuna kapılmış kü dar iyidi ki hekimler onunla görüşmeğe yade alâkadardır. bir kimse, radyo neşriyatını anzasız veya teşkilâtın masarifine tekabül edemüsaade ettiler. Chavez cevab veriyor çük bir kayık gibi sallıyordu. 2 Radyo istasyonlannm kuvvet dinlemek istiyor. Fakat transformatör cek miktarda olmalı ve her halde bugün memleketimizde radyo ahizeleri üzerinZavallı Chavez muvazenesıni kaybet du: lendirilmesi birinci derecede nazari dik ler, asansörler, röntgem, motörler ve en ecnebi müesseselerin kazandıkları İki bin metroda uçuyordum. Sanki memek için kimbilir neler çekiyordu. Hekâte alınacak meselelerdendir. Mem emsali tesisat bu arzunun kuvveden file leketimizin her tarafında radyonun bir gelmesine mâni oluyor. Radyo neşriya paralar ve verdikleri kumusyonlarla kapimizin gözleri birbirine bakarak şunu Alpler bana âşık, rüzgâr da onun yar kültür, talim ve terbiye ve millî pro tmın anzasız dinlenmesi, yurddaşların bili kıyas olmamalıdır. Bu takdirde güm dımcısı idi. Korkunc bir vaziyetteydim. söylüyordu: paganda vasıtası olarak neşriyatta bu bir hakkı sarihi olarak telâkki ve kabul rük haric olarak bugünkü fiatlarm en Fakat Domodossola ovasma erişebildim. Zavallıyı Allah saklasm! lunulabilmesi için bir veya müteaddid edilmek icab eder. Garbî Avrupada rad aşağı nısıf fiatla radyo ahizeleri alm Biraz sonra geniş ovaları kateden Beyaz haçı görünce inmeğe başladım. kuvvetli istasyonlann tesisi icab eder. yo dinlemek hakkı, diğer şahsî haklar ması kabil olacak ve millî servetimiz Chavez korkunc Alplere kendini salıver Yerdeki alkıslan bile duyuyordum. Bu hususu tetkik eden Posta, Telgraf ve gibi yüksek mehakim kararlarile kabul boşuna harice gitmiş olmıyacaktır. Bir Sonra? di.» Telefon umum müdürlüğü, uzun tul edilmiş bulunuyor. Bu hakka riayet et taraftan da memleketimizde radyo ahizelerinin imali ciddî bir surette der Sonra ne oldu, siz benden daha îyî Chavezin Italyaya muvasalatını gene mevcli 150 kilovathk büyük bir istas miyenler, alâkadar makamat vasıtasile biliyorsunuz. bir gazeteci şöyle tasvir ediyor: yonun Ankarada tesisini tasavvur etmiş icbar edilebilirler. Radyo dinlemeğe piş edilmelidir. Meselâ bugün AlmanyaAlpleri aşan muzaffer kahraman, büve bu hususta muhtelif ecnebi müesse mâni olan anzalan yapan bu tesisatı sa da çok taammüm eden halk ahizeleri Ucuştan iki saat sonra ltalyanın sejerile temasa girmiştir. Bu müessese tan ve alan bu arızayı izale edecek ter nev'inden ahizeler memleketimizde koDomodossola şehrinde büyük bir kala yük tayyareci geceyansına dogru tebeslerden bazıları böyle büyük bir istasyo tibatı beraber satmak ve almak mec laylıkla yapılabilir. Bu suretle yerli rad balık gözlerini Alplere dikmiş bekliyordu. sümle dünyaya gözlerini kapadı. nun gerek tesisi ve gerek işletme ma buriyetine tâbi tutulmalıdır. Tramvay yo sanayiine yol açılmış olur ve yapılaZEYNEL AKKOÇ Herkes hayretle birbirine birşeyler anlasarifi fazla olacağmdan 60 kilovathk bir ve otomobiller de ayni mecburiyete tâbi cak tesisat az zamanda masarifini itfa kaç istasyon tesisi şayani tercih olaca olanlar meyanındadır. Sonra da aksiyon edebilir. ğını ileri sürmüşlerse de Posta, Telgraf lu ahizelerin ve radyo neşriyatı dinlenRadyo lâmbaları müstesna olmak ü ve Telefon umum müdürlüğü büyük bir mez bir hale getiren eski sistem mür zere diğer aksam hemen kâmilen bura istasyon tesisini, ban teknik esbab do silelerin istimali menedihnelidir. da yapılabilir. Yapılamıyanlar haricden layısile, tercih ettiğinden bu hususta 5 Radyo abonelerinin teksiri için celbedilir. Asıl mesele bu ahizelerin kumüzakerelerine devam etmiş ve fakat rulmasmda bugünkü fennî ihtimamla istasyonun tesisi işinin ihale edildiği muhtelif tarikler mevcuddur. Bir defa Holivudda yapılan en güzel bacakl çalışılmasmda ve haricden gelen ahizehakkında henüz kat'î malumat alına Halkevleri, mektebler ve Parti teşkilâtı artisti ayırma müsabakasında şu gördü ler gibi muntazam bir halde olmaları mamıştır. Radyo neşriyatının uzun tul bu abonelerin miktanm mühim bir yeğünüz Mıs Mary Dees birinciliği kazan mevcli, kuvvetli bir büyük istasyon ta kuna iblâğa kâfidir. Her köyde bir rad nın teminindedir. Bu cihetin kabil olduğu da memleke mıştır. rafmdan yapılması noktai nazan radyo yo ahizesi bulunduğu takdirde takriben neşriyatının memleketin her tarafında 80 bin radyo abonesi temin edilmiş olur. timizde mevcud amatörlerin ve bazı hu H a l k e v i n d e komite seçim günleri arizasız olarak ve küçük ahizelerle din Sonra şehirlerde radyo abonelerinin susî müesseselerin mesaisile sabit ol Eminonu Halkevinden: lenmesini temin arzusundan ileri gel miktan, neşriyatta gösterilecek ihti muştur. Muddetleri dolan Evuniz komite üyele mektedir. Bu maksadı temin için bey mam ve abone şeraiti hususunda ya 6 Radyo kanunu, radyo ahizeleri rinin yeni seclmleri sıra ile aşağıdakl gü nelmilel tulü mevc konferansında da Îs pılacak teshilâta mukabil kolayükla ar nin istimalini, radyo abone bedellerinin ve saatlerde yapüacaktır. Her nekadar bütun uyelerimize ayn ay tanbul ve Ankara için uzun tulü mevcli tacaktır. sureti tediyesini ve radyo neşriyatını: 130 kilovat kuvvetinde büyük bir is Radyonun memleketimizde taammü anzasız bir surette dinlenmesini temi rı davetiye gönderilmişse de herhangi bi: sebeble davetiyelerini alamamış olanları tasyon tesisine muvafakat alınmıştır. müne en büyük bir mâni teşkil eden se edecek en kuvvetli bir müeyyide oldu bu ilânımızı davetiye y«rine kabul edere beb, radyo ahizelerinin pahalılığı oldu ğundan biran evvel neşredılmesi rad kendi komite günlerinin toplantı günunde Bu vaziyet karşısında îstanbul istasEvimiz merkez salonuna gelmelerini rica ğu unutulmamalıdır. Buna sebeb ola yo işinin hüsnü surette halli için el yonunun takviyesi ve Îstanbul TeMz ederiz. rak memleketimizde alınan gümrük ve zemdir. Telefon şirketi imtiyazının istimali hakDıl, edebiyat ve tarih sufoesi 9 mart 936 Yukarıda zikrettiğimiz esaslı noktala pazartesi saat 17 de, Ar şubesi 10 mart 936 kının temdidi şayani tetkik bir mesele muamele vergisi ve radyo resmi oldu salı saat 17 de, Gosterit şubesi 11 mart 936 dir. Yeni istasyon kuruluncıya ve neş ğu söyleniyor. Fakat bu mebaliğ çıka nazari itibara almarak memleketimiz rıldıktan sonra gene radyo ahizelerinin de radyo işı tanzım edıldığı takdirde çarşamba saat 17 de, Spor şubesi 12 mart riyata başlayıncıya kadar memleketi radyo gibi çok kıymetli bir kültür ve 936 persembe saat 17 de, Halk dersaneleri mizin radyosuz kalmaması için her hal fiatıj>ahalıdır. K 13 mart 936 cuma saat 17 de. Sosyal Bu pahalılığın radyo tacirlerinin ka propaganda vasıtası memleketimizde yardı mşubesi 14 mart 936 cumartesl sade muvakkat bir tedbir almak lâzım Bu resmi petrol kuyularından bırmcaıd tertıbat zannetmeymiz. Pariste l r gelmektedir. Fakat radyonun bugün ha zanmak istedikleri yüksek kumüsyonla taammüm edecek ve ayni zamanda kıy at 15 te, Kltabsaray ve Y 17 mart 936 salı senesinde açılacak olan arsıulusal sergi arazisini düzeltmek ve binalann te»iz olduğu ehemmiyet hasebile bu işin ve yahut ecnebi fabrikalarının memle metli bir ticaret ve sanayi sahası temin saat 17 de, Müze ve sergller 18 mart 936 rini atmak üzere yapılan hazırhk faaliyet lerinden bir safhadır. çarşamba saat 17 de. mahdud vesaitle ve hususî bir sirket ta ketimizde yaptıkları çok masraflı satış edilmiş olacaktır. Güzel bacaklı artist 1937 de Pariste açılacak sergi