Katalog

CUMHURİYET 16 Maı ASKERLIK BAHISLERI Fransız ve Alman ordularına bir bakış İzmir muallimleri Güzel bir tetkik seyahati yaptılar Tarihten yapraklar Fransızlar, tahkimatm çevrilmesınden endişe ediyorlar Çünkü tahkimatm sağ yanı Isviçreden, sol yanı da Belçîka ve Felemenkten yapılacak bir taarruzla çevrilebilir Kız En$titüsti muallimleri Kuşadası sahillerinde Loğusa başında Al hatunu bekliyen ihtîyar vezir Beyaz hayaletten kopardığı al mendille selâmlığa koşunca genc halâyık Al hatunla tatlı bir musahabeye dalmıştı Izmir (Hususî) Cumhuriyet Kız Enstitüsü muallimleri, Selçuk harabeleBundan evvelki yazımızda, Fransızrine, oradan Kuşadası ve Sökeye gidip ların Alman hududu boyunda yaptıkları geldiler. Bu, bir tetkik gezisi halinde geçilmez tahkimata rağmen, Ren gayriidi. Muallim grupu, kendilerine iltihak askerî mmtakasının askerileştirilmesi üzeeden bazı talebelerle birlikte îğridir rine büyük bir endişe duyduklannı yazekspresile evvelâ Sefes harabelerine mış ve bu endişenin sebeblerini ayn bir gittiler. Burada, muallim İhsan Çetin, yazımızda izah edeceğimizi söylemiştik. Sefes medeniyeti ve Selçuk tarihi hakBu sebebler muhteliftir: kında izahat verdi. Sefes harabeleri, Agoras, Jimnazyomu gezildi. Hâlâ es1 Gayriaskerî mıntakanın askerle ki haşmetini taşıyan bu tarihî medeni işgali, Almanların da bilmukabele, Franyetin yanında, bir de Türk san'at kıysız hududu boyunca, tahkimat yapmalan metini gösteren Isabey camisi vardır. demektir. Müstakbel Alman tahkimatı Mimarî noktadan umumun alâkasmı da, tıpkı şimdiki Fransız tahkimatı gibi, celbeden bu eser hakkmda da malumat hem tedafüî olacak, hem de Fransız almdıktan sonra, güzel bir yoldan Kuştopraklanna tecavüz için bir kaide, bir üs adasına geçildi. teşkil edecektir. Hakikaten Selçuktan biraz ayrıhp Ren kıyılarındaki gayrimüstahkem Kuşadası sahillerine hâkim ve nazır mıntaka, Fransız tahkimatının anî bir mevkie gelince, gözler, baş döndürücü Fransanm şark ve şimali şarki baskına uğramasma karşı, en büyük mabir güzellikle karşılaşır. İleride, Sisam hududlarım götterir harita adasına kadar uzayan bir deniz, uzun nia idi. Bu mıntakada yapılacak askerî Siyah çizgiler Fransa ve Belçikanın bir kumsal, karşıda küçük Tavşan adahazırlık ve hareketleri, Fransızların haber Almanyaya karşı yaptıkları tahkimatın sı.. Sol taraf, tarlalar, bahçeler ve Kuşalmaması imkânsızdı. Şimdi ise AlPaşa nihayet Al hatunla karşılaşmıştı! mevkilerini göstermektedir. adası. Yarım saat kadar süren bu yolman ordusu, Fransız istikâmlannın Ebumerak Mehmed Paşa, Napolyo yirmi beş gün içinde tamamile geçmişti, da, insanm ruhu, güzelliğin verdiği bir pamıştır. Bundan evvelki yazımızda tafburnunun dibine gelmistir ve hugenişlikle, bir rahatlıkla ve zevkle do nun Mısırda bıraktığı Fransız ordusunu genc kadın kendi gibi genc ve güzel kapı dud boyunda, hudud muhafızları ve silâtla izah ettiğimiz gibi, hududa mülar. tarümar eden sayılı savaşlarda bulunup yoldaşlarile gülüp eğlenmek istiyordu, setir kıt'alarının teşkil edeceği perde arka vazi bütün tepeler son sistem istihkâm v^ Kuşadasmda az duruldu ve buradan yüzaklığı göstermiş ve vezir olmuştu. paşanın varlığı ise böyle bir cümbüşe ensmda, her türlü hazırlıklar yapabilir. larla tahkim edilmiş ve böylece hududu f Sökeye geçildi. îki kazayı birbirine bağ Artık debdebe içinde yaşıyordu, savaş gel oluyordu. Mıntakanın gayriaskeriliği kalkınca da, bastanbaşa ateş altına almak ve sızmalayesi, milli arazinin bu küçük parçasının lıyan yol ve iki tarafı, iyi işlenmiştir. yorgunluğunu güzel halayıkların tatlı Uç beş gün de böyle geçti ve bir gece kimse, Almanyaya ne yapıyorsun, dıye ra meydan vermemek imkânı hâsıl olmuşişgaline mukabil, daha büyük bir istılâninnilerile çıkarmağa uğraşıyordu. Ebumerak Mehmed Paşa, gözkapaklantur. soramaz. nın önüne geçmek kabil olursa, bu par Talihi yürük olan bu vezirin irfanı, bir nı ağırlaştıran uyku ile mücadele edip duBöylece Fransanm Almanyaya karşı Gayriaskerî mıntakanın kalkması, çanın çiğnenmesine belki de razı olacakhayli meslektaşları gibi, güdüktü, okuma rurken odaya beyaz, bembeyaz bir heyuFransızların bir Alman taarruzu karşı olan hududu, geçilmez bir hale konul tır. Holanda, Almanların Limburg eyası kıttı, yazması hiç yoktu. Bu sebeble lânın girdiğini gördü. Bu heyulânın veya sında kendilerine zaman kazandıran, ba muştur. Bu tahkimatı, Almanya gibi en leti cenubundan geçmelerine müsaade ehurafelere, efsanelere çok değer verirdi. hayaletin kızıl denecek kadar al bir çehzı verlerde 50, bazı yerlerde de takriben kuvvetli bir düsman bile nazarı itibare derse, bunun Belçikaya büyük zaran doMüneccimine damşmadan ata binmezdi, resi vardı, bu allık beyaz bir kostüm üs200 kilometro genisliginde tahkimatsız almağa mecburdur. Nitekim 1914 te kunacaktır; çünkü, Belcika, Felemenğe istihare ettirmeden bir işe el vurmazdı, o tünde ateş gibi parlıyordu. bir sahayı kaybettirmiştir. Avni zamanda, Almanlar, bu cinsten mütemadî bir tah itimad ederek Belcika Holanda hudukuyup tütsülemeden Babıaliye kâğıd yolEbumerak, kısa bir lâhza, yürüyen haAlmanvaya vapılacak bir Fransız teca kimat manzumesi olmadığı halde, hudu dunun bu kısmında tahkimat yapmamışlamazdı. yalete baktıktan sonra hemen yerinden vüzü icin, Fransız tahkimat hattının, ö du muhafaza eden Verdön Nansi tır. Bir gün onun sayısız halayıklanndan fırladı: nündeki tamamile açık araziye karşı bir Tul Belfort müstahkem mevkilerinin Meded ya Hazreti Şit, meded ya biri doğurdu. Bu hâdise. Ebumerak Meh Belçikadan geçiş taarruz kaidesi ve üssü teşkil etmesi imkâ müdafaa ettığı hattı yarmağa teşebbüs med Pasanın hayatında sayılı birçey ohı Hazreti îdris! •tmıy«r«k, I .iilcs»ml>ur»ç v e Belçiketdan Holanda, Belcika ve Alman huducJla pı fla » ] e e n çıtımıotır. ı Diye bağırarak al yüzlü hayletin üzegeçmeği tercih etmişlerdir. Fransız erkâ nnın birleştiği yerden itibaren Lüksem Muallimler Efes harabelerinde yordy. Çünkü ilk defa babalık zevkini 2 Fransızları telâs ettiren ikinci setadıyordu. Artık kesilen kurbanlann, da wne atıldı. Kadı efendi, şayed ve şayed beb de. müstahkem Fransız hududunun nıharbiyesi, yeni yapılan emsalsiz tahki burg dükahğı hududuna kadar uzanan Yeşildir; tabiî bir zenginlık ve güzellik ğıtılan »adakalann haddi, hesabı yoktu. böyle bir tesadüf vukubulursa Peygamber iki cenahının acık olmasıdır. Filvâki mattan sonra, Almanların gene bu geçil arazide, bir Alman istilâ ordusunun ta taşımaktadır. Söke, misafirlerine çok Padişaha duyurulacağından korkmasa Şitle İdrisi yardıma çağırmasını, sonra da alâka gösterdi. Muallimler, bundan i« Fransız tahkimatı, sağ cenahından Isviç mez hattı cepheden zorlamaktansa iki arruzunu durduracak, tabiî hiçbir cidd cenahlarından •çevirmeğe teşebbüs ede mania yoktur. Fazla olarak buralardan tıfade ile köylülerle, kadınlarla hasbi bajında bulunduğu vilâyet halkına şu do al hatunun saçından tutup teslimiyet tekreye, sol cenahındın da küçük Lüksemhaller yaptılar ve onları dinlediler. Gün ğan çocuk için donanma bile yaptıracak lif etmesini söylemişti. Eğer al hatun inad burg d'""kalığı ile BeHkaya dayanmak ceklerine kanidir. Fransızları böyle bir Almanları doğruca evvelâ Beçikanın, batarken İzmire dönen muallim grupu ü. Bunu yapamadı, fakat bütün vilâyeti etmeyıp te teslim olursa aralannda bir tadır. Binaenaleyh Almanlar, bu müs tahmine sevkeden ikinci bir sebeb de Al sonra da Fransanm canevine götürecek bugünkü gezisinden çok memnun gö davul zurna gürültüsile doldurmaktan da muahede yapılması da gene kadmın teltahkem hududu. ceoheden varamavınca man topraklarında, seri ve büyük tecem güzel yollar vardır. Esaslı istilâ yolları, rünüvordu. kinleri cümlesindendi. geri kalmadı. yanlarmdan tasarak ihata etme^i düsü müler yapmağa müsaid bulunan iki mın ya Meuse vadisini, yahud da Mozel vaŞimdi onun en büyük meşgalesi gün Ebumerak bütün bunlan löğusaya söynebilirler. Bunun icin de va İsvicrevi takadan birinin şimalde AixlaChap disini takib eder. Meuse vadisinden Brükdoğar doğmaz aptets alıp sevgili yavrusu le "; gibi kendi kendıne de günlerce tekpelle Duisburg Kolonya Düsseldorf sele, oradan da Liyeje, yahud da Francisnemek. vahud da Büvük Ha>+>de Konya emniyet müdürü Kerim açık nu ziyarete koşmak ve sonra selâmlığa ra. .nıştı. Bu sebeble de ne yapacağını vantikları aibi kücük Lüksembura düka murabbaı, cenubda ise Bavyera arazisi sanın şimalindeki Lile gidilir. Mozel vaçıkıp minicik oğlunun bir pehlivan, sırtı pek güzel biliyordu. Nitekim ilk hamlede lıeını ve Belcikavı istilâ etmek sıkkını ih olmasıdır. Şimalden yapılan taarruzda disi ise Verdöne ve Rense, yahud da Meç bulunan Hakkâri birinci sınıf emniyet yere gelmez bir yiğit olacağmı uşaklanna, hayaletin saçlannı ele geçirmişti ve: müdürlüğüne, Edirne emniyet müdü tivar edebilirler. Buna karsı Belcika da, Almanlann karşısma Felemenk ve Bel ve Nansi nye ıner. mi*afirlerine anlatmaktı. Bir gün vilâyet «Teslim ol, zehrini bırak. Yoksa seni üç rii Demir Bitlis emniyet müdürlü Alman hududunda kısmen tahkimat yap cika topraklan çıkar, cenubda ise IsviçBüyük Harbde Almanlann bu yolları fatiha ile bağlanm, kapımda süründürüğüne, Manisa emniyet müdürü Ze kadısına gene oğlunu anlatıyordu: re arazisi. mıştır. (Belcika hududunun Almanyaya takib ederek Belcika v e Fransayı istilâ Daha kırkmı çıkarmağa bir ay ister rüm» demişti. keriyya açık bulunan Bingöl eı Felemenkten geçmek karşı tahkim edilip edilmemesi Belcika etmiş olmalarmdan ders alan BelçikahAl hatun hiç tereddüd etmedi ve boniyet müdürlüğüne, Zonguldak em amma akli evvel bir çocuk olduğu bakı için mühim bir mesele teşkil etmektedir ki ihtimaline karşı lar, şimdi, artık daima tetiktedirler. Belşından belli. Ya kollarındaki peklik? Ha ğuk bir sesle şu cevabı verdi: niyet müdürü Hakkı Çoruh emni onu da ileride izah edeceğiz.) Almanlar Felemenkten geçmeğe kal cika ordusu, 1914 tekine nazaran çok Teslim oldum. Artık benden sana, yet müdürlüğüne, Rize emniyet müdü ni, biraz daha canlansa benim bile bileğiBelcika da, hududunu Fransa gibi, kışırlarsa, yalnız Holandanm cenubu, a daha büyük bir mukavemet kudretine sa rü Tevfik Zonguldak emniyet müdür mi bükecek! senin tanıdıklarına, senden bana lelâm bastanbaşa geçilmez bir hale koyarsa, şağı Ren mıntakası tahşid edilen kuv hibdir. Müteveffa Kral Albert ile Gene lüğüne, Samsun emniyet müdürü Kenan Kadı efendi: getirenlere zarar yoktur. Alman ordusunun, daha şimalden Fele vetler tarafından işgal edilmek tehlike ral Galletnin eseri olan bu ordunun mu Rize emniyet müdürlüğüne, Bozkır kay Tabiî efendim, pek tabiî. Kimin oğV e koynundan bir al mendil çıkarıp menk topraklarından geçmesi ihtimali sine maruz kalır. Burada, Felemenğin vazzaf ve daimî kısmı 100,000 kişidir. makamı Suad Tahsin Edirne emniyet lu? Elbette zeki olacak, elbette yiğit ola Ebumerak Paşaya uzattı: vardır. Fransız tarihine bakılırsa, Fran Limburg eyaleti vardır. Holandanın as Mecburî askerlik hizmeti, Belcika vatan müdürlüğüne, Diyarbekir emniyet mü cak. Bunu al, dedi, sakla. Senden sonsanın, en ziyade şimal denizi ile Belçika kerî kuvvetleri mahduddur. Nüfusu 8 daslarına askerliği öğretmiştir. Umumî dürü Mazhar Konya emniyet müdürlüDedikten sonra ciddileşti: ra çocuklanna, torunlarına miras olsun. daki Sambre nehri arasından gelen kuv milyon olan bu memleketin muvazzaf or seferberlik ilân edilince, Belcika, ilk a ğüne, Çanakkale emniyet müdürü lbra Bugünlerde, dedi, Valide hatun Hangi bir löğusanın yatağma bu mendil vetler tarafından istilâ edildiği görülür. dusu 150,000 kişidir. Almanlar, taarru ğızda 350,000 kişiyi seferber edebilir; him Diyarbekir emniyet müdürlüğün hazretlerini de düşünmek gerek. Malum asıhrsa ben o löğusayı basmıyacağım. Nitekim Büyük Harbde de, Alman or za geçtikleri takdirde yıldırım gibi hare bir müddet sonra bir o kadar daha asker Gördes kaymakamı Fethi Kastamonu ya, löğusalan ekseriya al basar. Ebumerak mendili alıp beyaz örtülü dusunun taarruz cenahı olan sağ cenahı, ket edeceklerinden, Holandanın bu tophyabilir. Ordunun teçhizatı, Fransız emniyet müdürlüğüne, Uluborlu kay Ebumerak Mehmed Paşa basma ve hayaleti bıraktı, löğusaya da çalımh bir bu Meuse (Möz) ile onun bir ayağı olan 150.000 kisilik orduyu takviye etmesine ordusu techizatının aynidir; yani en ye makamı Taceddin Manisa emniyet mü bastırma işlerini pek iyi bilirdi. Birçok Sambre nehri vadisinden evvelâ Belçi vakit bırakmıyacakları şüphesizdir. Ho ni terakkilere uvgundur. Fakat, parasız dürlüğüne, Emniyet Işleri Umum Mü baskm yapmış ve birçok baskın geçirmişti. eda ile: «Geçmiş olsun» dedikten sonra kaya, sonra şimalî Fransaya girmistir. landahlar da b'öyle bir taarruza uğramak lık, kâfi derecede silâh ve cepane ihtiya dürlüğü Altıncı şube müdür muavini Fakat al basmasını bilmiyordu, duyma selâmlığa koştu, kadıyı çağırttı, macerayı anlattı. Onlar, o iki alık, başbaşa bu Fransanm şimali şarkî hududunu bir kül ihtimalini düsünmüvor değillerdir. Fa tı deDO edilmesine mâni olmuştur. Avni Nevzad Çanakkale emniyet müdürlük mıştı. Bu sebeble bön bön sordu: vakıayı konuşurlarken genc löğusa, üzeolarak alırsak görürüz ki bu hudud üç kat düsündükleri müdafaa tedbiri, vaktile sebeb, 1933 senesindenberi hazır olan lerine tavin edilmişler ve bu tayinler Löğusaya al nasıl basar? Hele bir rinden beyaz kostümünü atan al hatunla tecrübe edilmis olan araziyi suya boğayn parça teşkil eder. mükemmel bir tahkimat Dİânımn ta'bikına Yüksek Tasdikten geçmiştir. vezir konağma al olsun, mor olsun, hangi hararetli bir musahabayeye dalmıştı, kemaktan ibarettir. Gennep ile Şimal Ka1 Şimal denizinden Ardenneslere mâni olmaktadır. Simdi'ik yalnız, birkaç hme yerine puse kullanıp neşeleniyordu. Beyoğlu kazası hükumet tabibi dok teres baskın yapabilir? kadar Belcika ve Lüksemburg hududu, nalı arasındaki arazi esasen bataklık ol müstahkem mevki, büyük istilâ yollarını Kadı anlattı: tor Cemal Bingöl Sıhhat ve îçtimaî MuBu al hatunun bir genc köle olduğunu dueundan Meuse nehrinin sularını bura2 Ardenneslerden Belforta kadar muhafaza etmektedir. Bu müstahkem avenet müdürlüğüne tayin edilmiştir. Hekimler dilinde al basma kaziye söylemeğe bilmem ki lüzum var mı?.. ya kovuvermek araziyi geçilmez bir hale Almanya hududu, mevkiler, vaktile istilâ yollannı muhafaM. TURHAN TAN Birinci Umumî Müfettişlik eski iskân sine Hummayi nifasî denir ki şeytan kukoyabilir. Fakat, biraz daha cenubdaki 3 Belforttan Bellegardee kadar Iszava kâfi idi; fakat bugün değildir. müşaviri Kâzım, Diyarbekir vali muavın lağına kurşun, ağır bir hastalıktır, hafazaarazi, tamamile açıktır, hiçbir tahkimat viçre hududu. Belcikanm tahkimat plânı ile îsviçrevi liğine, Edirne Umuru Hukukiye müdürü nallah ölümü mucib olur. Bu hastalık, riyoktur. Onun ıVin Alman ordusunun girIzmirdeki otobüsler intizama Demek oluyor ki Almanya, Fransaya çieniyerek Fransava taarruz bahsini de Seyfeddin Seyhan Hukuk Işleri müdür vayete göre, bir al yüzlü perinin elile lömesine müsaiddir. Holanda erkânıharbiüçüncü bir devlet arazisinden geçmemek gelecek yazımıza bırakıyoruz. . g lüğüne, Seyhan Hukuk îşleri müdürü ğusalara sunulurmuş. şartile ancak Lüksemburg ile Isviçre huIzmır (Hususî) Kordon üzerinde Hilmi de Edirne Hukuk Işleri müdürlü Al yüzlü peri ha. Bu peri bizim kodudu arasındaki ikinci parçadan girebilir. işliyen otobüsçüler, son zamanlarda aAdana mekteblerinde Kızılay İzmirde tütün dikimi başladı ğüne tayin edildiler. nağa da gelir mi dersin? İstilâ ordusu daha şimalde, Lüksemburg ralarındaki birliği bozmuşlardı. Bu yüzİzmir (Hususî) Havaların arzettiği taşkilâtı Erzurum Bayındırhk direktörü üçün Konağa da gelir, saraya da. Fakat den fazla yolcu almak düşüncesile, her ve Belcika, hatta Felemenk arazisinden Adana (Hususî) Şehrimiz mekteb şekil yüzünden, bu yıi tütün dikimi cü sınıf başmühendis Mehmed Nuri Ü dikkat olunursa, löğusanın başucunda otobüs, Kordon üzerinde gayet ağır işdaha cenubda ise Isviçre toprağından lerinde Kızılay Genclik Derneği teşki mart iptidasmda başlamıştır. İlk dikimi, çüncü Umumî Müfettişlık nafıa müşa kırkı çıkıncıya kadar beklenilirse bu pe liyordu. Vaki şikâyetler, Befedıyece gögeçmek mecburiyetindedir. lâtı, bu yıl beğenilecek bir faaliyetle Akhisar yapmıştır. Şimdi mıntakamız virliğine tayin edilmiştir. rinin tutulması mümkündür. Geçmiş za ze almmış, otobüsçülere 24 saat mühlet İki mühim istilâ yolu da diğer yerlerde de faaliyete geçil çalışmaktadır. Bahkesir Kültür direktörü Salim Bi manlarda al hatunu tutanlar vardır ve verilmiş ve tekrar birlik esası kurul Şimdi, bu hududdan Fransaya giden Şimdilik 2000 üyesi olan bu teşkilât miştir. Her sene zeriyat, 20 martta başmuştur. Bu suretle diğerlerinden fazîa rinci Umumî Müfettişlik maarif müşa kitablarda yazılıdır. istilâ yollarını tetkik edelim ve evvelâ, taki talebeler. her ay beşer kuruş ver lardı. Geçen seneki mahsulün iyi sa yolcu almak için şu veya bu şekilde haIşte bu muhavere üzerine Ebumerak Fransız Alman hududuna bakalım. mekte ve bu suretle toplanan paraların tılması ve Jcazanclı olması, bu sene tü virliğine tayin edilmiştir. Salimin yerine reket imkânı da kalmamıştır. %40 ı şehrimiz mekteblerindeki yoksul tün zeriyatım canlandırmış ve artır Bahkesir Necatibey Muallim mektebi Mehmed Paşa, postunu mahdum beyin Burada, iki esaslı yol vardır: talebelerin zarurî ihtiyaclarma sarfe mıştır. müdürü Emin tayin edilmiştir. beşiği dibine ve löğusanın yatağı ucuna a: Moselb Mozel nehri vadisi, Bir îspanyol muganniyesini dilmekte, Tc60 ı da Ankaradaki umumî serdi, al hatunu beklemeğe koyuldu. İlk b : Ren nehri vadisi, Zeriyatı yapanların sayısı da geçen soydular merkeze gönderilmektedir. Bu muay Lehistanda bir havraya bomba günler, efendisinin bu zahmetini bir iltifat Hududun mütebaki kısmında azçok Moskova 15 (A.A.) Maruf îspanyol yen aidattan başka karnelere pul ya senekinden fazladır. Tütün istihsal ve olarak telâkki eden löğusa, bir hafta sonattılar ehemmiyeti haiz tabiî manialar, Alman pıştırmak, yazılı ımtihan kâğıdlarmı satışı normal şekle girmistir. îhracatı Sopranosu Mercedes Caspir, Odesa Varşova 15 (A.A.) Sosnowiç Sina ra sıkılmağa başladı. Hele bu geceli gün Kiyef hattında seyahat ettiği sırada, ordusunun taarruzunu güçleştirir. Fransa, küçük bir fiat farkile talebelere satmak mızın artınlması için yeni teşebbüslervaptığı müthiş tahkimat ile hududa amud gibi usullerle de ayrıca yardım parası de bulunulacağı haberleri, mıntakamız gonu cemaatle dolu olduğu bir sırada düzlü bekleyişin al hatun için olduğunu yataklı vagonda kocasile birlikte nar bir bomba atılmıştır. Kimse yaralanma anlaymca büsbütün üzüldü. Çünkü lö kotikle uyutularak mücevherleri ve küllan Mozel ve R e n vadilerini snnıılu ka1 temin edilmektedir. ı da sevincle karşılanmıştır. rruş, yalnız bir panik çıkmıştır. ausalık acılan ve alâmetleri bu yirmi, liyetli miktarda parası çahnmıştır. Muhtelif tayinler