Katalog

Bugün: 1 nci sahifemizde: Siyasî Avusturya ve Çekoslovakya icmal 5 inci sahifemizde: Müsabakamız 6 nci sahifemizde: Fen âlemi Salih Murad 10 uncu sahifemizde: En eski Çin mehazlarına gore R. S. Çavdarlı umhuriyet .100 4iyö tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrafvemektubadresi:Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: Istanbul, No 246 * ^1 « ı L\ u3ll 1300 Telefon: Başmuharrlı 7e evl: 22366 Tahrlr heyetl: 24298. İdare ve matbaa fcısmile Matbaacılık ve Neşnyat'Şirketl 24299 24290 Nışan talimi (Sovyet karikatürü) 1 Ingiltere Kralı Beşinci Corç dün gece saat 11,55 de öldü Dün sabahtan itîbaren Kralın hayatından ümid kesilmişti, kiliselerin çanları çalı nıyor, Ingiltereyi bir matem havası kaplamış bulunuyordu Deniz konferansı Suya düştükten Sonra Japon Alman İttifakı Moskova 20 (Hususî muhabirimizden telsiz telgrafla)İzvestiya gazetesi bugünkü Başmakalesinde İngiliz Hariciye Nazm Edenin son nutku etrafında müsbet tefsi ratta bulunarak diyor ki: « Eğer emperyalist Alman ya ile Japonya şimdıki tevsi emelleri besliyen programlannı tatbık (Arkası 6 ncı sahifede) Cenubda muharebeler hâlâ devam ediyor İtayanlar Dolodan itibaren 230 uncu Km. da Filtuyu aldıklarını bildiriyorlar Habeş hükumetinin resmî bir tebliğinde «İtalyanlar bazı küçük muvaffakiyetlerini hususî maksadla büyük bir zafer gibi gösteriyorlar» deniliyor İngiltere, şimdiki Bulgar kabinesini istemiyormuş İngiliz dostu Hacı Miçefin kabine kuracağı söyleniyor Yunan gazete eri Bulgarista nın iç durumu hakkında şu malumatı veriyorlar: cSofyadan alı nan haberlere gö e Bulgaristanda gene hükumet buhranı başgöstermiş tir. Geçenlerde Başbakan Köse İvano fun bir Yunan ga zetesıne yaptığı beyanat Sofyanın si Bulgar Başbakam yasî muhitlerinde, Köse İvanof büyük bir memnuniyetsizlik doğurmuştur. Başbakanın bu beyanatmda Tırnova kanunu esasi smde esaslı bir değışiklık yapılmıya cağım ve pek yakında memleketin nor (Arkası 10 uncu sahifede) J aponyanın inadından başkalannın iddıalarını dinlemeğe vakit kalmaksızm Londra deniz konferansı akamete uğnyarak dağıldı. Bir yeni konferansın toplanabılmesi için şimdi deniz sılâhlanndaki yanşın bazı milletleri yormasmı beklemek lâzım gelecektir. Genel olarak sılâhlan azaltma işleri şimdıki halde umumen akamete uğramış sayılabılir. Gelişigüzel sılâh yanşı ise gözleri karartacak kadar korkunc bir manzara arzeder. Bu vaziyetin Milletler Cemıyeti etrafında merkezleşmeğe başlıyan müşterek emniyet prensipine kuvvet vereceği tahmin olunabilir. Bununla beraber bir silâhlanma yanşı adına her tarafta yeniden büyük masraflar ihtiyar edileceği şüphesizdir. îngiltere 70 kruvazör ve 11 dridnotluk bir programla bunun ilk işaretini vermiş gibidir. Yakında Amerikan ve Japon bahriyelerinin de yarış rneydanına çıkmalan tabiidir. Diğer büyıik deniz mılletleri kendi sıralannı koruyabılmek için kafileye katılmaktan geri duramıyacaklardır. Bu yarışta Japonyanın Ingiltere ve Amerikadan her birine rnüsavi olmak davasının nasıl yürüyeceği merakla görülecek bir iştir. Bu ayni zamanda bir zenginlık, bir masraflara dayanma yansıdır da. Yıiksek rütbeli bir Amerika deniz zabiti geçenlerde: Gemi yapı yanşmda hasımlarımızı iflâsa sürükliyecek kadar ileri gidebiliriz. diyordu. Kral Beşinci Corç Kraliçe ile beraber Kral Beşinci Corç Mareşal üniformasile Kralın ölümü Londrada çok büyük bir Londra 20 (Özel, geceyarısından sonra) İngiltere Kralı Beşinci Corc teessür uyandırmıştır. Kralın haleti nez'e geldiği haber alın bu gece saat 1 1,45 te büyük bir sükunet dığı vakit, sinemalarda, dansiglerde ve içinde ölmüştür. Kraliçe, Prens dö Gal, Dük dö York, sair eğlence yerlerinde bulunan halk, dan(Arkası 9 uncu sahifede) Dük dö Kent ve prensesler hastanın başucunda bulunuyorlardı. Kralın ölümü esasen sabahtanberi bekleniyordu. Kral, öğleden sonra haleti 9 uncu sahifemizde okuyunuz nez'e gelmiş, bütün ümidler kesilmişti. İtalyanlar Trablasgarbda yerli kuvvetlerle yeni bir fırka teskil etmişlerdtr. Resim, Umumî Vali Mareşal Balboyu bu fırkanm bir tarattnda arabca: iAllah Italyayı muhafaza etsin* ibafesi bulunan bayrağmı fırka zabitlerinden birine verirken göstermektedir. İtalyanlar, resmî harb teblığlerinde, Ras Destayı takib eden motörlü kuv vetlerinın, Dolodan 230 kilometro me safede Filtuyu işgal ettıklerıni söyledi ler. Böylece bir isim zikretmek suretile, ileri yürüyüşlerinin hayalî \e uydurma olmadığını ispat etmek istiyorlar. Kendi zayiat listelenni Cenub cephesinde İtalyanların ilerleyişlerini de neşrederlerse hagösterir harita kikat biraz daha tebliğler, şimdiye kadar her çarpışmadan ınlasılmış olur. Gerçi, İtalyanların 500 yaralı verdıklerine dair Beyoğlu gazete sonra, zayiat listesini, doğru yanlış, neş lerinden birinde bir telgraf gözümüze iliş rediyorlardı. îtalyanlarm son vâsıl olduklannı söytise de, biz İtalyan resmî harb tebliginin (Arkası 9 uncu sahifede) rakamlannı bekliyoruz. Malum ya, bu Kral Corcun iıayatı Cenevrede dünkü içtima ve gizli konuşmalar Uzakşarkta vaziyet vahim! Umumî Harbden sonra Ingilterenin silâhlan azaltma idealine fazla bel bağlamış olması şimdi binnefis İngilterede dahi oldukça şiddetli tenkidleri davet etmiştir. Cenevre 20 (A.A.) Milletler Ce Türk ve Portekiz delegeleri heyecanlı Akdenizde bir hâdıse olursa mevcud İnmiyeti konseyinin 90 ıncı içtima devresi sözlerle Bruceye iltıhak etmışlerdir. giliz donanması vaziyete hakimiyeti mubugün başkan Avustralya delegesı Bruce Konsey bundan sonra ruznamesine hafaza edebilır mi, edemez mi meselesi tarafından açılmıştır. geçmiş ve bir takım teknik meseleleri halİngilterede ciddiyetle mevzuu bahsoldu. Bruce celseyi actıktan sonra silâhsız letmistir. Bunda İngilız donanmasını biran önce lanma konferansının başkanı sıfatile sulh 13 ler komitesinin toplantısı kuvvetlendirmek hesabına bir propaganda davasının minnettarlığını kazanmış olan Cenevre 20 (A.A.) 13 ler komipayı olsa bıle Ingilterenin bütür kuvvetmüteveffa Hendersonu yadetmiştir. tesi, bugün bir buçuk saatlik bir toplan lerince azçok zayıf bir mevkide kalmış olLaval, Eden, Beck ve Madariaga ile (Arkası 9 uncu sahifede) duğu da inkâr olunamaz bir hakikattir. Bununla beraber İngiliz milleti o mıllettir ACI BİR ANKET: ki güttüğü herhangi bir davayı behemehal başa çıkarmak için çok sarfetmesini de, beklemesini de bilir. Milletler Cemiyetini tutan efkân umumiye cereyanmın kuvvetinden istidlâl olunur ki İngilterede bu silâhlan tamlama işini anhyarak başaracak olan binnefis İngiliz milletinin kendisidir, ve bu millet karakter itıbarile Avrupanın ve belki bütün dünyanın en kuvvetli ceEski rençber Yusuf, kesik kesik öksürerek «Hastalığı bile bimiyeti olduğu gibi zengin bir millettir de. le çocuklarıma da geçiriyorum, diyor. Çünkü onlan verecek Onunla haksız bir davada boğuşmağı göze alamn vay halıne. Bizce Napolyon yerim yok. İlâc alamıyorum, gıdaalamıyorum..» Bonapart Vaterloda mağlub olmasaydı başka bir yerde sukuta uğrardı. Fransa İngilterenin silâhlanndan ziyade bu kuvvetli cemiyet hayatma dayanıyor. İngilterenin o tarafı hakikaten her milletin ehemmiyetle gözönüne almak zorunda olduğu ve olacağı kadar kuvvetlidir. Bunun için olacaktır ki bugünün Almanyası da Ingilterenin dostluğunu kazanmağa fazla ehemmiyet vermektedir. Moğolistan Mançuriyi Milletler Cemiyeti konseyile 13 ler toplandılar, protesto etti, Mançuri de Habeş davasmı hal için bugün hiçbir şey yapılabir ültimatom verdi mıyacağına karar verildi, 18 ler de toplanıyorlar Londra 20 (Özel) Bugün Uzakşarktan çok vahim haberler gelmiştir. İyi haber alan kaynaklara göre Mançuri askerlerinin Moğolistan topraklanna girmesi üzerine Moğolistan hükumeti Man(Arkası 6 ncı sahifede) Kamutayda münakaşa açan bir takrir Hususî hastanelerin vergiden istisnası kabul edilmedi Fransada kabine buhranı ba şlamış addediliyor İleri sürülen tahminlere göre yeni kabine gündelik işleri görecek ve intihabı hazırbyacak muvakkat bir kabine olacak "Karım veremden öldü, ben de veremim!,, Devletler arasında silâh yarışı bilhassa küçük milletleri düşündürmek lâzım gelen bir meseledir. Bu büyük yanşta Paris 20 (A.A.) Laval, yann Parise dönecektir. Çarşamba günü Bakanların bir toplantı yapmaları ve bu toplantıda Herriotnun istıfasını vermesi muh temeldir. Diğer radıkal Bakanlar, Her Ankara 20 (Te riotnun gittıği yolda gıtmek arzusunda lefonla) Mani bulunduklarını söylemişlerdir. sa meb'usu Sab Laval, bu takdırde kabinenin müştercl ri Toprak hususî 6ihhat yurdlarmm istifanamesini Lebrune takdim edecek ve hastanelerin hitir. mayesi hakkmda Lavalin dostları, kendisile telefonla Kamutaya bir ka görüşmüşlerdir. Bu zevat, Lavalin yeni nun teklif etmişti. bir istizah esnasında radıkallerle kendisi Bunda Sabri Toparasındaki ihtilâfın Meclisçe halledilmerak: si hususunda ısrar etmiyeceğini söyle <Hastalara hu mektedirler. Hükumet programının bü zur, evlere sükun yük bir kısmmı ifa etmiş olduğuna kaiı vermekte ahali a rasmda çok mem Takrir sahibi bulunan Laval, kabineyi yeniden teşkil nuniyeti mucib ol Sabri (Manisa) etmek vazifesini üzerine almıyacaktır. makta olan bu mü Gazetelerin neşriyatı esseselerin hayatlarmm idamesi için Paris 20 (X.A.) Gazeteler, ra Fransız kabinesinin yarınki toplantf (Arkası 6 ncı sahifede) dikal Bakanların istifasınm herhalde ka sında arkadaslarile beraber istifa etmesi beklenen M. Herriot (Arkası 6 nct sahifede) YUNUS (Arkası NADt 5 senelik program 3 üncü sahîfede) AhkAbdül Üstad Halid Ziya Uşaklıgilin gayet nefis küçük hikâyesi. Behemehal tamamım okumalısımz. Mütehassıslar Komisyonu dün ilk içtimamı yaptı Ankara 20 (Telefonla) İkinci beş senelik sanayi programının esaslarını hazırlıyacak olan mütehassıslar komisyonu bugün saat 10 da İktısad Vekâletinde Yusuf ve çocukları toplanmışür. Toplantı Celâl Bayarın bir Iskarpinimin uzun ökçelerinin içine ta yaşında bir afacanın, yırtık kunduralarını nutkile açılmıştır. Celâl Bayar, nutkunmamıle gömüldüğü yapışkan bir çamur ellerine almış, ayni çamurların üstünde da, birinci beş yıllık sanayileşme progratabakasile örtülü sokakta bata çıka yü koşu şampiyonlarmı imrendirecek bir ça mının verimlerinden bahsettikten sonra (Arkası 3 üncü sahifede) (Arkası 10 uncu aahifede) rümek bize pek zahmetli geliyor. Üç dört Yurddan z 11 a r ISMAİL HABiB Anavatam tarihî, cografî. bediî bütün kıymet ve hatıralarile caniandıran 20 yıllık emek mahsulu, yüksek san'at eserı ••••••••* MIIIIIIIIIMIUItl* Yazan : Bugün 4 üncü sahifemizde Perşembe günü başlıyoruz