Katalog

•Cumhuriyet ' •iOKânunusani 19 HA& PTE YAVöZJ Çevıren: A. DAVER Şehir ve memleket haberleri Sinemalarla tiyatrolarda Yangına karşı yeni tedbirler alınıyor Sehirdeki tiyatrolardan mühim bir kismında yangına karsı tertibat olmadığmdan, Belediye Fen he yeti bu hususta tetkikata baslamıştır. Bu hususta îcap eden tedbirleri almalan için tiyatro sahiplerine mühlet verilecektir. Belediye, bu tedbirler alımncıya kadar tiyatro ların, hatta koridorlarında bile sigara içilmesini menetmeğe karar vermiştir. Sinemalar icap eden tadilâtı yapmışlardır. j icmal Sar havzası meselesi ' D. Grupu sergisi Ressamlarımızın yeni eserleri teşhir ediliyor Koca Yavuz, azgın Karadenizin kucağında bir ceviz kabuğu gibi sallanıyordu! Fransızlarla Çeçenler arasmda Centıp hududumuzda bir hâdise oldu Karadenizde fırtına: Kocatepe sistemi muhriplerimizin baştarafı dalgalart yanyor Yavuzun denize çıktığım tnı sez mişlerdi? Eğer öyle ise, bu vaziyette daima ihtiyatlı davranmak âdetleridir. ^Halbuki o tarihlerde Amiral Kol çakın azimkâr idaresi altında bulunan Rusiar, tmparatoriça Maryanın batmış elmasına rağmen, tmparatoriça tkinci Katerina diretnotunun filojra iltihak etmiş olması hasebile Yavuzdan korkacak ve çekinecek vaziyette değiller Uludağ ile telef on mukâlemesi başladı Bursa (Hususî) Uludağ ote • lile Uludağdaki imdat evi telefonla Bursaya raptedilmistir. Şimdi otel ve imdat evinden Bursa, tstan • bul ve Ankara ile mükâlemeye başlanmıştır. Bu vaziyet kış sporcula rını ve sporcularla alâkadar olan lan çok sevindirmiştir. di. A. O ) Ruslar geri dönüyor Saat 8 de Zonguldağı bordoladık. Dinleme aletlerimizde, Rusların sesi gittikçe zayifladığını hissediyoruz. Düşman filosu uzaklaşıyor galiba... Hakikaten garip bir vaziyet! Rusların neden denize çıktıklarmı ve hiç birşcy yapmadan neden geri dön dtiklerini bîr türlü anlıyanaıyoruz. Fakat çok geçmeden bu seri avdetin sebebini anlıyacaktık. Küçük Zonguldak limanı açıklarında bir müddet dolaştık ve saat ona doğru, Boğaz rotasında avdete başladik. Bu arada, hava büsbütün fena laşmıştı. Dalgalar gittîkçe büyüyor, deniz gittikçe çukurlaşıyordu. öğleye doğru hava müthiş bir fırtına halini aldı. O kadar ki bundan daha şiddetlisi can sağlılığı idi. Koca Yavuz, azgın Karadenizin kucağında ceviz kabuğu gibi sallanıyordu. Kfth mfiz'iç bir surette yalpa ediyor, kâh bas kıç vuruyordu. Dağ gibi kabar • mış dalgalar, Yavuru o köpüklü ve korkunç omuzlarile srrtladıklam gi • bî bavaya kaldınyor, bir an sonra, derin ve karanlık uçurumlannın içine yuvarlıyorlardı. Bu tahtaravalli oyuBU, saatlerce devam etti ve artık yorulmuş, bıkıp usanmış olduğumuz bir zamanda büsbtitün arttı. Biraz sonra, rüzgâr Utikametini değiştirmiş ve yıldızdan esmeğe başlatnışh. Rüzgârm şiddeti 2 dereceyi bulmuştu. Hay aksi şeytan! Fırtına, denizin ihtilâçlar içinde (mlunan yiizünü görülmemiş bir şiddetle kamçıhyor, dalgalann tepe • sîndeki köpükleri kopararak toz gibi hav?"a aavuruyordu. Şimdi bas ve kıç üstleri, orta taretlerin bulunduğu üst güverte ayna gibi mücella bir hal almıştı. Zaten güvertelerimiz de bomboştu. tlânı harptenberi, gemide, bir tek tehlisiye filikası yoktu. Daha Mesinada iken onları Generale emanet bırakmıştık. Ondan sonra, bir daha amiralin is timbotundan başka hiç birinin yii zünii bile görmemiştik. Eğer bu müthis fırhnada can kurtaran fili kalanmız, güvertede bulunsaydı, de%'z hepsini alıp giderdi. Yavuzun fevkanî kısımlan, ikide birde, bir su ve köpiik girdabı içinde kayboluyor, iş gittikçe kötüleşi • yordu. Karadenizin sayılı, meşhur fırtınalarından birine yakalanmış tık. Rüzgâr, kasırga şiddetile yıldızdan (şimalden) esiyordu. Dalgalar, o kadar büyük ve sert idi ki bas tarafkati Iumbuzlardan bh* kısmı on • ların kudurmusca savletine dayana mıyarak patlamıştı. Merinos koyunları yetiştirme cemiyeti faaliyete geçti Bursa (Hususî) Yünlü kumas yapmaya en çok elverisli koyun cinsinin coğaltılması için tesekkül eden Merinos koyunlannı yetistir • me ve çoğaltma cemiyeti, son gün lerde tktısat Vekili Mahmut Celâl Beyin Bursada bir yün iplik fabrikası açılacağına <Jair olan beya • natı üzerine yeniden faaliyete geç miştir. Bu cemiyet, Bursa, Balj kesir, Çanakkale havalisinde Me • rinos yetistirmek işile devamlı su • rette uğraşacaktır. Bunun için Vi lâyet Baytar müdürlüğü hazırlık • lara baflanustır. Merinos cinsinin iklimimizde çok iyi neticeler verdiği brrkaç senedenberi yapılan tecrü • belerle sabit olmustur. Kazematlara su duluyor Deniz, on beşlik toplanmızın mazgallan arasından şrddetle kazemat • lann içine doğru fışkırıyordu. En küçük delikten bîle kuvvetli sular fıskiye gibi püskürüyordu. Rüzgâra maruz bulunan sancak tarafı kazematları çok geçmeden su ile doldu ve sular topçulann dizkapaklanna kadar yükseldi. Suların akmasina mahsus delikler gemiye hü • cum eden denizleri boşaitmağa kâfi gelmiyordu. Toplarım numara neferleri, kalçalarına kadar suya gömülmüslerdi. Suyun seviyesi durmadan yükseliyordu. Yavuzun kıç güvertesi, oraya hücum eden denizlerin içinde adeta kaybolmustu. Kendi kendimize gayriihtiyarî soruyorduk: Düşman donanmasma rasgeHrsek halimiz nice olur? Filvakî Rus filosuna tesadüf edersek isimiz dumandı. Eğer Ruslar, şimal istikametinde, bize muvazi bir rota takip ederek çıka gelirlerse, onlar, fırtmaya rağmen bize ates aca bilirlerdi. Çünkü Rusların bize karşı kullanacaklan toplar, rüzgâr altında (rüzgârm esmediği tarfta) bulunacaktı. Denizin çok dalgalı olma sına rağmen, rüzgâr altmdaki top larla ates etmek kabildi. Bize ge lince, vaziyet tamamen aksi idi. Düşmana, sancak tarafımızı dönmüş bulunacaktık ve sancak tarafımıza tevcih edeceğimiz toplarla ateş edemiyecektik. Mazgallardan içeri saldıran dalgalar, topçulann toplarını kul lanmalarına mâni olacak kadar şiddetli idi. Binaenaleyh, bu vaziyette, bir muharebe bizim için pek felâ ketli olurdu. (Mabadi var) D. Grupu »erghind* teşhir edilen eserlerden: E. Naci Beyin eseri Genç ressamlarımızın teskil et • tikleri «D» grupu Beyoğlu Halke vinde bir resim ve heykel sergisi açmıstır. Bu serginin açılma merasimî dün çok kalabalık bir davetü kütlesinin istirakile yapılmıstır. Sergide Abidin Dino, Cemal Sait, Elif Naci, Nurullah Cemal, Zeki Faik ve Zühtü Beylerin 48 eseri te«hir edilmistir. Genç san'atkârların hemen bütün eserleri sergiyi gezen binlerce seyirci tarafından beğenilmistir. <D> grupunun bu sergisi 9 subata kadar açık bulunacak ve herkes duhuliyesiz olarak sergiyi ziyaret edebilecektir. Grupun genç ve çalıskan san'atkârlan, san'atle uzak tan ve yakından alâkası olanlan sergiye davet etmektedirler. Res samlarımıza muvaffakiyetler di leriz. N«IOfer çayı ıslah ediliyor Bursa (Hususî) Bu sene iki defa tasarak birkaç köyün arazi • sini su altında bırakan Nilüfer çayının ıslahı ameliyesinin ikmaline bu ayın sonunda baslanacaktır. Bu is için Naf la Su işleri müdiriyeti hazırhklarmı bitirmistir. Yapılacak is, çayın üstündeki köprülerden birine bir regülâtör, yani suyun akısını tanzim edecek tesisatın yapılması, diğer köprüye de çakıltası toplama tertibatuıın ilâvesidir. Bu tesisata ait malzemenin alınmasına dair müsaade verilmiştir. Hazırlanan pro • jenin tatbikı bu sene ikmal edile • cek ve gelecek seneden itibaren artık Nilüfer kanalına su verilecektir. Bundan sonra köylünün arazisi hiç bir zaman suların hücumuna uğramıyacaktır. D=u^iö<sw Bir vapur kaptamnın beraati Bir müddettenberi iskambil kaçak cılığindan dolayı Pake vapur kumpanyası müdürii M. Montegü dokuzuncu Ihtisas mahkemesinde mt'hakeme edili • yordu. Dava netic«lenmif, »ucla alâkası görülmiyen M. Montegü beraat et • miftir. Darüşşafakaya teberrü Ametci merhıan tbrahim Cemil Bey merhumun namma kerimeleri tarafın • dan Darüşşafakaya 120 lira teberrü olunmuştu. Evvelld gün bu hayırperverliği şükranla sütunlannnza geçirirken bir isim yanlışlığı olmustur, tekrar ve tachih ediyoruz. Bir katil tevkif olundu Kâmü isminde birisi, Beyantta bir kahvede otururken zabıta memurlan tarafmdan yakalanmıştır. Kârntl Adanada katle teşebbüs curmünden suçludur. Hakkında takibat yapıldıgı sıra • da ortadan kaybolmustu. Maznun Adanaya sevkedilecektir. Ezinede zeytinlikleri harap eden kuşlarla mGcadefe Ezine (Hususî) Ezinenin sahil mıntakası tamamen zeytinliktir. Bu sene zeytin mahsulü diğer senelere nazaran pek bereketlidir. Havaların soğumasi ve kar yağması üzerine bütün zeytinliklere milyonlarca (sığırcık) kuşu hücum etmiştir. Çok muzır olan bu kuşlar zeytm tanelerinden kâfi mîktarda yuttuktan baska akşamlan avdetlerinde her biri, biri gagasına, iki ayaklanna olmak üzere üç zeytin tanesi alarak uçmakta ve rençperlerimize birçok zarar vermektedir. Avcı birliğînin tesebbüsile ziraat dairesin den kâfi miktarda barut ve saçma temin edilmiş ve bu muzır kuslann itlâfı için mücadeleye baslanmıştır. Camide lâstik hırsızı Nazım isminde biri, Beyazıt cami sinde herkesin ibadetle meşgul olduğu bir sırada, bir çift lâstik çalıp grtmiştir. Emniyet MüdürKiğü hüviyet tetkik komiseri Hilmi Beye ait olan bu lâstik • ler, başka bir yerde satıldığı »ırada ele geçmiş, lâstik hırsızı da Adliyeye ve rilmiştir. GörOlmemiş bir fırtına Yavuzun denizden hayli yüksek olan kumanda köprüsündeki efrat ve zabitan orada duramadıkları için kumanda kulesine iltîca etmişlerdi. Güvertedekiler ise ya asağıya, yahut ta muharebe mevkilerine kaçmışlardı. Bir ara, dev gibi bir dalga Yavu zun altma girdi. 23,000 tonluk çe lik küMesî, şidetli bir sarsmtı ile şahlandı, sonra acılan uçurumun içine bütün ağırlığile düstü. Dalgalar, hiç durmadan tekneye saldınyor, birbiri pesi sıra gemiye çullanıyor lardi. Denizler, kudurmus bir sav • letle güverteyi silip »üpürüyorlardı. Konyada tasarruf fikri: Kumbaralı çocuklar Bilecikte \ urtlar şehre iniyorlar Bilecik (Hususî) Karın faz • lalığından Bursadan gelen otomo bil postası Yenisehirle Bilecik ara ' smdaki Osmaniye mevkiinde sap lanarak ileriye geçememis ve tekrar Yenisehre dönmüştür. Bile cikten giden otomobil de kara »aplanarak ileriye geçememiştir. Yolların temizlenmesi için Vilâyetten doksan amel« gönderilmiştir. Şehir civannda iki arkadaş rasgeldikleri bir kurdu tas ve «opa ile öldürerek derisini kasabaya getirmişlerdir. Kurtlar şehir içine de iniyorlar. Bartında bir rakı imalâthanesi meydana çıkarıîdi illetler Cemiyeti mecliaî yetmiş sekizinci içtima devresine bu ayın orta • sında başladı. Meclisin daimî azaıı bulunan beş büyük devletten Ja • ponya ile Almanyanın mümessil lerine mahsus olup bu devletlerin cemiyetten çekilmelerile boş kalan sandalyeleri bu içtimada kaldırıl Cenup hududunda Akçakalede, imiştir. Sandalyelerin kadırılması ikinci derecede yapılacak hudut kole bu devletlerin M illetler Cemiyemisyonu içtimaı, Fransızların müratile alâkası kabnamış değildir. Mecaati üzerine geri kalmıstır. Bu teselâ bu içtima devresinin ruznameahhurun sebebi, Fransızların asietsinde en mühim maddeyi Sar hav ler müfettişinin bir pusuya düşürüzasının mukadderatı teşkil ediyor. Ierek öldürülmesidir. Alınan maluAlmanya ile Fransa arasmda omata nazaran hâd'isenin sebebi şulup dünyanın en zengin kömür ma< dur: denlerini muhtevi olan bu mıntaka Fransız zabitleri eskiden Hasi Versay muahedesile muvakkaten çede otururlarken şemdi Safiha köMilletler Cemiyetinin idaresi altma yüne geçmişlerdir. Bu köyde Çe verilm'sti. Milletler Cemiyetinin teskil çenler ikamet etmektedir. Fransızve tayin ettiği muhtelit bir komis lar bu köyden iki küçük Çeçen kıyon bu havzayı idar« etmektedir. zını kaçırmislardır. Vak'a Çeçen Gene bu muahede mucibmce bu ler arasmda müthis bir kin ve asamıntakanm kat'i akibetini 193S sebîyet uyandırmıs, Aneze aşîreti renesinin iptidalarında yapılacak reisi Miçhim Beye de aksetmîstir. A yiâm tayin edecektir. M. Hitler, ralarında kız alıp verdikleri için Fransa ile uzlaşmanın şartlannı beAneze aşireti Çeçenlerm dostudur. yanatında izah ederken Almanya il Aşiret reisi, bunu bir şeref ve na Fransa arasmda Sar havzası müs • mus meselesi addederek Fransız zatesna olarak bir hudut meselesi ol bitlerinden öç almağa karar ver madığmı ve mezkur pürüzün iza miştir. lesi için buraaınm şimdiden Abnanyaya terkedilmesini söylemişti. Anlatıldiğtna göre, Cizre mınta kasında Türkiye ile aktedilecek huFransızlar ise Sar havzası mesedut komisyonu içtimaına giden seylesi Milletler Cemiyetine tevdi e yar aşiretler müfettişi yüzba^ı Eliz dilmiş olduğunu sebep gösetererek ile maiyetindeki iki otomobil do • mutlaka bu müessese vasıtasile a lusu efrat, bh* pusuya tutulrauşlar kıbetinin tayin edilmesi lâzım gelve ilk ateşte birinci otomobilde budiğini ileri »ürmüşlerdi. Halbuki lunan yüzbaşı ile bir küçük zabit bu mesele doğrudan doğruya Al • hemen vurulup ölmüşlerdir. Arkada manya ile Fransayı alâkadar eden bulunan otomobiller geriye kaçmifbir iş olduğundan Fransa bu meselardır. leyi Almanya ile halledebilirdi. LâVak'a Fransız karargâhlanndan kin buna yanaşmak istememiştir. haber alımnca 6 tank ile bir süvari 1935 te yapılacak reyiâm bu memalayı tahrik edilmiş, ertesi sabah ta leketin ya Almanyaya, yahut Fran6 tayyare Resülâyne gelmiştir. Şimsaya ilhakını, yahut Lüksenburg gidi, Fransızlar Aneze aşireti aley bi kendi başına bir hükumet kal hine müthiş bir mücadele açmışlarmasını icap edecektir. Sar havzadır. Bu mücadelede de Ermenüeri sının ahalisi Alman olduğundan ökullanmaktadırlar. tedenberi Almanyaya iltihak taraftan idi. Lakin Almanyada millt sosyaüzn fırkası memleketin idaresinde ve mukadderatında hâkimi mutlak olduktan sonr* Sardaki »asyalist ve komünist fırkalan, memleketin (stanbulda her sene ilkmektep taAlmanyadan aynlmasmı maddi Iebesinin arttigi nazan dâtkate alımenfkaflerine muvaftk goren kü • narak 1934 senr^inde veniden bazı çük bir zümrenm tarafma geçmişmektepler açılm«tına karar veril • tü Bunlara karşı Sardaki sağ ve miştir. tstanbulda yeniden kaç mekmerkez fırkalan Alman cephesi na» tep inşa edifeceği ve bunlann nerevnı altında bir teşekkülün bayrajh lerde açılacağı henüz belli değildir. altında toplanmışlardır. Sarda fırBu mekteplerden ancak bir kısmınm kacıhk davasile Almanlar arasında arsalan inlihap ve tedarik olunmusçıkan bu tefrika Fransızlara reyitur. âm yapılması talebinde ısrar gö* • termeğe cesaret vermiştir. Milletler Cemiyeti meclisi bu işilkmektep muallimlerinm 1931 tima devreeinde bir sene sonra yasenesindsn kaltna, bir senelHc mespılacak reyiâmın teferrüat ve usulken bedeli alacaklarının, bu hazi lerini tayin edecektir. Bu teferrüal randa toptan olarak verilraesi muhmeselesi çok mühimdir. Meselâ retemeldir. tstanbul maarif müdürlüyiâmın nahiye ve kazalarda a y n ğü yeni sene bütçesine bu hususta ayn yapılması ile umumî «urette tahsisat koymustur. Paramn veril • yapılması başka başka neticeler ve> mesi, Daimî encümenin bu tahsisah rebilir. Umumî yekun itibarile if kabul etmesine bağhdır. Mesken betirakçılar ittihadımn ekalliyette deli 100 lira kadar tutmaktadır. kalacağı muhakkaktır. Fakat na » hiye ve kaza itibarile yapılacak intihaplarda bu ittihadın kazanmak ihtimaü yok değildir. Milletler Cemiyetinin ehemmiyet vereceği bir nokta da, reyiâmda eebir ve kuvvet tstanbul Üniversitesi dinler ta • ve tethiş usulünün kullamlmaması dV. Halbuki Frartsızlar Sarda millî ' rihi döçenti Hilmi ömer Bey, yani sosyalistleri ahaliyi tethiş etmek doğan çocuğuna Buda ismini koy le itham ediyorlar. Almanya ise eeımıştur. Hilmi ömer Bey, çocuğuna bir ve şiddet ve tethiş faaliyetlnl bu ismi neden taktığını şöyle izah Fransızların taraftarlık ettiği so«etmiştir: yalistlerle mUttefiklerine isnat e< Budizmin banisi olan Buda diyor. Türktür. Bu maksatla cocuğuma bu Bu esnada Sarı idare «den Mil « büyük adamın adını koydum.» letler Cemiyeti hükumet komisyonu reisi tngiliz Knoksun, raporunda millî sosyalistleri tethiş faaliyetile ham etmiş olması Almanyanın sabnnı tüketmiştir. Çünkü bu itham ile havzadaki Alman birliği cep hesinin intihap propagandasmı ve faaliyetini tahdit etmesine, iftirafcçılarm serbest bıraktlmasına lemin hazırlanmış oluyor. Bunun için Al manya devleti, Sarda yapılacak reyiâm hazırlığına iştirak için Mil< letler Cemiyeti tarafmdan vuku bulan daveti reddetmiştir. Bu yüz den Fransa ile Almanyanın arasındaki hava yeniden zehirlenmiş ve diğer taraftan Almanyanın Mil • letler Cemiyetine karşı itimatsızlıği bir kat daha kuvvet bulmuş oluyor. MUHARREM FEYZÎ istanbulda yeniden ilk mektep açılacak Mesken bedeli Bir doçent çocupna Buda ismini koydu Cenup hududunda kaçakçılarla bir musademe 'as/rruf fikrini memlekette, küçük çocuklardan başhyarak kökleştirmek için ciddî bir gayret görü nüyor. Mekteplerde tasarruf ve dolayısile yerli mal propagandasmı muallimler ve müdürler deruhde etmişlerdir. Sık sık konferanslar ve riliyor, çocuklar aldıkları paramn bir kısmını saklamaya, yerli malı ile paramn memlekette sevk ve teşvik edilmektedir. Resmimiz Konya Kız Muallim mektebi tatbikat kısmı talim heyetile çocuklarım göstermektedir. Çocuklann hepsinin elinde birer kumbara vardır ki küçükler bu kumba • ralarda paramn damlaya damlaya nasıl göl olduğunu güzel bir tecrübe ile görmektedirler. Kiüs civannda cenup hududunu geçerek Suriyeden kaçak eşya ge tirmek istiyen bir kaçı silâhlı 16 ka« çakçı ile hudut muhafızlanmız ara smda musademe olmuş, şerirlerin hepsi yakalanmıştır. Bu musademede Mehmet oğlu Ali isminde bir askerimiz kaçakçılar ta* rafından şehit edilmistir. Şehidin cenazesi Kilise getirıîerek merasimle defnolunmuş, kaçakçılar da adliyeye teslim edilmistir. Yozgatta bir kar fırtınası Yozgatta müthis bir kar fırtınası olmus, tipi bütün yollart tıkamış, bu yüzden ilkmektepler de üç gün ta • til edilmisti. Yollar temizlendiğin den mektepler açılmıştır. Bir iki gün sekteye uğrıyan posta münakal&tı da fahiî spklini «lmıstır. Bartında bir rakı imalâthanesi meydana çıkanlmış, burada hali faaliyette bir rakı kazanile rakı ima • bulunarak musadere olunmuşt •>. Yukarıki resim, yakalanan rakı kazanile jandarma ve tnhisar me