Catalog

Dilek FİLİZFİDANOĞLU TUSAM Çalışma Hayatı ve Türkiye Araştırmaları Masası dfidanoglu@tusam.net İspanya modeli ile TOKİ devreye giriyor… C S TRATEJİ 15 halkının geçim kaynağı olan toprağını yüksek rakamlar vererek yabancıların satın aldıklarını görüyoruz. Sahil köylerinde tarım alanlarının dolayısıyla da tarımsal üretimin giderek azaldığı ve insanların önceden kendilerinin ekip yetiştirdikleri ürünleri şimdi satın alır duruma geldiklerini de görebiliriz. Yeni bir hayat kurma hayaliyle toprağını satanların hazır parayı kısa bir sürede bitirerek bu yabancı insanlara hizmet etmeye başladıkları da bir gerçek. Devletin resmi rakamlarına göre ise 2007 yılında yabancıya 2 milyar 952 milyon dolarlık net gayrimenkul satışı yapıldı. Bunun adı "Türkiye’ye yabancı sermaye girdi" oluyor ve hükümetin övünç kaynağı olarak kullandığı bir konu durumuna getiriliyor. Yabancıya satışın cari açığın kapatılmasına yönelik ekonomik getiri olduğuna dair yapılan açıklamalar artık inandırıcı gelmiyor. Üstelik Uyruk bazında bakıldığı zaman en çok mülk edinen ülkelerin başında Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler geliyor. Bu da örnek aldığımız AB üyesi ülkelerin Türkiye’de pastadan pay almaya çalıştıklarını gösteriyor. 20 06 yılında yabancıya mülk satışıyla ilgili yapılan bazı açıklamalar hükümeti kızdırmış ve Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ı harekete geçirmişti. "Ülke elden gidiyor" tarzı açıklamaların abartılı olduğunu ve bunların doğru olmadığını söyleyen Unakıtan, "Devlet kendi kayıtlarına göre hareket eder. Kim, nerede, ne almış hepsi tek tek tarafımızdan takip ediliyor." demişti. Ayrıca vatandaşların duygusal açıklamalara değil resmi verilere itibar etmeleri gerektiğini de söylemişti. Resmi verilerin Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nce açıklandığı biliniyor ancak o tarihlerde merak edenler Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nün internet sitesine girdiğinde sitede bu verilere rastlayamamışlardı. Çünkü bu verilerin görülebileceği bölüm, nedendir bilinmez, kapatılmıştı. SATIŞLAR ARTIYOR olarak fotoğraf çeken turistlerin yerini şimdilerde Türkiye’de 1923 yılından 2002 yılına kadar artık satılık arazilerin ve gayrimenkullerin yapılan yabancıya toprak ve mülk satışının 2002 fotoğraflarını çeken girişimci turistler almış durumda. yılından 2007 yılına kadar tam iki katı artış gösterdiği Bir başka endişe verici durum ise konut ve arazi görülüyor. Bunlar Maliye Bakanı’nın dile getirdiği satışlarının hepsinin resmi yollarla yapılmadığı ve resmi açıklamalar olup yine Bakan’ın ifadesine göre resmi rakamların da gerçeği yansıtmadığı gerçeğidir. itibar etmemiz gereken bilgilerdir(!) 1923 yılından Ayrıca yabancıların kendi işlerini kendileri yaptığı da 2002 yılına kadar 20 bin 843 taşınmaz 23 bin 44 biliniyor. Zira son dönemlerde yabancılara mülk kişiye satılmıştı. Buna karşılık 2002 yılından 2007 satışının yanı sıra yabancı girişimcilerin de emlak ve yılına kadar geçen 5 yıllık AKP iktidarı döneminde inşaat sektörüne el attıkları biliniyor. Yabancılar 40 bin 26 taşınmazın, 48 bin 314 kişiye satıldığı aldıkları arazilere kendileri inşaat yapıyor, emlak açıklandı. 2002 yılına kadar geçen sürede satılan büroları açarak da satışlarını gerçekleştiriyorlar. Yani toplam alan ise 11 milyon 961 bin 595 metrekare kendi işlerini kendileri hallediyorlar. Ayrıca toplu oldu. AKP’nin iktidara geldiği 3 Kasım 2002 halde yaşam alanları kurmaya çalıştıkları da göz ardı tarihinden sonra ise 2007 yılı rakamlarına göre 25 edilmemesi gereken diğer bir gerçek. milyon 350 bin 361 metrekarelik alan yabancılara Özellikle sahil kenarlarındaki şehirlerimizde satılmış durumda. yoğunlukla görülen gayrimenkul satışı sonucu, yöre Bugün Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nün kurumsal web sitesine girildiği zaman İktidar, yabancılara mülk satışından ödün vermiyor... "Yabancıların Taşınmaz Edinimi ile İlgili İstatistiki Bilgiler ve Sıkça Sorulan Sorular" başlığı altında yabancılara satılan gayrimenkullerin 2008 yılı Nisan ayı itibariyle güncellenmiş bilgilerine ulaşmak mümkün. Bu son bilgilere göre 06.04.2008 tarihi itibariyle 73 bin 103 yabancı uyruklu kişi 62 bin 139 adet gayrimenkul satın almışlar. Tapu kayıtlarına göre yabancıların daha çok turizm bölgelerine ilgi gösterdiği görülmektedir. En çok taşınmaz ediniminin olduğu iller arasında Antalya, İstanbul, Muğla, Aydın, Hatay ve İzmir dikkati çekiyor. Özellikle eskiden turizm bölgelerimize gelen ve tatil anısı Yabancılara mülk satışı konusunda tepki çeken düzenlemeler sürüyor. Yeni yasa ile imarlı arsaların yüzde 10’unun satışı gerçekleştirilebilecek. İSPANYA MODELİ Yabancıya mülk satışında yeni formül ise sahil Mülk satışı yabancı sermaye çekme kentlerinde yapılacak konutların yabancılara satılması. Unakıtan’ın İspanya’da yaptığı yöntemi olarak da kullanılıyor. incelemelerin ardından çok beğenip Türkiye’de de Yabancıya mülk satışına devam uygulamaya koymaya karar verdiği "İspanya Modeli" geçtiğimiz Mart ayında Maliye Bakanlığı ve TOKİ arasında imzalanan protokol gereği hayata geçiriliyor. Hazırlanan projeye göre yabancılara satılmak üzere projenin uygulanacağı arazilerin TOKİ’ye devrine ilişkin kararı Unakıtan onayladı. Böylece satışlara TOKİ deyim yerindeyse "alet edilecek". Öncelikle AntalyaFinike ve Didim, AydınKuşadası, MuğlaBodrum, İzmir KonakMersinli ve Çeşme’de yapılacak konutların satış gelirini, TOKİ ve Maliye Bakanlığı yüzde 5050 paylaşacak. Son gelinen noktada yabancıların mülk edinimi konusunda Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı dikkate alınarak hazırlanan kanun tasarısı, TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edildi. Tasarıda "Tapu Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'na göre, yabancı uyruklu gerçek kişiler, merkez ilçe ve ilçeler bazında, uygulama imar planı ve mevzi imar plan sınırları içerisinde kalan toplam alanların yüz ölçümünün yüzde 10'una kadar kısmında taşınmaz ile bağımsız ve sürekli nitelikte sınırlı ayni hak edinebilecek" deniyor. Tasarının görüşme günü ne tesadüf ki 1 Mayıs’a denk geldi. Dolayısıyla neredeyse gündem dışı kaldı. Tasarı genel hatlarıyla olumlu gibi gösterilmeye çalışılsa da ilerde pek çok sıkıntılara neden olacağı da unutulmamalıdır. Zira her ne kadar bazı kesimlerce aynı olmadığı düşünülse de yakın geçmişte Ortadoğu'da toprak satın alınarak kurulan bir devlet örneği olduğu da bir gerçektir. İL BAZINDA YABANCIYA SATILAN MÜLK DAĞILIMI Yüzölçümüne Göre Muğla 4.466.782 m2 Antalya 3.841.509 m2 Aydın 3.028.886 m2 Hatay 2.599.991 m2 İstanbul 2.543.337 m2 İzmir 2.361.580 m2 Bursa 1.503.766 m2 Ankara 1.372.910 m2 Kırşehir 1.024.174 m2 Nevşehir 941.890 m2 Taşınmaz Sayısına Göre Antalya 19.168 Muğla 9.217 İstanbul 7.965 Aydın 5.363 Bursa 4.882 İzmir 4.049 Ankara 1.119 Mersin 914 Hatay 849 Balıkesir 767 Kişi Sayısına Göre Antalya 26.067 Muğla 12.991 İstanbul 8.850 Aydın 7.430 Bursa 5.240 İzmir 4.164 Mersin 938 Ankara 877 Yalova 821 Balıkesir 737 UYRUK BAZINDA YABANCIYA SATILAN MÜLK DAĞILIMI Yüzölçümüne Göre Almanya 17.774.678 m2 İngiltere 5.034.425 m2 Avusturya 3.623.250 m2 Yunanistan 2.920.083 m2 Hollanda 1.542.825 m2 Danimarka 982.683 m2 Lübnan 922.961 m2 Fransa 792.560 m2 İrlanda 704.098 m2 KKTC 523.580 m2 Taşınmaz Sayısına Göre Almanya 16.847 İngiltere 14.095 Yunanistan 10.042 İrlanda 3.504 Danimarka 3.447 Hollanda 3.210 Avusturya 2.231 Norveç 2.053 Belçika 1.007 ABD 876 Kişi Sayısına Göre İngiltere 20.265 Almanya 15.632 Yunanistan 11.061 İrlanda 4.768 Danimarka 4.460 Hollanda 4.079 Norveç 2.915 Avusturya 1.624 Belçika 1.239 Fransa 885