Catalog

16 S C S G TRATEJİ aakaşvili’nin yeni hedefi ülke bütünlüğünü sağlamak Abhazya ve Güney Osetya sorunu Araz Aslanlı TUSAM Kafkasya Araştırmaları Masası aaslanli@tusam.net afkasya’da gözler yoğunluklu olarak Azerbaycan’daki parlamento seçimleri sonrası gelişmelere ve Ermenistan’daki referandum gerginliğine çevrilmişken, Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü sağlama girişimlerine ve GürcistanRusya ilişkilerine ilişkin ilginç olaylar yaşanıyor. Bilindiği üzere Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinden itibaren toprak bütünlüğünü sağlama konusunda ciddi sıkıntılar yaşayan Gürcistan, yeryer iç savaşa varan siyasal krizler de yaşamaktaydı. Kasım Sonbaharda yaşananlar 2003’te gerçekleştirilen “kadife devrim” sonrasında iç siyasal krizslında Gürcistan ile leri önemli ölçüde aşmış olan GürRusya arasında Şevardcistan, toprak bütünlüğü ve merkenadze döneminde de var olan zi otoriteyi ülke genelinde hakim üstü kapalı “savaş” Saakaşvikılma politikalarına yönelmiş ve li’nin yönetime gelmesiyle birAcaristan örneğinde bunda başarılikte “açık oyun”a dönüşmüşlı olmuştur. Acaristan’a ilişkin getür. Uzun süre Rusya’ya karşı lişmelerin hemen arkasından Gürsabırlı davranan Gürcistan’ın cü kamuoyu kadar Gürcistan’ı yahedeflerine ulaşamaması gerkından takip edenler de Abhazya çeğinden hareket eden Saakaşve Güney Osetya sorunlarında da vili yönetimi, Batı, özellikle de ciddi ilerlemeler sağlanacağı bekNATO ve ABD ile ilişkilerinlentisi içerisine girmiştir. Şartları de Rusya’nın yoğun tepkilerigereği Abhazya ve Güney Osetya ne rağmen hızlı ilerlemeler Saakaşvili renkli devrimin yıldönümünde Romanya, Estonya, Ukranya liderleriyle. (23 Kasım) sorunlarının Acaristan sorunu ile kaydetmiştir. Gürcistan’a askıyaslanabilir yönü az olmakla betiğin özellikleri şöyle sıralanabilir: Saakaşvili yönetimi göreve geldiğinkeri ve diğer alanlarda yapılan ABD raber, Saakaşvili yönetiminin Gürcisden beri bu yöntemle çeşitli adımlar yardımları, NATO’nun Tiflis’te ofis aça) Gürcistan’ın sorunlarını bir an öntan’ın toprak bütünlüğünü sağlamak atmış, yer yer Abhazya ve Güney Osetması ve buraya özel temsilci ataması, ce gidererek, yaşam standartlarını yükiçin kararlı, fakat aynı zamanda ihtiyatya ile diyalog ve gerginlik yaşamıştır. ABD askeri ve sivil heyetlerinin Gürselterek Abhazya’da ve Güney Osetlı bir tutum takınması, çoğu kişide “yeYönetim Gürcistan’daki Rus askeri üscistan’a yaptıkları aralıksız ziyaretler, ya’da yaşayanlar için Gürcistan’ı cazip ni yönetimin bu iki sorunun çözümünlerinin ve genel olarak Rusya’nın GürRusya’nın tepkilerine rağmen sürmekülke haline getirmek; de de başarılı olacağı” kanısının uyancistan politikasının, Gürcistan’ın batedir. Gürcistan Rusya’yı tam anlamıyb) Abhazya’da ve Güney Osetya’da masına neden olmuştur. ğımsızlığına ve toprak bütünlüğüne la karşıya alma pahasına bile olsa AByaşayan insanlara Gürcistan’ın onlarD’yi ciddi biçimde arkasına alarak soyönelik tehdit unsuru olduğuna dair ila hiçbir sorunu olmadığı mesajını verSaakaşvili yeni yöntemler deniyor runlarını çözmeyi hedeflemektedir. Fananç taşımış ve bu doğrultuda da polimek, o bölgelerde yaşayanları özelkat, Rusya da Gürcistan’ın bu adımlatikalar üretmiştir. Bunların en önemlilikle genç ve çocukları Tiflis’e davet aakaşvili yönetiminin, Acaristan rını karşılıksız bırakmamıştır. lerinden birisi uzun sinir savaşı sonraederek çeşitli etkinliklerle onları kasorununu çözüme kavuşturduksında 30 Mayıs 2005’te Rusya Federas12 Eylül 2005’te Rus yetkililer, NAzanmaya çalışmak; tan hemen sonra Abhazya ve Güney yonu (RF)’nun başkenti Moskova’da, TO tarafından Gürcistan’a verilmesi c) Gürcistan kamuoyunu, özellikle Osetya bölgelerine yönelik aktif tavırRF Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile düşünülen silahların teröristlerin eline de Abhazya’da ve Güney Osetya’da lar içerisinde olması, bazılarını bu soGürcistan Dışişleri Bakanı Salome Zugeçebileceği uyarısında bulunmuş, 15 yaşayanları Gürcistan’ın toprak bürunların çözümünün yakın olması şekrabişvili arasında Gürcistan’daki Rus Eylül 2005’te ise Moskova’da Abhaztünlüğünü sağlama konusunda kararlinde yanlış yoruma itse de, açıkça göya ve Güney Osetya’nın da katılımıyüsleri konusunda anlaşma imzalanmalı olduğuna, bundan her hangi bir nerülen farklı bir nokta vardı: Saakaşvila ayrılıkçı bölgelerin ortak toplantısı sı olmuştur. Bu anlaşma doğrultusundenle vazgeçmeyeceğine, gerektiğinli yönetimi, bu bölgelere ilişkin soruyapılmıştır. Ekim 2005 başlarında gerda Gürcistan’daki Rus üsleri boşaltılde, bunu kesinlikle yapmayacak olnu bir an önce değil, sağlıklı bir biçimçekleştirilen tüm Güney Federal Rusmaya başlamıştır. sa bile, askerikuvvete dahi başvurade çözüme kavuşturma amacındadır. ya cumhuriyetlerin parlamentolarını cağına inandırmak; Gürcistan, Rusya’nın kendisine yöNitekim sonra yaşanan gelişmeler ve içine alan ve kısa adı YURPA olan Günelik tehditkar olarak gördüğü politid) Uluslararası kuruluşların ve Batıyapılan açıklamalar da bunu gösterneyRusya Parlamento Asamblesi’nde kalarına da sert karşılıklar vermeye lı devletlerin desteğini tam anlamıyla mektedir. Abhazya’nın kuruma üyeliği yönünde başlamış, bunu Bağımsız Devletler sağlayarak Rusya’nın “rahatsız edici” 2004 yılı başlarından itibaren izlekarar alınmıştır. Tüm bunlar ve UNECTopluluğu (BDT) zirvelerinde Rustavırları karşısında yalnız kalmamak. nen ve günümüzde de sürdürülen takSO’nun Moskova ofisinin inter K ürcistan’da Şevardnadze’nin yerine Saakaşvili bir yıl önce renkli devrimle gelmişti. Türkiye sınırındaki Acaristan’da etkinlik sağlayan Gürcistan, ülkesindeki Rus üslerinin boşaltılması konusunda ileri adımlar attı. Üslerinin boşaltılmasına başlandı. Saakaşvili yönetimi, doğrultusunu Batı’ya çevirirken, Rusya kolay vazgeçmeyeceğini ortaya koyuyor. Abhazya ve Güney Osetya sorununu ülke bütünlüğü çerçevesinde çözmeye çalışan Saakaşvili’nin önündeki tek engel Rusya’nın tutumu. ya’yı açıkça suçlayarak ve BDT’nin ömrünün sona erdiğine ilişkin açıklamalar yaparak, hayata geçirmiştir. Bu gelişmelerin son örneği BDT Parlamenter Asamblesi öncesinde yaşanmıştır. Toplantıya gitmesi gereken Gürcü milletvekillerinden birisine Rusya’nın vize vermemesi üzerine Gürcistan Parlamentosu Başkanı Nino Burcanadze toplantıyı protesto ettiklerini ve katılmayacaklarını açıklamıştır. Zaten BDT’nin ömrünü tamamlamak üzere olan bir kurum olduğunu ve Gürcistan’ınbu kurumdan ayrılma konusunu görüşeceğini açıklayan Burcanadze’nin bu tutumu Devlet Başkanı Saakaşvili tarafından da açık bir biçimde desteklenmiştir. A S ?