Catalog

kim 193f»'ıla. 4 /§ dogdıı l >M'lc/apyonKı/ ^ T I.ısesfni, l*Wda Isiunhul OnıvctHiicM İLlseto Ilülüınü'nü hitinli. IWı5'lc dnktoıa dercLestniı aldı 1965lMfıi* urasındu Fr/tırtım Alalürk Üımcrsitcsrnde gnrev yapli. l |y7(l'K dnfcnl. l >7K\lc de pıufesör oKlıı. j W\!aıı. yaııı kumlu*undan hen. llutcik'pı.' İ.'nıvorsitesı I cKclt llölünuı'niın h.ı>k:ım. Teınnuı/ l*W7"den hcıı dc aynı linivcrKiicnııı Insan Miikları \ı rclscfcM Uy^ıılarna vc Ara^lırma Merkc/i'nin rnîidüriı ve hu mcrkc/in Inmvcsıııdc kıınıhın UNISCC1 Kürsüsii'nün AI PROF. DR. İOANNA KUÇURADİ Olayları Arasında* (I >KI ı. *liludst& KoııuşmnlarrıiOKK) ( 'In&aıı llaklarının IVki'fi Temollcri", »Miinya ProhkmkTİ karşısıııda l'el%efe\ ü/vılııııı/da lıısaıı FeKefesi' {TukiycMin \msm;ı). 'Tlıv Idea of Dvırlopıncnl. Bttntııı lls l'a.sl and luııırı*. Probkıııs' \K.. I Aldıflı 6dQII«rln bazılan: Cîoethc bnşkanulır. 2. sıırler). \Ma\ Schırler ve K Nirf/strhc'dc l Trajik Olan* (l>**ft), 'Nkt/hcht' \v I m n n l S yapitlan: •Pi'rdenin Arkasf IWı7). Sıhfipeııhauer \v *IIIMIII vc IH*gı»rlt'ri' « 1 *»?11. »Klik' f W77>, f 'Nanaia İHİM'fcylc Bakınak' (l JXO), ^ agııı k Madalyusı ı IW6). Tüıkı>c Milımlcı Akadcmısi ; !lı/uu ı (Kliılü < \wtui Kicitıdt' Paliııa Ünı\crsılcsi Onursal Iclsclc DukloRisı i2lH)i»), HuvaruıOımrsal llem^clınligı (2002). UNI.SUJ ln.s;ın llaklurı I f ınıııi Odülü. Onuı^ıl M.msiyon (2002* K Cumhuriyet dönüm noktası YÖCEL KAYIRAN Sayın lııaııııa Ku^uradi. bi/dc >a>gın nlan kanı %arılır; fel^fcııin oriak bir lanımı ynklur dhe. Sl/ bu konuda ne dü^ünüynrstınu/.; grrçcklcn dc fel•ercııin herkrs için ı>ivrrli bir lanıını vok mudur? Varau ftfUefcnin orlak bîr m lanımıııı »Inıudtgına üi^kin bu kanı ve onıın ya>ı:ınla^mavı nasd açıklanahilir? İOANNA KUÇURADİ Ivlsctcmn % % ı orlak bir lanınıf ya da herkı s îçin gf(erlt bir lanıııır nlmudıg ı kaniKinııı yaygın oldugıı ık^ftrudur. Bu kanı y»lnı/ca bı/dc dcpıl. hııvok yordı1 yayymdir Ancak. "hırkcs i^iıı «cçerli bir lanım* ıladesinde cn a/ ıkı problcm poriiyoram: Bin k|*rçı*rli* Mİ/cügîiylc. dıgcrı dc dc Ktanıın1 Mi/cüjKüylc ilgili iki pnıhlcm. Tanım ve önermelerln ' Tanınıın ııc olduğuıiii (lanımın taııııntna| ya da nasıl yapilahılrccgine ılı^kın çeşitli icıırilcr vatdır üracgın lanımlananın en yakın cııısi ile aynı cinsc jeircnlerdcn ayırıcı ö/cllıf inı hclırterck. tanıınlananııı ışlcv ıııi bclirieaak vb Nc var kı. hil* iııc kotıusu yapılan vurhksul iV/cllıklcri farklı bnesnckar*cilı^kin \«nedir?' sortıstına faıklı yollardan ccvap vcrilchilır: n.ı/ıl;ınnın lanımı, ba/ılanmn tukolicı »»Imayan Mımlcmcsi. buşka ba/ılannın hılgıscl k;nr.unl;ı>iırılmasi yapılabilır. bn$ka ha/ı şcylcrin dc nclıfinin hilgısi ortaya knnuhilır Bu yollardan hangisı Tchcfe nedir?' snmsıına cc\ap vcrmek ıvin cn ııygun yoldur, uıtce bunu düşünmek uygun olur. Oncrmclcun Be^crlllljr dc bclırlt bir epistcınolojı tcorisinin tcrimidir. 4CcçcrII* sözcügünün dildckı ılngal kullanışlartııa hakaraık. orncf m *bir trlcfon rehherintn |>cçetii olması* ifadcsındc ftgeçcrli* kcliıncsı *« rrhbcrk iş gurükbillr* anlamına gcliyor Ncdcn iş goriilcbılir? Vüııkü oradakı nuniaıalar. o ana kadar dc^işıncmiştir, nnlarla ıstcnılcn kişiyc kunınıa ııla^ıljbilir *Bİr tvorinin gef erliligi'ııdcn si>/ cdildiginde de. o tcorinın lıakkında ıtldıifiu konuyu lükctici bir CUMHURİYBT FELSEFE rusıına. tîikctici olmasa da. dogru hir ccvap vcrilchilır dcmcklu. Butc\;ıpda, ickgı. dnbyiKiyla hu tconvk' h:i/ı ı^lcnn LVriilehıldıgı dılc yctırılnıck ısicnıyor. Bu nık icnınıyU ıiKtarclsofc, üsitclsck iiltıı (>/cilc ^tınıı soylcnım çalifivnnınr iia kaı>ılıkt *hir nnr?rnunîn gıvı»rlllilclsct'cnin nc olduğunu bılrnck ısliyorsi'r/ cdildirŞındc. hu uncrıııcnın * kahul cdılcn hir oncrmc oKlıı sak, ilk bakılacak ycr. MseW larihindc \c g dılc |!Clirilmı^ nlu>or. v.ını ünenncnin günumü/df donüııı ımkralürı ulu>tıırmu$ rıtu/olların yapiıklaıulır. escrlchdir fclncsnvsıylc ilgili bir şcy dilc gclirilnıı*« »Imuyor, ü/ncsının bu oncrmeyc kaı^ı m scfc Manımİarr dcpıl. ^iıııdı sı/ın hcnlumu hclıriîlnuş oluyor Ulc bu KIHI baj dcıı 'K'kcftf nvdir?" sorusuna ccıap vcrmcmi dc bcklcdi^ini/i samvonım. Ama laında 'jr^çerli' kclimcsi yer^ı/ bir penelbunu burnda yapmuyacagıın.,, lcınc fjıhi jiöriınüyar. vünkii öncrmulcr bılpiscl hakıından larklı özclliklcrc vıhıpiırlcr. Bir 'fjiyin' nc uldugıı stırulduUlusal* ya da amlHr felsefe otonaz gıındu, o ücyin varlıksal ö/clliŞınc gorc farklı ncsıielcviifinclcr yapmak söz koTürkiyeMi' rvbcfvnin eek cefii haknıısıulur Kar^ılavl^n hir kında ne dü>ıinüyorprubknıdcn dolayı *c\ sunıı/.? Gclccckli abinedîr?* sorusuna ccvap Ke «/«ü\ >ani millL uiusal bir fiUcfe olabivermck içîn vc kar^tlaştllr mi? lan haşku hir prohleındcn \ umhuriyctin dukı.M 'adalel ııedîrT KUÇURADİ lllukııruluşu, saP va da 'millP fclseKortiütına ccvap vcrmek Türkiyc ilc felscfe fe olma/, nasıl kı *uluiçin hakılacak 4yer(ler)\ için bir dönüm sal' li/ık dc olma/. yapılacak ncsnclc*î1ırmc'TürkfelsefcsiMcdiüılervuk laıklı niicliktcdir. noktasKİır Çünkü miz. Türkvc olarak yaSı/.in S4»runu/u örnck felscte ile felscfe pılan ya da Tîırkıyc'ılc alalım: Sı/ hu Mirıınıı/la, yapılan fclsctcdir, *AIadına yapılan başkn felsetcyc ilışkin yaygın rnan felsrfcsi* dedıgıhirkaniyı vcaytıı /amanvalışmaları ayırma miz dc. Almanca olanık «la, bu kanııkı sakh kfrbrve buna göre felsefe yapılan ya da Alıııanfenin uenelgvçiT hir laya'da yapılan rdscfcdir. cgitinıi yapma nımı yapılamaz* sravını liır dc ^u olgu var: Bcçabası başlıyor Bu da sorgulaınaya galışılirli hir ülkcdc ya$ayan yorsıınuz. EcKctcnın hcrçabayı bilinvii bir vc helırii hir dıldc ya/an kcs ıvııı gcvcrli bir üınımı şekildc göstercn | bir lılo/ıtİLin uoiırdigi ulmatlıftını soyleyenler, yeııı hjr hocamı/ Hilmi Ziya I o ülkcdc felscfe j!ürü$ü, rdsefcmn yapılmıi tayuygıııla*juhilimmlanna bakıyor. BıınOlkcn'dir/ I yort agırlıklı olarak o lanı bakıldıjiııida du bu *ço re'dc bir ckol olufc kanı dogrudur. Scyirciyabıliyor vc o fcçc\1 nin hakışı dcdipım h;ıkı$lır bu Ama felre'nin » doncnulekı tclsefesiııitı karaklc> scfc alanında nelcıın. nasıl yapıldıgına riHitgıni olu^turahılıvor. Bu 4fcvrr\ mebaklıgıniı/da \c rvtsclcnın bir hılınc elkânsal vcvrc olahılıyor. aıııa dılscl <,wre kınligi olaruk dıgcr bılınc clkınliklcnndcn dc olahiliyor analilik felscfe örnc^inde tarkını nc ö/clliklc olan vamlaıılan ncsoldu^u gibı. Bu tür anhıııılann dışında M nclc^irdigini hilmcyi hcdcllcdîginı ve ulusar felsefedon sö/ elmek, iVlscfcyı hıınlara ılı^kın ne o/clliklc sorubr sordufelscle olnıayan aıııa felscfe sayılan. farkgıınu gorchılıycırsak: hırdc hu clkinligın lı niicliktc görüşlerle dünyu görii$lcri, ürünü olan hılgılcrı haşkahilmc clkiıılikhuyat ponişlcn ve gcncl olarak hir ycrdc lcrinın unaya koydujtu hîlgilcrdcn farkıkabııt edılerı anlayı^lar/güriı^lcrlc kanşnı. yani hüıün huıılann bilgisim urlaya tirnrjktan kaynaklanıyor, sanınm *parktvyabiliyorsak. fclscfenin nc uldugu sotiıni/.iııfrlwf«siVunivcre[teıni/infvlserickıtdc agıklamaılıgı. hir yanını acıkladı 'C baglnmindn oldıığıı gibi. Türklyc'deki fcbefc eikiııli£iııin, ('ıııııhuriyct doneminin ha^laııgıtından huuüııe uckn survvle Köstcrdigi başardar nelerdir? Kl^TR VDİCumhuriyctinkuruluşu. Türkiye'de felsefe ıvın hu donürn ııokiasulır Bu.CunıluıiıycUcn üncc hk felsefe *yok' anlamına gclııuyor. Bir dönüm noklasiilır. çıinkîı fclsele ile felsefe adınn yapılan ba$ka calışmaları ayırmsı ve buna görc felsefe epiiııni yapma vahası lıyot Bu çabayı bilinvlı bır îjckiltle tcrcn hwamiz Hilmi Ziya Ülkcn ılir Isttanbııl flnıversitesi'nde diger luKalanmı/ ıla hunu sürdünnüştiır Takiyeiiin Menl*ü>»0u hocamı/. t'elsit'e yapanık hııııun örneginı vcrdı. BudöneıiKİc.ayrk'a/rürfcçe felsefedili olanık gclişıynr Bıınıın önderli^îni hocamı/ MaeiC Gökberk vaplı, difer IUH nlanmı/ da hıına kalkıda bulundıı Iknım kuşagını hu IUH.al:ıra htırçlu. Ayrıca, felsefe yapmaıia nın clvcrişlsligıclvcrişsizlıgı konusunda da $ıınu helirtmck isirrinv Türk<;e şu andn fclsclc yapınaya v«k clven*jlı, felsefe yapııu\ a valışamn kendi kafasıyla düşünnıesı koîjiıluyla Balı dilierinde teıımlcrııı gcvnu^len gelen bır yükü var. Tıirkvcde ise günlîîk ılılın sö/cüklcnnı lenınleşlircbilıyorsunuz. Bu thu şu anda, Tiirkvcyle felsefe yaparken bır ayrıcalıktır Sı/ın söyleyccck yeni hir sö/ünii/ varsa. bunu Türkçcylc rahui rahal dile gciırebılıyursunuz, Ancak çevıri yaparken sonınlarçıkıyor. Aına bu tür stmııılarht Türkvcilcn ha$ka bir dile w\ ırı yaparken dc karşılaşıyur 4 suııuz. 'Kurumlasma her yercto önemll' Üniversitc, dernrk gibi kurumların, felscfe için önemi nrdlr? Febrfedı bir gelene{in «lu^ınıasında vc devanı elmesinde kurumla^nıanın bir nılü var mtdır? Bu rnl, yettrli midir? klK, URADİ İ ııı%crsnclor. araştırnıalann yapıldı^ı ve hunlanı dayalı sısteınalik egiıimin hu arada da arayiu ına egilıminin yapıldıgı kurumlar olsa gcrek. C lerçi ba/ı ulketcrde »nı^ırmalann yapıldıgı kurumlar ilc egıtımın yapıldıgı SAYtA 11 m • »