Catalog

D OĞADA YAŞAM Haldun Aydıngün R Y ASGELE Raif Ertem Yol ayrımı ediden yetmişe. Çoluk çocuk. Kadın erkek. Bayanlar baylar. Balıkçıiaı iskele. Iskele meydanında. lstemiyoruz! Termik santral istemiyoruz! Bağırıyorlar. Aliaga'da. Polisler resim çekiyor. Yerel yöneticiler isteıniyor. Balıkçılar, /iraatçılar ıstemıyor. Halk isteıniyor, halk. tnsanlar. Alınyazısını bu topraklara yazmış insanlur. Kaderini bu lopraklara bağlamış. Hanı demokrasi halkın seçimiydi? Akıl erdiıeıniyorlar. Afrika'nın, Avustralya'nın to/u toprağı niyc buraya taşınıyor? Çöpluk mü buralan? Değıl! Dünyanın en guzel yeri. Kuçuctık biı çocuk. Yaşama yeni ayak basmı^. Boyundan büyiık pankart taşıyor: "Aloın bombası Japonya')a, Cermik santral Aliaga'ya." Japonlara da nc oluyoı? Yapabilirler mı kcndi ülkelerine? Kâğıt fabrikasıyla Karadenu ornıanlarım bitirdiler. Termik santralla Aliağa'ya olum getiriyorlar. "Hayır, hayır! lermik santrala hayır!" Böylc cuşkulu kalabalık çok a/ görülmilştUr. lnançlı. Yaşaııı savaşı. Kuranlara karşı, kuıduraıılara karşı. Durma/ bu savaş. Yürüyecek. Yurütıilecek. Zorunlu! Bir toplantıda söylemişlerdi: "Fğer tek bir diinya dcvlcti kurulursa orlak konusu doğa olur." lnsanlığın paylaştığı. Yaşamı ortak sürdürdüğü. Doğa. Etkileri bir yerde kalmıyor. Sırur tanımıyor. Çernobil'de patlayan santral, dalgaları Anadolu'ya vuruyor. Baltık ülkelerinde esiyor. Alıağa1 da yükselen baca. Attığı zehirli ga/lar. Aliağa'da kalmayacak. Ilk aşamada Ayvalık'tan Urla'ya dck. Ne zeytin kalacak ne buğday nc de balık. Uökyü/unde dolanacak, dolanacak. Kuranlann, kurduranların ciğcrlerine dolacak. Çocuklar, torunlar babalarına, dedelerine kin kıısacak. Olmaz arkadaş olmaz. Olamaz. Aliağa'ya termik santral kmıılama/. Uygarlıkla barbarlıgın savaşı bu. Uygarlık kazanacak. Gokova'daki baca da susacak. Yatağan duracak. Soma, 1\ınçbilek de. Yumurlalık unutulacak. Akkuyu'da. Yırtacağı? ölüm lanrısının fermanlarını. Yaşam tanrısının buyruğu bu. Toplanın arkadaşlar, toparlanın!.. Kamplar ayrıldı. Ayrıldı ama belirlcndi. Basına bakınca görülüyor. Kimlerlc birlikteyİ7? Yolları ayrılanlar. Susaıılaı Sizleri de unutmayacağız! Yenı bır dunya kurulacak. Herkes yerli ycnni alacak! Biz dünyada yaşamak ıstiyoruz. Uzay gemilerinde yaşamak istcyenlerın yolu açık ola!.. Te/ terk etsınlcr ılUnyaınızı! Başbakanhktan cumhurbaşkanlığına geçerken. Meclis kürsüsünde, millete karşı ant içen. Ooğayı koruma ustüne. l/liyo ruz. Andınızı tutacak mısınız, tutmayacak mısımz? Yoksa yeminle ant ayrı şey mi?... Bir de kendilerini kahraman sananlar. Gazctclerde resimleri yayımlanınca bakıp aldananlar. Tarihte dipnotu bile olamayacaklar. Rasgele!..D Hayvanlar ve doğa sporcusu... ssız yerlerde yaptığımız kamplarda vahşi hayvanlardan nasıl korunduğumuzu pekçok kişi tnerak ediyor. Yanımızda silah götürüp götürmediğimiz sorusuyla sık sık karşılaşıyoruz. Bunları duydukça, Bolu Daglan'nda bizi görünce korkusundan ne yapacağını şaşıran kocaman ayı ya da Toroslar'ın güneyindeki ormanlarda burun buruna geldiğimiz anda şimşek hızıyla kaçan yılan aklıma gclıyor. Kanımca vahşi diye tanımladığımız bu hayvanların hiçbiri doğa sporcuları için tehlike oluşturnıuyor. Çoğu, insan denilen daha vahşi yaratıktan ürküyorlar ve başlannı belaya sokmamak için mUmkün olduğunca ondan uzak durmaya çalışıyorlar. Bu duruma güvenerek yakınlardan gelen çakal seslerine aldırmadan, çadır bile kurmayıp sık sık yıldızların altında yatıverdik. Ancak yinc de gecenin bir yarısı " o ses de neydi" diye irkilmemek için, uyku tulumuna çekilmeden önce, kamplarda bazı küçük tedbir ve hazırlıkların yapılmasında fayda var. öncclikle, hayvaniann iştahını kabartabilecek her türlu yiyeceği koku yaymayacak şekilde naylonlara sarıp çadınn içine almak gerekir. Diğer kuru yiyecekler, yine naylon torbalarda, sırt çantalannın içine sokulup çadır dışında saklanabilir. Akşam tembelligiyle yıkanma Hayvanlara karşı özel bır sevgi duymamakla birlikte 1983 yılında Kaçkaı dağlarında rastladıflımız bır kopeğın özel bır anısı var Dağın güney yuzündekı Yaylalar Köyü'nde aramıza karışıveren bu köpeğın sahıbı olmadığını şaşırarak öğrenmıştık Çok yaşlıydı ve en büyük zevkı dağda dolaşan gruplara arkadaşlık etmektı. Son derece gururlu ve tecrübelı davranışları hepımızi etkilemişti Bütün gun bızle yüruyor, akşam olduflunda kampın bıraz uzağında hep ılerlere bakarak duruyordu Bir kez blle yemeğın hazırlandığı yere bakmamıştı, ancak biz kendısıne bır şeyler götürdüflumüz zaman yıyordu Zirveye giderken de bızle beraber geldı Bazı zorlu kaya tırmanışlarını yapamayınca vazgeçecejjım zannettik ancak başka yerlerden yollar bularak tekrar peşımıze takıldı Sonunda resımde de görüleceflı gıbı zirveye beraber vardık ve buna da çok sevındık Yaklaşık bir hafta sonunda dağın kuzeyındeki Ayder kasabasına vardığımızda bızı bıraktı Kendımızı Kaçkar dağlannın özel bir şahsıyetıyle tanışmış gıbı hissedıyor, ama gereğmce vedalaşamadığımız ıçın de neredeyse uzuluyorduk Köpeğin daha sonra pek çok başka dağcı grubuna da eşlık ettiğini öflrendık ve bırkaç yıl önce de Ölum haberinı aldık. I mış bulaşıklar da topluca bir torbaya konup ya çantaya ya da çadınn dibine yerleştirilmelidir. Benzer uyanlar kampın çöpleri için de geçerlidir. Her şeyin ortada bırakıldığı bir kampa gece pekçok misafir uğrayabilir. Siz de küçük bir kemiriciyi ya da yakındaki sürünün köpeğini, o andaki ruh halinize göre kurt, ayı ve hatta dinozor zannedip sabaha kadar gözünUzü kırpmadan çadınn içinde oturabilirsiniz. fl Çoban köpekleri T tehlike arz etmezken evcil hayvan dedıklerimız tüm doğa sporcularının zaman zaman yüreğinı ağzına getirmektedir. Çoban köpeklerinden söz ediyoruz. Sadece çoban köpekleri insana saldırabilmektedır. Bu hayvanlardan zarar görmemek ıçın kullandığımız bazı yöntemlerı aşağıda sıralamak istedık. 1 Koyun, keçi sürüsü görürseniz yolunuzu değiştirin. 2 Yolunuzu değiştiremiyorsantz, bağıra çağıra çobanın yerinı tespıt edin ve uzaktan bıle olsa, selamlaşın. Çünkü surüde beyaz beyaz duran yüzlerce koyundan en az birı muhakkak çoban köpeğidir ve sahıbıyle dost olduğunuzu görmesınde fayda vardır. 3 Ani bir saldırıya uğrarsanız, hemen çömelin ve ıkincı maddeyi uygulayın. Bu pasif korunma yöntemlerinin yanında daha aktıfleri de mevcut: a) Sıze saldıran köpeğe siz daha şiddetle saldırın (Bir arkadaşımız her seferınde köpekleri kaçınyordu, bense hıç cesaret edemedim). b) Bir su tabancasına amonyaklı su koyup, köpeğın burnuna sıkın (Hıç uygulamadım. Çok vahşi ve sonuçları belırsız bır yöntem). c) Köpekle dost olun (inanılmaz gibi, ama özellikle bazı hayvanseverler, bunu birkaç saniyede becerebiliyorlar). 27