Catalog

26 Mart 2013 Salı 3 Daha Sürdürülebilir Bir Ekonomiye doğruToplumsal Dönüşüm... Bugüne kadar "büyüme temelli bir ekonomi" düzeni oluşturuldu. Ekonomistler yoksulluk, eşitsizlik gibi toplumsal sorunları ortadan kaldırmanın yolunun büyümekten ileri geçtiğini söyleyip durdular. Ama gelinen noktada en gelişmiş ülkelerde bile eşitsizlik 20 yıl öncekinden çok daha fazla. Dünya nüfusunun en yoksul yüzde 20'si küresel gelirin sadece yüzde 2'sini kazanırken en zengin yüzde 20 aynı pastanın yüzde 74'ünü kazanıyor. Büyüme temelli ekonomi gezegenin ekolojik sınırlarını da hayli zorluyor. Eğer ekonomi son 50 yıldaki artış hızıyla büyümeyi sürdürürse 2100 yılında 1950 yılında olduğundan 80 misli daha büyük olacağı söyleniyor. (Tim JacksonNaturel Resources Forum). 80 misli daha büyük bir ekonominin gereksinim duyacağı doğal kaynakları ve ortaya çıkartacağı karbon dioksit salınımını siz düşünün... Şimdi tüm bu sıraladıklarımızdan sonra gelelim "Daha Sürdürülebilir Bir Ekonomi" için nelen yapılabileceğine.. Bu konuda İngiltere'de University Of Surrey'de Çevresel Stratejiler Merkezi ÖZLEM Başkanı Prof. Tim Jackson'ın son derece YÜZAK hoş bir çalışması var. "Yaşadığımız finansal kriz ekonomilerimizi yeniden inşa etmek için bir fırsat" diyen Jackson stratejilerin 3 ana tema üzerinden oluşturulması gerektiğinin altını çiziyor: Ekonomik aktivitelerinin çevresel limitlerini belirlemek ve kullanılacak kaynakları sınırlamak; sürdürülebilirlik temelli daha güçlü bir makroekonomi oluşturmak; tüketimin tahrip edici ve sürdürülebilir olmayan sosyal mantığını yeniden kurgulamak. Tüketimin sosyal mantığını değiştirmek hiç de kolay değil.Tüketim davranışlarını değiştirmek bir toplumunu kültürünü de değiştirmek anlamına geliyor. Zira modern anlayışa göre bir şeye sahipseniz onu istediğiniz gibi tüketebilirsinizTim Jackson bu konudaki önerisini "insanların yaşamdan aldıkları zevk ve anlamı daha az materyalistik yoldan sağlamaları için yeni yapılanmalar oluşturulması ve üretici olmayan rekabetçiliğe verilen teşviklerin ortadan kaldırılması" olarak açıklıyor. Sonuçta yeni bir ekonomik modelin oluşturulması gerektiği ortada. İş dünyası kendi cephesinden bakarak küresel bir yeni yapılanmanın temellerini atıyor. Ancak bunu yaparken sosyal boyutu gündemin tam ortasına oturtmak ise başkalarına düşüyor... [email protected] Sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir tüketim çabası, hükümetlerden ve üreticilere, sivil toplum kuruluşlarından tüketicilere kadar herkesin birbiri ile uyumlu çabasını gerektiren bir alan. Sürdürülebilir Tüketim Mümkün mü? S ürdürülebilirlik ve sürdürülebilir tüketim çabası, hükümetlerden ve üreticilere, sivil toplum kuruluşlarından tüketicilere kadar herkesin birbiri ile uyumlu çabasını gerektiren bir alan. Tüketim davranışlarını değiştirmek bir toplumunu kültürünü de değiştirmek anlamına geliyor. Zira modern anlayışa göre bir şeye sahipseniz onu istediğiniz gibi tüketebilirsiniz. Eğer satın alma gücün varsa tüketme hakkın da vardır anlayışı en baskın olanı. Reklam kampanyaları ve moda akımları insanların tüketim davranışlarını bilinçsiz bir şekilde değiştiriyor. Peki neler yapılabilir. Worldwatch Enstitüsü'nün her yıl yayınladığı Dünyanın Durumu Raporu sürdürülebilir bir tüketim için hem başarılı uygulamaları anlatıyor hem de öneriler veriyor. Küçük bir özet: ? İsveç'te “yeşil” otomobiller 5 yıldır taşıt vergisinden muaf ve bütün otomobillerin vergileri yaydıkları karbondioksit oranına göre belirleniyor. ? Hükümetlerin kendi tüketimlerini gözden geçirmeleri kamu ihalesi süreçlerinin sürdürülebilir hale getirilmesinde bir diğer önemli adım. Örneğin San Francisco'da uygulanan Koruyucu satın Alma Yönetmeliği, kentin satın alım yaparken çevre ve sağlık konularını dikkate almasını zorunlu tutuyor. ? Bir diğer örnek de Japonya'dan. 1994'de Japonya'nın Temel Çevre Planı ile , “toplu üretim, toplu tüketim ve toplu imha etme” özellikleriyle tanımlanan sosyoekonomik faaliyetlerin, çeşitli çevre sorunlarının ardındaki ortak neden olduğunu kabul edildi; ardından “sağlıklı bir malzeme döngüsü toplumuna” geçiş ülkenin en önemli çevre politikası önceliği haline geldi. İlk önce geri dönüşüm üzerine çalışıldı. Bu, katı atık akışını azaltmanın en hızlı yoluydu. Belirli ürün kategorileri için çeşitli geri dönüşüm yasaları çıkartıldı. Geri dönüşüm oranları için sayısal hedefler belirlendi. Bugün Japonya'da pet şişelerin yüzde 78'i ve atık kağıtların yüzde 77'si geri dönüşüm için toplanıyor. Bu oranlar 1995'de sırasıyla yüzde 2 ve yüzde 53'tü. İkinci aşama, atıklar ile kaynak sorunları arasında “üretim öncesi aşamada” bağ kurulması oldu. Malzemeleri yaşam döngüleri boyunca yönetmeye yönelik bütüncül yaklaşımlar benimsendi. ? Hükümetler şirketleri, her yeni nesil ürünü daha sürdürülebilir hale getirmeleri için teşvik edebilir. Japonya'da hükümetin birinci programı, ürenlerin verimliliğini sık sık test ederek sürekli inovasyonu destekliyor ? Şirketler reklamlarını ve ürün ambalajlarını, halkı daha sürdürülebilir tüketim konusunda eğitmekte kullanmak üzere teşvik alabilir. İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız Sorumlu Müdür: Aykut Küçükkaya Yayın Yönetmeni: Özlem Yüzak Görsel Yönetmen: Tutku Talınlı Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ Yönetim Yeri: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No.2 Şişli İstanbul Tel: 0 212 343 72 74, Fax: 0 212 343 72 64 Reklam: Cumhuriyet Reklam Genel Müdür: Özlem Ayden Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya Reklam Müdürü: Ayla Atamer Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı Tel: 0 212 251 98 74 75 Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Yerel Süreli Yayın