Catalog

30 KASIM 2025 2 EDITÖRDEN irçokları aynı dertten şikâyetçi: B Günler birbirine o kadar benziyor ki bazen yaşadığımız şeyin bir hayat mı yoksa uzun bir tekrar döngüsü mü olduğunu ayırt edemiyoruz. Aynı alarm, aynı yollar, aynı cümleler... HHH Rutin, önce alışkanlığa, sonra zorunluluğa dönüşüyor. Peki bu döngüden çıkmak irade mi ister yoksa tesadüfler mi insanı bir değişime götürür? Kritik mineraller: Belki ikisi de. Bence bazen yaşam, insanı bir dönüşümün eşiğine kadar taşır. Bir bakarsınız, minik bir tesadüf, yıllardır Gereklilik mi, risk mi ? cesaret edemediğiniz adımı attırır. Kimi Yenilenebilir enerji çağının yükselişi, kritik mineralleri teknolojiyle birlikte küresel güç mücadelesinin merkezine yerleştiriyor. zaman da dönüşüm, ritik mineraller, modern dünyanın sessiz blok içi üretimi artırmayı hem madenciliğinde çocuk işçiliği ve işçi sağlığı ihlallerinin kendini hissettirir. DAIRESEL gücü haline geldi. Uluslararası Enerji de her stratejik hammadde için hâlâ yaygın olduğu vurgulanıyor. İnsanın içindeki FLORA Ajansı’nın tanımına göre “ekonomiler tek bir üçüncü ülkeye bağımlılığı Bugün ABD, Çin ve Avrupa Birliği’nin kritik sıkışma, dışarıdaki ve ulusal güvenlik için vazgeçilmez olan sınırlandırmayı hedefliyor. AB mineraller konusundaki politikalarına karşı şu soruyu düzeni aşındırır. K ancak arzı kesintiye açık mineraller” Komisyonu Başkanı Ursula sormak gerek: Enerji dönüşümünü hızlandırırken yeni HHH bugün gezegenin enerji geleceğini belirliyor. Lityum, von der Leyen, hammadde bir adaletsizlik ve ekolojik yıkım dalgası yaratmadan Günümüzde kobalt, nikel, manganez, grafit ve nadir toprak bağımlılığının, Avrupa’nın nasıl ilerleyeceğiz? Bazı uzmanlar kritik mineralleri “değişim” bir slogan stratejik özerkliğini tehdit ettiğini elementleri (toplam 17 element) kritik minerallerin yeni bir jeopolitik güç aracı olarak yorumlarken olarak sunuluyor ama vurgulamıştı. yalnızca bir kısmı. bazı hükümetler bunu yoksul ülkeler için kalkınma belki de bir sabah Gündelik yaşantımızdaki telefonlardan elektrikli fırsatı olarak görüyor. Ancak şeffaflık, insan hakları, KRITIK MINERALLERIN kalkıp başka bir yolu araçlara, güneş panellerinden savunma teknolojilerine yerel toplulukların rızası ve güçlü çevre standartları AYÇA BEDELI kadar her alanda bu minerallerin izi var. Bu yüzden seçmek, alışkanlığı sağlanmazsa, kritik mineraller iklim değişikliğine Ancak madalyonun diğer yüzü CEYLAN kritik mineraller artık birçok ülkenin siyasi ajandasında bir günlüğüne bile çözüm üretirken yeni krizlerin kapısını aralayabilir. çok daha karmaşık. Varolan ilk sıralarda. Çin, özellikle nadir toprak elementlerinde bozmak bile rutinin teknolojiyle “Hiç madencilik TÜRKIYE’DE NADIR TOPRAK ELEMENTI ayca_ceylan hem madencilik hem rafinaj kapasitesinin büyük kabuğunu çatlatmaya yapılmasın” demek gerçekçi BBC Türkçe’nin Ekim 2025’te yayımladığı haberde, bölümünü elinde bulundurarak küresel üretime yön yeter. değil. Yenilenebilir enerji Eskişehir Beylikova–Sivrihisar bölgesindeki 694 veriyor. Ülkede son yıllarda açıklanan ihracat sistemlerine, elektrikli araçlara ve enerji HHH kontrolleri ve yeni düzenlemeler, milyon tonluk nadir toprak elementi rezervinin Enerji depolama teknolojilerine geçiş için Değişim dediğimiz Bakanlığı verilerine göre dünyanın en büyük ikinci bu minerallerin stratejik bir güç bu minerallere gereksinim var. şey, tam da bu kadar Neden rekabet kaynağı olabileceği aktarılıyor. Haberde, Türkiye’nin unsuruna dönüştüğünü gösteriyor. Ancak asıl sorun bu dönüşümün küçük bir şey olabilir. ABD, 2022 tarihli Enflasyon kritik minerallerin işlenmesi ve teknoloji transferi için nasıl, nerede ve kimin hakkı bu kadar büyük? Yaşamın ritminde bir Çin ile işbirliği yaptığı, 2023’te pilot tesisin devreye Azaltım Yasası (IRA) gözetilerek yapılacağı. İklim krizine karşı en acil adım notayı değiştirmek. kapsamında elektrikli araç alındığı ve 2026’da büyük ölçekli bir fabrikanın Birleşmiş Milletler karbon emisyonlarını azaltmak. Bu da fosil temelinin atılacağının ve iki yılda tamamlanmasının Aslında önemli bataryalarında kullanılan Çevre Programı’nın yakıtlardan çıkış ve yenilenebilir enerjiye kritik minerallerin belirli planlandığı belirtiliyor. Nadir toprak elementlerinin olan, tekrar eden değerlendirmelerine göre geçiş anlamına geliyor. Ancak güneş, rüzgâr ve bir oranının ABD’de veya savunma sanayisinden yenilenebilir enerjiye, elektrikli yaşamlarımızdaki enerji depolama teknolojilerinin üretilmesi için birçok kritik mineral, araçlardan uzay teknolojilerine kadar birçok stratejik ABD ile serbest ticaret kritik mineraller vazgeçilmez. Uluslararası Enerji döngüyü görebilmek. biyolojik çeşitliliğin son anlaşması olan ülkelerde alanda kullanıldığı düşünülürse bu kaynakların Ajansı’na göre enerji dönüşümü bağlamında derece yüksek olduğu Böylece ilk adım çıkarılmış veya işlenmiş kritik mineral talebi 2040’a kadar 4-6 kat Türkiye açısından ekonomik, teknolojik ve jeopolitik kırılgan ekosistemlerde atılmış olur. Hepinize artabilir. Lityum talebi ise 2017-2022 arasında olmasını şart koşarak konuyu önemi son derece büyük. Uzmanlara göre bu tür kritik çıkarılıyor. Bu durum iyi pazarlar. yaklaşık üç katına çıktı. Paris Anlaşması stratejik bir ulusal güvenlik rezervlerin herhangi bir ülkeye devredilmesi yalnızca ormansızlaşma, su kirliliği hedeflerine ulaşmak için dünyaya sorununa dönüştürmüş durumda. bir ekonomik kayıp değil, aynı zamanda Türkiye’nin ve habitat kaybı gibi ciddi 3 milyar tondan fazla enerji DENIZ ÜLKÜTEKIN Avrupa Birliği, 2023 yılında teklif gelecekteki teknoloji bağımsızlığını, enerji dönüşümü riskler yaratıyor. Aynı programın dönüşüm minerali ve metali deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr ettiği ve Mayıs 2024’te yürürlüğe kapasitesini ve stratejik güvenliğini zedeleyebilecek bir raporlarında, özellikle Kongo gerekiyor. giren Kritik Hammaddeler Yasası ile hem Demokratik Cumhuriyeti’ndeki kobalt risk olarak değerlendiriliyor. Dil, tercüme ve ‘Böyle Buyurdu Zerdüşt’ ietzsche’nin dünyada ve tanıdığı Goethe uzmanı değerli hocamız Şiirle felsefe arasında sıradışı ilişkiler ülkemizde en fazla okunan Senail Özkan. Bu yeni tercümeyi kurabilme yeteneğini bir dilbilimci olmasına eserlerinin başında “Böyle okurken çeviriyle tercüme arasındaki borçlu olduğunu söylemek gerekir. Buyurdu Zerdüşt” gelir. Bu fark zaman zaman zihnimi meşgul etti. IŞITILMEYEN MÜZIKLE DANS N eser aynı zamanda düşünce Bu iki kelime genelde eş anlamlı olarak O, kendi üslubunu dansa benzetir, konuşmayı tarihinin de başyapıtları arasındadır. kullanılsa da kabaca şöyle bir ayrımı güzel bir melodi olarak tanımlar. Özkan, bu Nietzsche’nin “Zerdüşt”ü, Zerdüştlük da içerir: Çeviri yazılı olarak yapılır betimlemenin çok yerinde olduğunu belirtir ve dininin kurucusu olan kişi değil, tercüme ise anında yapılması gereken AYŞE ACAR “Aynen raksta olduğu gibi insan konuşmasında şeydir. filozofun tamamen kendisine benzeyen da bükülür, süzülür, kıvrılır, sallanır ve sallanır. Belli ki tercüme çeviriye göre ciddi kendi kahramanıdır. bir ustalık istiyor. Peki yazılı bir metnin Tıpkı raksta olduğu gibi ahenkli, akıcı, lirik “Böyle Buyurdu Zerdüşt”ün dilimize tercüme olma olasılığı var mı? Eğer yazarla bir konuşmada da her şey aynı zamanda yeni bir tercümesi yapıldı. Tercüman olan özgürlük ve zorunluluktur. Bu bir defasında kişi felsefe ve edebiyat camiasının yakından okur arasında aracılık yapan kişi yazarın tinsel Nietzsche’nin söylediği üzere işitilmeyen bir varlığını tercüme sırasında kendi iç dünyasında temaşa müzik eşliğinde dans etmektir” der. edebiliyorsa bu mümkün Dansı kelimelerle anlatmakla kalkıp dans gibi duruyor. etmek arasındaki fark nasılsa bir metni “Böyle Buyurdu Zerdüşt” kelimelerle çevirmekle tercüme etmek o kadar eserinin takdim bölümünde farklıdır. Tercüme bize üslubu veren şeydir. Galeati Yayıncılık Senail Özkan bu eserin Üslup, estetik bir vasıta olarak görülmemeli YENİ tercüme edilmesinin zor diyor Özkan. Üslubu hakikatin kendisi olarak ve riskli olduğunun altını görmeden onu vasıta olarak kullanmak ortaya çizer. Zorluk üslubun yalnızca bir tür dolgu malzemesi çıkaracaktır. temposuyla ilgilidir. Eğer Nietzsche’nin dili sembollerle örülü bir bulabilir. Rilke’nin bir şiirinden ilham alarak bu tempo anlaşılmazsa dildir. Semboller anahtar görevi görürler, bir diyebilirim ki tempo kozmik bir soluktur, çeviri yapılan dile ne kadar Tüm Belgeler, kapıyı açtıkları gibi aynı kapıyı kilitlemeye de evrenin ve dünyanın büyük teneffüsüdür, soluk Anılar ve vakıf olunursa olunsun yararlar. Tercüman dildeki üslubu ve anahtarla Fotoğraflarla, alıp vermesidir. Kozmosun bu büyük soluğunu ortaya bir tercüme çıkması kapıyı açmayı başaramadığı takdirde okurun 512 Sayfa akustik olarak algılayan Rilke, buradan pek mümkün değildir. yazarla tinsel bir ilişkiye girmesi pek mümkün hareketle şiirin de ritimli bir nefes alışverişi Özkan şöyle diyor: değildir. “Bütün varoluş ancak olduğunu keşfeder.” (*) “Halime tercüman oldunuz” diye bir bir tempoyla, belirli bir Nietzsche, çekiçle felsefe yaptığını söyleyen ifade vardır. Senail Özkan’ın “Böyle ritimle soluklanarak hayat bir düşünürdür. O aynı zamanda bir şairdir. Buyurdu Zerdüşt” eserine yaptığı tercüme KARGO DAHİL 700 ¨ YERİNE Nietzsche’nin halini anlamak için Türkçe 30 KASIM 2025 SAYI: 1860 İmtiyaz Sahibi: Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık ¨ literatüre kazandırılmış büyük bir eserdir. AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul 500 CUMHURİYET VAKFI adına Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: n Yayın Koordinatörü ALEV COŞKUN reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611 DENİZ ÜLKÜTEKİN +90 539 669 60 69 Genel Yayın Yönetmeni Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve n Reklam Genel Müdürü MİNE ESEN Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. Kaynakça www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 EVSUN SİNEM ALKAN No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Sorumlu Müdür * Friedrich Nietzsche, Böyle Buyurdu Zerdüşt, pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın BETÜL BERİŞE Türkçesi: Senail, Özkan, Ötüken Neşriyat.