Catalog

R PAZAR 2 2/8/07 16:09 Page 1 PAZAR EKİ 2 CMYK 2 Sigarayı kimliğinin bir parçası yapan tiryakiye öğütler... Sigarayı bırakmak büyümektir igara içmek ağrılı ve yavaş bir ölüme neden olabilir! İşte, öz olarak, sigara içenlere sigara paketlerine her bakışlarında dayatılan kehanet. Daha kötü bir tehdit düşünmek zor. Gene de bu mesajın etkisi zayıf kalıyor. Avrupa komisyonunun sürdürdüğü geniş bir soruşturmaya göre, konuşulan sigara içicilerin yüzde 68’i sigara karşıtı kampanyaların kendilerine bırakma isteği vermediği kanısındalar. Bilinçaltı mı? Düpedüz çılgınlık mı? Gerçekte, sigara içen iki ölümcül korku arasında sıkışmıştır: Kanserden ölüm korkusuyla, sigarayı bırakmanın verdiği ölümcül korku. İkincisi anî ve somut olduğu için ilkinden daha güçlüdür. Tiryaki sigarasını yaşamsal hisseder. “Bırak” sözcüğü bir cezadır, bir “ölüm hükmüdür”. Bırakmak, büyük güçlükle yapılmış bir kimliği yitirmektir. Bir değişimi nasıl yürürlüğe sokmalı? Uzmanlara göre hiç sigara içmemiş gibi olunmaz ama eski tiryaki olunur. Çok daha iyidir de bu: Sigara deneyiminden vazgeçmek arşivleri yok etmek gibidir! Kendini yadsımak değildir, ama kimliğini oluşturan öğeleri yeniden örgütlemektir. İnsanın söktüğü her parçayı kullandığı ağır ağır bir “yapıyı bozmayeniden yapılanma” çalışmasıdır... “Sigaranın yerine ne koymalıyım?” sorusuna, uzmanların yanıtı: “Kendinizden biraz bir şey”. S SİGARA İÇMEK BİR DİLDİR Tiryakinin jestleri düşünceli, alaycı, erotik, sinirli, öfkeli olabilir... “Sigaramın dumanıyla zarif kıvrımlar yapmaya bayılıyorum” diyor 44 yaşındaki Fransızca öğretmeni bir kadın, “Sigara bir aksesuvar olmaktan öte bir şeyi temsil ediyor. Tıpkı uzun saçlarım gibi, görünümümün bir parçasını oluşturuyor.” Sigara içmek belki de ergenlikten bu yana sabırla dövüle dövüle biçimlendirilmiş bir kimliğe denk geliyor. Kendi olmak için içiyor insan. Giderek gençlik çağında kendini tütünsüz imgelemek güçleşiyor, çünkü kendini onun yardımıyla yapılandırmış oluyor. SİGARA SOLUKLANMADIR Çok yoğun bir çalışma programı içinde, insan kendine tek soluklanma aracı olarak sigarayı görür. Paradoks olarak sigara içici bol bol nefes alıp veren biridir. Tütünseverliğin “oral” yanından, emzirmeye benzeyen bu içe çekişten çokça sözedilir ama, soluk alıp verme unutulur. Oysa organizmanın yaşamı sürdürmedeki temel sistemi aracılığıyla zehir emerek görülmemiş bir şiddet uygular insan kendine. DAHA ÇOK VARLIK GÖSTERMEK Sigara olumlu duygular üzerinde zararlı bir yolda etkidir. Yaşam ona güldüğünde sistematik olarak bir sigara yakmak, tiryakinin onsuz bir mutluluğun tam olamayacağına inanmasına yol açar. Bu asalak arkadaşı sırtından atmakla, insan gerçekte dünyadaki varlığını güçlendirir. Bir gülümsemeyi, bir manzarayı, bir kokuyu dolu dolu hisseder. ESKİ BİR ETİKET GİBİ... DUYGULARA SAYGILI OLMAK... Sigara üstüne sigara tüttürmekle, tiryaki öfkesini ve diğer rahatsız edici duygularını törpüler. Gerçekte duygusuna “Sus sen, seninle uğraşacak vaktim yok” demektedir. İyi yaptığına inanır, ama benliğinin alarm halinde olan ve çözümler üretebilecek farklı bölümleri arasındaki iletişimi kesmektedir. Daha fazlası, sigaraya sanki sihirliymiş gibi bir güç yüklemektedir: “Benim sakinleşmeme yardım ediyorsun, öyleyse güçlüsün”. Bunun doğal sonucunda, gitgide kendini daha güçsüz hisseder. Sigarayı bırakmak, iç diyaloğu yeniden kurmaya ve dümeni yeniden ele almaya izin verir. Ergenlik çağında, sigaranın kimliğimizde tuttuğu yeri sorgulamak olanaklıdır. “Derime yapışmış bir eski etiket gibi, orada duruyordu.” diyor bir eski tiryaki. “Onu oradan düşünebileceğimden daha da nazik bir biçimde söktüm. Artık dönüştüğüm genç adamı fazlasıyla sevebilirdim”. Sigaranın bırakılmasıyla, ergenliğinin bir bölümünü terkedebilir insan: külhanbeyilik, inkârcılık... Kendine ihanet için değil, kendi kendisiyle daha çok ilgilenerek, daha sorumlu olarak büyümek için. Sigarayı bırakmak bir araçtan başka bir şey değildir, bir ilk adımdır. Başka projeleri başarmak için gereken enerjiyi sağlar. Psychologies’den çeviren: EMRE ÇAĞATAY SİGARA BİR DOSTTUR “İçten bir dost gibi, sigara hep güzel anları paylaşmaya hazırdı benim için ya da bana birazcık avuntu sunardı...” diye anıyor 51 yaşındaki bir yönetici sekreteri. Can sıkıntısı, kararsızlık, stres, bunalım... Sigara hepsine yanıttır. Yoksunlukları gidermeye yarar, sayısız duruma karşılık verir. Tiryaki için etrafında bir çeşit değişmez, güven veren ritüel kurulan bir tür “emzik” görevi görür, ya da bir tılsım...