Catalog

10 Temmuz 2021 Cumartesi 6 Aynur ece o nur, ABD Indiana Üniversitesi’ndeki Evde bakım akademisyenliği bırakıp dededen miras kalan adeta maaşı hakkınız kuş uçmaz, kervan iyelim ki evde engelli, yaş- li varsa ve bu emekli- geçmez, ot bitmez Dlı ya da özel bakım gerek- ye bayram ikramiyesi tarlalarda susuz tiren bir aile ferdi var. Bu kişi ödenmişse ödenen ik- tarıma başlıyor. hastaneye ya da bir bakımevi- ramiyeler gelir sınırının Bu ne gitmek istemiyor ya da özel hesabında dikkate alın- Senin bir hizmet alacak kadar eko- mıyor. hAKKIn nomik durum yok. Ya da tama- Engelliye bakacak men duygusal nedenlerle bu ki- başka kişinin buluna- şiye kendiniz evde bakmak is- maması ve engellinin tiyorsunuz. Bu durumlar için veya yasal temsilcisinin devletin az da olsa yurttaşla- özel veya resmi mer- ol CAy BÜyÜKtAŞ ra sağladığı bir katkı var: evde kezlerde bakım hiz- bakım ücreti... Evde bakım aylı- meti almayı istememe- ğı devletin özel bakım gerektiren yurttaşa si halinde, bakım hizmetleri değerlendir- sağladığı, her ay düzenli olarak ödenen me heyetinin de görüşü ile bakım hizme- bir maaş türü. ti her gün rahatlıkla gelinip gidilebilecek Evde bakım parası ve engelli aylığı alı- yakınlıktaki farklı adresteki akraba tara- nabilmesi için ikamet edilen yerdeki Ai- fından da verilebilir. Ayrıca engelliye ba- le, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlı- kan kişi ile engelli arasında kan bağı bu- ğı il veya ilçe müdürlüklerine başvurulma- lunması isteniyor. sı gerekiyor. Evde bakım parası alınması Ancak, ilgili yönetmelik çerçevesin- için bakılacak kişinin de başvuru anında de üvey akrabalar da evde bakım parası orada bulunması gerekmiyor. Gerekli bel- alabiliyor. Engelliye bakan kişinin engel- gelerle yapılan başvurular değerlendirile- li ile aynı adreste ikamet etmesi de şart. Çölün ortasında rek evde bakım parası bağlanması işlem- Aksi takdirde, bakım hizmetinin tam an- leri yapılıyor. lamıyla yerine getirilmeyeceği düşünüle- Ocak ayından itibaren evde bakım pa- rek evde bakım parası ödenmiyor. rası enflasyon oranında zamlandı ve Geçen yıllardaki ağır özürlü tanımı da 1.657 TL oldu. Memur maaş katsayısı- yetişkinlerde ve çocuklarda farklı olmak na endeksli olan evde bakım aylığı ocak üzere değiştirildi. Yetişkinlerde “tam ba- ayından itibaren bu tutardan ödeniyor- ğımlı” ifadesi, çocuklarda ise “özel ya da çiçekler açtırdı du. 5 Temmuz’da açıklanan enflasyon ile çok özel koşul” olarak ele alınmaya baş- evde bakım desteği de zamlandı. Altı ay- landı. lık enflasyonun yüzde 8.45 olarak belir- edemin köyünde, tar- ekilmiyor, köyde çocuk, genç kalma- Şehriban Kıraç’la 30 gÜn De KAr Ar lenmesinin ardından, evde bakım deste- lalar ekilmiyorsa, okul, mış. Buralar çaresizliğe terk edilmiş, Belgelerin eksiksiz teslim edilmesi ve il diği de 1.657 TL’den 1.797 TL’ye yükse- “Dsağlık ocağı kapanmış, ben ABD’de en başarılı öğrencilere müdürlüğü bünyesinde görev alan ba- lecek. gençler göç etmişse, ABD’de üst üste ders versem, ödüller alsam ne fayda. İş’te Mola kım hizmetleri değerlendirme heyeti tara- yılın en başarılı eğitimcisi ödülünü Memleketime dönmeliyim dedim. SAğl IK r Aporu ŞArt fından engellinin hanesinde gerçekleşti- almışım ne fayda” diye başlıyor söze Kardeşimle baş başa verip bir şey Evde bakım ücreti almak için bazı ko- rilecek inceleme sonucunda il müdürlüğü Aynur Ece Onur. yapmalıyız dedik. Kardeşim de uluslararası bir şir- şulların sağlanması gerekiyor. Bakım pa- onayı ile başvuru sonuçlandırılır. Talebi- ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü’nü bitiriyor, kette Ar-Ge müdürüydü. Biz asker çocuğuyuz. Ba- rasının ilk şartını, engellinin en az yüzde nin olumsuz değerlendirilmesi halinde en- ardından ABD’de Indiana Üniversitesi’nde Askeri bam emekli albay, askeri lojmanlarda büyümüşüz, 50 oranında engeli olduğunun sağlık ku- gelliye veya yasal temsilcisine il müdür- Antropoloji üzerine doktora yapıyor. Sonra burada aslında hiç köy hayatımız olmamış. Şimdi döndüm rulu raporu ile saptanması oluşturuyor. lüğünce 30 gün içinde yazılı olarak bil- öğretim üyesi oluyor. ABD’de üst üste yılın en başa- köye, dedemin kerpiç evinde yaşıyorum. Engellinin sağlık kurulu raporunda “ağır dirilir. rılı eğitimcisi ödülünü de alıyor Aynur Ece Onur. engelli” ibaresinin yer alması şart. Yüz- Kişinin hastalığı ne olursa olsun, ister- Delir Din mi Diyenler ol Du 2011’de dedesini kaybedince sarsılıyor. “Yurt- de 50’den daha düşük bir engellilik ora- se bir kaç aylık ömrü kalsın, eğer şartla- u Hiç pişmanlık duydunuz mu? nı saptanması durumunda bakım parası rı uymuyorsa evde bakım parasından ya- dışında yaşayan için bir yakınının ölümü en bü- Olmadı. Köyde, “Bizim kaçmaya çalıştığımız yere alınması mümkün değil. rarlanamaz. yük kâbustur” diyor Aynur Ece Onur ve dedesinin sen niye geliyorsun?” diyenler oldu. “Delirdin mi, Koşullardan bir diğeri de evdeki ge- Hastanın bakıma muhtaç durumda ol- kaybından sonra Türkiye’ye dönmeye karar veri- lir düzeyi. Evde bakım parasının alınabil- ması demek, kendi işlerini göremeyen çıldırdın mı, kafayı mı yedin, ne işin var burada?” yor. Sonra kızını kaybediyor. “Dedemin kaybı beni mesi için engellinin bulunduğu hanede ki- ve hayatını başkasının yardımına ihtiyaç diyorlardı. “Bunlar çok okumuş aklını bozmuş” gi- Türkiye’ye kızımın kaybı beni köye getirdi” diye ek- şi başına düşen gelirin asgari ücretin üç- duymadan kendi başına idame ettireme- bi tepkilerle karşılaştık. İlk başta “İki ODTÜ’lü kar- liyor. 2015’te dede yurdu Burdur’un Karamanlı ilçe- te ikisinden düşük olması gerekiyor. Bu yen kişi anlamına gelmektedir. Bu işlev- deş madem ırgat olacaktınız niye bu kadar oku- sindeki Kayalı köyüne dönmeye karar veriyor. De- yıl bu sınır 1.705,06 TL. Örneğin engelli- leri yerine getiremeyen günlük yemek ye- dunuz?” diyorlardı. Ben buralara tarlalara bakınca deden miras kalan adeta kuş uçmaz, kervan geçmez, nin yaşadığı hanede 4 kişi yaşıyorsa ev- me, tuvalet ve banyo ihtiyacı gibi ihtiyaç- “Burada nasıl çiçekler açar, ne yetişir, kerpiç evler ot bitmez tarlalarda yıllarca araştırma yapıyor ve su- de bakım parası alınabilmesi için bu ha- larını başkalarının yardımına ihtiyaç du- nasıl restore edilir?” diye hep yapıcı baktım. Şim- suz tarıma başlıyor. Lavantadan altın otuna (ölmez nedeki toplam gelirin 6 bin 820 TL’yi geç- yarak giderebilen kişilere bakıma muh- di yavaş yavaş ne kadar güzel bir iş yaptığımızı an- çiçek), tıbbi papatyadan adaçayına, kekik ve biberi- memesi gerekir. Aksi takdirde evde bakım taç durumda deyimi kullanılmaktadır. Yi- lıyorum. yeye kadar birçok tıbbi aromatik bitkiler yetiştirme- parası alınamaz. ne bir diğer maddede ağır özürlü mad- u Kayalı Köyü’nde susuz tarım yapmak sizin ye başlıyor. Bu bitkilerin yağını çıkaracak bir tesis de desine ilaveten Sağlık Bakanlığı Özürlü- mi, kardeşinizin mi fikriydi? kuruyor. Bu ürünlerden ilk parasını da bu ay kaza- yönetmeli K DeğiŞti lük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlüle- Birbirimize destek vere vere oldu. İkimiz evleri- nacak. Aynur Ece Onur’un, ABD’den Burdur’un Ka- Birkaç yıl önce yapılan bir yönetme- re Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hak- mizi sattık fabrikayı kurduk, arabaları sattık traktö- yalı köyüne uzanan hikâyesine kulak verelim. lik değişikliği ile artık evde bakım para- kında Yönetmelik maddelerinde yer alan rü aldık. Şu an projeyi ben götürüyorum. Sermaye- u ABD’de başarılı bir akademisyenlik kariyeriniz sı alan kişinin yaşadığı hanede bir emek- şartları taşıması gerekli. miz azaldığı için kardeşim tekrar işe girdi. Babam varken nasıl karar verdiniz Türkiye’ye dönmeye? fabrikanın inşaatında, annem tarlada çalışarak bize Dedem her Türk çiftçisi gibi çok çalışıp az kaza- çok destek oldular. nan bir çiftçiydi. Türkiye dışında yaşayan herke- Son 1 yıldır dedemin kerpiç evinde yaşıyorum. sin kâbusudur sevdiğini kaybetmek. 3 uçakla, 2 ara- Türkiye’ye ilk döndüğümde İstanbul’da yaşıyor- bayla yaklaşık 36 saatlik mesafedeydim dedem öl- dum. O dönem hamileyken kızımı kaybettim. Kı- düğünde. Doktora yeterlilik sınavına gireceğim için zımın köy yerinde, bir çiftlik ortamında yaşaması- ailem bana haber vermemişti. Benim için çok sarsı- nı istemiştim. Şimdi fabrikanın çevresinde bir çiftlik cı oldu. kuruyoruz. Buranın ismini Ece’nin Çiftliği koyduk. Doktora biter bitmez diplomamı alıp dedemin me- Kızımın adı. Dedemin kaybı beni Türkiye’ye, kızı- zarına geldim. Dedem kızların okumasına çok önem mın kaybı köye getirdi. verirdi. İki kızı vardı. Biz de 4 torunuz. Benim erkek u Fabrikada neler yapıyorsunuz? kardeşim, teyzemin de iki kızı var. Dedem öldük- Şu anda dedemden annem ve teyzeme miras ka- ten sonra tarlaları ne yapacağız, satacak mıyız, boş lan 135 dönüm toprağımız var. 75 dönümünü susuz mu kalsın muhabbeti oldu. Bizim buna gönlümüz tarıma ayırdık. Lavanta, adaçayı, altın otu, kekik, razı olmadı. Traktörü satılmıştı, bu beni ve kardeşi- biberiye, tıbbi papatya üretiyoruz. Bu yıl da nohut, mi çok sarstı. Biz bir şeyler yapmalıyız diye düşün- kavun ve çilek ektik. Suni gübre, zirai ilaç kullan- dük. Tam da o dönemde ABD’de yılın eğitimcisi, ge- mıyoruz. Tamamen organik gıda ve tıbbi aromatik leceğin eğitimcisi ödüllerini almışım. Kitap yazmı- yağlar üretiyoruz. Fabrikada tıbbi aromatik bitkile- şım ödül almışım ama Burdur’da annemin köyün- rin yağını çıkarıyoruz. İlk paramı bu ay kazandım. de, okul, sağlık ocağı kapanmış, bakkal yok, tarlalar Kadınla a çıy K K u Kaç kişilik ekipsiniz, kaç kadın çalışıyor? Dezavantajlı kadınlarla yola çıktık. 18-78 yaş arası evini geçindirmek isteyen kadınlarla... Hasat zamanına göre değişmekle birlikte 30 kişiyle çalı- şıyoruz, bunların sadece ikisi erkek. Şimdi buraya gelen kadınlar buradaki teknikleri görüp 3-5 dö- nümlük kendi tarlalarında da uyguluyorlar. Ürün- lerinin pazarlanmasına aracılık etmeye çalışıyo- rum. Hep birlikte belimizi doğrultmaya çalışıyoruz. u Girişimci olmak isteyen kadınlara neler önerirsiniz? Yeni bir şey yaratmaya çalışan insanlara dönük çok umut kırıcı yaklaşımlar var. Dalga geçen, kü- “Bzm cumhuryetmz, bzm demokrasmz hza ve stkametne Devrm Yasaları’ndan bakar. tarlalara en yakın su kaynağı 5 km mesafede. çümseyen oluyor. Katma değerli üretim yaparsa- Bu yasalar uygulanmıyorsa ne cumhuryet kalır, ne de demokras. İngltere, İspanya, İsveç, Danmarka u Nasıl bir Türkiye hayaliniz var? nız, toprağa emek verirseniz, işinize emeğinizi, sevgi- ve Hollanda’da cumhuryetsz demokrasler var. Var ama bze ne! 1923 Cumhuryet’n stemedkler Ne yazık ki ülkenin koşulları insanları bunalttı. Maalesef nizi katarsanız başarılmayacak şey yok. Doğru pazar- gençler yurtdışına gidiyor. Herkes kaçarken biz döndük. çn m bu ülkelern adını geveleyp dururlar? Evet, öyle!” lama yapın. Çiftçi milletin efendisidir diyoruz ama hep Kendi kendine yetebilen bir Türkiye hayal ediyorum. hor görülen bir meslek oldu. Geleceğin mesleği bu. Çift- Hayal br demokrasy boyayıp satmak çn "demokratk olmayan brçok cumhuryet var" Tarım, sağlık, eğitim, gıda anlamında kendi kendine ye- çilerin artık emeklerinin karşılığını alması gerekiyor. dyenlere karşı Özdemr İnce "Bz lglendren cumhuryetl br demokras" dyor ve tebilen bir ülke. Tarımda, teknolojide daha fazla kadın Türkiye bir tarım toplumuydu. Ama şu an dışa bağım- 1923 Cumhuryet'ne karşı k urulan tuzakları bozuyor. ve genç olmalı. lı hale geldik. 3 yıl içinde susuz tarım kooperatifi kurmak istiyorum. Bizim bu tarlalarda ot, diken bile bitmez diyorlardı. Kadınların ve 35 yaş altı gençlerin olduğu bir kooperatif. Ama çölün ortasında rengârenk çiçekler açtırdık. Bizim tı ol arl