Catalog

(18 EYLÜL 1932 / 25 ŞUBAT 2020) Demokrasi ve insan hakları savaşımcısı bir ölümsüz: Muzaffer İlhan Erdost! ve kültürel açıdan işkenceler ve cezaevle- ÖNER YAĞCI rinden yola çıkarak insan haklarını derinle- mesine inceledi. Faşizm ve Türkiye (1977- GÖZALTILAR, TUTUKLANMALAR, 1980)’de, “Emperyalist sisteme bağım- YARGILANMALAR, CEZAEVLERİYLE lı Türkiye gibi bir ülkede faşizmin kökü dı- DOLU MÜCADELECİ BİR YAŞAM! şarıdadır” düşüncesini temel alarak faşizmi 1948’den itibaren edebiyatın içinde olan, irdelerken 12 Eylül’ün haberini verdi. 1960’lı yıllarda toplumsal sorunlara yöne- len, gözaltılar, tutuklanmalar, yargılanma- SAYISI YÜZÜ GEÇEN AYDININ BİR lar, cezaevleriyle dolu yaşamını yayıncı, ya- ÖLDÜRÜME TEPKİSİ, 12 EYLÜL zar, demokrasi ve insan hakları savaşımcısı ZULMÜNÜ BELLEKLERE KAZIYAN olarak sürdüren bir aydındı Muzaffer İlhan BİR ANIT YAPIT: ‘İLHAN İLHAN’ Erdost (18 Eylül 1932 / 25 Şubat 2020). Yaşamının en acılı günü olan 7 Kasım İlk kitapları, 1960’larda, yoğunlaşan sos- 1982’de kardeşi İlhan’ın gözaltında yalizm tartışmalarıyla ilgili yazılarından olu- oldukları Mamak Cezaevi’nde askerlerce şan Türkiye Sosyalizmi ve Sosyalizm ile ülke- dövülerek öldürülmesine karşı çığlık attı: mizin Osmanlı İmparatorluğu’yla karşılaştır- İlhan İlhan. “İlhan’ı ve öldürülüşünü malı üretim ilişkilerini ve Milli Demokratik anlatarak, ölümü değil, öldürümü ve Devrim’i incelediği Türkiye Üzerine Notlar’dı. daha önemlisi özgürleşme savaşımının Kapitalizm ve Tarım’da, kuramsal ve somut karşısına çıkan, azgınlaşan ve yoğunlaşan belirlemelerle tarımda kapitalistleşmeyi ve ül- öldürümleri anlatmış olmanın duygusunu 1948’den itibaren edebiyatın içinde olan, 1960’lı yıllarda toplumsal kemizdeki toprak-insan-makine ilişkisini in- taşıyorum” diyerek sunduğu, sayısı yüzü sorunlara yönelen, gözaltılar, tutuklanmalar, yargılanmalar, celeyen Erdost, Osmanlı İmparatorluğu’nda geçen aydının bir öldürüme tepkisi olan cezaevleriyle dolu yaşamını yayıncı, yazar, demokrasi ve insan Mülkiyet İlişkileri’nde, Osmanlının toprak- İlhan İlhan, 12 Eylül zulmünü belleklere hakları savaşımcısı olarak sürdüren bir aydındı Muzaffer İlhan taki mülkiyet biçimlerini, devlet mülkiyeti- kazıyan bir anıt yapıt oldu. Erdost (18 Eylül 1932 / 25 Şubat 2020). ni, özel mülkiyeti, askerifeodal örgütlenme- “Direnci pekiştiren, yaşam çizgisinin Demokrasinin tarihini, ekonomik yapıyla ilişkisini, ülkemizdeki yi, tımar sistemini değerlendirdi. ötesine geçerek bizden ayrılmış olanları gerçekleştirilme savaşımını, Köy Enstitülerini, 27 Mayıs’la gelen Demokrasi ve “Demokrasi” adlı kitabın- daha bir sıcaklıkla anımsatan, yaşayanlara demokratikleşmeyi, 24 Ocak 1980 kararlarının üzerine oturtulan 12 da, demokrasinin tarihini, ekonomik yapıy- daha bir coşkuyla yaklaştıran yazılar” Eylül’ün demokrasi düşmanı yapılanmasını ortaya koydu. la ilişkisini, ülkemizdeki gerçekleştirilme diyerek sunduğu, Onu Anlat İşte’de 12 savaşımını, Köy Enstitülerini, 27 Mayıs’la Eylül acılarını sorgulayan, 12 Eylülün İki Siyasal ve kültürel açıdan işkenceler ve cezaevlerinden yola gelen demokratikleşmeyi, 24 Ocak 1980 Yüzü, 12 Eylülün Büyük Babaları, 12 Eylül çıkarak insan haklarını derinlemesine inceledi. Faşizm ve kararlarının üzerine oturtulan 12 Eylül’ün Turkaları’yla da 12 Eylül’le hesaplaşan Türkiye’de (1977-1980), 12 Eylül’ün haberini verdi. demokrasi düşmanı yapılanmasını aktardı. Erdost, edebiyattan hiç kopmadı. Yaşamının en acılı günü olan 7 Kasım 1982’de kardeşi İlhan’ın Bilim ile Yazın Arasında adlı yapıtında, birlikte gözaltında oldukları Mamak Cezaevi’nde askerlerce MODERN ULUS TANIMINI GELİŞTİRDİ! kardeşi İlhan’a kültür mektupları biçiminde dövülerek öldürülmesine karşı çığlık attı: İlhan İlhan. Sayısı yüzü Ulus Uluslaşma Demokratikleşme’de, roman, eleştiri, ulusal dil bilinci, kültür ko- ulusu ırk topluluğu düzeyinde algılayan geçen aydının bir öldürüme tepkisi olan İlhan İlhan, 12 Eylül nulardaki yazıları vardı. ya da kavimler birliği olarak algılayan gö- zulmünü belleklere kazıyan bir anıt yapıt oldu. rüşlere karşı modern ulus tanımını geliş- ŞİİRLER, ÖYKÜLER, DENEMELER Ulusu ırk topluluğu düzeyinde algılayan ya da kavimler birliği tirdi, Türkiye’de etnik çelişkilerin modern Üç Şair’de Nâzım Hikmet, Cemal Süreya olarak algılayan görüşlere karşı modern ulus tanımını geliştirdi. ulus potasında evrensele yönelen bütünleş- ve Ahmed Arif’in şiiriyle, Şiirin U Dönüşü Kitaplarında emperyalizmin kuramcılarının ulus devlet yapımızı mesinin olanaklarını duyumsattı: “İnsanla- ve İkinci Yeni Yazıları’nda şiirle ve İkinci ortadan kaldırma girişimlerini kendi ağızlarından sergiledi. rın birbirlerini öldürmeden ama onurlu bir Yeni’yle ilgili yazılarını, Havada Kalan Son kitabında Nefes Alamıyorum diyen edebiyatçı, ömrünü biçimde sorunlarını çözebilmesinin yolla- Güvercin ve Havada Yanan Güvercin’de bilgilendirme ve uyarmaya adayan insan hakları savaşçısı Muzaffer rı olup olmadığını sonuna değin aramaları 40 yıllık bir şiir serüveninden dizeler sundu: gerektiğini içten içe duyumsatmak istiyor.” “Kederin bıçağıyım gecenin/ Kara İlhan Erdost’u özlemle anıyorum. Düşünsel tabanı ülkemizin gerçeklerin- atlısıyım karanlığın/ Kara güneşin yamçısı/ den oluşan Kanı Kanla Yıkamak’ta, siyasal Kederin bıçağıyım gecenin/ Gözbebeğim >> >> 4 27 Şubat 2025