Catalog

NECATİ YENTÜRK’TEN ‘BASINDA VE YARGIDA İLKSAN YOLSUZLUĞU’ İLKSAN yolsuzluğu yeniden mercek altında! Ülkemizin kapanmayan yaralarından biri de kısa adı İLKSAN olan İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı ve orada yaşanan yolsuzluklardır. İLKSAN üyesi, öğretmen avukat Necati Yentürk bu serüveni Basında ve Yargıda İLKSAN Yolsuzluğu (Ürün Yayınları) adıyla kitaplaştırdı. Kitabında sandığın ilk kuruluşundaki gibi yeniden demokratik, katılımcı bir yapıya kavuşturulması, ülkenin, çağın gerekleri de göz önüne alınarak üyelerinin özgür iradesiyle yönetilmesi ve bakanlığın etkisi, gölgesi bütünüyle kaldırılması gerektiğini vurguluyor Yentürk. rıyla hizmet aksasa bile 70’lerde Tüm Öğretmen- me yerine araba ve arsa ticaretine yöneldi. Mü- MUSTAFA GAZALCI ler Birleşme ve Dayanışma Derneği’nin (TÖB- fettişlerin usulsüzlükleri saptayan raporları iş- leme konmadı. DER) el atmasıyla öğretmenler İLKSAN yöne- ğit-Der yöneticisi, TBMM’de bulunduğum sırada İLK- timinde yeniden etkili oldular. Tercüman Gazetesi sahibi Kemal Ilıcak çıkar SAN ve TÖB-DER malları üzerine çokça yazıp konuş- karşılığı, konuta elverişli olmayan bir arsayı de- E tuğum, önergeler verdiğim için öğretmen avukat Necati 12 EYLÜL DARBESİ İLKSAN’I DA VURDU ğerinin çok üzerinde İLKSAN’a satılmasına ara- Yentürk’ün kitabı Basında ve Yargıda İLKSAN Yolsuzluğu’nu 12 Eylül 1980 askeri darbesi, İLKSAN’ın de- cı oldu. Arsanın parasını MEB aracılığıyla hazi- (Ürün Yayınları, Ankara, 2023) ilgiyle okudum. mokratik işleyişini de baltaladı. 1985’te Vehbi ne ödedi. Konu basına yansıyınca zamanın baş- Önsözü, zamanın Milli Eğitim Bakanı Köksal Toptan’la Dinçerler’in MEB sırasında 3179 sayılı bir yasa bakanı Süleyman Demirel, “Verdimse ben ver- mahkemelik olan, haksız yere bedel ödeyen Dr. Niyazi Altun- çıkarılarak İLKSAN’ın Anatüzüğü değiştirildi. Bu dim” diyerek Kemal Ilıcak’a sahip çıktı. Kemal ya yazmış. Altunya, İLKSAN’ın Köy Enstitüleri sistemi içinde değişikliğe göre bakanlık ve illerdeki yöneticile- Ilıcak bu olayların etkisiyle beyin kanaması ge- çok iyi amaçlarla kurulduğunu, ancak zamanla “öğretmen düş- ri ilçe ve illerde beğenmediği İLKSAN adayları- çirdi, üç gün sonra da yaşamını yitirdi. manı haramilerin eline geçtiğini, yaşanan yolsuzluk ve entri- nı veto etti, istediği kişilerin seçilmesini sağladı. Ancak öğretmenler, Eğitim-İş yöneticileri ısrar- kalar yüzünden belini hâlâ doğrultamadığını” belirtiyor. (s. 7) Bu değişiklikten sonra İLKSAN Genel Mer- la yolsuzlukların üzerine gitti, suç duyurusunda Daha Emekli Sandığı yokken ilkokul öğretmenlerinin öz- kez yönetimine demokrat kişilerin seçilmesi ola- bulundu, konuyu yargıya taşıdı. Yargılama sonu- lük ve sosyal haklarını sağlamak için 1943’te Hasan Âli Yü- naksız duruma geldi. Seçilenlerin nerdeyse tamamı sağ görüş- cunda Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi 19.11.1995’te 22 sanı- cel ve İsmail Hakkı Tonguç döneminde kurulur İLKSAN. lü özellikle MHP’ye yakın kişilerden oluştu. ğa zimmet, görevi kötüye kullanma, dolandırıcılık ve sahteci- Doğan Öz’ün öldürülmesine adı karışan Ülkü Ocakla- DEMOKRATİK YAPI, ÖZGÜRCE KATILIM lik suçundan 3 ile 9 yıl 9 ay arasında çeşitli cezalara çarptırdı. rı üyesi İbrahim Çiftçi 1990’da yapılan Genel Kurulu’nda Sandık kurulduğunda demokratik bir yapıya sahiptir. Üye- Yargıtay 5. Dairesi’nce 23.01.1997’de bu karar onandı. Bunun Divan’a baskı yaptı. İstediği kişileri seçtirdi. Kendisini de ler özgür iradelerini sandığın yönetimine yansıtır. üzerine İLKSAN Başkanı ve yöneticiler hapse girdiler. (s. 231) İLKSAN’a müdür yaptırdı. Üye olan ilkokul öğretmenleri önce kendi aralarında ilçe İlksan yöneticilerinin kimileri DYP ve MHP listelerinden İLKSAN NASIL KURTULUR? delegelerini seçer, sonra bu delegeler il delegelerini, onlar da aday oldular. Seçim harcamalarında İLKSAN’ın olanaklarını Yentürk’ün de vurguladığı gibi sandığın yeniden demokra- Genel Kurul’da Genel Merkez yönetimini belirlerdi. Bu demokratik işleyiş sonucunda ilk yıllar sandık, üyeleri- kullandılar. Yolsuzluk ve usulsüzlükler de bu ortamda yapıldı. tik, katılımcı bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir. Ülke- ne birçok hizmet sundu. Evlenme, doğum hastalık yardımla- İşte Necati Yentürk’ün kitabı özellikle bu noktada yapılan- nin, çağın gerekleri de göz önüne alınarak üyelerinin özgür rının dışında beş ilde İLKSAN pazarları, Gebze’de bir defter lara ışık tutan tarihi bir kaynak. Okudukça İLKSAN’da yolsuz- iradesiyle yönetilmelidir. Bakanlığın etkisi, gölgesi bütünüyle lukların adım adım nasıl gediğini de anlıyorsunuz. İLKSAN kaldırılmalıdır. İLKSAN’da yaşananları unutmamak, unuttur- fabrikası, Ankara-Ulus’ta bir otel açtı. (s. 28) 1950’li yıllarda Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) baskıla- Genel Merkez yöneticileri, bu dönemde üyelerine hizmet et- mamak için bu kitap hepimizin kitaplığında bulunmalıdır. n CAN | ÇAĞDAŞ Neden bazı anıları hatırlar, bazılarını unuturuz? Baumgartner, Paul Auster’ın sıradan bir yaşamın en küçük, en geçici anlarındaki güzelliğe dair keskin bakışını yansıtan ve birçok yaşamı yakaladığı son başyapıtı.