Catalog

ERHAN ALTAN’DAN ‘BEN KOŞARIM AŞAĞLARA, KOŞARIM’ MERHABA üyük Rus yazar Maksim Tomris Uyar’la Turgut Uyar Gorki (28 Mart 1868-18 BHaziran 1936) kapağı- mızda. Yirminci yüzyılın ba- üzerine söyleşi şında uzunca bir süre Mak- sim Gorki demek bütün Rus edebiyatı demekti: Puşkin’in, Turgut Uyar üzerine Erhan Altan’ın Tomris Uyar’la yaptığı uzun söyleşiyi okuyunca şairi, Tolstoy’un, Dostoyevski’nin şiirini daha iyi anladığımı düşündüm. “2000-2002 yılları arasında yapılan bu söyleşi hem Turgut yerine geçti, devrimden ka- Uyar’ı tanıyan kişilerle hem de Tomris Uyar’la yapılacak söyleşilerle bir biyografi girişimi olarak çan ve kaçamayan yazarla- rın yerine geçti, modern Rus başladığını” belirtiyor Erhan Altan. Ama ne yazık ki, yalnızca Tomris Uyar’la söyleşisiyle kalmış. edebiyatını yarattı. Son çalış- ması 1934’teki Sovyet Yazar- lar Kongresi’ydi. “Sosyalizmin GÜLTEKİN EMRE büyük edebiyatını kuralım” şi- arıyla açılan, Yakup Kadri’nin en Koşarım Aşağlara, Koşarım- de katıldığı kongrede birçok Tomris Uyar’la Turgut Uyar aydını Gorki yeni bir halk ede- Üzerine Söyleşi (Türkiye İş Ban- biyatı hayaliyle bir araya ge- B kası Kültür Yayınları) adlı tirmişti. Yirminci yüzyılın bü- kitabının önsözünde, “Turgut Uyar’ın şi- yük kısmında, dünyanın bir- irleri ile şiir dışındaki yaşamı arasında çok yerinde, halkın şarkı ve pekâlâ bağlantılar kurabiliriz bu söyleşi- öykülerine dayanan edebiyat- den yola çıkarak, ancak oldukça speküla- lar Gorki’nin bu inançla kur- tif kalacaklarını da göz ardı etmeden” di- duğu edebiyatın etkisiyle ge- yor Erhan Altan. lişti ve Gorki’den ne okur- Turgut Uyar şiirinin içinden şairin dün- sak okuyalım, o etki kalacak. yasına ulaşma çabası bir bakıma bu söy- Sabri Gürses’in yazısı... leşi, onun en iyi tanıyan birinden, Tomris Üçüncü sayfamızda, Erhan Uyar’ın yorum ve gözlemleriyle. Altan’ın “Ben Koşarım Aşağ- Elbette “Şiirlerin ardındaki zihnin dün- lara Koşarım-Tomris Uyar’la yayla nasıl bir ilişki içerisinde olduğu” Turgut Uyar Üzerine Söyleşi” merak edilmez mi? “Ancak el yordamıyla adlı kitabını incelediği yazısıy- girilen bir bölge bu.” la Gültekin Emre yer alıyor. Ferda Fidan, usta şair Öz- ŞİİRLERİNİN ESİNİ TOMRİS! demir İnce’nin kısa süre ön- Tomris Uyar’ın Turgut Uyar’la tanış- ce Fransa’da yayımlanan kita- masıyla başlıyor söyleşi: Tomris Uyar, el- bı Opera Kahkahası ve Genç- bette Turgut Uyar’ın şiirini okumuş, onun ler için Elli Turfanda Miir’i in- “herkesten önemli olduğunu” duymuş ya celiyor. ŞAHİN KAYGUN da farkına varmıştır. Ama Turgut Uyar Gamze Akdemir, Haluk ona “zor bir şair gibi” gelmiştir hep. Hepkon ile iki yüz yıllık tarihi- öyleymiş. Yani hem şiir konuşulabilen hem ki şairlerin kendisine karşı tutumları, emek- Kendisini tanıdığında Tomris Uyar evli- ni ana hatlarıyla aktardığı İn- patlıcan salatası tarif edilebilen, hem de bir liliği, İstanbul yılları, kırıklarıyla yaşama- dir, Turgut Uyar da evli, üç ço- celemesi Komplo Teorileri yerde oturup keyifle garson- sı, İkinci Yeni’yle olan bağları... ölümü… cuk babasıdır. Tarihi’ni konuşuyor. larla konuşulabilen -garson- Ne çok şey var ki, hepsi de Turgut Turgut Uyar’ın evlilik ha- Erdal Atabek, Erhan larla, halktan insanlarla ko- Uyar’ın şiir dünyasına, şiirine, günlük ya- yatında bir süredir yaşadığı Karaesmen’den Seçmeler ki- nuşmayı ikisi de çok severdi- şamına çıkıyor. Şahin Kaygun’un fotoğ- tedirginlik ve uyumsuzluk şii- tabını merceğe alıyor. böyle entelektüel ortamlar- rafları da şairin yaşamına dahil. rini de etkilemiştir. Yıldırımay Bayrakçı, Semih dan uzak olmayı, bir deniz kı- Kitabın sonunda “1969 Yılı Türk Dil Yedi yıl şiir yazmaz, yaza- Öztürk’ün sekiz öyküden olu- yısında oturmayı filan yeğle- Kurumu”yla yazışmaları var. maz. Tomris Uyar kendisiyle şan Telaş Bandosu’nu inceliyor. yen kişilerdi ikisi de. O yüz- Turgut Uyar’ın, Papirüs dergisinin Ara- çok konuşur, yazmasını söyler Sadi Ünlü, Merve Fidan ile den demek ki zevkleri, yaşam lık 1967 sayısındaki “Şimal Rüzgârı” ya- sürekli. “Yavaş yavaş şiir yaz- İngiliz, Fransız ve Amerikan anlayışları bir noktada birle- zısında Ahmet Kutsi Tecer üzerine şu yoru- ma isteği”ni yeniden kazan- Devrimlerinde Demokrasi Mü- şiyordu. mu, kendisinden savunma istenmesine ne- dırır, sağlar. Elbette şiirlerinin cadelesi Veren Kadınlar adlı Şiir anlayışları da birleşir ama den olur: “Ahmet Kutsi Tecer, temelsiz bir esini Tomris Uyar’dır. incelemesini konuşuyor. Edip Cansever “imaj ve güzel devrimin bütün sonuçlarını ister istemez Yazdığı şiirleri Cemal Emek Yurdakul, Toprak şiir yazmaya önem veren bir” yüklenen bir yarı şairdir. Şair olmasına Süreya’nın çıkardığı Papirüs Işık’ın Uzayda Bir Mahalle; şairdir. Edip Cansever, Tomris devletçe bunca çalışıldığı halde.” dergisine (Tomris Uyar o sı- Y. Bekir Yurdakul, Melek Öz- Uyar’ı Turgut Uyar’dan daha ‘Temelsiz bir devrim” değerlendirmesi için rada Cemal Süreya ile evlidir lem Sezer’in Ormanda Tek fazla etkileyen bir şairdir. Bilge Karasu’da sürer yazışmalar. Sonunda iş tatlıya bağlanır, ve dergiyi birlikte çıkarırlar) yollar. Cemal Başına adlı kitaplarını merce- Ankara yıllarının dostlarıdır. ama bu yazışmalar da tarihe geçer. Süreya da onun şiirlerini dergide yayımlar. ğe alıyorlar. Bu kitap, 2005’te Dünya Yayınları’nca Tolga Üyken, Lucas TURGUT UYAR ŞİİRİNİN ÖZÜ özgün bir biçimde yayımlanmıştı Türk Dil ANKARA YILLARI VE Harari’nin ikinci çizgi romanı Turgut Uyar şiirinin özü, bağırmayan, mi- Kurumu’yla yazışmalar olmadan. EDİP CANSEVER ETKİSİ Yazın Son Gülü’nü değerlen- litan duygularını beslemeyen, ama ülke so- Bir de, benim görmediğim 160. Söyleşide Tomris Uyar’la Turgut diriyor. Uyar’ın Ankara yıllarından da söz edi- runlarından etkilenen siyasi bir yan vardır. Kilometre’de yayımlanmış aynı söyleşi. Vitrindekiler, Güncel ve Mus- Turgut Uyar’ın çocukluğu, ilk evliliği, Bu söyleşinin yeniden yayımlanması, beni lir. Turgut Uyar’ın en yakın dostu Edip tafa Başaran’ın hazırladığı Bul- Cansever’dir. “Onun istediği dozda bir mekânları, şair arkadaşları, yazma süreci, şi- bir kez daha Turgut Uyar şiirine götürdü, maca ile düşün trafiği sürüyor. dostluk olarak.” Edip Cansever için de ir dışı uğraşları, Halkın Dostları dergisinde- yeni keşiflere. n İyi okumalar l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Arif Kızılyalın l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Grafik: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Özgür Soyer l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet. com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim KITAP Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.