Catalog

okuyucuyu şaşırtırken her fırsatta sa- sosyetik ailenin kızının evliliğinden vaşı ve askerleri karalamaktan da geri üçüncü çocuk olarak tam deyimiy- durmuyor. Kedi Beşiği’nde genç ya- le “ağzında gümüş kaşıkla” dünya- zar Jonah olarak karşımızda: ya geliyor. “...Ben daha genç bir adamken, iki 1929 ekonomik buhranında ailenin karı, 250.000 sigara ve 750 galon iç- şansı tersine dönüyor, oturulan ev kiden önce... Adı Dünyanın Son Günü dahil, bütün mal varlığı kaybediliyor. olacak bir kitap için malzeme topla- Vonnegut, bir anneler gününde zi- maya başlamıştım. yarete geldiği annesini uyku hapla- Kitap gerçeklere dayanacaktı, Hiro- rıyla intihar etmiş olarak buluyor. şima’ya ilk atom bombası atıldığı gün Vonnegut çocukluk aşkıyla yaptığı kimi önemli Amerikalıların neler yap- evlilikte üç çocuk sahibi oluyor an- tıklarını anlatacaktı. cak kız kardeşi ve eniştesini art arda Hıristiyanlıkla ilgili bir kitap ola- kaybedince onların üç çocuğunu da caktı. Ben o zamanlar Hıristiyandım. evlat ediniyor. Şimdi Bokonon’cuyum...” İnsan düşünmeden edemiyor: “Acaba Vonnegut’un üretkenliğini ‘BOKONONCULUK’! kamçılayan bu zor yaşam koşulları “Bokononculuk”, Kedi Beşiği’nde epey yer tutan yeni din felsefesi, an- mı oluyor?” cak Vonnegut’a göre, “Kullanışlı bir dinin yalanlar üzerine inşa edilebile- GELECEĞE MEKTUP ceğini anlayamayan biri bu kitabı da Peki, Kurt Vonnegut dünyanın hiç- anlayamaz.” liğe doğru sürüklendiği bu karanlık Askerler ve askerlik kavramına süreci anlatırken acaba gelecekle il- Kedi Beşiği’nde de tepki gösteriyor gili hiç mi umut vermiyor? Vonnegut: Yazarın düşüncelerini ve önerilerini ŞAMPİYONLARIN KAHVALTISI Creek’in aktığı beton dere yatağına “West Point mezunuydu; burası genç 1988’de Time dergisi için kaleme aldığı, soktu. O anda derenin yüzeyini kaplayan “Mavi-yeşil topun üzerindeki her erkekleri savaşta kullanmak üzere 2088 yılını hedefleyen mektubun özetin- berrak plastik maddeyle kaplandı ikisi de. bir yaşam formu ya ölüyordu ya da katil manyaklara dönüştüren bir askeri den okuyalım: ölmüştü.” Şaşıran Trout, maddeyle kaplı ayak- akademiydi... “2088’in bayanları ve bayları… larından birini sudan çıkarınca plastik Bir anlığına hazır ola geçti ve yeniden Umarım kör cahil optimistleri lider ko- madde havayla temas edip anında Yazar, Şampiyonların Kahvaltısı’nda, dayanılmaz derecede beyinsiz, mizah- numuna getirmekten vazgeçmişsinizdir. kirlenme ve robotlaşmanın gölgesinde, dondu ve ayağını sedeften, sımsıkı bir sız, vicdansız bir asker oldu, tıpkı askeri bot gibi sardı. Şu an ihtiyacımız olan liderler, inatla “dünyanın yok olma süreci”ni irdeliyor. okulda öğrendiği gibi. Bu madde Barrytron fabrikasından yaşama tutunarak doğaya karşı nihai bir Vonnegut kitaplarında yinelenen ilginç Eskiden her gün yüz kere gün doğar- karakterler “Yazar Kilgore Trout” ile geliyordu, atık sistemi pahalıydı, yoğun zafer kazanacağımızı iddia edenler değil, ken, yemeklerde, her dersin başında, “Dünya Dışı Yaratık Küçük Kago” bura- çalışıyordu ama karmaşık, bir dolu doğanın hırçınlığını ve makul ateşkes maçlarda, süngü idmanında, güneş ba- hurdadan ibaretti. da da karşımıza çıkıyor: tarken, yatma vakti geldiğinde tekrarla- koşullarını dünyaya gösterecek kadar “Trout’un romanında anlatılanlara gö- Barrytron’dan dümdüz Sugar Creek’e mak zorunda olduğu okul parolasını mı- cesur ve zeki olanlardır. re, Küçük Kago’ nun Dünya’ya gelişinin uzanan, çalıntı bir lağım borusunu rıldandı: ‘Yaparız’ dedi. ‘Yaparız’.” Ateşkes koşulları şunlardır: gizliyordu…” üzerinden yüz yıl geçmeden, bir zamanlar 1. Nüfusunuzu azaltıp sabitleyin. huzurlu ve nemli ve besleyici olan bu ma- Bilmem sizin aklınıza da hemen NE KEDİ VAR NE BEŞİK! 2. Havayı, suyu ve toprağı kirletmek- vi-yeşil topun üzerindeki her bir yaşam Marmara’yı kaplayan “deniz salyası” Tabii kitaba isim veren Kedi Beşiği’ni ten vazgeçin. geldi mi? Ufukta görünen Kanal İstanbul formu ya ölüyordu ya da ölmüştü. merak ediyor okur... Çocukluğunda “kedi 3. Savaşa hazırlanmayı bırakıp gerçek Her yerde insanların bir zamanlar yap- için de hayıflandınız mı? beşiği” yapmamış olan var mıdır? İple- sorunlarınızla ilgilenin. tığı ve taptığı dev böceklerin kabukları ri parmaklarınızla şekillendirirdiniz, kar- 4. Hâlâ yapabiliyorken çocuklarınıza VONNEGUT’UN TRAJİK YAŞAMI vardı. Otomobillerdi bunlar. Her şeyi öl- şınızdaki de parmaklarıyla o şekillere da- ve elbette kendinize etrafınızdakileri öl- dürmüşlerdi...” Kurt Vonnegut, 50 yılı aşkın süren ya- lıp çıkarak farklı biçimler elde ederken, dürmeden küçük bir gezegende nasıl ya- zarlık deneyimine 14 roman, 3 kısa öykü- oyun tam da “beşik” ortaya çıktığında şayabileceğinizi öğretin. ler derlemesi, 5 oyun sığdırmış. çıkmaza girerdi değil mi? PLASTİK ATIK YAŞAM! 5. Bir trilyon dolar harcarsanız bilimin Bilimkurgu üzerine yazan ama hiç Önceleri satmayan Vonnegut kitapları, Acaba Vonnegut dünyanın çıkmaza gi- her şeyi çözeceğine inanmayı rişini mi anlatmak istiyordu kalemiyle: kimse tarafından okunmadığına inanan sonraki yıllarda satış rekorları kırmış. bırakın. “Çocukların zıvanadan çıkmasına şaş- Trout, kurgusal kent Midland City’e Gece muhabirliğinden itfaiyeciliğe, 6. Siz ne denli yıkıcı ve savurgan olur- bir sanat festivaline gidiyor. ürün tanıtımından öğretmenliğe pek çok mamak lazım. sanız olun, torunlarınızın bir şekilde baş- Kedi beşiği denen şey birinin ellerinin Ancak festivalin yapıldığı bölgeye dalda çalışan Vonnegut’un yaşamında ki- ka gezegenlere göç edip düzgünce yaşa- arasındaki çarpı işaretlerinden başka bir yaklaştıkça artan trafik sıkışıklığı nede- taplarına da sıkça yansıyan pek çok tra- yacağını düşünmekten vazgeçin. Bu hem şey değil, çocuklar bu çarpı işaretlerine niyle arabadan iniyor ve bir beton dere jik sayfa var. bakar, bakar, bakar... Ve? Ne kedi görür- yatağından geçmek istiyor: Vonnegut, 1922’de, Indianapolis’te iyi zalimce hem de aptalca. ler ne de beşik.” “...Trout ayaklarını, içinden Sugar para kazanan tanınmış mimar baba ile 7. Ve bunun gibi falan işte.” n ‘TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ RADYODA - PROLETARYANIN BÜYÜLÜ KUTUSU’ Şubat 1961’de kurulan Türkiye İşçi TİP sözcülerinin altı seçim için yaptıkları efsa- la hayatı değişen insanların öykülerini anlattı- Partisi’nin (TİP) gelişip güçlenmesinde nevi radyo konuşmalarının metinlerini içeriyor. ğı gibi bu konuşmaları yapan kişilerin portre- 3parti sözcülerinin efsanevi radyo konuş - lerine de yer veriyor. malarının çok önemli bir yeri vardır. TARİHİ KONUŞMALAR Kitapta Şekibe Çelenk’ten Mehmet Ali Türkiye proletaryasının sözcüleri, 1961- Ayrıca Mehmet Ali Aybar’dan Yaşar Aybar’a, Behice Boran’dan Hamdoş’a, Nazife 1971 döneminde, bambaşka bir dile, bambaş- Kemal’e, Kemal Türkler’den Can Yücel’e, Rı- Cemgil’den Kemal Türkler’e, Yaşar Kemal’den ka bir seslenişe ve bambaşka bir içeriğe sahip za Kuas’tan Hamdoş’a, Tarık Ziya Ekinci’den Can Yücel’e, Hasan Hüseyin Korkmazgil’den konuşmalarıyla o zamana kadar devletin ağzı Çetin Altan’a TİP’in çok etkili hatiplerinin Tarık Ziya Ekinci’ye tam 43 portre yer alıyor. olan radyoyu “proletaryanın büyülü kutusu”na radyoda yaptığı konuşmaların ses kayıtlarını Proletaryanın Büyülü Kutusu’nun sayfa- çevirmişlerdi. da içeriyor. Bu tarihi konuşmalar karekodlar larında size Hamdoş’un masum ve cesur se- Atilla Aşut ve Gökhan Atılgan’ın yayıma ha- aracılığıyla dinlenebiliyor. si, Abidin Dino’nun eşsiz desenleri, Moris zırladıkları, Yordam Kitap tarafından yayımla- Proletaryanın Büyülü Kutusu sosyalistle- Gabbay’ın tarihi fotoğrafları ve titiz bir araş- nan 544 sayfalık Proletaryanın Büyülü Kutusu, rin devlet radyosundan yaptıkları konuşmalar- tırmanın zengin bilgisi eşlik ediyor. n 12 10 Haziran 2021